بایگانی برچسب: علم فقه

توجه داشته باشید که کارآمدی، فعلیت لولاالمانع است؛ مثلا اگر متفکری را زندانی کنند، دیگر کارآمد نیست؛ اما در این ناکارآمدی، او مقصر نیست. متاسفانه با تأسی به علوم مدرن در ایران و جداسازی نهادی به‌نام دانشگاه و حوزه از یکدیگر، فاصله زیادی بین علوم انسانی و اسلامی افتاده است. در این جبر تاریخی، نمی‌‌توانیم بگوییم علم فقه در حوزه‌های ایران، مانند قدیم، اثرگذار نیست و نقش ندارد؛ چون ممکن است در یک قسمت دیگر، بین علوم اسلامی و سایر علوم دیوار کشیده باشند و علم فقه در این باره مقصر نباشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: با گذشت قرون متمادی از …

شبکه اجتهاد: مفهوم رویکرد خانواده محور (Family Focused) به عنوان یکی از مهم‌ترین نظریات اجتماعی، اولین بار در دهه ۱۹۵۰ معرفی شد؛ با این معنا که نهاد خانواده نقش کنترل و مدیریت هر یک از افراد خانواده به ویژه افراد ناتوان را دارد. به تدریج، این اصطلاح مفهوم گسترده‌تری پیدا کرد. امروزه می‌توان خانواده محوری را عبارت از یک نهاد اجتماعی دانست که دربرگیرنده مجموعه‌ای از ارزش‌ها، نگرش‌ها، خدمات، مدیریت و کنترل فرآیندهای تغییرات مثبت و منفی رفتارهای همه اعضای خانواده در اوضاع و شرایط متفاوت، ایجاد احساس رضایتمندی، امیدواری و توانمندسازی افراد خانواده دانست. مطابق این تعریف، این نظریه …

استاد سیداحمد حسینی خراسانی بر ماهیت فقه به‌عنوان علم اندیشه‌ورزی در جهت چاره‌اندیشی برای مسائل و نیازهای نظام و مردم تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سیداحمد حسینی خراسانی، عضو فقهای شورای نگهبان در بازدید علمی از هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد حوزه علمیه خراسان، ضمن ابراز خرسندی از فعالیت‌های صورت‌گرفته، به بیان ضرورت تشکیل و استمرار هیئت‌های اندیشه‌ورز در حوزه‌های علمیه پرداخت و با تبیین جدید از ماهیت فقه، آن را علم اندیشه‌ورزی و چاره‌اندیشی برای مسائل و نیازهای جدید جامعه اسلامی دانست. عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه اصل ایده هیئت‌های اندیشه‌ورز توسط مقام معظم رهبری …

استاد پردیس فارابی دانشگاه تهران با بیان اینکه توصیه به دخالت ندادن فلسفه در فقه منطقی نیست، گفت: تمام دانشهایی که در علم اصول دخالت دارند با واسطه در فقه نیز دخالت دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، مطلبی در شبکه‌های اجتماعی نشر یافته است که دیدگاه فقیهی را در باب تأثیر فلسفه در فقه منعکس می‌کند که «فلسفه برای فهم فقه اگر مضر نباشد نافع نیست. با فلسفه آشنا شوید ولی در فقه دخالتش ندهید»، البته در نقل این گفته دلیلی برای آن سخن نیامده بود. این سخن را بهانه کرده‌ایم تا در گفتگو با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی عبداللهی، استاد …

سرپرست دبیری میز کار تخصصی توانمندسازی و توسعه علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم از طراحی الگوی بومی پایش علم فقه در قطب‌های فکری و فرهنگی این دفتر خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدرضی آصف آگاه (اشکوری) در گفت‌وگویی اظهار داشت: یکی از کارهای مهمی که میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی انجام داده، پروژه پایش است که ذیل آن، سه قرارداد مهم با عنوان‌های «ظرفیت شناسی مراکز فقهی مهم»، «طراحی چارچوب مفهومی و مدل اجرایی پایش علوم اسلامی» و «لیست مراکز فقهی مهم ایران و جهان» است. وی گفت: ناظر این پروژه، حجت‌الاسلام والمسلمین …

شبکه اجتهاد: بی‌مهری‌ها به فقه محدود به این روزها نیست؛ هزار سال پیش غزالی گفت: فقه از علوم معنوی و اُخروی نیست و یک دانش دنیوی است. و امروز آمده‌اند و می‌گویند؛ «فقه نه تنها از علوم اخروی نیست بلکه از علوم دنیوی هم نیست چون اساسا بی‌فائده است»! و گفتند؛ «فقه با تکنولوژی و ساختار زندگی فردی و اجتماعی سازگار نیست و برخی احکامش دارای قبح اجتماعی است و امروز مردم را به بی‌دینی فقهی کشانده»! و سخنانی از این دست که همواره می‌خوانیم و می‌شنویم. به باور این قلم، اگر «واقعیت فقه» به‌درستی دریافت شود تمام این بی‌مهری‌ها …

جامعیت ادیان از مباحث مهم و اصیل فلسفه‌ی دین و کلام جدید است و در مورد ادیان مختلف مطرح گردیده است، در این میان دین مبین اسلام هم از این بحث مستثنی نبوده و از قدیم‌الایام و به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تلاش برای پیاده کردن اسلام در زندگی اجتماعی بحثی رایج بوده است. در گستره علوم اسلامی آنچه که خود را در این مبحث بیشتر نمایان کرده و محل تضارب آرای اندیشمندان قرار گرفته است، علم فقه است. این علم که از شریف‌ترین و گسترده‌ترین علوم و معارف اسلامی است، از آن جهت که به بایدها …

اگر حوزه علمیه مقدسه قم که امید شیعه و انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است مدیریتی روش مند و عالمانه را به انجام برساند و گذشته پر از تحولات متنوع و منتشر را در یک تحلیل دقیق، شناسایی کند و یک برنامه ریزی مناسب و هدفمند بر اساس این اطلاعات داشته باشد می‌‌‌‌تواند مشکلات جامعه را حل کند و برای آینده نیز متناسب با سرعت تحولات برنامه داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «آینده ایران در افق تحولات روش شناختی فقه» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس مرکز تحقیقات …

عضو مجلس خبرگان رهبری در در کنفرانس علمی الحاد معاصر گفت: ما باید فقه را حاوی و حامل ابعاد سازنده اجتماعی و مطابق با اصول اجتماعی اسلام بازتعریف کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در کنفرانس علمی الحاد معاصر در جامعه اهل البیت (ع) در قم خاطرنشان کرد: الحاد معاصر با استناد به کارکردهای برخی از اتباع دین (که همان بدفهمان دین مانند داعشی‌ها هستند)،‌ می‌کوشد تا بگوید دین به تکثیر خشونت دست‌ می‌زند و از این رهگذر آن را انکار کند و این انکار را طبیعی جلوه دهد. او با اشاره به اینکه الحاد یک پدیده …

شبکه اجتهاد: دکتر حسن انصاری پژوهشگر حوزه علم کلام و فلسفه اسلامی در انستیتوی مطالعات اسلامی برلین و مدرس اصول فقه و تاریخ علم کلام در این دانشگاه است. این عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات عالی پرینستون آمریکا در یادداشتی در خصوص نواندیشی دینی آورده است: نکته نخست: در اینکه نواندیشی دینی در مآل قصد خدمت به دین و تفکر دینی و دفاع از دین دارد البته تردیدی نیست. همچنانکه تردیدی نیست که تأملات نظری نواندیشان دینی به ویژه آنچه در حوزه فلسفه معرفت دینی و هرمنوتیک متون دینی ارائه داده‌اند توانسته در دو دهه گذشته تأملاتی را از سوی …

شیوه‌های زیستن در انحصار زیست مدرن نیست. بنابراین همچنان می‌توان به سراغ فقه رفت و پیشنهاد پیامبر را کشف کنیم و براساس آن زندگی کنیم. پس من به دنبال فقه‌شناسی و معرفت‌شناسی فقه، به‌مثابه یک دانش و معرفت؛ نه به‌مثابه یک پدیده روان‌شناختی یا پدیده اجتماعی یا نهاد اجتماعی و… هستم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «چهارمین کارگاه آموزشی و پژوهشی فلسفه علم اصول» ویژه اساتید و طلاب سطح سه و چهار حوزه علمیه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه از سوی مرکز تخصصی آخوند خراسانی(ره) و گروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدّنی با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید علی طالقانی، …

فیرحی از میان مشرب‌های فقهی، فلسفی، اخلاقی و کلامی متوجه فقه است و با نگاهی همدلانه و درون‌فقهی پروژه خود را دنبال می‌کند. او در مورد دلایل مواجهه علمی خود با مسائل از درون فقه، دو دلیل سلبی و ایجابی را برمی‌شمارد: «دلیل ایجابی این است که اساسا این فقه بود که جامعه را اداره می‌کرد و وقتی از حقوق جدید سخن می‌گوییم، حقوق جدید چیزی جز دگردیسی‌های آرام یا غیرآرام از درون فقه نیست». به گزارش شبکه اجتهاد، از میان متفکران حوزه علوم انسانی، حجت‌الاسلام داود فیرحی ازجمله اشخاص صاحب‌نظر در اندیشه و فقه سیاسی است و تا به …

فقه در یک رویکرد حداکثری دانشی توصیفی، تبیینی و تجویزی است که در حوزه بینش‌ها، ارزش‌ها و رفتارهای انسان و جامعه گزاره‌هایی را از منابع دینی، با بهره‌گیری از روش‌شناسی اجتهاد استخراج می‌کند و با این رویکرد می‌توان آن را دستگاهی برای پاسخگویی به سؤالات ناظر به حوزه حکمت عملی دانست. شبکه اجتهاد: برخی شاید بگویند که فقه در این زمانه با گسترشی که یافته است متولی پر کردن خلأ بحث از حکمت عملی در حوزه‌های علمیه است‌؛ حال آنکه به نظر می‌رسد فقه در وضعیت موجود آن، چارچوب کلی عمل مکلف را مشخص می‌کند اما در بسیاری از موارد …

در کنار این‌که رسالت فقه، کشف قانون است، یک رسالت دیگری به نام طراحی الگوهای فرهنگی و زیستی وجود دارد؛ این رسالت را با توجه به تحولات جامعه و پیچیده شدن جوامع و نیازهایی که پیش آمده برای فقه قائل هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «کارآمدی فقه در عرصه‌های مختلف» با حضور حجت‌الاسلام علی الهی خراسانی، محقق و پژوهشگر فقه اجتماعی در مدرسه عالی خواهران جامعه المصطفی مشهد برگزار شد. در این کارگاه، حجت‌الاسلام الهی خراسانی در ابتدا به معنای لغوی و اصطلاحی فقه اشاره کرد و در ادامه به بررسی رسالت فقه پرداخت. وی به معنای لغوی و …

«فقه مطلوب و بالنده» می‌بایست هسته مرکزی «منظومه معرفت بشری» را مستند به کتاب و سنت ارائه دهد و در گام بعد، این معرفت‌های دینی در لایه «علوم و دانش‌ها» امتداد یابد و در حلقه سوم نیز به «مدل‌ها و برنامه‌های اجرایی» در صحنه مدیریت اجتماعی فراوری شوند. شبکه اجتهاد: «ملاک و معیار علم»، محور گفتگوهای دانش «معرفت شناسی» است. امروزه با گسترده‌تر شدن چالش میان دو ساحت «علم» و «دین» و موانع پیش روی دستیابی به «علم دینی»، جامعه علمی ‌ اعم از موافقین و مخالفین‌ به تأملات بیشتر حول ملاک و معیارهای «علم» و همچنین بازخوانی تعریف «دین» …

مشخصه فقه منفعل آن است که منتظر می‌ماند تا افراد دیگری تمدن‌سازی کنند و بعد بیایند و مسأله شرعی‌اش را بپرسند. بگویند ما می‌خواهیم در عرصه بانک، سیاست، اقتصاد، تحزب، زادوولد و…، به فلان طرح و نسخه وارداتی عمل کنیم؛ آیا جایز است یا خیر؟ شبکه اجتهاد: سخن در این موجز، از ضرورت تحول و توسعه در «علم فقه» است. با این دغدغه که نیازهای امروز جامعه، انتظار از فقه را متفاوت ساخته و گویی انسان مسلمان امروز، چشم به راه ظهور وجوهی نو از فقه نشسته است. در همین زمینه البته گروهی از کارشناسان بر این باورند، «نیازمحوری و …