اختصاصی شبکه اجتهاد: از شیوههای مهم در منظومه تربیت اسلامی، نظام تشویق و تنبیه است. هدف کلی در این منظومه، هدایت و تربیت انسانها و رساندن آنها به اهداف والاتر است. در نظام تنبیه اسلامی، مجازاتهایی پنجگانه وجود دارد: حدود؛[۱] تعزیرات؛[۲] قصاص؛ دیات؛ کفارات. حدود، یک نوع مجازات است که باید در چارچوب قوانین شرع در حدود باشد؛ هرچند هدف نهایی و کلی حیات و هدایت جامعه است؛ اما اجرای حدود مقید به تاثیرگذاری تربیتی زودگذر بر خود فرد نیست. البته از باب عناوین ثانوی ممکن است آثار تربیتی بر اجرای حدود تاثیر گذارد. مانند عناونی ثانوی که امروزه سبب …
توضیحات بیشتر »امکانسنجی تحول در شیوه اجرای مجازاتهای سالب حیات منصوص شرعی
جلسه دفاعیه رساله محمد مهدیهاشملو با عنوان «امکانسنجی تحول در شیوه اجرای مجازاتهای سالب حیات منصوص شرعی» با حضور هیئت داوران متشکل از حجتالاسلام والمسلمین دکتر محسن ملک افضلی و دکتر اسماعیل آقا بابایی و دکتر محسن برهانی در جامعه المصطفی العالمیه-مجتمع آموزش عالی علوم انسانی اسلامی، برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این موضوع از این جهت که به یکی از چالشهای فقه جزایی اسلام در حوزه مسائل مستحدث فقه جزایی پاسخ میدهد و از این جهت جزء موضوعات مهم و چالشی در حقوق ایران و بسیاری از کشورهای اسلامی میباشد. در این رساله تلاش گردیده به این سؤال …
توضیحات بیشتر »موضوع شناسی شلاق
کتاب «موضوع شناسی شلاق» به قلم حسین فرهودی، توسط مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی چاپ و در دسترس عموم مخاطبان قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دین اسلام از ابتدا به تعین و معرفی مقررات جزایی خود پرداخته و با تقسیمبندی جرایم به موارد چهارگانه «حدود، قضاص، دیات و تعزیرات»، مجازاتهای مقرر برای هریک از عناوین مزبورد را تشریع نمود. در این جهت کیفر شلاق هم در جرایم مربوط به حدود و هم مربوط به جرایم تعزیری به رسمیت شناخته شد. اگرچه در کتب فقهی شیعه، شلاق از جهات مختلف از جمله کیفیّت زدن، زمان زدن و… بهتفصیل مورد بحث …
توضیحات بیشتر »مجازات اعدام: چشماندازی اسلامی
این پژوهش با تکیه بر برخی از مبانی اصولی و فقهی که پایبندی به آنها بهنوبه خود میتواند شمارگان مجازات اعدام را کاهش دهد، نشان میدهد که دیدگاههای اسلامی از جنبههای گوناگون بر رویکردی کاملاً حدّاقلگرا به مجازات اعدام تأکید دارد. این مقاله، هم به اعدام از باب حد و هم به اعدام از باب قصاص پرداخته و به اعدام از باب تعزیر که در برخی نظریههای فقهی آمده نیز اشاره کرده است. همچنین، به برخی از جنبههای شکلی، ادلّه اثبات و نظام رسیدگی به جرایم مستوجب اعدام پرداخته است که با کاربست آنها، موارد مجازات اعدام در عمل، به …
توضیحات بیشتر »قصاص در فرزند صغیر و کبیر متفاوت است/ در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان هیچ تدبیری برای فرزندکشی وجود ندارد/ لزوم تعزیر مناسب در مورد جرم فرزند کشی
عضو گروه مطالعات قضای اسلامی پژوهشگاه قوه قضائیه گفت: به نظر میرسد تعزیر مناسب برای مجازات فرزندکشی در قوانین کیفری موجود ما پیش بینی نشده است که میتوان با مراجعه به فقه و روایات وارد شده این موضوع را نیز به قانونگذار پیشنهاد داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمدامین کیخای فرزانه در نشست تخصصی «مجازات فرزندکشی در فقه اسلامی و حقوق ایران» که با حضور حقوقدانان، اساتید دانشگاه و قضات دادگستری برگزار شد، اظهار کرد: چند نظریه در مباحث فقه اسلامی در خصوص فرزندکشی و قصاص پدر مطرح است که عبارتند از امکان سنجی کشتن پدر از باب حد …
توضیحات بیشتر »حقوقدانان و فقها ریشه جنایات قتلهای اخیر را بررسی کنند
یک وکیل دادگستری در تبیین ابعاد حقوقی جنایاتی از قبیل قتل رومینا اشرفی، ریحانه عامری در کرمان و فاطمه برحی در آبادان، گفت: باید قانون بازنگری شود و حقوقدانان و فقها بنشینند و این مسایل را بررسی کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مرتضی چیتسازیان مدیر گروه و استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه قرآن و حدیث، گفت: ما موارد مشابه چنین قتلهایی را در سالهای گذشته حتی قبل از انقلاب داشته ایم که پدری، فرزندش را به قتل رسانده بود. این وکیل دادگستری در گفتگو با ایسنا ادامه داد: حدیث «أَنْتَ وَ مَالُکَ لِأَبِیک» یعنی تو و اموالت …
توضیحات بیشتر »دیدگاه متفاوت سه صاحبنظر درباره مجازات پدر رومینا: از کفایت حبس ۱۰ ساله تا قصاص
حکم قتل عمد در کشور ما بر اساس فقه و قانون، قصاص است، البته این حکم استثناهایی هم دارد. یکی از آنها این است که قاتل، پدر مقتول یا از اجداد پدری وی نباشد. در چنین صورتی بر اساس قانون، قاضی مخیر است مجرم را به حبس بین ۳ تا ۱۰ سال بر اساس شدت جرم محکوم کند. شبکه اجتهاد: پس از قتل هولناک رومینا توسط پدرش، بسیاری از افراد جامعه معتقدند معافیت پدر رومینا از قصاص و تنها حبس وی به مدت ۳ تا ۱۰ سال نمیتواند عادلانه باشند و خواهان آناند که پدر این دختر ۱۳ ساله به …
توضیحات بیشتر »انضباط فقهی و پرهیز از سقوط در وادی عرفی گرایی/ مهدی برزگر
شبکه اجتهاد: چندی قبل یادداشتی از استاد سیدمصطفی محققداماد با عنوان «مجازات پدر در برابر کشتن فرزند» در شبکه اجتهاد منتشر شد؛ مهدی برزگر از مدرسان سطوح عالی حوزه علمیه قم در نوشتاری در «مباحثات» به نقد مقاله این استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی پرداخته است که در پی میآید. قتل فجیع و تأسّفبار یک دختر نوجوان توسّط پدرش که بازتاب گستردهای در رسانهها داشت واکنشهای متعدّدی را برانگیخت. از سویی موجی از نفرت بر ضدّ قاتل رقم خورد و برخی افراد مغرض – که به هر بهانهای برای تضعیف و تخریب آموزههای اسلامی متوسّل میشوند – به تقبیح غیرتورزی …
توضیحات بیشتر »مجازات پدر در برابر کشتن فرزند/ سیدمصطفی محققداماد
شبکه اجتهاد: ماجرای قتل دختر نوجوان تالشی توسط پدرش در شبکههای اجتماعی با بازتابهای گستردهای مواجه شده است. خبر این است: رومینا دختر ۱۴ ساله تالشی به دلیل فرار با دوست پسرش به شکل فجیعی با داس توسط پدرش در خواب به قتل رسید. قاتل پس از ارتکاب جرم توسط پلیس دستگیر شد. خبرنگار روزنامه ایران با انتشار عکسی نوشته است: با افتخار اسم همه مردان فامیل را در اعلامیه تحریم نوشتهاند. چون لکه ننگ را پاک کردهاند و حالا میتوانند مردیشان را فریاد بزنند!» به نظر میرسد که در مباحث مجازاتها، مادام که اجتهاد شیعی به شکل «منسدّ» و …
توضیحات بیشتر »عدالت قاضی ملازم با عادلانه بودنِ حکم او نیست/امام و رهبری، با تفکر مقدس پنداشتنِ مسئولین مبارزه کردند
نوع مجازاتها باهم فرق میکند. بعضی از گناهان، با مجازات دنیوی و بدنی، پاک میشود. بعضی از گناهان هست که کیفر آنهم دنیوی و هم اخروی است. در نوع دوم نمیتوان گفت با مجازات دنیوی، طرف پاکشده و عقوبت اخروی ندارد. مثلاً در مورد ظلم اینطور است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سخنان چندی پیش رئیس کل دادگستری استان خراسان رضوی مبنی بر اینکه محکومین در حکومت جمهوری اسلامی، با تحمل مجازات، از گناه اخروی خود کم میکند، واکنشهای بسیاری را در فضای مجازی موجب شد. در این خصوص با حجتالاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه، معاون سابق فرهنگی و اجتماعی قوه قضائیه به …
توضیحات بیشتر »تقدس به معنای نقد ناپذیری، مختص به خدا و معصومین(ع) است/ تحمل مجازات در حکومت اسلامی، هیچ اجر و ثوابی را به دنبال ندارد
باید دید پیشفرض سؤال چیست. نسبت به مسئله تقدس معانی متعددی مطرح شده است، از جمله این معانی نقدناپذیری است. مثلاً میگوییم خداوند متعال یا انبیاء صلوات الله علیهم اجمعین مقدس هستند یعنی نقدناپذیرند. به این صورت که آنان اطلاعات و اشراف علمیای دارند که برای غیرشان وجود ندارد که به این اعتبار نقد ناپذیر خوانده میشوند. اختصاصی شبکه اجتهاد: سخنان چندی پیش رئیس کل دادگستری استان خراسان رضوی مبنی بر اینکه محکومین در حکومت جمهوری اسلامی، با تحمل مجازات، از گناه اخروی خود کم میکند، واکنشهای بسیاری را در فضای مجازی موجب شد. در این خصوص با حجتالاسلام والمسلمین …
توضیحات بیشتر »چرا زندانها را به خاطر مهریه پُر و ما را بدنام میکنید؟/ برخی احکام صادره درباره مهریه خنده دار است/ دستگاه قضایی باید مطابق احکام اسلامی باشد
آیتالله مکارم شیرازی تصریح کرد: چرا زندانها را پر و ما را بدنام میکنید؟ دستگاه قضایی باید مطابق احکام اسلامی باشد؛ چرا عدهای بر خلاف احکام اسلامی زندانی میشوند؟ امیدواریم مسئولان دستگاه قضا با حوزویان نشسته و مشکلات موجود را مرتفع ساخته تا مردم سرگردان نباشند به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله نثر مکارم شیرازی در درس خارج فقه در مسجد اعظم قم به بیان اشکالاتی به دستگاه قضا اشاره کرد و گفت: در حال حاضر عدهای از جوانان بی گناه به واسطه مسئله مهریه در زندان به سر میبرند که اشکالاتی در این موضوع وجود دارد. ایشان با بیان این …
توضیحات بیشتر »مجازاتهای بدپیامد برای خانواده مجرم، تغییر کند
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه بازتاب مجازاتها، خانوادههای آسیب دیدگان را در معرض تهدید جدی قرار میدهد، گفت: بررسی و تبدیل نوع و میزان «مجازاتهای بدپیامد برای خانواده مجرم» ضروری و برآمده از خاستگاه دینی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی در جمع هیات اندیشهورز جامعه شناسی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در قم خاطرنشان کرد: دربحث آسیبهای خانواده زندانیان،باید آیه شریفه «وَ لا تَزِرُ وازِرَهٌ وِزرَ أُخری» مورد توجه قرار گیرد. این آیه شریفه تحمیل وزر (گناه) مربوط به یک فرد به فرد دیگر را روا نمیدارد. وی ادامه داد: البته روشن است که …
توضیحات بیشتر »لزوم بازنگری در مجازاتهای اسلامی با توجه به مقصود شارع
شبکه اجتهاد: در بررسی احکام اجتماعی دینی میتوان دو رویکرد داشت؛ یا به همه احکام اعم از عبادات و معاملات تعبدی نگاه کرد و یا اینکه معاملات را همانگونه ک از نامش پیداست از دایره تعبد خارج دانست. وقتی معاملات یا همان احکام اجتماعی را از دایره تعبد خارج دانستیم، لازم است در بیان این احکام به علت و شرایط صدور این احکام توجه کنیم و بدانیم قصد و غرض شارع از بیان این حکم چه بوده و چه مشکلی را میخواسته حل کند. بالطبع وقتی معتقد شدیم که شارع در بیان حکم بنابر مقصودی و بسته به شرایط حکمی …
توضیحات بیشتر »مجازات بدنی تأثیرگذارتر از حبس است
معاون فرهنگی قوه قضائیه در مراسم رونمایی از سامانه ملی صبر با اشاره به اینکه زندان بسیار آسیبزاست و اصل مجازات زندان در اسلام وجود ندارد گفت: ما میراثدار فرهنگ ایرانی، اسلامی و وارداتی هستیم و مجازات زندان هم یک فرهنگ وارداتی است و از کشور فرانسه وارد کشور ما شده است و ما باید به دنبال مجازاتهای جایگزین باشیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام صادقی گفته است: مجازاتهای بدنی بسیار تأثیرگذارتر از حبس است و مجازات شلاق که در اسلام آمده بسیار مؤثرتر است اما ستادهای حقوق بشری روی این موضوع نظر خوبی نداشتند. معاون فرهنگی قوه قضائیه گفته …
توضیحات بیشتر »ضرورت حبسزدایی از جرائم خانوادگی و اعمال مجازاتهای جایگزین
یکی از مجازاتهایی که در قوانین موضوعۀ جرائم مرتبط با کیان خانواده وجود دارد، کیفر حبس است. پیگیری پیامدهای چنین عقوبتی، نشان از ناهمخوانی فلسفه وضع این مجازات با بسیاری از مصادیق آن دارد. این مسئله خود عاملی برای ایجاد بحرانها و آسیبهای مضاعف شده است.
توضیحات بیشتر »مفهوم و قلمرو «حد» در قانون مجازات اسلامی/ پاسخ به یک شبهه
برخی از دگراندیشان یا نواندیشان دینی، با بازطرح شعار منسوخ «حسبنا کتاب الله» این ایده را مطرح میکنند که هر مفهوم یا حکم شرعی، الزاما باید در قرآن آمده باشد.
توضیحات بیشتر »در مجازات، معیار، بلوغ جسمی و سن تکلیف نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید محمدعلی ایازی، اگرچه بیشتر بهعنوان قرآنپژوه شهره است، اما تحقیقات او در اصول و فقه، کمتر از پژوهشهای قرآنیاش نیست. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات، به جهت تألیفات فقهی و قرآنی متعدد و مباحث اجتماعی و همچنین رسالهای که در رابطه با «ارتداد» نگاشته است، او یکی از افراد شایستهای است که میتواند در رابطه با مجازات کودکان زیر ۱۸ سال، اظهار نظر کند.
توضیحات بیشتر »بررسی رابطه مجازاتهای اسلامی با کرامت انسانی
کرامت انسانی یکی از موضوعات بسیار مهمی است که پایه بسیاری از حقوق و امتیازات انسانی را تشکیل میدهد، حقّی که نه تنها قابل سلب نیست بلکه از مبانی حقوق بشر تلقی میشود. روشنفکران سکولار معتقدند برخی احکام اسلامی مانند قصاص و حدود الهی خشونتآمیز بوده و منافی کرامت انسان است.
توضیحات بیشتر »