شبکه اجتهاد: مؤسس حوزه علمیه قم در بحث پیرامون دومین مقدمه از مقدمات انسداد به مبنای استادش میرزای شیرازی بزرگ (صاحب فتوای تحریم تنباکو) اشاره کرده و از روش استادش نتیجه گرفته که حتی اگر فقیهی غالبا به احتیاط قائل شود، باز هم اختلالی در نظام مسلمین و اعمال مذهبی آنان ایجاد نمیشود و از همین رو، این مقدمهچینی انسدادیون …
Read More »Tag Archives: صد سالگی حوزه علمیه قم
سهگانهای برای شناخت چهرههای موثر حوزه علمیه
مروری بر سه کتاب منتشرشده دربارهی حضرات آیات سیدمحمدتقی خوانساری، احمد خوانساری و علامه طباطبایی شبکه اجتهاد: مرزبان ایمان و یقین؛ عنوان کتابی است که در احوالات آیتﷲ سید محمدتقی خوانساری نگاشته شده است. در این کتاب ۷۶۰ صفحهای، احوالات این عالم برجسته از زبان افرادی که ایشان را رؤیت کردهاند و یا ذکری از ایشان شنیدهاند بازگو شده است. …
Read More »تأسیس حوزه علمیه قم، پاسخی به «بحران بزرگ»
شبکه اجتهاد: برای بررسی نسبت حوزه قم با امر سیاست در دوره مرحوم حائری، حداقل توجه به چهار عرصه ضروری است: اوضاع بینالملل، اوضاع داخلی ایران، تجربیات شخصی آیتالله و مبانی فکری و نظری ایشان. شکلگیری حوزه قم و تنظیم مناسبات درونی و بیرونی آن در بستر چنین متغیرهایی شکل گرفت. آیتالله مؤسس از آنچه تجربه کرده و دیده بود و …
Read More »مصلحت سنجی و مدارای آیتالله حائری برای بقای نهاد حوزه لازم بود
سیاست آرام حاج شیخ عبدالکریم و دوری از روشهای تند، سبب شد تا حوزه قم آسیب کمتری ببیند. شرایط حکومت پهلوی برای امتحان دادن طلبهها مورد قبول حوزه قرار گرفت و طلاب این مسیر را به اجبار یا طبیعی پذیرفتند. بنابر این حکومت پهلوی نمیتوانست بهانهای برای مقابله با حوزه داشته باشد. همه اینها حوزه قم را در مسیر گسترش …
Read More »زعامت آیتالله بروجردی و نوسازی نهاد مرجعیت
شبکه اجتهاد: زعامت آیتالله بروجردی، فصل نوینی در تاریخ مرجعیت شیعه بود. این نقطه عطف تاریخی، رهآورد شرایط گوناگون بود. پس زمینه تاریک – روشن از آن را چنین میتوان دید: ۱- سنت مرجعیت شیعی، آن بود که مراجع طراز اول، در حوزههای بزرگ عصر خود بودند و گام به گام، با تربیت نسلهای متوالی شاگردان، موقعیت و منزلت علمی …
Read More »سالهای نخستین حوزه علمیه قم به روایت روزنوشتهای یک طلبه
شبکه اجتهاد: شرححال نویسی در دوران قاجار با تذکرهنویسیهای فراوان این دوره دنبال شده است. تذکرههایی که عمدتاً کلی و مختصرند و در آن نویسندگان ضمن شرح احوال و نسب خود به ذکر تحصیلات و خلقیات و تواناییهای خود پرداختهاند. هرچند رفتهرفته ذکر وقایع، جزئیات، ویژگیهای فردی، احساسات و… به ترجمههای خودنوشت تذکرهها راه پیدا میکند و حتی به مسائل …
Read More »رمزگشایی از اهداف آیتالله شیخ عبدالکریم حائری در تأسیس حوزه قم
آیتالله شیخ عبدالکریم حائری، صاحب بینش سیاسی عمیق بوده و میتوان ایشان را یک نوع کنشگر سیاسی خاموش با سیاست سکوت به حساب آورد که با بردباری و دوراندیشی، حوزه قم را تأسیس کرد، ولی چون شرایط روز را برای ورود مستقیم به عرصه سیاسی فراهم نمیدید، تمام همّ و غم خود را روی تأسیس و حفظ حوزه گذاشت و …
Read More »در صدرِ حمایت از حوزه علمیه
شبکه اجتهاد: خاندان صدر یا صدر عاملی، شاخهای از سادات موسوی از اعاظم فقهای اصولی و رجالی عالم تشیع در قرن سیزدهم بهشمار میآیند. این خاندان از نوادگان امام موسی کاظم(ع) هستند و از دیرباز به علم و اجتهاد شهرت دارند و در طول چند قرن اخیر عالمان و شخصیتهای مؤثری از این خاندان برخاستهاند. جبل عامل لبنان خاستگاه اولیه …
Read More »مدرسه قم؛ از «قوانین» تا «قانون»
شبکه اجتهاد: اگر بخواهیم تاریخ فقهای قم در عصر جدید را بررسی کنیم، ناگزیریم که به زندگی و زمانه پرحادثه میرزای قمی نظر بیافکنیم. این مجتهد گیلانیالاصل متولد لرستان، به قدری در قم درخشید که به میرزای قمی مشهور شد. هشت دهه حیات میرزا در میان کشاکش سه سلسله افشاریه، زندیه و قاجار گذشت و این مجتهد از سوی دیگر، …
Read More »«تحولات فکری حوزه علمیه قم» خواندنی شد
همزمان با یکصدمین سال بازتاسیس حوزه علمیه قم، کتاب «تحولات فکری حوزهی علمیهی قم (۱۳۵۷-۱۳۰۱)» توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی روانه بازار نشر شد. مسئله اصلی این کتاب مطالعه و بررسی هریک از مقاطع مربوط به حوزه علمیه قم از ۱۳۰۰ تا ۱۳۵۷ شمسی با محوریت زعمای حوزه به منظور نشان دادن تحولات آن است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب …
Read More »«جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه صدسالگی حوزه و بزرگداشت شیخ مؤسس
جدیدترین شمارههای فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» «ویژه گرامیداشت یکصدمین سال تأسیس حوزه علمیه قم و آیتالله عبدالکریم حائری یزدی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیستوهشتمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» «ویژه گرامیداشت یکصدمین سال …
Read More »مقالات دفتر سوم «صد سالکی حوزه قم»
سومین دفتر «مجموعه مقالات صدسالگی حوزه قم» به کوشش استاد رسول جعفریان با ۲۴ مقاله از اساتید و پژوهشگران، توسط نشر مورخ به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری در اواخر زمستان سال ۱۳۰۰ هجری شمسی (۲۲ رجب ۱۳۴۰ق) وارد قم شد و این نقطه آغازین تأسیس حوزه قم است. حجتالاسلام والمسلمین دکتر …
Read More »حوزه علمیه؛ چیستی، گذشته، حال، آینده» از دیدگاه استاد علیرضا اعرافی
کتاب «حوزه علمیه؛ چیستی گذشته حال آینده» برگرفته از بیانات و نظرات استاد علیرضا اعرافی و با تدوین محمد آزادی از سوی مؤسسه اشراق و عرفان منتشر شده است. اثر حاضر از چهار بخش اصلی با عناوین «چیستی حوزه علمیه»، «گذشته حوزه علمیه»، «وضعیت کنونی حوزه» و «تحول حوزه علمیه» تشکیل شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، رسالت و هدفی که …
Read More »درّی: حوزه قم بعد از انقلاب نتیجهگرا و اجتماعیتر از نجف شد/ آثار شهید صدر نتیجهگرا و تحولخواه نیست/ رهدار: پیشرفت دانش حقوق فرایند سکولاریزاسیون را تشدید میکند/ صدر نابغه واقعی بود
حجتالاسلام مصطفی دری معتقد است ویژگی حوزه در صد سال اخیر، نتیجهگرایی در فقه است و حجتالاسلام احمد رهدار، نتیجهگرایی فقهی حوزه قم را به دلیل مبنای روشی آیتالله حائری و آیتالله بروجردی میداند. همچنین، دری معتقد است گسترش دانش حقوق و قانونی کردن همه حقوق در عمل منجر به کاهش تجربه دینی خواهد شد و نیز رهدار تأکید دارد …
Read More »حوزه قم و دنیای جدید
شبکه اجتهاد: نخستین موج با مدرنیته، در حوزههای علمیه قربانی گرفت. جدالِ مشروطه درگرفته بود. نزاعی در میان حوزویان هم ایجاد شد. شیخ فضلالله نوری به چوبه اعدام سپرده شد. انزوایی بر روحانیت سایه انداخت. این نخستین مواجهه سنت و تجدد، برای روحانیت صعب و سنگین آمد. نسلِ دومِ روحانیت اما به درایت قدم برداشت. آیتالله شیخ عبدالکریم حائری یزدی …
Read More »آیتالله حائری شخصیتی منفک از پیشبرد مسائل سیاسی نبود/ حاج شیخ در کسوت ریاست عامه شیعه، حوزه قم را هوشمندانه مدیریت کرد/ بیتفاوتی نسبت به نظام، سیاست و اداره کشور حرام شرعی است
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به مناسبت یکصدمین سال باز تاسیس حوزه علمیه قم به تبیین «حوزه و روحانیت _حکومت و مناسبات روحانیت و نظام جمهوری اسلامی ایران اقتضائات و الزامات» آن پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عباس کعبی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در جمع فضلای حوزه علمیه به موضوع «حوزه و روحانیت _ حکومت و …
Read More »آیتالله بروجردی در فقه اقوال و فقه نصوص تحول ایجاد کرد/ دیدگاه مرحوم امام در باب اجماع متاثر از مباحث آیتالله بروجردی است
استاد احمد مبلغی گفت: آیتالله بروجردی در دو بخش تحول ایجاد کرد یکی فقه الاقوال و دیگری فقه النصوص و همین تحول سبب شده تا ایشان مکتبی متمایز از دیگر فقها داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری در نشست علمی «حوزه صد ساله» به بررسی مکتب آیتالله العظمی بروجردی پرداخت و گفت: مکتب …
Read More »مرجعیت فتوا تابع شرایط و مسائل اجتماعی است/ در صدسالگی حوزه سخن گفتن از «شدن» بیمعناست/ آینده به نفع مرجعیت است
استاد علیدوست گفت: مرجعیت فتوا تابع شرایط و مسائل اجتماعی است؛ ما دوره سنتز را در پیش داریم. دوره تز دوره اثبات است؛ یعنی حاکمیت به آن میپردازد، ولی چون برخی انتظارات برآورده نمیشود، نوعی آنتیتز رخ میدهد که ما الان در آن قرار داریم، ولی خیلی چیزها در آینده روشن خواهد شد و در پرتو این روشنی وضعیت به …
Read More »شیخ عبدالکریم حائری دنبال «اصالت درس و بحث» بود/ موضع حاج شیخ درباره علم جدید، در مواردی همراهی و در مواردی قدری سختگیرانه است
حاج شیخ دنبال «اصالت درس و بحث» بود، بدون درگیر شدن در حوادث روزانه و در عین حال مدیریت وضعیت موجود آنچنانکه به اصالت درس آسیب نرسد. اینها را کسی نمیتواند انکار کند، جدای از آنکه حاج شیخ، فقط به فکر حوزه نبود، به فکر قم هم بود و خیلی خدمات کرد. حکومت هم کم و بیش همراهی داشت. رجال …
Read More »تواضع و ازخودگذشتگی عالمان قم سبب شد حاج شیخ عبدالکریم را موفق بسازد
استاد انصاری قمی گفت: ما در همان تاریخ عالمان دیگری داشتیم که به شهرهای بزرگ و کوچک میرفتند ولی بعد از مدتی به مکان دیگری کوچ میکردند. حتی شخصیت علمی برجستهای همچون مرحوم حاج سیدحسین قمی وقتی به مشهد نقل مکان کرد و وارد حوزه مشهد شد از اقبال خوبی از سوی علمای خراسان مواجه نشد و آنها حتی مسندهای …
Read More »کتاب «صد سالگی حوزه علمیه قم» به دفتر دوم رسید
دومین دفتر «مجموعه مقالات صدسالگی حوزه قم» به کوشش استاد رسول جعفریان با ۲۰ مقاله از اساتید و پژوهشگران، توسط نشر مورخ چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پس از انتشار دفتر اول صدسالگی حوزه قم، همراهی اساتید و فضلا و استقبال از آن سبب شد، استاد رسول جعفریان مجموعه دیگری از مقالات را درباره حوزه قم تدارک …
Read More »عقلانیت حاج شیخ عبدالکریم حائری در شکلگیری، گسترش و ماندگاری حوزه قم/ سیدضیاء مرتضوی
شبکه اجتهاد: امسال یکصدمین سال هجرت آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (قدس سره)، و برپایی و احیای حوزه علمیه قم به دست آن عالم مجدد و فقیه موسس را پشت سر گذاشتیم و اینک وارد دومین قرن این رویداد مبارک و اثر تابناک شدهایم. رویدادهای تلخ و شیرین این حوزه و پیرامون آن در یک قرن گذشته و نیز …
Read More »امام با استفاده از ذخایر حائری و بروجردی حوزه را بهسمت تحولات سیاسی پیش برد/ نیازمندیم بهجز نگرشهای تاریخی به مرامنامههای فقهی توجه کنیم/ آیتالله حائری حوزه را از انزوا خارج کرد
ما برای نسبت دادن یک ایده بزرگ فقهی به یک مرجع یا مجتهدی طبیعتا نمیتوانیم به تکگزارهها استناد کنیم، حتما باید برویم و مبانی فقهی و اصولی ایشان را آن هم به روش اجتهاد نه به روش گزینشی بررسی کنیم و ببینیم که ایشان وظایف امام(ع) را چه میداند؟ و در بحث نیابت بهویژه نیابت عامه چه دیدگاهی درمورد نیابت …
Read More »تقریر سکولار از تاریخ حوزه
مواضع و عملکرد شیخعبدالکریم در قبال حکومت و مسائل سیاسی، نه به دلیل عدماعتقاد به سیاست دینی و عدمدخالت روحانیت در سیاست، بلکه نشاتگرفته از اقتضائات و محدودیت روزگار بود. به تعبیر دیگر روش سیاسی موسس حوزه، براساس تقیه و در نظر گرفتن «قدر مقدور» بوده است؛ نه «قدر مطلوب». ولی آقای محققداماد، به این مساله توجه نکردند. شبکه اجتهاد: …
Read More »خاتمی: حوزه با سیاست بهمعنای درستش گرهخورده است/ شرایط زمان حاج شیخ با دوران امام قابل قیاس نیست/ اعرافی: شکلگیری حوزه علمیه قم، اعجازی در عصر جدید بود/ نباید تاریخ هزارساله قم نادیده گرفته شود
به همت ستاد یکصدمین سال تأسیس حوزه علمیه قم، همایش علمی حضرت آیتالله صافی گلپایگانی با عنوان «میراث دار صدسال تاریخ حوزه علمیه قم» در مدرسه عالی دارالشفا با حضور جمعی از علما و اساتید برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این همایش استاد سید احمد خاتمی عضو شورای عالی حوزههای علمیه با موضوع «سده حوزه، سده نفی سکولاریسم …
Read More »بررسی انتقادی مواضع محقق داماد در خصوص رابطه روحانیت و سیاست/ علیرضا جوادزاده
شبکه اجتهاد: نشست علمی «صدسالگی حوزه قم» در ۲۸ آذر با همکاری دو مرکز «انجمن اندیشه و قلم» و «خانه اندیشمندان علوم انسانی» در تهران برگزار شد. این نشست در آستانه صدمین سال تأسیس حوزه قم، و به مناسبت انتشار کتابی با عنوان «صدسالگی حوزه قم» که به صورت مجموعه مقالات و اسناد تنظیم شده است انجام گردید. جمعآوری مقالات …
Read More »بررسی کنش متفاوت امام خمینی و آیتالله مؤسس
شبکه اجتهاد: حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی از فقیهان بزرگ و مراجع تقلید معاصر شیعه بود. ایشان علاوه بر تدریس و تربیت شاگردان بزرگی همچون امام خمینی، آثار علمی گرانقدری نیز از خود به یادگار گذاشت. آیتالله حائری نقش مهمی در نهادمند کردن تشیع در روزگار اختناق رضاشاهی داشت. با توجه به اینکه در تاریخ حوزه، آیتالله حائری شخصیت بزرگی …
Read More »اهداف و سیاستهای دبیرخانه همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم
دبیر همایش یکصدمین سال باز تأسیس حوزه علمیه قم به تشریح اهداف و سیاستهای این دبیرخانه پرداخت و گزارشی از سایت این همایش بین المللی ارائه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حوزه علمیه قم از بزرگ ترین حوزههای علمیه شیعیان است که در شهر قم واقع شده است که در قرن اخیر توسط آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی و …
Read More »محورهای مقالات «یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم» اعلام شد
در آستانه یکصدمین سال باز تأسیس حوزه علمیه قم، مراکز و مؤسسات تاریخی ـ اسنادی کشور با همراهی حوزه علمیه قم در صدد برپایی همایشی بینالمللی برای تبیین جنبههای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی تکاپوی یکصدساله این نهاد تأثیرگذار در تاریخ ایران و جهان برآمدند. به گزارش شبکه اجتهاد، در آستانه صدسالگی حوزه علمیه قم، مراکز و مؤسسات تاریخی ـ اسنادی کشور …
Read More »جفا به حوزه و بزرگان در نشست «صدمین سالگرد تأسیس حوزه علمیه قم»/ منشأ «الاسلام هو الحکومه» مبانی فقهی ـ کلامی آیتالله بروجردی است
نظر آقای بروجردی در بحث نماز جمعه، در کتاب البدر الزاهر فی صلاۀ الجمعه و المسافر آمده است، ببینید ایشان راجع به ولایت فقیه چه میگوید؟ راجع به دین چه میگوید؟ چرا نسبت خلاف به مرجعی داده میشود که استوانهای در میان مراجع بوده و تاریخ مرجعیت، کمتر مانند ایشان را به خود دیده است! دیدگاه مرحوم امام خمینی نیز …
Read More »