شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
رئیس هیئت موسس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ‌های شیعه با بیان اینکه نامه آیت‌الله یزدی خطاب به حضرت آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی، اسباب خیر گردیده و تا حدی پرده از مستوری و گوشه گزینی ایشان برداشت، گفت: کمترین درس آموزی این ماجرا برای همه ما، گذشته از تجربه دگرباره نقش آفرینی تدبیر و تقدیر الهی، ورای طرح و تدبیرهای بشری توجه بر ضرورت قطعی موقعیت شناسی و سنجش تصمیم‌ها و کنش‌های سیاسی و اجتماعی در میزان اخلاق و عقلانیت و ضرورت پرهیز از دامن زدن به اختلافات و ایجاد اختلال در انسجام اجتماعی خصوصاً در جامعه امروز است.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید عباس حسینی قائم مقامی در پی نامه سرگشاده آیت‌الله یزدی خطاب به حضرت آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی، اظهار کرد: گرچه بنا نداشته و ندارم که در چنین موضوعاتی ورود پیدا کنم، اما در موقعیت پیش آمده، بسا خودداری از بیان پاره‌ای نکات مصداق «کتمان شهادت» باشد.
فوق العادگی و جامعیت علمی و اخلاقی حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی
وی ابتدا به مقام علمی اخلاقی حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی اشاره و خاطرنشان کرد: در مورد مقام علمی و اخلاقی حضرت آیت‌الله العظمی شبیری (حفظه الله تعالی) باید عرض کنم حدود چهل سال پیش، اوایل طلبگی در تهران با نام و چهرۀ ایشان آشنا شدم و این آشنایی از طریق دو تن از اساتید بزرگوارم صورت گرفت که هر دو علاوه بر علمیّت، به زهد و پارسایی شهره عام وخاص بودند. اوّلی مرحوم آیت‌الله سید مرتضی ایروانی بود که از معاصران و دوستان پدر بزرگوار آیت‌الله شبیری و نیز امام خمینی بود و من تا آنجا که به یاد دارم نخستین بار آیت‌الله شبیری را در منزل ایشان ملاقات کردم. آیت‌الله شبیری گاه که به تهران می‌آمدند در جماعت آیت‌الله ایروانی شرکت و به ایشان اقتدا می‌کردند و دومین استادی که از ایشان به بزرگی یاد می‌کرد، عالم بزرگ اخلاقی مرحوم آیت‌الله حق شناس بود که به گفته خودشان رابطۀ پدر و فرزندی با مرحوم آیت‌الله آسید احمد زنجانی، پدربزرگوار آیت‌الله شبیری داشتند و من برخی مکاتبات صمیمانه و خصوصی‌ای که میان آیت‌الله زنجانی و آیت‌الله حق شناس مبادله شده بود را دیده ام و در عین حال آیت‌الله زنجانی از مشایخِ اجازۀ استاد حق شناس بود و به تعبیر خود استاد، این اجازه شاید در تاریخ تشیع بی نظیر باشد چرا که مرحوم زنجانی با شناختی که از شخصیت فوق العاده عطوف و شفیق شاگرد خود داشت، اجازۀ اجتهاد را مشروط به عدم ورود ایشان در امر قضاء و محاکمات کرده بودند!
رئیس هیئت موسس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ‌های شیعه ادامه داد: باری استاد حق شناس همان زمان به مناسبت، از استاد زادۀ خود یعنی «آقا موسی» یاد می‌کرد و با نقل خاطراتی چند آشکارا ایشان را بر برخی از مراجع مشهور آن روزگار که عصر مرجعیت فحول فقهای پس از آیت‌الله بروجردی بود ترجیح می‌دادند و این برای ما بس شگفت انگیز بود و نیز به یاد دارم که حدود سی سال پیش در حالیکه هنوز تعدادی از اصلی ترین مراجع همان نسل در قید حیات بودند، از فضلاء بزرگی همچون مرحوم آیت‌الله آذری قمی و مرحوم آیت‌الله محمدی گیلانی شنیدم که «آقا موسی زنجانی یا أعلم است و یا شبهۀ أعلمیّت در مورد ایشان می‌رود» و چند سال پیش نیز به نقل از یکی از بزرگترین فقهای نجف أشرف شنیدم که برخی را به آیت‌الله شبیری ارجاع داده و گفته بودند: «ایشان از دیگران أعلم است» و در طول این سالیان حدیث فضل و فضیلت ایشان را به تکرار در حدیث خواص از نخبگان و خبرگان شنیده ام. نیز فراموش نمی‌کنم که در همان سال‌ها در گفتگو با مرحوم آیت‌الله طاهری خرم آبادی که لطف و خصوصیتی با حقیر داشتند، از خصوصیات علمی و فقهی بزرگانی که در محضر پر فیض شان شاگردی می‌کردم و همگی از اساطین و نامداران حوزه بودند، سخن گفتم و آن مرحوم به این مضمون واکنش نشان داد: «با این همه حیف است که کسی محضر آقا موسی را درک نکند! »
شخصیت اخلاقی آیت‌الله شبیری زنجانی از تمام مظاهر تبرز و اشتهار برکنار و گریزان است
وی تصریح کرد: آنان که با فضای حوزه و مناسبات موجود و ضوابط حاکم بر داوری‌های حوزویان خصوصاً علماء و فقهای نسل‌های پیشین حوزه آشنا باشند، بر ارزش و اهمیت یگانه و شبه استثنایی چنین اظهار نظرهایی واقفند و نیک می‌دانند که چنین اتفاق نظری در مورد فوق العادگی و جامعیت علمی و اخلاقی یک شخصیت، چه پدیده نادر و دشواریابی است. خصوصاً اگر این نکته بس مهم را در نظر داشته باشیم که این بزرگوار تاکنون نه تنها نیم قدمی در ابراز و ارائه خود برنداشته اند بلکه منش و شخصیت اخلاقی ایشان به گونه‌ای است که از تمام مظاهر تبرز و اشتهار برکنار و گریزان اند.
آیت‌الله شبیری زنجانی شخصیتی استثنایی و تکرار ناپذیر است
قائم مقامی به یکی از ویژگی‌های اخلاقی این مرجع تقلید اشاره کرد و افزود: از نظر شخصیت اخلاقی و تلقی‌ای که از ایشان در حوزه از قدیم وجود داشته فقط به همین یک نکته بسنده می‌کنم که همان زمان آشکارا نماز جماعت ایشان در مدرسه فیضیّه، پس از نماز جماعت آیت‌الله اراکی و آیت‌الله بهجت مورد توجه و اهتمام خواص حوزه بود. شخصیت آیت‌الله العظمی شبیری به گونه‌ای است که در طول چندین دهه حیات علمی و اخلاقی خود آنچنان مورد اتفاق و اجماع همه اهالی حوزه با گرایش‌های مختلف، در همه ادوار قرار داشته است که به جرأت می‌توانم عرض کنم که از این نظر شخصیتی استثنایی و تکرار ناپذیر دارند. یعنی، اینکه فوق العادگی و مقبولیت کسی هم از نظر اخلاقی و هم از نظر علمی مورد اتفاق و اجماع همه اهالی حوزه با هر مشرب و گرایشی قرار داشته باشد، من در این سطح، غیر از آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی کس دیگری را به یاد ندارم!
جریان انقلابی به خصوص در حوزه نکته آموزی‌های نامه آیت‌الله یزدی را دریابد!
بنابر گزارش شفقنا، رئیس هیئت موسس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ‌های شیعه با بیان اینکه برخورداری از مجموعه ویژگی‌های علمی، اخلاقی و رفتاری آیت‌الله العظمی شبیری را به مثابه شخصیتِ تراز روحانیت قرار داده است، گفت: اما نامه‌ای که به نام دبیر محترم جامعه مدرسین این روزها خطاب به آن بزرگوار منتشر شده و گویا به خواست خداوند، اسباب خیر گردیده و تا حدی پرده از مستوری و گوشه گزینی ایشان برداشت، متاسفانه هم از نظر ادبیات، هم از نظر محتوی و هم از نظر شکل و روش بیان و هم از نظر زمان و شرایط صدور، مشحون از نادرستی و خطا بود. فراتر از واکنش‌هایی که به حق متاثر از عواطف و احساسات جریحه دار شده در این پیرامون بروز داده می‌شود به نظرم باید این مورد را به جدّ دستمایۀ عبرت قرار داد و خصوصاً جریان انقلابی بالاخص در حوزه، نکته آموزی‌های آن را دریابد و مورد تامل قرار دهد.
با تصمیمات خود موجب دامن زدن به اختلافات و ایجاد اختلال در انسجام اجتماعی نشوید
قائم مقامی اظهار کرد: کمترین درس آموزی این ماجرا برای همه ما، گذشته از تجربه دگرباره نقش آفرینی تدبیر و تقدیر الهی، ورای طرح و تدبیرهای بشری توجه بر ضرورت قطعی موقعیت شناسی و سنجش تصمیم‌ها و کنش‌های سیاسی و اجتماعی در میزان اخلاق و عقلانیت و ضرورت پرهیز از دامن زدن به اختلافات و ایجاد اختلال در انسجام اجتماعی خصوصا در جامعه امروز است. اکنون بنا ندارم به بیان برخی ناگفته‌ها بپردازم اما اجمالا عرض می‌کنم که مرحوم آیت‌الله مهدوی کنی در اواخر حیات خود در اندیشۀ پاره‌ای اقدام‌ها و تصمیم‌هایی بود که می‌توانست به رفع تنگ نظری‌ها و تحکیم همدلی‌ها و ترمیم شکاف‌ها خصوصاً در میان روحانیت و قشر وفادار به آرمان‌های انقلاب کمک نماید و معطوف به همان نیت، پس از ارتحال ایشان نیز برخی از بزرگان از سابقون در صدد پیگیری و تحقق این هدف بودند. اما صد دریغ و حسرت که با ایجاد موانعی عمدتاً از سوی همین بزرگواری که اینک نویسنده نامه به آیت‌الله شبیری می‌باشند مواجه شد و به تداومِ شِقاق در جامعۀ مبارز تهران انجامید که شاید در وقت مناسب دیگر به تفصیل از آن سخن بگویم. امیدوارم این بار از این واقعه آنچنان عبرت آموزی و تدبیر شود تا دیگر چنین رویکردهای اختلاف بر انگیزی تکرار نشود.
من به این جمله در بیانیه ۵۵۱ نفر از اساتید حوزه اعتقاد دارم:«همانگونه که تکریم مرجعیت لازم و ضروری است، احترام به ارکان و بزرگان حوزه هم بایسته است و نمی‌توان نسبت به حمله ناجوانمردانه به فقیه مجاهد آیت الله یزدی «دامت برکاته» بی‌تفاوت بود.» و همه ی کسانی که به طور علنی، تصریحا یا تلویحا، آیت الله یزدی را مذمت می کنند را مرتکب اشتباه بزرگی می دانم.
در حدیثی شنیدم که پیامبر ص فرمود:
کسی که در کاری که مربوط به او نیست، اگر دخالت کرد و سایرین بر او اسائه ادب کردند؛ کسی را ملامت نکند مگر خودش را.