بایگانی برچسب: فقه سیاسی

بحث این است که فقه سیاسی می‌تواند مباشرتا و غیرمباشرتا درباره عدالت سیاسی نقش ایفا کند؛ چون در نظریه‌پردازی‌ها، عدالت اجتماعی، عبارت است از عادلانه ساختن عرصه‌های جمعی که عرصه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، بهداشتی، امنیتی و … دارد. به‌عنوان مثال، بخشی از عدالت، عدالت امنیتی است. بخشی از عدالت هم عدالت سیاسی است و این عدالت با فقه سیاسی قرابت دارد و فقه سیاسی می‌تواند به شکل مباشری در این بخش نقش ایفا کند و علی‌القاعده ربطی به حوزه‌های دیگر عدالت ندارد؛ اما نظر به اینکه سیاست ساحتی است که بافت و چگونگی و نوع مناسباتش، می‌تواند تمام حوزه‌های …

در جلسات علمی که بنده توفیق حضور داشتم اینطور نبود که مرحوم دکتر فیرحی بخواهد شیوه اجتهادی موجود در فقه را کنار بگذارد و به تعبیر برخی افراد اجتهاد در مبانی را ارائه بدهد. ایشان براساس همان مبانی پذیرفته شده در فقه شیعه و همان شیوه و روش اجتهاد جواهری سعی می‌کرد نیازهای زمان را به خوبی تشخیص دهد و با تحفظ برشیوه‌ی اجتهاد جواهری خوانش جدید و روزآمدی از فقه سیاسی شیعه ارائه دهد که به نظر من در عبارتی کوتاه باید بزرگترین خدمتی دانسته شود که ایشان در صدد انجام آن بود و توفیقات بسیار خوبی هم در …

شبکه اجتهاد: این روزها دوحه قطر محل اجلاس گروههای مذاکره کنند دولت افغانستان و گروه طالبان است. اختلافاتی در میان دو گروه بوجود آمده که پیشبرد مذاکرات را با مشکل مواجه کرده است. برخی از این اختلافات اختلافات عقیدتی- سیاسی و دینی است. گروه طالبان که ادعای امارت اسلامی دارد با دکتر قرضاوی رئیس پیشین اتحادیه علمای مسلمین دیدار کرده است. از طرف دیگر دولت افغانستان مدعی است که حکومت فعلی در تضاد با اسلام نیست. برخی از اعضای گروه دولت که از اسلامگرایان افغانستان به حساب می‌آیند، با دکتر احمد الریسونی از علمای برجسته جهان اسلام و رئیس اتحادیه …

فقه در وضعیت موجود خود، دچار پراکندگی موضوعات و مسائل است و ما نیازمند این هستیم که تبویب نوینی در فقه، ناظر به نیازهای زمانی و مکانی ایجاد کنیم و مسائل و مباحث مرتبط با یکدیگر در فقه را در یکجا گردآوری و تنظیم کنیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: اولین نشست از سلسله نشست‌های علمی ـ تخصصی گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمّه اطهار(علیهم السلام) با عنوان «ساختار و نظام مسائل فقه سیاسی» با حضور مدیران گروه‌های پژوهشی، اساتید و طلاب فرهیخته در سالن جلسات این مرکز (با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و فاصله اجتماعی) در روزهای پایانی مهرماه به صورت حضوری …

در فقه رایج می‌گوییم شأن و رسالت فقها این است که برای موضوعات مفروض، احکام را استنباط کنند؛ حاکم فقیه، عمّال و کارگزاران و زیردست‌هایی دارد که اقدامات عینی بیرونی محسوب می‌شود و این اقدامات نیازمند تدبیر است از این رو باید رفت و برگشت جدی میان فقه و عالم تدبیر بیرونی وجود داشته باشد تا نظام مسائل سیاسی براساس فقه شکل بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ذبیح‌الله نعیمیان، استاد فقه سیاسی حوزه علمیه، در نشست علمی «ساختار و نظام مسائل فقه سیاسی» در مؤسسه فقهی ائمه اطهار(ع)، گفت: در فقه، تعریف لغوی مفهوم سیاست معیار قرار داده …

کتاب «کلیات فقه سیاسی» اثری در راستای تبیین موضوع، منابع، روش و تاریخ و مسائل فقه سیاسی است که به قلم اصغرآقا مهدوی دانشیار دانشگاه امام صادق(ع) و محمدصادق کاظمی و به همت انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه سیاسی استنباط احکام شرعیه فرعی در حوزه سیاست از ادله تفضیلی آن است و درصدد پاسخ به پرسش‌های متعدد عرصه سیاست و همچنین در تلاش برای ارائه نظام مطلوب سیاسی است. مخالفت نبی مکرم اسلام(ص) با پایه‌های نظام طبقاتی غیرعادلانه در جامعه مکه که به معنای مخالفت با نظام‌های تصمیم گیر قدرت تلقی می‌شد، از …

فقه سیاسی، برای تأمین و تضمین آزادی انسان، دو راهبرد را در نظر گرفته است؛ یکی راهبردهای سلبی است که به مقابله با موانع درونی و بیرونی آزادی می‌پردازد؛ دیگری رهبردهای ایجابی است که زمینه و عوامل آزادی را برای انسان فراهم می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدزکی احمدی استاد دانشگاه در نشست نهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که به صورت برخط برگزار شد، به تشریح دیدگاه‌هایش در خصوص «ظرفیت فقه سیاسی شیعه در توسعه انسانی با تاکید بر شاخص آزادی سیاسی» پرداخت و افزود: شاخص توسعه انسانی در خصوص آزادی از منظر فقه سیاسی شیعه با …

شبکه اجتهاد: به دنبال تأسیس نظام جمهوری اسلامی و حضور روحانیت در عرصه اجتماع و سیاست، و مسئولیت اداره جامعه و رویارویی با پرسش‌ها و معضلات جدید، بیش از پیش ضرورت تحقیق و پژوهش در عرصه‌های نو احساس شد. تعدادی از علمای حوزه به خاطر حضور و تعلق خاطر به انقلاب و نظام سیاسی برآمده از آن، وارد صحنه شده و اداره بخشی از جامعه را برعهده گرفتند. حوزه هر چند نظم و برنامه پیدا کرد و تعدادی از علمای طراز اول حوزه با تشکیل شورایی به تنظیم و تنسیق برنامه‌های آموزشی حوزه پرداخت، و مؤسساتی هم به ساماندهی امور …

کتاب نصیحت در فقه سیاسی شیعه تألیف علی شیرخانی دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم به همت انتشارات خرسندی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، علی شیرخانی مؤلف کتاب نصیحت در فقه سیاسی شیعه در مورد این اثر به مهر گفت: این اثر چهارمین جلد از مجموعه مجلدات فقه سیاسی است. جلد اول با عنوان بیعت در فقه سیاسی در سال ۱۳۸۷ منتشر شد. در این اثر این بحث که بیعت عهد یا ایقاع است بحث شد. همچنین در دوره معصومین به چه معناست و در دوره غیبت به چه معناست و… مورد واکاوی قرار گرفت. وی افزود: در جلد …

نخستین شماره دوفصلنامه «نظام ولائی» با مقالاتی از احمد رهدار، سید صمصام‌‏الدین قوامی، ذبیح‌الله نعیمیان، مهدی عبداللهی، محسن اصغری، عباسعلی مشکانی سبزواری و سنا خلف حیاوی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین شماره دوفصلنامه «نظام ولائی»، با هدف تولید و ترویج اندیشه و علم در حوزه فقه سیاسی، نظام سیاسی و حکومت اسلامی (ولایت فقیه)، به همت موسسه اندیشه تمدنی اسلام و با سردبیری حجت‌الاسلام دکتر ذبیح‌الله نعیمیان با اخذ مجوز از وزارت ارشاد راه اندازی شد. «ولایت فقیه به مثابه تئوری برای عمل اجتماعی ـ سیاسی به قلم احمد رهدار»، «مناسبات فقه حکومتی و مردم‏‌سالاری دینی نوشته عباسعلی …

کتاب «فقه، سیاست، حکومت» به قلم علی دارابی و مسعود مطلبی و با مقدمه محسن اسماعیلی، توسط معاونت فرهنگی سازمان جهاد دانشگاهی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، درباره «فقه سیاسی» آثار و تالیفات متعددی در این سال‌ها نوشته شده است اما «کتاب فقه، سیاست و حکومت» چند ویژگی و امتیاز دارد: کتاب درس دانشگاهی و با زبان دانشجویان و نسل جوان نوشته شده است. همچنین پاسخ به شبهات و پرسش‌ها در زمینه «ولایت فقیه»، یکی از فصول اصلی کتاب است. سوالات مهمی چون «انتخاب یا انتصاب ولی فقیه، زمان دار و مدت دار بودن دوره رهبری، حق و نحوه …

این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که انقلاب اسلامی ایران موجب چه تحولاتی در فقه سیاسی شیعه گردیده است؟ این بحث با رویکرد درجه دو و رصدِ تحولِ درونی فقه سیاسی شیعه به انجام رسیده است. در پاسخ، این فرضیه طرح شده است که با توجه به برخی زمینه ‌های سیاسی – اجتماعی پس از انقلاب اسلامی مانند ورود به حوزه قانونگذاری، اجرای حدود الهی و عملیاتی کردن آموزه مشورت، می‌‌توان تحول در فقه سیاسی را در مواردی مانند تلاش برای رسیدن به دانش مستقل فقه سیاسی، ارائه گزینه بدیل قدرت، تلاش برای پویایی فقه سیاسی، توجه …

در این کتاب تأثیرات قاعده تقیه بر بخش‌های مختلف فقه سیاسی همچون مباحث مشروعیت، مباحث سیاست داخلی و مباحث سیاست خارجی، مورد بحث و بررسی قرار داده شده است. مباحث این تحقیق می‌تواند توسط قانون‌گذاران در تشریع و اجراء قوانین مورد استفاده قرار گرفته و در تطبیق سیاست خارجی کشور بر قوانین اسلامی راهگشا باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، قاعده تقیه یکی از قواعد مهم فقهی است که تأثیرات گسترده آن را می‌توان در ابواب مختلف کتاب‌های فقهی مشاهده نمود. با این همه به دلیل نو پدید بودن عموم فقه‌های مضاف و از جمله فقه سیاست، اطلاع یافتن بر تأثیرات …

حجت‌الاسلام شریعتی هدف از نگاشتن کتاب قواعد فقه سیاسی را این دانست که این اثر به دست کارگزاران برسد تا بتوانند در عمل از این قواعد در اداره نظام استفاده کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه سیاسی، تمامی پاسخ‌‌‌هایی است که فقه به سؤال‌‌های سیاسی عصر و زمان می‌دهد، همچون دیدگاه فقه درباره انتخابات، تفکیک قوا، مشروعیت و جایگاه دستگاه اجرایی و…، همه در محدوده فقه سیاسی است؛ بنابراین، فقه سیاسی، شامل نظام سیاسی، فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی می‌شود. گاهی مسائل فقه سیاسی مربوط به اصول و قواعدی است که بر اساس آن قواعد اندیشه سیاسی شکل خواهد گرفت؛ …

این جلد از مجموعه آثار به برخی از این حوزه‌ها‌ی نوپدید یا نظرات متحول شده از جمله: مشروعیت و مقبولیت در حکومت اسلامی، مسئله حریم خصوصی و محدوده آن، دین و حقوق رسانه‌ای و مسئله نافرمانی در فقه شیعه پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بدون تردید فقه سیاسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تحول اساسی پیدا کرد و با سؤالات جدید مواجه گردید و ناگریز به نظریه‌پردازی و حوزه‌های جدید شد. مواجهه عینی فقیهان با مسائل حکومت اسلامی و درگیری اجرایی با عرصه‌های مختلف آن زمینه‌ساز تحول برخی از دیدگاه‌های قبلی فقیهان را موجب گردید. از این رو، …

شبکه اجتهاد: اعتراضات مردمی در عراق از مهر آغاز شد. این در حالی بود که هیچ حزب سیاسی فراخوانی برای تظاهرات نداده بود. اعتراضات به بیکاری بالای جوانان، وضعیت نابه‌سامان خدمات دولتی و فساد به صورت خودجوش آغاز شد. تظاهرات بیشتر در بغداد و شهرهای شیعه‌نشین جنوب عراق جریان داشت و معترضان با سرکوب نیروهای امنیتی مواجه شده و کار تا جایی ادامه یافت که این تظاهرات بالغ بر صد نفر کشته و تعداد بسیاری نیز زخمی بر جا گذاشت. فارغ از علت شکل‌گیری اعتراضات و راه‌حل‌های موجود برای ساختار سیاسی و اداری عراق، نحوه‌ مواجهه‌ آیت‌الله سیستانی به‌عنوان بزرگ‌ترین …

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) به بایسته‌ها و ظرفیت‌های سلبی و ایجابی فقه جهت نیل به عزت اسلامی در عرصه بین الملل اشاره کرد و گفت: مفاهیم سه‌گانه عزت، حکمت و مصلحت هر کدام دارای معنا و مفهوم خاصی است، عزت مفهوم انفسی، درونی و روحی است، حکمت مفهوم حکمی و عقلی است و مصلحت یک مفهوم ناظر به عمل است؛ بنابراین قواعد و ساختارهایی از فقه در عرصه بین الملل نشأت بگیرد که عزتمندانه، حکمت مدار و بر اساس مصلحت باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «بایسته‌های فقه سیاسی شیعه برای نیل به عزت اسلامی در روابط بین …

دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مفید قم با بیان اینکه دایره فقه سیاسی در ایده فقه سیاسی به مثابه دانش سیاسی اسلامی، به قدری گسترده شده که از فقه سنتی فاصله‌ی زیادی می‌گیرد و آن را تضعیف می‌کند، اظهار کرد: فقه موجود ظرفیت تدوین نظریه دولت را ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین نشست از سلسله نشست‌‌های نقد ایده به همت پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با موضوع «نقد ایده فقه سیاسی به مثابه دانش سیاسی اسلامی» دوشنبه‌ گذشته در دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد. در این نشست که با …

شبکه اجتهاد: الان یک فکری در حوزه وجود دارد که معتقد است حوزه شریعت فقط بخش عبادات و یک سری کلیات معاملات را پوشش می‌دهد و مابقی مسائل مبتلابه مردم، در حوزه شریعت نیست. بنده این تئوری را به «نظریه انعزال» تعبیر می‌کنم. متأسفانه بخشی از سکولاریسم همین است که بحث از سیاست را سهم بشر و علم او می‌دانند.  

تاویل می‌تواند ضمن تحفظ بر نص گفت‌وگویی برقرار کند و ما را از زمان و مکان صدور روایت فراتر ببرد و دغدغه‌ای به نام جهانی شدن را برای ما تعبیر کند.  نظریات مختلفی برای این هدف و منظور وجود دارد. برای مثال شیخ محمد جواد مغنیه در کتاب فقه الامام الصادق می‌فرماید «اجتهاد فرآیندی است که مکانیزم تنقیح مناط بر پایه یک سری مقاصد و مسائل مثل ظهور عرفی استوار است». مرحوم امام نقش زمان و مکان را در فرآیند اجتهاد مطرح می‌کند و الگویی جدید ارائه می‌دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «قوت‌هاقوت‌ها و ضعف‌های فقه سیاسی در …

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: جهانی شدن پدیده‌ای است که در حال وقوع و اتفاق است و فقه سیاسی نرم افزار اداره جامعه است. سوال بحث ما این است که آیا فقه سیاسی می‌تواند از جهانی شدن به خوبی بهره‌مند شود یا خیر؟ جهانی شدن به مثابه پدیده‌ای جدید و نزاع گفتمانی چه فرصت‌ها و تهدیدهایی برای فقه سیاسی شیعه ایجاد می‌کند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی با موضوع «فرصت‌هاجهانی شدن به مثابه پدیده‌ای جدید و نزاع گفتمانی چه فرصت‌ها و تهدیدهایی برای فقه سیاسی شیعه ایجاد می‌کند؟ و تهدیدهای جهانی شدن نسبت به فقه سیاسی» با ارائه …

منظور من از اجتهاد شورایی این است که جمعی از فقها و مراجع ذی‌صلاح توانمند در حوزه اجتهاد و مجتهد در موضوعاتی که پیامدهای سیاسی و اجتماعی دارند، نه به شکل فردی بلکه با یک گفتگوی اجتهادی و فقهی در حوزه امر سیاسی کنار هم جمع شوند و همه در یک جایگاه حقوقی برابر قرار گیرند و آزادانه از منظر فقهی وارد بحث در حوزه امر سیاسی شوند. خروجی این اجتهاد شورایی اگر اجماعی شد و اتفاق‌نظر واقع شد که چه بهتر، در غیر این صورت رأی اکثریت مجتهدین حاضر در این اجتهاد شورایی مبنای عمل قرار بگیرد و یک …

کتاب «درآمدی بر فلسفه سیاسی اسلامی» که توسط حجت‌الاسلام دکتر احمد واعظی، عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم و رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم نوشته شده است که با حضور نویسنده کتاب و دکتر سیدصادق حقیقت، عضو هیات علمی دانشگاه مفید، در دانشگاه باقرالعلوم نقد و بررسی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای جلسه حجت‌الاسلام دکتر احمد واعظی توضیحاتی درباره مطالعات فلسفه سیاسی اسلامی ارائه داد و گفت: مطالعات سیاسی اسلامی در سه حوزه قابل بررسی و تأمل است: حوزه فلسفه اسلامی، حوزه علوم سیاسی و حوزه فقه سیاسی. ممکن است در فضای غیرمطالعات سیاسی به فقه سیاسی، …

اگر قرار باشد حکومت داری اسلامی داشته باشیم و فقه به متن زندگی سیاسی و اجتماعی ورود پیدا کند لازمه اش این است که یک اجتهاد شورایی در حکومت شکل بگیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر منصور میراحمدی رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفت‌وگو با عصراندیشه در بخشی از گفتگوی خود به موضوع اجتهاد شورایی پرداخت و اظهار کرد: منظور من از اجتهاد شورایی این است که جمعی از فقها و مراجع ذی‌صلاح توانمند در حوزه اجتهاد و مجتهد در موضوعاتی که پیامدهای سیاسی و اجتماعی دارند، نه به شکل فردی بلکه با …

در حوزه علمیه چه کسانی که در مطالعات خودشان از روش سیستمی بهره می‌گیرند و چه کسانی که بخواهند با روش سنتی استنباط کنند، چون این اصل که اسلام حوزه عمل اجتماعی ما را در برمی‌گیرد، یک اصل پذیرفته شده است، عملاً تحقیقات آن‌ها منجر به تحقیقات سکولار نخواهد شد، سکولاریزم از غرب به دنیای اسلام و ازجمله ایران وارد شد؛ بنابراین حوزه ولو این‌که مطالعات را به روش سیستمی انجام دهد، به دلیل پذیرش اصول اساسی مفاهیم اسلامی گرفتار سکولاریسم نخواهد شد. شبکه اجتهاد: استاد مهدی هادوی تهرانی به مناسبت چهل سالگی انقلاب در گفت و گو با مجله فرهنگ …

فقه سیاسی به مثابه دانشی که الگوی عملی و عینی برای اجتماع و سیاست ارائه می‌نماید، دانشی جوان است و ضرورت دارد در این زمینه کوشش‌های علمی متنوعی صورت گیرد و زوایای مختلف آن واکاوی شود. این مجموعه که چند نشست و گفتگوی علمی را در بر دارد، کوششی در همین راستاست. صاحب‌نظران در حوزۀ فقه و فقه سیاسی در بخش‌های مختلف این پژوهش، هرکدام کوشیده‌اند زاویه‌ای از قلمرو فقه و سیاست را بررسی کنند و توضیح دهند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پژوهش در حوزه اندیشه سیاسی از منظر دینی برای شناخت مبانی، سرشت …

شبکه اجتهاد: فقه سیاسی به مثابه شاخه‌‌ای از دانش فقه در کنار دانش‌های دیگر بالندگی، رشد، گسترش و فراز و فرودش بر شرایط تاریخی-محیطی و تاریخی-بین‌الاذهانی استوار شده است. شرایط متغیر محیطی و بین‌الاذهانی حاکم بر دوره غیبت در جهان تشیع به عنوان بستری محدودکننده و ظرفیت‌ساز برای فقه سیاسی عمل کرده است و در نتیجه سه نظریه در سه مقطع مختلف تاریخی بروز یافته و برای مدتی در شرایط مشابه گسترش پیدا کرده است. هر یک از این سه نظریه در این سه دوره مقبولیتی فراگیر داشته و به تدریج به گفتمان مسلط آن زمان تبدیل شده است. آنچه …

بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بیانیه‌ مهمی است که به نظر من می‌تواند یکی از اسناد فقه سیاسی در آینده به شمار رود و در صورتی که اهتمام لازم به آن صورت گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر انقلاب اسلامی در بیانیه‌ی «گام دوم انقلاب» با مرور تجربه‌ی ۴۰ ساله‌ی انقلاب اسلامی اعلام کردند: انقلاب «وارد دوّمین مرحله‌ی خودسازی و جامعه‌پردازی و تمدّن‌سازی شده ‌است». گام دومی که باید در چارچوب «نظریه‌ی نظام انقلابی» و با «تلاش و مجاهدت جوانان ایران اسلامی» به‌سوی تحقق آرمانِ «ایجاد تمدّن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنافداه)» برداشته شود. دکتر …

حجت‌الاسلام مهاجرنیا در نشستی با موضوع «آینده احزاب و تشکل‌های سیاسی در نظام ولایی» به نقد و ارزیابی پنج دیدگاه درباره جایگاه حزب در فقه سیاسی پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محسن مهاجرنیا، استاد و پژوهشگر علوم سیاسی در هشتمین نشست کرسی‌های آزاد‌اندیشی مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم که با موضوع «آینده احزاب و تشکل‌های سیاسی در نظام ولایی» در موسسه طلوع مهر قم برگزار شد، گفت: پنج دیدگاه کلی دربارۀ جایگاه حزب در فقه سیاسی وجود دارد که نگاه اول، نگاه امتناع ذاتی تحزب در فقه است. این دیدگاه می‌گوید که پدیدۀ حزب به …

حجت‌الاسلام ایزدهی با اشاره به استدلال‌های مختلف در زمینه وجوب تشکیل حکومت اسلامی، گفت: یک استدلال این است که ما یک غایتی داریم و این غایت به گونه حداکثری است که جز به واسطه تحقق حکومت قابل جریان نیست؛ بنابراین فقه باید وارد مسائل حکومت شود و تشکیل نظام اسلامی دهد. حال اگر نظام اسلامی تشکیل شد، باید با رویکرد حکومتی اداره شود و این رویکرد نیاز به فقه حکومتی دارد؛ اداره انواع نظامات به عهده فقه حکومتی است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی غایات و کارویژه‌های فقه سیاسیفقه حکومتی؛ متکفل اداره انواع نظامات بر اساس دیدگاه‌های آیت‌الله خامنه‌ای، …