بایگانی برچسب: نظام آموزشی حوزه علمیه

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه از تغییرات مصوب شورای عالی برای فقه و اصول سطوح عالی حوزه‌های علمیه خبر داد و گفت: وقت آن رسیده کتبی که برای آموزش بهتر است انتخاب شود و فرصت‌های طلاب بی‌جا هزینه نشود، لذا قسمت «قطع» و قسمت «تعادل و تراجیح» کتاب رسائل حذف می‌شود و برای اولین بار رسماً «حلقه ثالثه» بدیل کفایه قرار گرفته و از آن امتحان گرفته خواهد شد. همچنین بخش‌های غیرمهم از برنامه آموزشی مکاسب حذف شده و برای مطالعه قرار داده شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدمهدی شب‌زنده‌دار، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه و رئیس دفتر …

شبکه اجتهاد: «الروضه البهیه» یا همان «شرح لمعه» یکی از متون درسی در نظام آموزشی حوزه‌های علمیه برای آموزش روش استدلال و استنباط است. در این نوشتار گفته شده است که شرح لمعه نه‌تنها کتاب استدلالی نیست بلکه نیمه‌استدلالی هم نمی‌باشد. انگیزۀ خود شهیدین نیز از نوشتن این آثار، اثر نیمه‌استدلالی نبوده است. نیمه‌‌‌استدلالی نبودن شرح لمعه را با مقایسۀ لمعتین با دیگر آثار فقهی شهیدین به‌روشنی می‌توان نشان داد. شرح لمعه افزون بر نداشتن استانداردهای آموزشی، از معایب دیگری نیز رنج می‌برد؛ مانند اصرار بر بررسی تمام مسائل، بررسی مسائلی که مورد ابتلا نیست و نپرداختن به تطبیقات به‌روز …

شبکه اجتهاد: برای آن که کاستی‌های متون آموزشی حوزه آشکار گردد، لازم است بایستگی‌های متون آموزشی را مرور کنیم. به نظر می‌رسد هر متن آموزشی مطلوب باید واجد سه ویژگی باشد که عبارتند از: ۱. برخوردار بودن از محتوای مناسب؛ ۲. منطبق بودن با سطح علمی مخاطب؛ ۳. برخورداری از شیوه فرا آموزی. اینک مناسب است درباره هریک از عوامل توضیحاتی ارایه نماییم: ۱. برخورداری از محتوای مناسب هر متن آموزشی به منظور انتقال دادن دانش به مخاطب در یکی از زمینه‌ها،‌ آخرین دستاوردهای دانشمندان آن رشته را به همراه نقد و بررسی به فراخور حال ارایه می‌نماید. وقتی می‌گوییم …

نشست علمی «تبیین و بررسی مطالبات مراجع عظام تقلید از حوزه‌های علمیه در مورد بایسته‌های آموزشی» با حضور نمایندگان بیوت، به همت مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه در این مرکز برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشستی علمی با موضوع «تبیین و بررسی مطالبات مراجع عظام تقلید از حوزه‌های علمیه در مورد بایسته‌های آموزشی» در مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه با حضور و مشارکت نمایندگان شش مراجع تقلید، آیات عظام: مکارم شیرازی، نوری همدانی، جوادی آملی و سبحانی برگزار شد در این جلسه نمایندگان مراجع تقلید، حضرات آیات مکارم و سبحانی به صورت حضوری و جوادی …

شبکه اجتهاد: از مهمترین وظایف نظام اداری حوزه علمیه، بررسی و اصلاح و برنامه ریزی و تکمیل نظام آموزشی حوزه علمیه در زمینه کتاب‌های درسی و روش‌های آموزشی و مقاطع تحصیلی و کیفیت تعلیم و تعلم است که همواره مورد عنایت سیاستگزاران و مدیران حوزه به ویژه در دوره ده ساله شورای مدیریت حوزه و پس از آن شورای عالی حوزه و همچنین مدیریت حوزه در دوره‌های اخیر بوده و در این باره برنامه ریزی‌ها و مصوباتی تصویب و اجرا شده است. مقاله زیر که در شماره ۲۲ پیام حوزه انتشار یافته، نیز کوششی برای طرح مجدد این مهم در …

استاد حوزه علمیه با ارائه پیشنهاد ایجاد نظام آموزشی دوگانه در حوزه گفت: نظام سنتی و جدید در همه جای دنیا وجود دارد و ما هم در حوزه می‌توانیم متناسب با شرایط خودمان این دو را داشته باشیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حوزه‌های علمیه اوایل هفته جاری آیین افتتاحیه حوزه‌های علمیه برگزار شد. تحولات دنیای معاصر به ویژه پس از شیوع کرونا، ضرورت نوسازی تشکیلاتی و روزآمدسازی سیاست‌ها، نظام‌نامه‌ها و ساختارهای پژوهشی و آموزشی حوزه علمیه را دوچندان کرده است. آیت‌الله اعرافی در مراسم افتتاحیه این برنامه ضمن اشاره به ایجاد درختواره دانشی دروس حوزه در ۱۶ حوزه دانشی، از …

«عمق‌بخشی بیشتر در متون حوزوی»، «انگیزه تحصیل»، «توجه به اخلاق و تبلیغ»، «چاره‌اندیشی و توجه به مشکلات درمان، مسکن و معیشت طلاب»، «نظارت علمی در حوزه‌های شهرستان‌ها»، «هجرت طلاب به شهر خود» و «تقدیر از فعالیت‌های جهادی طلاب»؛ بخشی از مسائلی است که مراجع از آیت‌الله اعرافی خواستار شدند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی پس از انتخاب مجدد به‌عنوان مدیر حوزه‌های علمیه به دیدار مراجع رفت و حضرات آیات ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی و جعفر سبحانی، ضمن برشمردن اولویت‌های شورای مدیریت حوزه و لزوم کمک به آن، نسبت به وضعیت تحصیل، تبلیغ و معیشت طلاب توصیه‌هایی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در یادداشت‌های پیشین عرض شد که ریشه بسیاری از سردرگمی‌های اندیشمندان ما در باب تحول حوزه، آموزش و پرورش و نیز نظام دانشگاهی، در فقدان بصیرت‌های مربوط به «اقتصاد آموزش» یا «حکمرانی آموزش» نهفته است؛ سردرگمی‌هایی در مواجهه با انقراض سنت‌های کارامد حوزوی، مسأله کنکور، ارتباط صنعت و دانشگاه و … . از منظر دانش اقتصاد، آموزش یک محصول یا خدمت است که بازار خاص خود را دارد و بازارها نیز قوانین و احکامی، که از نگاه ما در اقتصاد اسلامی، به علت عمومیت فوق العاده این احکام، می‌توان – و بلکه باید – «قواعد فقهیه»ای بر …

دومین نشست شورای عالی حوزه‌‌های علمیه قم، با موضوع «امور آموزش» با حضور اعضای شورای عالی حوزه‌‌های علمیه با حضور اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از پایگاه شورای عالی حوزه علمیه قم، دومین نشست شورای­ عالی حوزه­ های علمیه،با موضوع «امور آموزش» و با حضور اعضای شورای­ عالی حوزه‌ های علمیه، مدیر حوزه­ های علمیه، معاونین و مسئولان مرکز مدیریت و با حضور ۱۸۰ نفر از اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم، در سالن اجلاسیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، برگزار گردید. در این نشست، ۱۴ نفر از اساتید …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در یادداشت پیشین عرض شد که ریشه بسیاری از سردرگمی‌های اندیشمندان ما در باب تحول حوزه، آموزش و پرورش و نیز نظام دانشگاهی، در فقدان بصیرت‌های مربوط به «اقتصاد آموزش»[۱] یا «حکمرانی آموزش» نهفته است؛ سردرگمی‌هایی در مواجهه با انقراض سنت‌های کارامد حوزوی، مسأله کنکور، ارتباط صنعت و دانشگاه و … . از منظر دانش اقتصاد، آموزش یک محصول یا خدمت است که بازار خاص خود را دارد و بازارها نیز قوانین و احکامی. اینکه «چه چیزی» در این بازار مورد تعلم و تعلم قرار گیرد یک مقوله است و اینکه این دانش‌ها و مهارت‌ها «چگونه» عرضه …

ضعف حوزه‌‌‌های علمیه، ضعف نظام اسلامی را رقم‌‌ می‌زند که از خواسته‌‌‌های دشمن است که هم حوزه و هم نظام را اگر‌‌ نمی‌توانند از نظر فیزیکی تضعیف کنند از نظر برخوردی کاری کنند که به آن بهای کافی داده نشود؛ امروز در تلاش هستند که امثال این شخصیت‌‌‌ها مثل شهید مطهری بدون ترور فیزیکی از صحنه‌‌‌های علمی و اجتماعی نظام بیرون بروند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد واعظ موسوی رییس انجمن علمی ارتباطات و تبلیغ حوزه علمیه قم، استاد سطح عالی و درس خارج فقه، خارج اصول و تفسیر در حوزه علمیه قم است. وی در دوره …

بحث نظام ‌آموزشی و مسأله معیشت طلاب باید مورد توجه قرار گیرد؛ طلاب واقعا گرفتار هستند، افرادی هستند که اگر در حوزه بمانند در واقع بعدا مجتهد می‌شوند و سبب افتخار هستند، اما وقتی مشکل دارد و قسط‌های خانه‌اش را ندارد بدهد، طرح هجرت و جای دیگری می‌رود و آنجا ماندگار می‌شود و دیگر برگشت به حوزه نمی‌کند، ما به دلیل مشکلات اقتصادی، مغزهای حوزوی را از دست می‌دهیم. نظام اسلامی برای تأمین پشتوانه تئوریک خود به منظور تصمیم‌گیری و اجرا باید مبانی علمی لازم را در اختیار داشته باشد و این عرصه‌ای است که حوزه علمیه در کنار دیگر …

دومین نشست مشترک مدیران ارشد حوزه‌های علمیه با نمایندگان طلاب و فضلا با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین رستم نژاد، معاون آموزش حوزه‌های علمیه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین رستم نژاد در دومین نشست مشترک مدیران ارشد حوزه‌های علمیه با نمایندگان طلاب و فضلا، اظهار داشت: از جمله برنامه‌هایی که در دستور کار معاونت آموزش حوزه‌های علمیه قرار گرفته، اصلاح برنامه جاری آموزشی حوزه است که تغییر متون کتب نیز یکی از آنان می‌باشد. وی در پاسخ به سوال یکی از نمایندگان که کتاب بر بال قلم برای طلاب پایه دوم بسیار سنگین است، ابراز داشت: اشکالاتی که درباره …

مقاطع تحصیلی حوزه علمیه خراسان در چهار سطح حوزوی و در سه مقطع عمومی، تخصصی و عالی بعد از تصویب شورای عالی حوزه علمیه خراسان به مدیریت حوزه ابلاغ شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام صفرعلی فتح اللهی، مسؤول دبیرخانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان، پیرامون مصوبات جدید مقاطع تحصیلی حوزه علمیه خراسان گفت: در جلسه شصت و هشتم شورای عالی حوزه علمیه خراسان در خرداد ۹۷ برنامه جدید مقاطع تحصیلی حوزه به تصویب شورای عالی حوزه رسید و چندی پیش نیز به مدیر محترم حوزه علمیه خراسان جهت اجرا، ابلاغ شد. فتح اللهی بیان داشت: در مقطع عمومی که …

شبکه اجتهاد: کتاب «نظام آموزشی حوزه: جستاری پیرامون نظام آموزشی و متون درسی حوزه‌های علمیه»، مجموعه‌ای حاوی دیدگاه‌ها و نظرات ارکان متعدد و مختلف حوزه‌های علمیه درباره روزآمدسازی متون درسی است، که غالبا از انعکاس مفصل رویکردهای مخالف تغییر در متون درسی اجتناب کرده، و در بخش‌هایی از جمله نظرسنجی و مصاحبه‌ها، اشاراتی به نظرات مخالف هم داشته است. این اثر که با رویکردی کلی به ضرورت اصلاح و روزآمدسازی متون درسی در حوزه‌های علمیه می‌پردازد، نوشته وحید نجفی،‌ با همکاری علی الهی‌فر، جواد زهرایی و روح‌الله عباسپور بوده و اولین اثر از مجموعه‌ای است که از سوی مؤسسه مطالعاتی …

شبکه اجتهاد: مهم‌ترین راه رشد علمی طلاب جوان، تدریس است؛ با تدریس است که استعدادهای نهفته‌ی آنان شکوفا‌ می‌شود؛ احساس شخصیت‌ می‌کنند، آزموده‌ می‌گردند، دروسشان برایشان ملکه‌ می‌شود و… اکنون به برکت تضییقات ایجاد شده این راه بر خیل عظیمی از مشتاقان بسته شده است. سابقاً طلاب، با میل خود و به فراخور استعداد و توانشان هر استادی را‌ می‌خواستند انتخاب‌ می‌کردند؛ هرگز مجبور نبودند استادی را که به هر دلیل‌ نمی‌پسندند برای مدتی طولانی تحمل کنند؛ و چون با میل خودشان انتخاب‌ می‌کردند انگیزه‌شان نیز برای شرکت در درس افزایش‌ می‌یافت؛ استاد، برایشان تنها معلم یک درس نبود مربی …

آیت‌الله اعرافی گفت: اصول و سطوح عالی باید آزاد باشد؛ اما در کنار این مسئله نیاز به یک اشراف و هدایت داریم و مراکز تخصصی باید به این مسئله توجه داشته باشند و همچنین مراکز تخصصی باید بخش‌های مهم فقه و اصول را با مراقبت پیش ببرند تا محدوده‌های موردنیاز خوانده شود. در نظام جامع آموزشی مسئله‌ای مطرح است تحت این عنوان که ما به دنبال درس‌های خارج تخصصی برویم و در شورای عالی نیز رأی آورد و به تصویب رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، اجلاسیه اساتید مراکز تخصصی حوزه علمیه قم با عنوان «جایگاه فقاهت در علوم انسانی و …

واسعی وابستگی‌های بیرونی حوزه،‌ مدرک گرایی رو به گسترش، حفظ محوری و رتبه بندی‌های صوری را از جمله اشکالات نظام آموزشی فعلی حوزه دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر سید علیرضا واسعی رییس سابق پژوهشکده اسلام تمدنی در گفت‌وگویی،‌ با اشاره به ایام ابتدایی سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه به بیان نکاتی در باب نظام آموزشی حوزه پرداخت و اظهار داشت: نظام آموزشی حوزه که حاصل تجربه بومی شریعت مدارانه و تعهد محور بود، چند ویژگی مهم داشت که سوگمندانه امروز تا حد بالایی در حال تغییر بنیادی است و ضرورت دارد متصدیان امر به آن بیاندیشند. دانشیار پژوهشگاه علوم …

شبکه اجتهاد: لزوم تغییر متون آموزشی حوزه‌های علمیه شیعی سخن پرتکراری است که در سالهای اخیر یکی از مسائل برجسته حوزه‌ها بوده و همه طلاب کشور کم و بیش درباره آن شنیده اند. اما نظرات همه شخصیت‌های حوزوی در این باره همسان نیست و اگر نوبت به مصادیق متون برسد، حجم اختلاف نظرها بسیار بیشتر‌ می‌گردد. لذا شایسته است در کنار تلاش‌هایی که برای تدوین کتب جدید صورت‌ می‌پذیرد، نگاهی گفتمانی به این امر صورت گیرد و برخی از جهت گیری‌های ناصحیح یا موانع اقدامات صحیح شناسایی شده و راه با تامل و شناخت بیشتری پیموده شود. از همین رو …

شبکه اجتهاد: لزوم تغییر متون آموزشی حوزه‌های علمیه شیعی سخن پرتکراری است که در سالهای اخیر یکی از مسائل برجسته حوزه‌ها بوده و همه طلاب کشور کم و بیش درباره آن شنیده‌اند. اما نظرات همه شخصیت‌های حوزوی در این باره همسان نیست و اگر نوبت به مصادیق متون برسد، حجم اختلاف نظرها بسیار بیشتر‌‌ می‌گردد. لذا شایسته است در کنار تلاش‌هایی که برای تدوین کتب جدید صورت‌‌ می‌پذیرد، نگاهی گفتمانی به این امر صورت گیرد و برخی از جهت گیری‌های ناصحیح یا موانع اقدامات صحیح  شناسایی شده و راه با تامل و شناخت بیشتری پیموده شود. از همین رو کتابی …

مطالبه جدی حوزه و روحانیت از مسئولان قوای سه گانه نظام این است که در این جنگ اقتصادی به صورت فعال حضور داشته و قوه قضائیه باید با مفسدان اقتصادی برخورد قاطع داشته باشد؛ برخورد ضعیف با اخلالگران اقتصاد، ارز، سکه و … سبب جری تر شدن آنان شده و با یک پرواز به خارج از کشور رفته و اموال را با خود‌‌ می‌برند. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین عباس رفعتی، در نشستی خبری با أصحاب رسانه استان قم که در محل این خبرگزاری برگزار شد، اظهار داشت: حوزه‌های علمیه در تابستان همانند دیگر مراکز علمی و دانشگاهی نیست …

مدیر حوزه‌های علمیه خواهران می‌گوید: اگر تمام دوره فقه با نگاهی زنانه تحلیل شود، مسائل و نقاط کور زیادی وجود دارد که باید حل شوند و این وظیفه حوزه علمیه خواهران است. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت پور از اساتید حوزه و صاحب نظر در عرصه تفسیر قرآن کریم و دارای سوابق اجرایی در حوزه علمیه قم که هم اکنون مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران سراسر کشوررا برعهده دارد در گفت و گو با دو هفته نامه «نمای حوزه» (ارگان رسمی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران) برنامه‌ها و فعالیت‌های مرکز مدیریت حوزه خواهران را تشریح کرده که تقدیم …

استاد درس خارج حوزه علمیه قم افت تحصیلی در حوزه‌های علمیه را واقع بینانه ندانست و در عین خواستار بازنگری در نظام ارزیابی حوزه‌ها به منظور حفظ و تقویت نشاط علمی در بین طلاب شد. ‌به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عباس کعبی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه و استاد برجسته حوزه علمیه قم، با اشاره به ظرفیت عظیم حوزه‌های علمیه، اظهار داشت: در حوزه استعدادهای بسیار درخشان، طلاب جوان با انگیزه و با نشاط فراوان داریم، امید آینده حوزه و روحانیت، نخبگان، اساتید و طلاب جوان هستند، باید قدر اینها را بدانیم. وی با بیان این که افت تحصیلی در …

یکی از کتاب‌های نام‌آشنای دانشمند بزرگ حوزوی، شهید سید محمدباقر صدر، کتاب «حلقات» است که برای آموزش علم اصول در سه سطح مبتدی، متوسط و پیشرفته نوشته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب گرچه هنوز کتاب رسمی آموزشی علم اصول در حوزه نشده است؛ معمولاً استادان و طلابی که افکاری به‌روزتر دارند، آن را درس می‌گیرند و می‌دهند. حلقات جایگزینی مناسب برای کتب خسته اصولی سال‌هاست که بحث اصلاح و تغییر متون آموزشی علم اصول در حوزه مطرح شده است و دیدگاه‌های گوناگونی در این زمینه وجود دارد و غالب مدرسان و پژوهشگران آشنا با شیوه‌های نو و …

آیت‌الله سبحانی خواستار چاره اندیشی مسؤولان برای تعطیلات زیاد حوزه شد و گفت: با این تعطیلی‌های بسیار بعید است که حوزه بتواند مانند شیخ عبدالکریم حائری تربیت کند. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی در درس خارج خود که در مسجد اعظم قم برگزار شد، با اشاره به روایاتی از ائمه طاهرین(ع) گفت: بر اساس روایت اهل بیت(ع) هر روزی که انسان در آن گناه نکرده و بندگی خداوند متعال را انجام دهد عید است. وی افزود: معنای عید این نیست که خورشید بعد از اتمام برج‌ها مجدد به برج حمل بازگردد، این عید لغوی است اما در …

شبکه اجتهاد: میراث معرفتی گران‌قدر احادیث اعتقادی در نظام آموزشی حوزه مغفول مانده است و طلاب علوم دینی عموماً، به صورت رسمی و سیستماتیک، با میراث حدیث اعتقادی شیعه آشنایی پیدا نمی‌کنند. کم‌توجهی به میراث حدیث اعتقادی ریشه‌های تاریخی دارد. کلام امامیه از مدرسه بغداد به بعد، بر اساس عقل خودبنیاد و غیر محتاج به نقل بنا گردید و در مکتب ری و حله نیز همین روند ادامه یافت. در حال حاضر آموزش‌هایی که طلاب در حوزه اعتقادات می‌بینند، در حد بالایی متأثر از میراث کلامی حوزه حله است. آموزش‌های مزبور، در ادامه این سنت هزارساله، بر پایه متون آموزشیِ …

درصدی از طلاب سطوح عالی که در قم مشغول تحصیل هستند اعتقادی به این کتب درسی و خروجی آن ندارند. این یک آسیب بزرگی را ایجاد کرده و می‌کند. برخی از طلبه‌ها و حتی اساتید می‌گویند آنچه ما می‌خوانیم کهنه است و کارایی ندارد. این آسیب وجود دارد، حال باید چه کار کرد؟ آیا از اساتید کاری بر می‌آید؟

ما سال ۱۳۲۵ به قم آمدیم تنها آیت‌الله حجت، آیت‌الله خوانساری، آیت‌الله بروجردی و یکی دو نفر دیگر درس خارج می‌گفتند و حتی امام راحل رسائل درس می‌داد، اما امروز شما ببینید مدرسه آیت‌الله گلپایگانی چه خبر است که به نظر من برای این مسأله باید فکری بشود.

در دوره‌ای که بابیت و بهائیت در ایران شکل می‌گیرد چرا مرحوم شیخ باید ذهن حوزه نجف و به تبع آن ذهن مابقی حوزه‌ها را صرف مثلا مقدمه واجبی کند که خود ایشان در اول بحث مقدمه الواجب ثابت می‌کند که هیچ فایده‌ای ندارد؟ این یک اشتباه است و همین می‌شود که حوزه نجف درون‌گرا می‌شود.

برای تحصیل فقه و سایر علوم حوزوی و حتی علوم غیرحوزوی، بهترین روشی که پرورش محقق، مخترع و مبتکر در علوم را به دنبال دارد همان روشی است که اسلاف ما به آن رسیده‌اند و حوزه‌های علمیه ما نیز تا به ‌حال بر اساس آن روش، چهره‌های محقق و بزرگواری را تربیت ‌کرده است.