شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
در کتاب «فتوای هستهای از منظر حقوق بینالملل» نوشته جابر سیوانی‌زاد، تلاش شده برای اولین بار به تمامی «شبهات فقهی و حقوقی» (داخلی و بینالمللی) با «رویکرد جامع اسلامی (تمامی فرق اسلامی)» در ارتباط با فتوای هستهای و سلاح‌های کشتار جمعی پاسخ شایسته‌ای داده شود.
به گزارش شبکه اجتهاد، صدور فتوای هستهای توسط رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، به عنوان یک مبنای معنادار برای تابعان حقوق بینالملل، مؤسس دوره جدیدی در مناسبات حقوقی ایران به ویژه در مسیر مذاکرات هستهای بین ایران و (۵+۱) قلمداد می‌‌شود. در این راستا، استقبال فزاینده مقامات برجسته بینالمللی در پذیرش عام فتوای هستهای، مشهود و درخور توجه بوده است. این فرمان مذهبی در جایگاه یک سند معتبر بینالمللی، نه تنها موجد تعهدات خدشه ناپذیر بینالمللی است؛ بلکه فراتر از آن، شکل‌دهنده یک گفتمان جدید در ادبیات حقوق و روابط بینالملل نیز می‌‌باشد.
رژیم حقوقی فتوای هستهای در جایگاهی جامع و کارآمدتر نسبت به معاهده منع گسترش قرار می‌گیرد؛ به طوری که برخلاف معاهده، هیچ گونه تبعیضی بین کشورهای برخوردار و غیر برخوردار از سلاح هستهای در تولید، به کارگیری و ذخیره‌سازی سلاح هستهای در این رژیم حقوقی وجود ندارد.
این فتوا به لحاظ محتوایی با آرمان‌های غایی حقوق بینالملل که همانا حفظ صلح و امنیت بینالمللی است، در یک راستا بوده و از سوی دیگر برای جمعیت کثیری از مسلمانان از حیث فتوا بودن جنبه الزام آور داشته و از حیث حکم بودن نیز برای مقامات رسمی ایرانی در جایگاه یک سند بالا‌دستی و یک قانون انعطاف‌‌ناپذیر قرار دارد. همین ویژگی‌های منحصر به فرد موجب شد که این فتوا مورد استقبال فزاینده مقامات سیاسی و رسمی دولتهای مختلف در سطح جامعه جهانی از یک سو و تئوری پردازی‌های مختلف اندیشمندان حقوق بینالملل در محافل آکادمیک قرار گیرد.
فتوای هستهای از نظر روابط بینالملل و نقطه نظر علم سیاست با وجود دربرداشتن زوایای عمیق و قابل تامل به دفعات توسط پژوهشگران بین المللی مورد مطالعه سطحی قرار گرفته بود و در نتیجه پیام پرمغز آن تا کنون نتوانسته در عرصه بینالملل به صورتی شایسته جلوه کند.
کتاب «فتوای هستهای از منظر حقوق بین الملل» در قامت یک پژوهش جامع فقهی بینالمللی از طرفی گفتمان «ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی» را در جهان نخبگانیِ دنیای غرب، آن هم با زبانی حقوقی و مستند، با چالش‌های بنیادین روبرو می‌سازد و از طرفی دیگر رویکرد هستهای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب در صدور این فتوا را با لحاظ «ارزشهای حقوقی و انسانی» نهفته در آن، برای توسعه و تکوین حقوق بین الملل معاصر تبیین می‌نماید.
موضوع اصلی این کتاب «تعیین جایگاه و ابعاد حقوقی فتوای هستهای رهبر انقلاب» از رهگذر حقوق بینالملل است که در این راستا ارجاع به «آراء دیوان دادگستری بینالمللی»، مصوبات «کمیسیون حقوق بین الملل» سازمان ملل متحد و نیز «قواعد حاکم بر شکل گیری عرف» در حقوق بینالملل نقشی محوری در «هندسه مفهومی» این کتاب ایفا می‌کنند.
در این کتاب تلاش شده برای اولین بار به تمامی «شبهات فقهی و حقوقی» (داخلی و بینالمللی) با «رویکرد جامع اسلامی (تمامی فرق اسلامی)» در ارتباط با فتوای هستهای و سلاح‌های کشتار جمعی پاسخ شایسته‌ای داده شود.
همچنین «ناکارآمدی نسبی مکانیزم‌های منع سلاح» در حقوق بینالملل در مطالعه تطبیقی با وجوه ممتاز رژیم حقوقی منبعث از فتوای هستهای به تصویر کشیده شده است.
اثبات «سندیت فتوای هستهای از منظر حقوق بینالملل» ناظر به «مصوبه ۲۰۰۶ کمیسیون حقوق بین الملل» سازمان ملل متحد و بررسی حقوقی امکان‌سنجی «شکل‌گیری قاعده عرفی حقوق بینالملل» در زمینه حقوق بینالملل سلاح‌های کشتار جمعی، منبعث از رژیم حقوقی فتوای هستهای از نقاط تمایز این تحقیق بینالمللی به شمار می‌آید.
جابر سِیوانی‌زاد در این کتاب تلاش کرده، برتری نظام حقوقی فتوای هستهای بر نظام حقوقی حاکم بر «معاهدات بین المللی» را مورد مطالعه عمیق قرار دهد و تصویری اولیه از چارچوب نظری اجماع بینالمللی در بازگشت به مبانی حقوق طبیعی آن هم از رهگذر صدور فتوای هستهای و التزام حقوقی دولتهای بینالمللی حول آن سند را ارائه نماید.
کتاب «فتوای هستهای از منظر حقوق بینالملل» به زبان انگلیسی در ۲۵۲ صفحه توسط انتشارات آمریکایی «سوپریم سنچوری کالیفرنیا» منتشر شده و از طریق شبکه فروش بینالمللی آمازون قابل دسترسی است./ فارس
