برای تحقق تمدن اسلامی نیازمند فقه حکومتی هستیم

پژوهشگر حوزه گفت: اگر فقه ما متناسب با جامعه امروز و تمدن نباشد، هیچ موقع تمدن اسلامی شکل نخواهد گرفت؛ لذا تأکیدی که علما و امام(ره) بر فقه حکومتی دارند، از همین مسئله نشأت خواهد گرفت.

به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سیدعلی خمینی در همایش ملی اندیشه‌های خمینی(ره) که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم برگزار شد، به موضوع «جایگاه فقه در قلمرو تمدن اسلامی پرداخت» و گفت: معمولاً سبک زندگی گروهی از انسان‌ها که در زمان و مکان خاص زندگی می‌‌کردند، تمدن اطلاق می‌‌شد و امروز نیز در کتاب‌های جامعه شناسی از تمدن این‌گونه معنا می‌‌کنند.

وی اظهار داشت: اما امروزه به نظر می‌‌رسد که باید قید مکان را حذف کرد؛ چرا که با به وجود آمدن دهکده جهانی دیگر عنصر مکان در تعریف تمدن جایی ندارد و کل دنیا می‌‌تواند زیر مجموعه یک یا چند تمدن باشد.

این مدرس حوزه با اشاره به اینکه هدف، قانون و سبک زندگی از ارکان تمدن می‌‌باشند، ابراز داشت: هر تمدنی برای اینکه اسم تمدن داشته باشد، باید در ابتدا هدف و غرض مشخص داشته و سپس قانونی را برگزیده و در پایان از سبک زندگی تشکیل شده باشد.

حجت‌الاسلام خمینی خاطرنشان ساخت: مجموعه منافع، نظرات، علایق و جهت گیری‌های جامعه به عنوان سبک زندگی لحاظ می‌‌شود، وقتی درباره تمدن اسلامی سخن می‌‌گوییم، ذهن‌ها به گذشته خصوصاً دوره قرن چهارم و پنجم و حال حاضر برمی گردد.

این مدرس حوزه با اشاره به جایگاه فقه در تمدن اسلامی بیان داشت: فقه، قانون زندگی مسلمانی در حیطه شخصی و اجتماعی است و با این تعریف، جایگاه فقه در تمدن اسلامی مشخص خواهد شد.

حجت‌الاسلام خمینی اظهار داشت: اگر فقه ما متناسب با جامعه امروز و تمدن نباشد، هیچ موقع تمدن اسلامی شکل نخواهد گرفت؛ لذا تأکیدی که علما و امام(ره) بر فقه حکومتی دارند، از همین مسئله نشأت خواهد گرفت.

وی با اشاره به اینکه دو تعبیر برای فقه حکومتی وجود دارد، ابراز داشت: تعبیر اول، مسائل حکومتی فقه و تعبیر دوم، حکم فقهی است که باید به آن توجه شود.

این استاد دانشگاه خاطرنشان ساخت: امروز برخی آمارها گزارش می‌‌دهد که در مسئله قوه قضائیه ۲۰ هزار مسئله وجود دارد که فقه برای آن جوابی نداده است و یا در مسئله بانکداری نیز همین سخنان مطرح است که فقه برای عدم بانکداری ربوی چه راهکارهایی دارد.

حجت‌الاسلام خمینی با اشاره به مسئله قوه قضائیه در دوران طاغوت، تصریح کرد: اگر حکومت اسلامی پدید نمی‌‌آمد، احکام متناسب با دادگاه‌ها نیز شکل نمی‌‌گرفت و اسلامی نمی‌‌شد.

وی بیان داشت: ما اگر قصد ورود به تمدن اسلامی داریم، باید فقهی جوابگو داشته باشیم تا بتوانیم بر اساس آن تمدن را بر پایه اسلام به پیش ببریم.

این پژوهشگر حوزه و دانشگاه با اشاره به نسبت ما با تمدن غرب، اظهار داشت: امروز تمدن غالب در جهان، تمدن غربی است؛ چراکه آنان در حیطه فرهنگ، علم، معرفت، موفقیت‌های اجتماعی، اقتصادی و … موفق بوده و سبک قالب زندگی در دنیا، سبک زندگی غربی است؛ حتی در چین نحوه آپارتمان سازی، زندگی و … متناسب با تمدن غربی است که قابل انکار نمی‌‌باشد.

حجت‌الاسلام خمینی با اشاره به اینکه سه راهکار برای مقابله با تمدن غرب وجود دارد، ابراز داشت: نفی تمدنی، جذب تمدنی و اصلاح تمدنی سه راهکار برای مقابله با تمدن غربی است که می‌‌توان بر اساس آن تصمیم گیری کرد.

وی خاطرنشان ساخت: خطرناک‌ترین راه، برگزیدن اصلاح تمدنی است؛ چراکه بدون دقت، از تمدن غرب مانده و به تمدن اسلامی نیز نخواهیم رسید.

این پژوهشگر حوزه و دانشگاه تصریح کرد: اصلاح تمدنی، احتیاج به متفکرانی دارد که تمدن اسلامی را شناخته و بر اساس آن برنامه ریزی داشته باشند.

حجت‌الاسلام خمینی بیان داشت: شناخت تمدن گذشته یکی از راه‌های رسیدن به اصلاح تمدنی است که می‌‌تواند مثمر ثمر باشد.

وی اظهار داشت: لازمه تمدن اسلامی، اندیشه‌های متناسب با تمدن اسلامی است که در سایه هدف، قانون و سبک زندگی اسلامی شکل می‌‌گیرد.

این پژوهشگر حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه توفیق در أم القری از لوازم تمدن اسلامی است، ابراز داشت: ام‌القری نماد تحقق عینی تمدنی است که قرار است در دنیا محقق شود و مادامی که در أم القری خود پیروز نشویم، نمی‌‌توانیم دنیا را قانع کنیم که از تمدن ما درس بگیرند.

حجت‌الاسلام خمینی خاطرنشان ساخت: هیچ تمدنی نمی‌‌تواند خود را بر دنیا غالب کند؛ مگر اینکه در حیطه علم و معرفت دستاوردهای مناسبی داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه تولید علم در ساخت تمدنی بسیار مهم است، تصریح کرد: لازمه بروز هر تمدن، قوه قهریه ای است که این قوا بتواند از ام‌القری و اتباع آن دفاع کند.

این پژوهشگر حوزه و دانشگاه بیان داشت: امروز آمریکا از آن طرف دنیا به عنوان ریشه تمدن غربی خود را موظف می‌‌داند تا از اتباع خود دفاع کند و جمهوری اسلامی ایران نیز باید این وظیفه را برای خود بداند تا از اتباع خود در کشورهای گوناگون برای تحقق تمدن اسلامی دفاع نماید.

حجت‌الاسلام خمینی با اشاره به اینکه انجام عملیات‌های ایذایی جزو خصلت‌های تمدن مغلوب است، اظهار داشت: معمولاً تمدن‌های غالب، نظمی را در دنیا ایجاد کرده و در مقابل، تمدن‌های رقیب نیز شکست خورده و مغلوب می‌‌شوند که یکی از راه‌هایی که تمدن‌های مغلوب انجام می‌‌دهند، رفتن به سراغ افراطی گری و برهم زدن نظم تمدن غالب است.

وی ابراز داشت: تا وقتی که در حیطه اندیشه، قانون و سبک زندگی چیزی برای ارائه نداشته باشیم، ضعیف تر از گذشته شده و با عملیات‌های ایزایی نیز نمی‌‌توانیم دستاوردی داشته باشیم.

این مدرس حوزه با تأکید بر اینکه برای تحقق تمدن اسلامی، نیازمند به فقه هستیم، خاطرنشان ساخت: شخصی که این پایه گذاری و ذهنیت را انجام داد که می‌‌توانیم فقه مناسب داشته باشیم، امام خمینی(ره) بوده است. / حوزه