شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
محقق‌داماد ضمن تجلیل از شخصیت علمی آیت‌الله جوادی آملی از ایشان درخواست کرد بر اساس اصل کرامت انسانی در مسائل فقهی بازنگری کند و فتوای صریح بدهد.
به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم افتتاحیه «کنگره بین‌المللی توسعه و تعالی علوم بر پایه عقلانیت وحیانی با تکیه بر اندیشه‌های علامه جوادی آملی» در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران برگزار شد. پخش پیام تصویری آیت‌الله جوادی آملی و رونمایی از جلد ۱۷ تا ۲۰ کتاب رحیق مختوم از جمله برنامه‌های این کنگره بود.
آیت‌الله سیدمصطفی محقق داماد که به عنوان سخنران در این نشست حضور داشت به بیان نظرات خود پرداخت و گفت: بعد از نهضت ترجمه که فلسفه یونان وارد جامعه اسلامی شد برخورد حکیمان اسلامی با آورده‌های غربی اینگونه بود که نه آنها را جذب مطلق کردند و نه دفع مطلق، بلکه آنها را هضم کردند. «هضم کردن» به این معناست که آنچه مفید و مثمر است گرفته شود و آنچه زائد است دفع شود. حکیمان مسلمان که انس با وحی داشتند با آورده‌های یونانی اینگونه برخورد کردند و با این دفع و جذب رشد کردند.
وی ادامه داد: این کم لطفی است که در رساله‌های عرفانی ابن سینا تردید کنند و بگویند تحولی در وجود ابن سینا پدید آمد که مقامات‌العارفین اشارات را نوشت. فارابی و ابن سینا فیلسوفان مسلمان هستند. ایشان معتقد به وحی هستند و بر این باورند که عقل و وحی با هم سازگاری دارد. قدم به قدم در تاریخ فلسفه این قضیه متبلور و روشن می‌شود. این جریان ادامه داشت تا اینکه ملاصدرا راه نویی را تاسیس کرد. صدرا فلک را سقف شکافت و حکمتی به نام حکمت متعالیه بنیان گذاشت. به تعبیر آیت‌الله جوادی آملی حکمت متعالیه مبتنی بر سه پایه عقل و وحی و عرفان است. بنابراین عقلانیت وحیانی نکته‌ای است که از آغازین روزهای فلسفه مقابل ماست. این اندیشه در میان شیعه بیشتر متبلور شده است. ما عدلیه هستیم، نه معتزله و نه اشاعره. عدلیه نه فقط بر این باور است که خداوند عادل است بلکه عدالت به عنوان نظریه‌ای عمومی در تشیع حاکم است و شریعت مطابق عدالت عقلانی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه افزود: در این جلسه نامی از آیت‌الله جوادی آملی برده شد. در تاریخ اندیشه اسلامی کسانی که جامع منقول و معقول باشند زیاد نیستند. یکی از این چهره‌ها آخوند خراسانی است که نزد حاجی سبزواری فلسفه خوانده بود. بنده مدیون آیت‌الله جوادی آملی هستم و سالهاست از حضورشان استفاده می‌کنم. ایشان شاگرد پدرم بودند و هر چه از ایشان مانده است تقریرات آیت‌الله جوادی آملی است. بنده سرسپرده ایشان هستم و دستشان را می‌بوسم. ایشان انصافا از نوادر عصر ماست که جامع منقول و معقول است.
وی خاطر نشان کرد: آیت‌الله جوادی آملی در جامعه‌ای زیست می‌کند که با فقه اداره می‌شود. در قانون اساسی ۱۰ عنوان پست کلیدی به فقیهان سپرده شده است. بنده خطاب به آیت‌الله جوادی آملی می‌گویم شما که مدعی عقلانیت وحیانی هستید مسئولیت زیادی بر عهده شماست. اگر می‌دانید امروز در جامعه با چه مشکلاتی روبرو هستیم چرا اظهار نظر نمی‌فرمایید؟ ایشان در کتاب حقوق بشر می‌نویسد کرامت بشری فقط یک امر هستی‌گونه نیست که در درون بشر به ودیعت گذاشته شده باشد بلکه قطعا باید این هستی را در بایستی‌ها لحاظ کرد؛ یعنی اگر بشر دارای کرامت است فقیه باید آن را در فتاوی خویش لحاظ کند.
محقق داماد در پایان تصریح کرد: شهید ثانی بر همین اساس وقف بر کفار را شرعی و محترم می‌شمارد چراکه به عقیده او کافران هم دارای کرامت انسانی هستند و آیه «کرمنا» آنها را هم شامل می‌شود. ما از محضر استاد خواهش می‌کنیم در بسیاری از مسائلی که امروز برای جامعه بشری مطرح است از نظر فقهی بازنگری کنند و فتوای صریح بدهند.
