تلقی امام صدر این بود که بدیلی برای مقاومت وجود ندارد. اگر ما بخواهیم با چالش تمدنی اسرائیل مقابله بکنیم، ناچار از مقاومت و مقابله تمدنی هستیم. ایشان فرمودند اینکه ما تا پای جان مقاومت کنیم، شرافتمندانهترین راه و مسیر است. نکته مهم این است که مقاومت باید به همین صورت تداوم پیدا کند. اینگونه است که به تعبیر ایشان دوره اسرائیل نیز به پایان میرسد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «مواجهه تمدنی عملی و نظری امام موسی صدر با رژیم اسرائیل» به همت اندیشکده مطالعات ایران، پژوهشکده مطالعات تمدنی شهید صدر(ره) با حضور دکتر شریف لکزایی برگزار شد. …
توضیحات بیشتر »«دولت از منظر حکمت متعالیه» روانه بازار نشر شد
کتاب «دولت از منظر حکمت متعالیه» به اهتمام شریف لکزایی توسط پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و در ۴۴۹ صفحه به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، هدف اصلی کتاب حاضر که مجموعه مقالات کنگره حکمت سیاسی متعالی میباشد این است که بخشی از بنیادهای بحث سیاست از منظر حکمت متعالیه را در زمینه دولت طرح کند تا مسیر برای نظریه پردازی در این زمینه هموار شود؛ به بیان دیگر این مجموعه در کنار مباحث دیگری که تاکنون در این زمینه منتشر شده یا قرار است منتشر شود، با هدف تبیین ظرفیتهای فلسفی متعالی …
توضیحات بیشتر »سه پرسش از علامه محمدتقی جعفری درباره کتاب تنبیه الامه و تنزیه المله/ روایت علیرضا صدرا از پروژه فکری داود فیرحی
مرحوم علیرضا صدرا میگوید: کاشف الغطا شاگرد برجسته و دستیار علامه نایینی بود. همان رابطهای که علامه نایینی نسبت به آیتالله مجاهد یا آخوندخراسانی داشت. من از علامه جعفری پرسیدم که این کتابش را که گفته شد جمع بشود، شما چه اطلاع دارید؟ پرسیدید یا نپرسیدید؟ گفت که چرا، من موقعی که به شریف رفته بودم از کاشفالغطا پرسیدم که جمع کرده یا نکرده است. گفت که جمع کرده است. بعد از علامه پرسیدم که ایشان که کتابش را جمع کرد، نظرش غلط بود یا چی؟ گفت که عجیب است من هم همین سوال را از کاشفالغطا پرسیدم. گفت که …
توضیحات بیشتر »الزامات تمدن سازی در اندیشه امام موسی صدر/ شریف لکزایی
شبکه اجتهاد: هر تمدنسازیای، شاخصها و الزامات خود را بههمراه دارد. این الزامات ـ همانگونهکه در بخش کار و تلاش نیز خواهد آمدـ هم مباحث انگیزشی و نظری را دربرمیگیرد و هم به ابعاد عینی و عملی و بیرونی توجه دارد. البته میتوان در بحث الزامات، صرفاً به مباحث نظری پرداخت؛ اما بهطور قطع، بدون توجه به ابعاد عینی، قابل تحقق نخواهد بود. بااینحال، چنین الزاماتی برای تحقق یک تمدن، از ضروریات است. درواقع مباحث نظری مقدمهای است برای اینکه کاری عملی در جامعه صورت گیرد؛ زیرا بهتعبیر صدر، کار، جوهر و پایه تمدن است و هر تمدنی بر شانه …
توضیحات بیشتر »اربعین؛ تعمیق تمدن نوین اسلامی/ شریف لکزایی
شبکه اجتهاد: «خلق تمدن» به تعبیری که امام موسی صدر دارد، یعنی خلق فرهنگ (اندیشه و تفکر و علوم و بعد نرم افزاری) و مدنیت (جلوههای بیرونی و عینی و ملموس) که مبتنی بر الزامات مختلفی است. از جمله مهم ترین الزامات عملی آن در دوره جدید، مشارکت و همراهی و حضور مردم و نخبگان و وجود پشتیبانیهای مختلف از سوی دولتها و نهادهای رسمی است. در این میان افزون بر توجه به ابعاد نظری، فلسفی و دینی این واقعه، داشتن تشکل و سازمان، واجد اهمیت بسیاری است. در واقعه پیاده روی اربعین بیشتر تشکلهای موجود، تشکلهای مردمی است و …
توضیحات بیشتر »عدالت در اندیشه حکمرانی امام(ره) معیاری برای سنجش میزان اسلامیت نظام است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه اندیشه حکمرانی و گفتمان اسلامی و مردمی امام(ره) بر پایه عدالت استقرار یافته است، گفت: شاید بتوان گفت از نگاه امام(ره) وجه اسلامیت نظام جمهوری اسلامی افزون بر رأی اکثریت و مشارکت آنان در عرصههای مختلف، براساس عدالت جلوهگر میشود و معیاری برای محک زدن اسلامیت نظام است تا ببینیم اسلامیت چه وضعیتی دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مسائل مهم در خصوص اندیشه امام(ره) فهم اندیشه حکمرانی ایشان و شاخصهای کلیدی و محوری حکمرانی شایسته از منظر تفکر دینی امام خمینی(ره) است که روششناسی درست اندیشه سیاسی …
توضیحات بیشتر »امام موسی صدر و تبیین سیاسی ولایت
مهمترین ویژگی بحث امام موسی صدر در موضوع ولایت و اشاره به واقعه غدیر، برداشت سیاسی از این مفهوم و واقعه است. از این رو وی به برداشت عرفانی خاصه برداشت هانری کربن، اسلام شناس و شرق شناس مشهور که با علامه طباطبایی دیدارهایی داشته انتقاد میکند و بر آن است تا گستره ولایت و غدیر را نه در مباحث عرفانی صرف بلکه در حوزه اجتماع و سیاست تسری دهد؛ در واقع امام صدر معتقد است تفسیر هانری کربن از ولایت به نوعی محدودکردن گستره ولایت است. شبکه اجتهاد: امام موسی صدر به عنوان یک عالم شیعی از مولفهها و …
توضیحات بیشتر »مباحث دولت اسلامی سطحی و غیرتخصصی مانده است/ ایده دولت حداقلی اسلامی؟
دکتر شریف لکزایی معتقد است: انقلاب اسلامی نتوانسته نظریه دولت خود را تولید کند و بهصورت اقتباسی، محتوایی را از نظریههای مختلف اخذ کرده و بهکار گرفته، درنتیجه همین باعث مشکلاتی شده است. ما نه سوسیالیسم و نه لیبرالیسم را میپذیریم و چیزی بینابین اینها هستیم. اینها باعث شده که از هر دو چیزهایی را اخذ کنیم و این یک امر نامرتب و نامنسجمی میشود و از این منظر باید نقد شود. شبکه اجتهاد: انتخابات گرچه موعد تغییر دولت است اما شاید فرصتی برای تفکر راجع به دولت و دولتداری هم باشد. دکتر شریف لکزایی عضو هیئتعلمی پژوهشگاه علوم و …
توضیحات بیشتر »رویکرد امام موسی صدر به خمس فقهی نیست/ خمس؛ گامی در جهت ارتقای اجتماعی
امام موسی صدر معتقد است که وقتی همه جامعه در خدمت انسان است، انسان نیز باید در خدمت جامعه باشد که این را با بحث ایمان تقویت میکند. در نتیجه باید حق جامعه با ادای خمس پرداخت شود. بنابراین پرداخت خمس وظیفهای است که برای ارتقای اجتماعی باید آن را مورد توجه قرار دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، پانزدهمین جلسه تفسیر قرآن امام موسی صدر با ارائه شریف لکزایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، شب گذشته، ۲۰ اردیبهشتماه، به صورت مجازی برگزار شد و یکی از موضوعات مطرح شده در این جلسه بررسی نگاه تفسیری امام موسی …
توضیحات بیشتر »درباره «نخل و نارنج»، روایت داستانی زندگی و زمانه شیخ مرتضی انصاری/ شریف لکزایی
شبکه اجتهاد: در هفته اول سال نو فرصت شد رمان نخل و نارنج به قلم آقای وحید یامین پور را مطالعه کنم. نویسنده، به نظرم موضوع بسیار سختی برای نوشتن انتخاب کرده است. رمان به زندگی مرحوم شیخ مرتضی انصاری از بزرگان علمی و دینی این مرز و بوم پرداخته است. کاری که تا کنون درباره بسیاری از بزرگان انجام نشده است. دو اثر شیخ انصاری یعنی رسائل و مکاسب در فقه و اصول همچنان در حوزههای علمیه تدریس میشود و از همین رو میتوان به تأثیر شیخ در حوزههای علمیه پی برد. برای همین هم در حوزههای علمیه شخصیت …
توضیحات بیشتر »چگونگی پیوند دین و مردم در اندیشه امام(ره)/ هنوز واجد نظریهای درباره عدالت و آزادی نیستیم
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه مردمسالاری دینی یا پیوند دین و مردم در اندیشه امام(ره) متخذ از مبانی دینی و فلسفه اسلامی است، گفت: ایشان در دهه بیست در کتاب کشف الاسرار این بحث را از زاویه مناسبات نفس و بدن مطرح و بر توأمان بودن رابطه نفس و بدن و عدم تفکیک و تمایز میان این دو تأکید کرد. با این نگاه نظری ظرفیت فلسفی بسیار مهمی برای توأم بودن حکومت و مردم و دین و دولت پدید میآید. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از عناصر و مؤلفههای مهم در پیروزی انقلاب اسلامی …
توضیحات بیشتر »تلاش امام موسی صدر برای تکمیل کار ناتمام سیدجمال با تشکلسازی/ ویژگیهای تشکل از منظر امام صدر
شریف لکزایی در نشست «بررسی شیوه نهادسازی امام موسی صدر» تصریح کرد: آنچه امام موسی صدر پیگیری کرده و در واقع میخواهد کار ناتمام سیدجمالالدین اسدآبادی را تمام کند، همین تشکل است و به همین دلیل آن را واجب عینی معرفی میکند؛ مسیر امام مسیر گفتوگو، تجمیع آرا و اجماع است و اینکه براساس هدف مطلوب طی طریق کند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «بررسی شیوه نهادسازی و مدیریت تشکیلاتی امام موسی صدر» با سخنرانی شریف لکزایی، عضو هیئتعلمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مجتبی احمدی، جامعهشناس و امام موسیصدر پژوه …
توضیحات بیشتر »اثر مستقل در باب منظومه فکر سیاسی امام موسی صدر
انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی کتاب «درآمدی بر اندیشه سیاسی امام موسی صدر» را روانه بازار اندیشه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «درآمدی بر اندیشه سیاسی امام موسی صدر» نوشته دکتر شریف لکزایی، دانشیار گروه فلسفه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است که چند روزی از چاپ و انتشار آن میگذرد. این کتاب نخستین اثر مستقل در باب منظومه فکر سیاسی امام موسی صدر است که هفت فصل با این عناوین دارد: «شرح حال، فعالیتها و آثار»، «بنیانهای اندیشه»، «آزادی»، «عدالت»، «گفتوگو و همبستگی»، «ولایت» و «حکومت». در مقدمه کتاب آمده است: …
توضیحات بیشتر »امام حسین(ع) با تأکید بر کدام گزارهها از بنیامیه مشروعیتزدایی کرد
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با مهم دانستن تحلیل حرکت امام حسین(ع) از منظر جنگ رسانهای گفت: در واقع امام حسین(ع) خود نخستین راوی واقعه عاشورا است و با بیان رویکرد حاکمیت نسبت به دین و تبیین انحرافاتی همچون تبدیل خلافت به سلطنت، تبدیل بیتالمال به ملک شخصی حکومت اموی را به چالش کشید و از یزید مشروعیتزدایی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، تحلیل رویکرد و راهبرد امام حسین(ع) از آغاز حرکت تا قیام عاشورا در مواجهه با دشمن از جمله مسائل درسآموز بهویژه در حوزه جنگ رسانهای و روانی است که دشمن علیه کشورمان در دستور …
توضیحات بیشتر »«فقدان صداقت»؛ آسیبشناسی امام موسی صدر از جوامع اسلامی/ شریف لکزایی
شبکه اجتهاد: چرایی افول تمدن اسلامی ازجمله پرسشهای بسیار مهمی است که همواره طرح شده است. بهویژه اینکه متفکران مسلمان برای پیریزی تمدن نوین اسلامی درصدد بودند با جستوجو درباره علل و عوامل افول تمدن اسلامی، به تجدید تمدن اسلامی بپردازند. امامموسی صدر در میان متفکران مسلمان معاصر از کسانی است که در این زمینه به تامل پرداخته و برای پرسش از عقبماندگی، پاسخهایی مطرح میکند. این فراز و فرودها دلایلی دارد. در نوشته حاضر به یکی از علل ضعف و عقبماندگی تمدن و جامعه اسلامی از منظر امامموسی صدر میپردازیم. امامموسی صدر – بهعنوان متفکری که دغدغه تمدنی دارد …
توضیحات بیشتر »عدالت از منظر شهید صدر؛ دولتمحور یا مردممحور/ معیارهای ۱۴ گانه تحقق عدالت سیاسی
صاحب نظریه «معیارهای تحقق عدالت سیاسی در اندیشه شهید صدر» معتقد است که عدالت سیاسی مردممحور است و در مقابل منتقد این نظریه معتقد بود که نظریه شهید صدر دولتمحور است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «بررسی معیارهای تحقق عدالت سیاسی در اندیشه شهید صد» با ارائه محمدحسین جمشیدی، استادیار دانشگاه تربیت مدرس و نقد توسط مسعود پورفرد، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و شریف لکزایی دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد. جمشیدی در آغاز ارائه خود گفت: عدالت در همه عرصههای زندگی به خصوص در مهمترین سطح …
توضیحات بیشتر »دامنزدن به تناقضات جامعه؛ نتیجه ترویج کارهای شعاری در حوزه دین
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به ساخت «کشتی قرآنی مطلا» و تأیید این نوع کارها از سوی نهادهای دینی و روحانیت گفت: تصور جامعه، به ویژه در شرایط اقتصادی فعلی، این است که ساخت اینگونه آثار نباید مورد تأیید و حمایت نهاد روحانیت و دین قرار بگیرد؛ ترویج و حمایت از همین نوع برنامهها و کارهای شعاری، به تناقضات جامعه و ظاهرگرایی و قشریگرایی دامن میزند. به گزارش شبکه اجتهاد، اعلام خبر ساخت کشتی قرآنی مطلا واکنشهای زیادی را در رسانهها برانگیخت و کارشناسان و نخبگان فرهنگی و دینی از زوایای مختلف مثبت و منفی …
توضیحات بیشتر »نسبت ولایت فقیه با آزادیهای فردی و اجتماعی
یک تعبیری شهید بهشتی(ره) دارد که میفرماید "رابطهی مردم جامعه با ولایت باید یک رابطه انتخابی باشد و نمیتواند غیرانتخابی و غیر آزادانه باشد." البته باید آگاهی در جامعه وجود داشته باشد تا انتخاب دقیقی صورت بپذیرد و گاهی این آگاهی دچار نقص میشود. این رابطهای باید آزاد و انتخابی باشد و غیر این فاقد هرگونه ارزشی خواهد بود. البته این رابطه آزاد، پس از انتخاب ولیّ در جامعه نباید منقطع شود بلکه همچنان در طی این مسیر باید تداوم یابد.
توضیحات بیشتر »جمهوری اسلامی تلفیقی از نظریه ولایتفقیه انتصابی و انتخابی است
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: امام معصوم، امام است، چه مردم حکومت ایشان را بپذیرند یا نپذیرند، درباره فقیه جامعالشرایط هم همینطور است. فقیه جامعالشرایط، فقیه هست، چه مردم حکومت ایشان را بپذیرند یا نپذیرند.
توضیحات بیشتر »بررسی تطبیقی نظریههای ولایت فقیه
پرسش از حق حاکمیت و حکومت، دغدغه مسلمانان و به ویژه شیعیان در طول تاریخ و زمان غیبت امام معصوم(ع) بوده است؛ این پرسش در زمان غیبت در نهایت به تکوین نظریه ولایت فقیه انجامید؛ اما شکل و حجم این نظریه از ابتدا و تا کنون به یکسان باقی نمانده و در فراز و فرود تاریخ، فربه و نحیف شده و تحولات کیفی مهمی را تجربه کرده است.
توضیحات بیشتر »فقیهی که برآمده از آرای مردم نباشد حق ولایت ندارد
شهید بهشتی در برابر مخالفین تصویب برخی قوانین مانند اصل ۶ و ۷ قانون اساسی ابراز میکند: ما اگر میگوییم رهبری نظام به عهده فقیه است، این فقیه باید منتخب مردم باشد. فقیهی که برآمده از آرای مردم نباشد ولو اعلم فقها هم باشد، حق ولایت ندارد. رهبری جامعه در اختیار او نیست، بلکه در اختیار کسی است که مردم او را انتخاب کرده باشند.
توضیحات بیشتر »بررسی الگوی رابطه فرد و دولت در نظام سیاسی اسلامی
رابطه نظام سیاسی دینی با مردم و شهروندان از جنس دیگری است که نگارنده از آن به رابطه «واکارگذارانه» یاد میکند. آنچه این فرضیه را تقویت میکند دیدگاهی است که معتقد است در یک جامعه اسلامی، فرد، جامعه و دولت هر سه در یک راستا گام بر میدارند. شریف لکزایی: رابطه فرد و دولت از منظرها و برای منظورهای گوناگونی مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. برخی نظریهها به یک رابطه یک سویه میاندیشند. به این معنا که معتقدند بین فرد و دولت تنها یک نوع رابطه میتواند وجود داشته باشد و آن هم رابطه ای است از بالا به …
توضیحات بیشتر »