مهمترین چالش پیش روی پژوهشگر فقه شهر، قواعد فقه سنتی است. فقه شهر و فقه اجتماعی به معنای امروزین آن، در گروه فقه جدید قابل تعریف است. فقه شهر، از جهتی، فقهی تمدنی و از صورت دیگر، فقه مدیریت شهری است و همه این موارد، عناوینی هستند که از فقه سنتی فاصله دارند. باید توجه داشت که اطلاعاتی که امروز …
Read More »Tag Archives: فقه سنتی
تعارضی میان فقه سنتی و مدرن وجود ندارد/ عدول از فقه جواهری گرهگشایی نمیکند
رئیس مؤسسه کتابشناسی شیعه با بیان اینکه همه اعم از بزرگان و نسل جدید حوزه خواهان تحول هستند، گرچه در روش تحقق آن اختلاف است، تصریح کرد: عدول از سنن حوزوی و فقه جواهری در بحث تحول در حوزه و دروس و علوم و در رأس آن فقه نمیتواند دردی از ما دوا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین …
Read More »باید عروۀالوثقی محیط زیست را بنویسیم/ مخالفان فقه سنتی، یا غرض دارند یا مرض!
در مجموعه فقه سنتی، مسائل خوبی در مورد محیطزیست مطرح شده است؛ مانند برخی مسائل بیع، برخی مسائل جهاد، احیاء موات، انفال که در ذیل خمس آمده است، حتی مسائلی که در غسل و وضو آمده است؛ مانند اسراف در آب. من معتقدم ابتدا باید خانهتکانی کنیم؛ ببینیم در فقه چه داریم؛ در هر یک از ابواب فقه سنتی، در …
Read More »برخی چون حلقات شهید صدر را نمیتوانند تدریس کنند با آن مخالفت میکنند!/ فقه سنتی، حوزه را عقب نگه داشته است/ در هجوم مسائل جدید، طلاب مشغول «فافهم»های رسائل هستند!
ابتکار مربوط به روش تعلیم و تعلم است. سابقاً طلاب، مراجعه به کتاب میکردند ولی امروز، میتوانند از مقالاتی که در سرتاسر دنیا هست، استفاده کنند و درسشان را قوت ببخشند. همچنین میتوانند از وسایل و ابزار جدید برای تعلیم و تعلم استفاده کنند؛ مثلاینکه از ویدئو پروژکتور استفاده کنند. درسها را منظم کنند و از پاور پوینت استفاده کنند. …
Read More »مشکل جامعه اسلامی نگاه فردگرایانه و جزئی فقیه به پرسشهای حاکمیتی است/ مقابله نظام تعلیم و تربیت مدرن با عقلانیت سنتی و دینی
رییس مرکز تحقیقات زن و خانواده، یکی از مشکلات جامعه امروز را پاسخ فقیه سنتی به پرسشهای حاکمیتی با نگاه فردی و فردگرایانه برشمرد و برای اثبات ادعای خود مثال کنترل جمعیت را مورد کنکاش قرار داد و بیان داشت: در نگاه فردی ازدواج کردن و بچه دار شدن امر مستحبی است ولی در مقیاس کلان مفسده حادی بر آن …
Read More »زن بهمانند مستأجر در فقه سنتی!
استاد مهدی مهریزی ضمن اشاره به برخی از چالشهای فقه موجود، آنها را به دودسته کهن و مدرن تقسیم نمود و بیان داشت: از جمله چالش های کهن حکم مرتد است که با ارتداد، حکم به اعدام داده میشود و این با آزادی عقیده سازگاری ندارد یا نجاست کافر که همه درب ها رو به سوی او میبندیم در عین …
Read More »تبیین خصوصیگرایی و جهانیگرایی اسلامی در کتاب جابرالعلوانی
کتاب حاضر سه ویژگی مهم دارد: نخست نگرش انتقادی به فقه سنتی، دوم تحلیل اثر عوامل تاریخی گوناگون در شکل گیری آن و سوم تبیین کوتاهی فقه در ایفای نقشی که در این روزگار. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب خصوصی گرایی و جهانی گرایی در اندیشه اسلامی معاصر اثر طاها جابر العلوانی ترجمه محمد حسین میرفخرایی با نظارت و ویرایش …
Read More »فقه سنتی در مسائل مستحدثه، هیچ سوالی را بیپاسخ نگذاشته است/ نگاه موضوعی به فقه مجوز بیرویگی نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام علیرضا پیروزمند قائممقام فرهنگستان علوم اسلامی در گفتگویی در ارتباط با قابلیتهای پاسخگویی فقه موجود به مسائل و موضوعات نوپدید پرداخت. او معتقد است فقه سنتی پاسخ مسائل نوپدید را در عرصههای مختلف داده و مکلف را بلاتکلیف رها نکرده. اگرچه باید با تلاش بیشتر و البته در طول زمان لازم است منطق تفقه به سمت …
Read More »مگر امکان دارد کسی در ۵ سال مجتهد شود؟!/ به سنتهای کارآمد حوزه، دیر پرداخته شد
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهارکرد: باید چشمها را باز کرد، مگر امکان دارد در پنج سال کسی مجتهد شود؟ حفظ حوزه به اجتهاد است. دهها هزار مسئله را باید پاسخ گفت. هزاران سؤال پزشکی وجود دارد که باید با اصول خودمان به آنها پاسخ دهیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین همایش تخصصی «حوزه علمیه، سنتهای کارآمد» پنجشنبه گذشته …
Read More »فقه حکومتی؛ مسأله، باب یا رویکرد؟
به نظر میرسد هنوز نگاه درستی در رابطه با فقه حکومتی در ذهن برخی علما و محققین حوزه فقه شکل نگرفته و همچنان باید در مسیر تولید دانشی تحت عنوان فقه حکومتی کوشید و طی مسیر کرد. بسیاری از مسائل نوظهور در عصر مدرن با رویکرد سنتی به فقه قابل پاسخگویی نیست. از همین رو باید رویکرد جدیدی را نسبت …
Read More »فقه پویا میتواند چالشهای فقهی رسانه را حل کند/ برخی فتاوا ناشی از موضوعشناسی نادرست رسانه است
اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه رسانه بهمانند بسیاری دیگر از فقههای مضاف، از عرصههای کمتر پرداخته شده دانش فقه است. تولیدات علمی صورت گرفته در این عرصه نیز آنقدر ناچیز و مختصر است که این دانش را از نوپائی خارج نکرده است. فراگیر شدن رسانه در جامعه مدرن که تبلور فعلی آن در شبکههای اجتماعی است، این پرسش را به وجود …
Read More »حمایت از کالای ایرانی، آغاز مصیبت فقه سنتی!/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: نامگذاری سال ۹۷ از سوی رهبر انقلاب به نام سال «حمایت از کالای ایرانی» اگرچه در نگاه اول، اینگونه مینماید که یا ربطی به دانش فقه ندارد و یا در نگاه خوشبینانه، میتوان از ظرفیتهای رویکرد فعلی به فقه برای تئوریزه کردن فقهی این نامگذاری در راستای تشویق بیشتر مردم در عمل به این شعار کمک گرفت، …
Read More »بردهداری، قبح ذاتی دارد/ قرآن را برای تدبر میخوانم، نه حوری و جنت!/ چون اسمم صدر و آخوند نیست، حرفهایم را نمیخوانید!
من خودم خیلی کم قرآن میخوانم روزی دو ساعت. برای حوری هم نمیخوانم، نه برای حوری میخوانم نه برای جنت. قرآن میخوانم برای دو چیزش، یکی ادبیات قرآن. الآن وارد ۷۳ سالگی شدم، چند روز قبل در فاعل و مفعول یک آیه گیرکرده بودم که این ضمیر چرا اینطوری است، در آخر، دیدم ضمیر شأن است. به ادبیاتش توجه میکنم. …
Read More »فقه با خانه تکانی توان مدیریت جهان مدرن را دارد/ بعد از انقلاب در اداره فقهی جامعه دچار خطاهای استراتژیک شدیم
فقه سنتی که گاهی از آن تعبیر به فقه جواهری میشود با این مبانی، روشها، اهداف و ظرفیتی که دارد اگر تغییر و تحولی در آن اتفاق نیفتد توان مدیریت جهان جدید و جهان مدرن را ندارد. چیزی که در عرض این چهار دهه هم نشان داده است یعنی حتما باید فقه موجود در مبانی روشها حتی در حوزه توسعه منابع فقه تحولاتی پیدا کند تا بتواند آن چالشهای موجود در جهان جدید را پاسخگو باشد.
Read More »دیدگاه مکاتب فقهی در مورد تأثیر زمان و مکان در اجتهاد
همه موضوعات احکام میتواند تحت تاثیر زمان و مکان به معنای عام قرار گیرد و تغییر کند و وقتی موضوع و مصالح و ملاکات احکام تغییر کرد، ضرورتا حکم نیز تغییر میکند، چرا که نسبت موضوع به حکم، شبیه نسبت علت به معلول است و این شامل تمام احکام عبادی و معاملات به معنای اعم میشود. و فقط یک حکم تکلیفی ثابت داریم و آن وجوب حفظ اسلام است.
Read More »فقه سنتی، فقه پویا یا فقه مدرن؟
پیش از ورود به مقوله توسعه فقه باید به تبارشناسی و گونهشناسی آن پرداخت تا فهم صحیحی از بسامد و تطور حوزه فقه به دست آید و بر اساس آن بستر دقیق علمی برای این موضوع انتخاب شده و روند توسعه، مسیر درست و فزایندهای را در پیش بگیرد.
Read More »نقدی بر مقالهی «مبانی تئوریکِ داعش در فقهِ سنتی»
شبکه اجتهاد: چندی پیش یکی از دوستان متعهد در تماسی تلفنی با بنده خبر از مقالهای در فضای مجازی داد که مدعای آن هماهنگی فقه شیعه با عمل داعش است. تعجب کردم و خود به مقالهی مربوطه مراجعه کردم. مقالهای بود با عنوان «مبانی تئوریکِ داعش در فقهِ سنتی» از «سیّد محمّد موسوی عقیقی». نویسنده مدعای اساسیاش را در این …
Read More »فقه حکومتی نیازمند تشکیل «سازمان مرجعیت» است
فقه حکومتی علاوه بر نظارت بر فرد یک کل مستقل به عنوان جامعه را نیز در نظر دارد و علاوه بر توجه به شرایط فرد به آثار فتوا در جامعه نیز توجه دارد. همچنین فقه حکومتی برای نظامات و سازمانها و قوه مجریه، قضاییه و مقننه نیز به استنباط میپردازد و علاوه بر مشروعیت وجود نهادها به تبیین الزامات و …
Read More »دوره معاصر مهمترین عصر شکوفایی فقه و فقاهت است/ استهزاء فقه مصداق استخفاف حکم خداست
عضو جامعه مدرسین با تأکید بر اینکه دوران ما بهترین زمان برای شکوفایی اجتهاد و توسعه فقه و فقاهت است، گفت: در این دوران، ارزش فقه مشهود و ملموس بوده است و شاهد کارایی و اثر آن در جامعه هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی شامگاه پنجشنبه در مراسم افتتاحیه آغاز سال تحصیلی مرکز فقهی امام علی(ع) …
Read More »نکته مفقوده در حاشیههای فتوای حجاب
مشکلی که اینگونه فتاوا دارد، نگاه فردی به مقولات اجتماعی است. آنچه مورد نظر است نقطه آغاز رهایی از فقه فردی، تغییر «صورت مسئلههای بسیطی» است که در مقابل دستگاه فقاهت قرار داده میشود. مسئله «موضوع شناسی فردی» در حال حاضر مهمترین پاشنه آشیل فقاهت موجود است. شبکه اجتهاد: در خصوص بازنشر فتوای آیتالله مکارم شیرازی درباره رعایت حجاب در …
Read More »