استاد قادری معتقد است به جای دوگانه «مؤمن و کافر»، «اسلام و کفر»، «دار الحرب و دار الاسلام» باید قائل به سهگانه «مسلمان، کافر و نامسلمان غیرکافر» بشویم و آقایان در باب انکار ضروری دین، معتقدند که ضروری دین –که اسلام است- بقائیه مسلمانند، آنگاه شک میکنند که آنچه او انکار کرده، ضروری است و کافر شده یا نه، ۹۹ درصد فقها قائلند که در اینجا انکار ضروری باید عامدانه و جاحدانه باشد، اما در کفر حدوثی یا اسلام حدوثی، به چنین نظری قائل نیستند. در اینجا سؤال، این است که: چه فرقی میان این دو وجود دارد؟ به گزارش …
توضیحات بیشتر »کفر مستضعف همانند کفر معاندین نیست/ مراد برخی روایات یا سخنان علما درباره فرق مسلمانان، کفر در مقابل ایمان است/ تکفیرهای نسنجیده پیامدهای منفی برای جامعه اسلامی دارد
حجتالاسلام هاشمی گفت: بررسی آیات و روایات نشان میدهد که کفر ترک برخی واجبات مثل نماز و روزه یا انجام برخی محرمات مثل شرابخواری، کفر از روی انکار عالمانه و عمدی است، نه ترک واجبات از روی ضعف در مقابله با هوای نفس با اعتراف به وجوب آن عمل؛ چنان که اگر کسی کار حرامی مانند شرابخواری را انجام میدهد، اما عالمانه و عامدانه آن را حلال میشمرد، در واقع ضروریات دین را انکار کرده و کافر شده است، نه کسی که با اعتراف به گناه خود، به دلیل ضعف ایمان، مرتکب گناه میشود. چنین شخصی از اسلام خارج نشده …
توضیحات بیشتر »تکفیر در اهل سنت/ حمیدرضا شریعتمداری
شبکه اجتهاد: از آنجایی که هر دین و آیینی از پیروان خود، التزام و پایبندی زبانی، قلبی و عملی میخواهد، ایمان جایگاهی بلند در همۀ ادیان و مذاهب دارد. بدین رو کفر، ارتداد، تکفیر و مفاهیم همسو با آنها نیز اهمیت مییابد. اسلام نیز که در نظر پیروانش، آخرین دین الهی است، سرشار از مفاهیم مرتبط با «ایمان و کفر» است. در یک نگاه آسانگیرانه، ایمان یعنی باورمندی به پیامها و تعالیم یک دین و در مقابل آن، کفر، یعنی نبودِ این باورمندی؛ امّا هیچ دینی را نمیشناسیم که در متون و منابع اصلی خود یا در علوم و معارف …
توضیحات بیشتر »جهل مقدس یا وادادگی نامقدس/ حسین هاشمی شاهرودی
اختصاصی شبکه اجتهاد: چند سال پیش استاد مصطفی محقق داماد در افتتاحیه نهمین دوره گفتگوی دینی مرکز گفتوگوی ادیان و تمدنهای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با شورای جهانی کلیساها سخنان خود را در قالب مقالهای ارائه کرد. این مقاله نقدهایی در پی داشت تا اینکه مدتی پیش یکی از اساتید حوزه علمیه قم جوابیهای به سخنان ایشان مکتوب نمود. این قلم نیز بهنوبه خود و با توجه به همه این رفت و برگشتها در فضای گفتمان دینی و آزاداندیشی دینی، نکاتی را لازم به ذکر میداند. در این نوشتار، از سخنان آقای محقق داماد با عنوان نویسنده یاد میشود. …
توضیحات بیشتر »خطای سید کمال حیدری در رابطه با تمایز ایمان و اسلام از دیدگاه شیعه امامیه/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: در برنامهای با عنوان «أطروحه التکفیر فی کلمات اعلام السنه والشیعه» آقای حیدری با نقل چند متن شیعی اظهار میدارند که مشهور در میان علمای شیعه این بوده که تنها به اسلام ظاهری اهل سنتند باور دارند و به کفر باطنی آنان که از آن به کفر اخروی و یا کفر کلامی هم یاد میکند قائلند. در اینجا آقای حیدری دچار خطای در فهم عبارات متون شده و روشن است که دریافت درستی از مباحثی کلامی مرتبط ندارند. قبل از هر چیز این نکته را بگویم که ما از نقطه نظر اصطلاحات کلامی چیزی به عنوان اسلام ظاهری …
توضیحات بیشتر »تأملی در سرایت ایمان و کفر به حقوق شهروندی؛ نقدی بر نقد/ دانیال نمازی
اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی قبل استاد سیدمصطفی محقق داماد در سخنانی بیان کرد که تقسیم انسانها به مؤمن و کافر صحیح نیست و با اسلام سازگار ندارد و نباید ایمان و کفر را به حقوق شهروندی سرایت داد. اما استاد محمدجواد فاضل لنکرانی این دیدگاه را مغایر با بسیاری از آیات قرآن کریم دانست و به این شبهه پاسخ داد. پس از آن دانیال نمازی، از دانش آموختگان حوزه و دانشگاه در یادداشتی به بررسی این مناقشات پرداخت و در نهایت استاد فاضل لنکرانی از جهت تنویر اذهان و تعمیق بحث، تفصیلا اقدام به پاسخ کرد. اکنون جوابیه دانیال نمازی …
توضیحات بیشتر »پاسخی به یادداشت «تأملی در ابتناء حقوق شهروندی بر ایمان و کفر»/ محمدجواد فاضل لنکرانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: به دنبال پاسخ به شبههی «عدم سرایت ایمان و کفر در حقوق شهروندی»، یکی از طلاب محترم یادداشتی به عنوان نقد در فضای مجازی قرار داده است، تحت عنوان «تأملی در ابتناء حقوق شهروندی بر ایمان و کفر»، انتظار آن بود که بعد از دعوت اینجانب از جناب آقای دکتر محقق داماد(دام عزه) برای مناظره و گفتگو، خود وارد بحث میشدند و برای دفاع از نظریه خویش مطالب خود را بیان میکردند. به هر حال، مناسب دیدم جهت تنویر اذهان و تعمیق بحث، خود اقدام به پاسخ نمایم. لازم میدانم از برخی مراجع معظم تقلید که نسبت …
توضیحات بیشتر »تأملی در ابتناء حقوق شهروندی بر ایمان و کفر/ دانیال نمازی
اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش یکی از مدرسین محترم حوزه علمیه قم، یادداشتی را تحت عنوان «پاسخ به شبهه عدم سرایت ایمان و کفر به حقوق شهروندی» در انتقاد از استاد سید مصطفی محق داماد نگاشتند که بهنظر میرسد از جهات مختلف محل مناقشه است؛ لذا در این یادداشت به بررسی آن خواهیم پرداخت. گفتنی است، این جوابیه مورد تایید استاد محقق داماد میباشد. ۱- استاد فاضل لنکرانی: چرا و با کدام مدرک و دلیل، ایمان را به قلب منحصر میکند؟ در روایات معتبر از امیرمؤمنان علی(ع) رسیده است که: «الْإِیمَانُ مَعْرِفَهٌ بِالْقَلْبِ وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْکَانِ» (نهج …
توضیحات بیشتر »پاسخ به نقد «نگرش عدم سرایت ایمان و کفر به حقوق شهروندی»/ سید محمد هاشمی
شبکه اجتهاد: استاد سیدمصطفی محقق داماد چندی قبل در سخنانی بیان کرد که برداشت غیرواقعی از برخی نهادهای دینی مانند امر به معروف، جهاد با کفار و تقسیم انسانها به مؤمن و کافر خشونتآور است و با اسلام سازگار نیست و نباید ایمان و کفر را به حقوق شهروندی سرایت داد. اما استاد محمدجواد فاضل لنکرانی این دیدگاه را مغایر با بسیاری از آیات قرآن کریم میداند (اینجا بخوانید). پس از طرح دیدگاه از سوی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، سید محمدهاشمی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم در پاسخ به ایشان نوشت: در روزهای گذشته در بعضی از گروهای …
توضیحات بیشتر »پاسخ به شبهه عدم سرایت ایمان و کفر به حقوق شهروندی
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در پاسخ به سخنان یکی از استادان حوزه در مورد شبهه عدم سرایت ایمان و کفر به حقوق شهروندی، تأکید کرد: این سخنان مخالف آیه ۱۴ سوره مبارکه حجرات است. شبکه اجتهاد: استاد سیدمصطفی محقق داماد چندی قبل در سخنانی بیان کرد که برداشت غیرواقعی از برخی نهادهای دینی مانند امر به معروف، جهاد با کفار و تقسیم انسانها به مؤمن و کافر خشونتآور است و با اسلام سازگار نیست و نباید ایمان و کفر را به حقوق شهروندی سرایت داد. اما استاد محمدجواد فاضل لنکرانیاین دیدگاه را مغایر با بسیاری از آیات قرآن کریم …
توضیحات بیشتر »شرط ایمان در قبول شهادت، باعث بنبست در جامعه شده است
ما اهل کتاب را بر اهلسنت ترجیح میدهیم؛ یعنی در مواردی شهادت اهلسنت را نمیپذیریم ولی در همان مورد شهادت اهل کتاب را میپذیریم، مثل شهادت در باب وصیت. علاوه بر اینکه شهادت اهل کتاب برای خودشان پذیرفته است؛ اما شهادت غیر مؤمن برای غیر مؤمن نیز پذیرفته نیست. لازمه دیگرش بنبست در دعاوی اهلسنت است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع «بررسی فقهی شرط ایمان (تشیع) در قبول شهادت شاهد»، روز شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۷ در موسسه فهیم واقع در شهر مقدس قم برگزار گردید. در این نشست که دویست و نود و دومین، نشست علمی از …
توضیحات بیشتر »عدم ترتب آثار فقهی (تکفیر) بر لوازم مذهب
حقوق اخوت دینی به عنوان یکی از احکام فقهی، تنها مترتب بر اصل عقیده میباشد نه لوازم آن؛ بنابراین اگر فردی لازمه مذهب دیگری را کفر دانست این امر باعث تکفیر و نجاست دیگری نخواهد بود. مادامی که خود او ملتزم به کفر نشده باشد، اما در عین حال فرد نخست نمیتواند ملتزم به عقیده او شود و آن را درست بداند.
توضیحات بیشتر »تأملاتی سیگانه پیرامون کیفر ارتداد و مرتد در فقه اسلامی
شبکه اجتهاد: ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺷﻨﻘﯿﻄﯽ، ﻣﻮﺭﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ﺗﺒﺎﺭ ﻭ ﻣﻘﯿﻢ ﺩﻭﺣﻪﯼ ﻗﻄﺮ ﺍﺳﺖ. ﻭﯼ ﮐﻪ ﺩﺍﻧﺸﻨﺎﻣﻪﯼ ﺭﺷﺘﻪهاﯼ ﻓﻘﻪ، ﺍﺻﻮﻝ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻭ ﻣﺘﺮﺟﻤﯽ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎﯼ ﻋﺮﺑﯽ، ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮐﺎﺭﻧﺎﻣﻪﯼ ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ ﻭ ﻋﻠﻤﯽ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﺩﮐﺘﺮﺍﯼ ﺍﺩﯾﺎﻥ ﺭﺍ اﺯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﮕﺰﺍﺱ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻫﻢ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﺩﯾﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮑﺪﻩ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺩﻭﺣﻪ ﻭ ﺭﯾﯿﺲ ﺩﭘﺎﺭﺗﻤﺎﻥ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﻗﻄﺮ ﺍﺳﺖ. ﺷﻨﻘﯿﻄﯽ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩﯼ ﻣﺴﺎﯾﻠﯽ ﭼﻮﻥ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻏﺮﺏ ﺍﺳﺖ. ﻋﻤﺪﻩﯼ ﺁﺛﺎﺭ ﻭﯼ ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻥ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﯽ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﯼ ﺗﺎﺭﯾﺦ، ﻓﻘﻪ ﻭ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﯽﺁﯾﺪ ﻧﻪ …
توضیحات بیشتر »کنفرانس «حدود ایمان و کفر» توسط الازهر برگزار شود
از الازهر میخواهم کنفرانسی درباره ایمان و کفر برگزار کند و از علمای جهان اسلام دعوت نماید تا در این کنفرانس «حدود ایمان و کفر» را مشخص نمایند، چون در این روزها هر انسانی گمان میکند پیامبر است و حدود ایمان و کفر را بیان میکند و مسلمانان را کافر خطاب میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، جمعی از علما و مبلغان و فعالان اسلامی ساکن اروپا به ویژه انگلستان که برای شرکت در کنفرانس وحدت به ایران آمده اند، با آیتالله شیخ جعفر سبحانی دیدار و گفتگو کردند. آیتالله سبحانی در سخنانی با اشاره به آیه «وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا …
توضیحات بیشتر »مبانی فقهی ارتداد با رویکرد آزاداندیشی
نویسنده(گان): محمدجواد سعدی، محمدصادق جمشیدیراد، حیدر امانیفر نشریه: دو فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی شماره: سال هفتم، شماره ۱۲ دانلود: کلیک کنید چکیده: حکم ارتداد، یکی از فروعات مسلم فقهی اسلام می باشد که بر اساس آن، فرد مرتد، محکوم به مجازات باشد. علاوه بر منتقدین، بسیاری از مدافعین نیز بر این باورند که حکم مذکور، بر خلاف یکی از بدیهی ترین حقوق اولیه انسان، یعنی آزادی عقیده و بیان می باشد. در این راستا، کتب و مقالات بسیاری توسط اندیشمندان به رشته تحریر درآمده است که به اعتقاد ما بر اساس همین باور به نقد و بررسی موضوع …
توضیحات بیشتر »