Tag Archives: علی نصیری

مهم‌ترین دیدگاه علامه طباطبایی در زمینه روایات، نظریه‌ای است که ایشان در باره نقش روایات در تفسیر ارائه کرده و بر اساس آن معتقد است که قرآن در تفسیر خود به استثنای آیات الاحکام، آیات القصص و آیات المعاد، بی‌نیاز از روایات است و روایات تنها روش بهره جستن از قرآن و چگونگی استناد به آیات برای تفسیر سایر آیات مرتبط را ارائه می‌کنند. از این دیدگاه با عنوان «قرآن محوری و سنت مداری» یاد شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «دیدگاه‌های حدیثی علامه طباطبایی» شصت و هشتمین اثر استاد علی نصیری است که به‌تازگی در ۱۸۴ صفحه از …

شبکه اجتهاد: سال تحصیلی حوزه‌های علمیه به لطف الهی از هفته پیش رسما آغاز شد و این در حالی است که تاحدودی فضای سرد بر حوزه‌ها سایه افکنده است که حداقل ناشی از دو عامل ذیل است: یک؛ از دوران پر آسیب کرونا و پاشیدگی نظام متعارف درس و بحث و انتقال آن به فضای مجازی، از حضور فیزیکی طلاب و فاضلان در فضای درس و بحث کاسته شده است.  این امر مورد اذعان بسیاری از اساتید است. کرونا افزون بر آسیب گذشته، به خاطر صدمه جدی که به درآمد عموم حوزویان زد و مجالی برای تامین معاش آنان از …

شصتمین اثر حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با عنوان «نظریه تصحیح» در ۲۱۴ صفحه از سوی انتشارات وحی و خرد به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سنت به معنای آن چه که از معصومان صادر شده است، پس از قرآن دومین و مهم‌ترین منبع شناخت دین و استخراج آموزه‌های معرفتی است که هیچ محققی در حوزه دین شناخت در هیچ یک از زمینه‌های مطالعات اسلامی؛ اعم از تفسیر، فقه، کلام، اخلاق، سیره و تاریخ از مراجعه به آن بی‌نیاز نیست. بر این اساس، افزون بر پیشوایان دینی که از روز …

شبکه اجتهاد: اکْتُبْ وبُثَّ عِلْمَکَ فِی إِخْوَانِکَ؛ در این فراز امام صادق (ع) بر دو روش برای حفظ و نشر علوم تاکید می‌کنند: کتابت و پخش دانش میان برادران دینی. گر چه در این روایت نیز هم چنان نامی از روایات اهل بیت (ع) وجود ندارد، اما از آن جا که امثال مفضل بن عمر با روایات اهل بیت (ع) سر و کار داشتند و زمان هرج و مرج و انس گرفتن با کتب، بیشتر ناظر به رخدادهای پس از عصر ائمه است که به شدت به میراث روایی نیاز افتاد، می‌توان دریافت که مراد اصلی امام صادق (ع) از …

شبکه اجتهاد: درباره اصل وجوب و لزوم حجاب و پوشش زنان و مردان، چرایی و چگونگی دخالت حکومت‌ها در آن چند نکته بنیادین وجود دارد که به اهم آنها می‌پردازیم: ۱. حجاب دو ساحت فردی و اجتماعی دارد. ورود هر حکومت در باره حجاب در جهت مبارزه با آن نظیر دوران پهلوی اول و چه الزام آن نظیر آن چه در حال حاضر در کشور دنبال می‌شود، مربوط به ساحت اجتماعی حجاب است. ۲. به عکس آن چه که بدوا به نظر می‌آید حجاب و پوشش فقط ناظر به زنان نیست و بلکه سطحی از آن ناظر به مردان نیز …

شبکه اجتهاد: بازخوانی تاریخ حیات ائمه اهل بیت (ع) نشان می‌دهد که افزون بر ستم بی‌پایان حاکمان زمان که عملاً زمینه دور ساختن آنان از اداره جامعه را فراهم آورد، شماری از مدعیان فقه‌دانی و دین شناسی نیز در این گناه بزرگ سهیم بودند و با راه انداختن کرسی درس و بحث و نشستن بر مدار فتوا و قضاوت باعث گمراهی بسیاری از مردم شدند و عملا بستر را برای ستم بیشتر حاکمان جور به اهل‌بیت (ع) فراهم آوردند. این درحالی بود که آنان خود به خوبی می‌دانستند که از هر جهت از دانش و توانش لازم برای نشستن بر …

شبکه اجتهاد: نوزدهم اردیبهشت ماه؛ روز بزرگداشت بزرگ ترین و ماناترین محدث تشیع مرحوم ثقه‌الاسلام کلینی (اعلی الله مقاماته العالیه) است. اگر کسی می‌خواهد این محدث بزرگ و نقش بی‌بدیل ایشان در حفظ تراث اهل بیت (ع) را دریابد، مناسب است به چند گزاره ذیل عنایت بورزد: ۱. عالمان اهل سنت مهم ترین و معتبرترین کتاب را پس از قرآن، صحیح بخاری می‌دانند، در شیعه به اشتباه دومین کتاب معتبر نهج‌البلاغه دانسته شده است. در حالی که به رغم اذعان به جایگاه وزین نهج البلاغه، به دلایلی چند از جمله جامعیت کافی شریف در ثبت روایات دوازده معصوم، گستره این …

درباره روایات تفسیری سه‌گام بنیادین ضروری به نظر می‌رسد: اولین آن گردآوری همه میراث روایی ناظر به تفسیر آیات؛ دوم اعتبارسنجی روایات تفسیری و سوم کوشش برای فهم مدالیل روایات تفسیری است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری در کارگاه مشق حدیث پژوهی که قم از سوی گروه آموزشی علوم قرآن و معارف حدیث مرکز تخصصی آخوند خراسانی، در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با حضور فضلا و طلاب برگزار شد، از ضرورت سه‌گام بنیادین درزمینهٔ روایات تفسیری سخن گفت. گام نخست، گردآوری همه میراث روایی ناظر به تفسیر آیات استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم …

کتاب «کلیات علوم حدیث» پنجاه و پنجمین اثر استاد ‌علی نصیری در قطع وزیری در ۲۵۵ صفحه از سوی انتشارات وحی و خرد وابسته به موسسه معارف وحی و خرد انتشار یافت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در سال ۱۳۸۲ دو جلد کتاب حدیث‌شناسی را سامان داد و پس از آن متن برگرفته‌ای از آن کتاب با نام «آشنایی با علوم حدیث» و «درس نامه علم حدیث» به ترتیب به عنوان متن درسی حوزه‌های علمیه برادران و خواهران معرفی شد و مجدداً کتاب جدید «درآمدی بر علوم حدیث» به …

شبکه اجتهاد: مساله حجاب اجباری که در حقیقت به معنای پذیرش دخالت حکومت اسلامی در حفظ حجاب زنان است، از جمله مباحث بسیار پرچالش فقهی و اجتماعی است که در دهه اخیر و به ویژه دو سه سال اخیر با بروز پدیده «روسری سفید» و مبارزه علنی بسیاری از زنان با اجباری دانستن حجاب، شکل جدی تری به خود گرفته است. با از دنیا رفتن خانم مهسا امینی و اظهار نظر دوستان و دشمنان در این زمینه با ابعاد تازه تری روبرو شده است. این امر تا حدودی شبیه ماجرای حضور زنان در ورزشگاه‌ها است که جمهوری اسلامی پس از …

کتاب «درایه الحدیث» پنجاه و چهارمین اثر استاد علی نصیری در قطع وزیری در ۲۵۳ صفحه از سوی انتشارات وحی و خرد انتشار یافت. «درایه الحدیث» دانشی است که از تقسیمات خبر، اصطلاحات مختلف از جمله اصطلاحات ناظر به سند و متن، طرق و شرایط تحمل، شرایط نقل و پذیرش روایات گفت‌وگو می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از دانش‌های حدیثی در کنار سه دانش: تاریخ حدیث، رجال الحدیث و فقه الحدیث، دانش درایه الحدیث است که در آن از تقسیمات خبر، اصطلاحات حدیثی، طرق و شرایط تحمل حدیث، شرایط پذیرش و روش‌شناسی تعامل با سند و متن روایات گفت …

مراد از نوع تعاملات بازدارنده درباره زنان، مواردی و مصادیقی است که خروج آنان از خانه و برخورد آنان با نامحرمان، زمینه آلوده دامنی آنان را فراهم می‌آورد و جامعه و خانواده را در معرض تباهی و فساد قرار می‌دهد. گذشته از مخالفت اطلاق مورد ادعا ممانعت‌‌ها در روایات با واقعیت جاری جامعه سازگاری ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، در مورد منع رفت و آمد زنان به مسجد، برای علت این منع فلسفه‌‌های بیان شده است از قبیل اینکه خانم‌‌ها در خانه نماز بخوانند تا کودکان ببیند و یاد بگیرن و یا بچه‌‌ها را نگه دارن تا مانع آمدن بچه‌‌ها …

کتاب «تعامل متقابل کتاب و سنت» اثر استاد علی نصیری در ۱۷ فصل و ۶۴۸ صفحه، از سوی نشر وحی و خرد وابسته به موسسه معارف و خرد انتشار یافت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از مباحثی که از دیر زمان توجه اندیشمندان را در کنار کنکاش‌های مستمر پیرامون قرآن و سنت، به خود جلب کرده ترسیم نوع رابطه آن‌ها نسبت به یکدیگر و نقش متقابل‌شان در عرصه دین شناخت بوده است. آیا قرآن و سنّت به عنوان دو رهنمود مستقل و جدا از یکدیگر ترسیم دین و شریعت را بر عهده دارند یا آن که با کمک و یاری …

شبکه اجتهاد: خبر شهادت و مضروب شدن سه تن از فاضلان حوزه آن هم با زبان روزه و در حرم نورانی رضوی (ع) موجی از تأثر و تالم را در میان دبن داران برانگیخت. صحنه در خون غلتیدن شهیدی در صحن رضوی و زخمی شدن دو عزیز دیگر دل هر انسان آزاده‌ای را متاثر می‌سازد تا چه رسد به دل مؤمن دل داده به اهل‌بیت (ع)! همه شواهد کافی دلالت دارند که فرد ضارب تکفیری است. خدایش لعنت کند و در عذاب ابدی جاودانه سازد! اما باید پرسید چرا اگر کسی که با مکتب اهل‌بیت (ع) دشمنی دارد، به سراغ …

«روش‌ شناسی نقد احادیث» به قلم استاد علی نصیری حاوی بازکاوی روش نقد و تبیینِ فهم روایات است. بخشی از مباحث کتاب در حوزه‌ی حدیث به دو بخش «روش‌ شناسی نقد روایات» و «مبانی و قواعد فهم روایات» اختصاص دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، ویراست جدید کتاب «روش شناسی نقد احادیث» اثر استاد علی نصیری توسط انتشارات وحی و خرد وابسته به موسسه معارف وحی و خرد انتشار یافت.  در بخشی از مقدمه این کتاب چنین آمده است: برای این کتاب، ویژگی‏‌ها و نوآوری‏‌های ذیل را می‌‏توان برشمرد: ۱. در فصل دوم کتاب با عنوان «آسیب شناسی روایات»، آسیب‏‌هایی؛ همچون …

شبکه اجتهاد: پس از گذشت کمتر از دو ماه از ارتحال مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی؛ فقیهی نیک مرام و خیر اندیش؛ مرحوم آیت‌الله علوی گرگانی چشم از این خاکدان فروبست و به خیل فقیهان درگذشته شیعه پیوست. آن چه بیش از هر چیز دیگر در کنار فضل، دفاع از ولایت اهل بیت (ع) و همراهی با نظام اسلامی در زندگی آن فقیه الهی پیوسته چشم نوازی داشت، تواضع، ساده زیستی، ساده منشی و در یک کلمه خاکی بودن و پاک وشی ایشان بود. گویا فرمایش پیامبر اکرم (ص) که فرموده بود: «خمس لا أدعهن حتى الممات الاکل على الحضیض مع …

شبکه اجتهاد: از جمله اشکالات مکرری که بارها متوجه عالمان حوزه شده و می‌شود، آن است که چرا حوزه عموما در مسایلی همچون حجاب و عفاف بسیار جدی و مصمم وارد می‌شود و از طریق بسیج دین داران یا فشار مستقیم به ارباب قدرت بر تحقق خواسته‌های خود پای می‌فشارد، اما در موارد و مصادیق دیگر همچون غارت بیت المال، تضییع حقوق مردم در دستگاه قضایی یا اجرایی، محرومیت‌های مستمر طبقات ضعیف جامعه و مواردی از این دست گاه کمترین واکنشی از خود نشان نمی‌دهد! آنان چند و چون تعامل حوزویان در دوران حکومت پهلوی را با نوع تعامل آنان …

شبکه اجتهاد: گذاری به سرخط زندگی مرجع فقید مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی به ویژه پس از به برگ و بار نشستن در مرحله علم و عمل،‌‌ می‌تواند الگوی موفقی از یک عالم حوزی در عصر ما را بدست دهد که به اهم آنها اشاره‌‌ می‌کنم: یک؛ همراهی نزیهانه با انقلاب می دانیم که ایشان در اوان پیروزی نهضت اسلامی در شورای نگهبان عضویت موثر داشتند و پس از آن همان گونه که در پیام ستودنی رهبری مکرم آمده است، همواره از همراهی و همصدایی با انقلاب و ابراز نظر و مشورت دریغ نداشت. شگفت آن که در همان دوران یا …

شبکه اجتهاد: مرحوم شیخ حر عاملی در کتاب شریف وسائل الشیعه در باب «استحباب الوضوء بمد من ماء والغسل بصاع، وعدم جواز استقلال ذلک» چند روایت را آورده است از جمله دو روایت ذیل: یک؛ عن زراره، عن أبی جعفر علیه السلام قال: کان رسول الله صلى الله علیه وآله یتوضأ بمد ویغتسل بصاع دو؛ محمد بن علی بن الحسین قال: قال رسول الله صلى الله علیه وآله : الوضوء مد والغسل صاع، وسیأتی أقوام بعدی یستقلون ذلک، فأولئک على خلاف سنتی، والثابت على سنتی معی فی حظیره القدس. در روایت نخست سیره قولی و در روایت دوم سیره عملی …

شبکه اجتهاد: از جمله پرسش‌هایی که در حوزه علم اخلاق مطرح است، رابطه آن با فقه است. همان گونه که در بحث پیش اشاره شد، علم اخلاق را باید جدای از فقه دانست. این در حالی است که به نظر‌ می‌رسد در گزاره‌های اخلاقی، فقه نیز حضور دارد؛ زیرا گفته‌ می‌شود که فقه تبیین کننده احکام پنجگانه یعنی واجب، حرام، مستحب، مکروه و مباح است. از سویی دیگر، وقتی به اقتضای حکم اخلاقی بر انجام کاری تاکید‌ می‌شود، در حقیقت بر آن یکی از دو حکم: وجوب یا استحباب مترتب خواهد شد و هنگامی که به اقتضای حکم اخلاقی انجام …

در این کتاب که به‌عنوان متن درسی «حدیث‌خوانی» تدوین یافته است، افزون بر مباحث مقدماتی درباره شناخت کافی و برکات حدیث‌خوانی، برگزیده‌ای از روایات کتاب شریف در زمینه‌های اخلاق علم‌ آموزی، اخلاق فردی، اخلاق بندگی و اخلاق اجتماعی، در دو محور: بررسی سندی و بررسی متی مورد واکاوی قرار گرفته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «شرح گزیده روایات کافی» که تلخیصی از کتاب «روش شناسی تفسیر قرآن» است، در ۲۴۳ صفحه و با قطع وزیری توسط انتشارات وحی و خرد وابسته به موسسه معارف وحی و خرد به زیور طبع آراسته شد. در میان میراث برجای مانده حدیثی، کتاب …

شبکه اجتهاد: روایات ممنوعیت قتل و قصاص پدر در برابر قتل فرزندان در کافی شریف در «بَابُ الرَّجُلُ یقْتُلُ ابْنَه والِابْنُ یقْتُلُ أَبَاه وأُمَّه» (کافی، ج ۷ – ص ۲۹۷ – ۲۹۸) آمده است؛ نظیر روایت نخست: «لَا یقَادُ وَالِدٌ بِوَلَدِه ویقْتَلُ الْوَلَدُ إِذَا قَتَلَ وَالِدَه عَمْداً»، روایت سوم: «لَا یقْتَلُ الأَبُ بِابْنِه إِذَا قَتَلَه ویقْتَلُ الِابْنُ بِأَبِیه إِذَا قَتَلَ أَبَاه» روایت چهارم: «سَأَلْتُه عَنِ الرَّجُلِ یقْتُلُ ابْنَه أیقْتَلُ بِه قَالَ لَا» و روایت پنجم: «لَا یقْتَلُ الْوَالِدُ بِوَلَدِه ویقْتَلُ الْوَلَدُ بِوَالِدِه ولَا یرِثُ الرَّجُلُ الرَّجُلَ إِذَا قَتَلَه وإِنْ کَانَ خَطَأً» مرحوم شیخ طوسی این دست از روایات را در …

شبکه اجتهاد: امام علی ابن موسی الرضا (ع) بر اساس نقشه مزورانه مامون و با تظاهر به واگذاری حکومت به ایران دعوت شد، اما امام با زیرکی و هوشمندی کامل تنها ولیعهدی را پذیرفت؛ آن هم بدون دخالت در هیچ کار و بدون پذیرش کوچک ترین مسئولیت در اداره امور که دقیقا به معنای پذیرش مقامی تشریفاتی بود. امام کمتر از چهار سال میهمان ایرانیان بود، هر چند از ایرانیان دست اندر کار مدیریت آن روز نه تنها خیر و خدمتی به آن حضرت نرسید، بلکه آنان خود بانی آزارها و محدودیت‌ها نسبت به آن حضرت شدند. خانه امام ملک …

شبکه اجتهاد: برای آن که کاستی‌های متون آموزشی حوزه آشکار گردد، لازم است بایستگی‌های متون آموزشی را مرور کنیم. به نظر می‌رسد هر متن آموزشی مطلوب باید واجد سه ویژگی باشد که عبارتند از: ۱. برخوردار بودن از محتوای مناسب؛ ۲. منطبق بودن با سطح علمی مخاطب؛ ۳. برخورداری از شیوه فرا آموزی. اینک مناسب است درباره هریک از عوامل توضیحاتی ارایه نماییم: ۱. برخورداری از محتوای مناسب هر متن آموزشی به منظور انتقال دادن دانش به مخاطب در یکی از زمینه‌ها،‌ آخرین دستاوردهای دانشمندان آن رشته را به همراه نقد و بررسی به فراخور حال ارایه می‌نماید. وقتی می‌گوییم …

شبکه اجتهاد: علامه امینی برای اثبات صدور حدیث غدیر از چهار روش بهره جسته است که عبارتند از: ۱. اثبات وجود تواتر در نقل حدیث غدیر؛ ۲. احتجاج به حدیث غدیر از سوی اهل‌بیت(ع) و شماری از افراد در تاریخ؛ ۳. نزول شماری از آیات شاهدی بر صحت صدور حدیث غدیر؛ ۴. معرفی روز غدیر به عنوان روز عید مسلمانان. ۱. اثبات وجود تواتر در نقل حدیث غدیر علامه امینی برای اثبات وجود تواتر در نقل حدیث غدیر از دو روش بهره جسته است که عبارتند از: ۱. بررسی ناقلان حدیث غدیر در سده‌های مختلف؛ ۲. معرفی پدید آورندگان آثار …

«اجتهاد روایت محور و فقاهت مدار» روشی است نو و بدیع که استاد علی نصیری طی ده سال تدریس خارج فقه خود در حوزه علمیه قم بر اساس آن تمشی کرده است. در این نوع از اجتهاد، تأکید و اهتمام آغازین و اساس فقیه بر برشمردن همه روایات هر باب و بررسی همه جانبه سندی و متنی آن‌ها است و در مرحله دوم بازخوانی آراء و دیدگاه‌های فقیهان مورد توجه قرار می‌گیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «اجتهاد روایت محور و فقاهت مدار» جدیدترین اثر حجت‌‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم که حاصل دو …

شبکه اجتهاد: اصل تقلید با توجه به مفهوم متعارف و ضرورت آن از پشتوانه‌های روایی همچون روایات ارجاعیه برخوردار است و افزون بر آن، عقل و سیره عقلا نیز به مراجعه به متخصص هر رشته در امور مختلف تاکید دارند. البته به خاطر حساسیت دین فردی که مورد مراجعه قرار می‌‌گیرد، باید افزون بر تخصص یا اجتهاد مصطلح، دارای تقوا و خدا ترسی لازم باشد. پیداست که اگر وجوب تقلید را صِرفاً امر شرعی و در محدوده مراجعه به فقیه بدانیم، مستلزم دور مصرح خواهد بود؛ زیرا وجوب مراجعه به فتوای مجتهد؛ مبنی بر لزوم تقلید، خود متوقف بر آن …

شبکه اجتهاد: منشأ اصلی اختلاف چگونگی تحلیل آیه شریفه «فمن شهد منکم الشهر فلیصمه» و چگونگی تحلیل منطقه و افق شهود است که عموم فقیهان معاصر موضوع شهود را شهود با چشم سر می‌دانند و برخی از مراجع همچون رهبری و مرحوم آیت‌الله فاضل شهود با چشم مسلح؛ یعنی با استفاده از تلسکوپ و امثال آن را نیز مکفی می‌دانند. بررسی تفصیلی و فقهی این بحث نیازمند مجال مناسب دیگری است. با این حال باید اذعان کرد که دیدگاه دوم قابل دفاع بوده و به صواب است؛ زیرا از یک سو در آیه شریفه هیچ سخن صریحی از نوع شهود …

نظریه طولی دانستن سنت در برابر قرآن، چه قائلش به آن ملتزم باشد چه نباشد، به تضعیف میراث روایات می‌انجامد. وقتی می‌گویی فقط روایتی می‌پذیرم که موافق با قرآن است و از آن طرف، مضامینی که بیش از ۷۰ درصد آن در قرآن پیدا نمی‌شود، دیگر نمی‌توانی به این روایات عمل کنید! جزئیات مبحث طهارت و نماز را در کجای قرآن می‌خواهیم پیدا کنیم؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، محقق و مؤلف ۴۰ عنوان کتاب در حوزه‌های حدیث، قرآن و معارف اسلامی در ادامه نشست‌های مدرسه مجازی حدیث‌ پژوهی مقارن …

شبکه اجتهاد: عطف به تجارب و اندوخته‌هایی که در پی بیش از ده سال شرکت در دروس خارج فقه و اصول در دو حوزه نورانی مشهد و قم و نیز در پی تدریس و مطالعات نسبتاً وسیع در این زمینه بدست آمد، تحول و بازاندیشی گسترده در علم اصول را از سه جهت ذیل ضروری می‌دانم: یک؛ ضرورت توسعه علم اصول به عنوان مقدمه استنباط دین و نه صِرف فقه بر اهل فضل پوشیده نیست که مراد از تفقه در آیه نفر فقه اکبر است که آگاهی و تضلع نسبت به سه نوع از گزاره‌های دینی؛ یعنی گزاره‌های اعتقادی، اخلاقی …