شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
رئیس مرکز فقهی ائمه اطها(ع)، موضوع شناسی را یکی از ضرورت‌های بسیار روشن و غیر قابل انکار در مباحث اجتهادی دانست و ابراز کرد: اصلاً فقیه در زمان ما بدون موضوع شناسی نمی‌تواند فتوا بدهد؛ اگر در زمان گذشته با اما و اگر تردید و … به صورت‌های این چنینی حرف‌‌هایی زده می‌شد، جامعه در زمان ما با اما و اگر نمی‌تواند و قانع نمیشود.
به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار معاون آموزش حوزه علمیه خراسان با اشاره به گام‌‌های خوب تحولی که در حوزه خراسان برداشته شده است، ابراز کرد: قرارگاه‌ها علمی و هیئت‌های اندیشه‌ورز این حوزه و نیز دروس و اساتید آن در مسائل مستحدثه ورود پیدا کردند که این حرکت به برکت مدیریت و مسئولان حوزه علمیه خراسان است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، موضوع شناسی را یکی از ضرورت‌های بسیار روشن و غیر قابل انکار در مباحث اجتهادی دانست و ابراز کرد: اصلاً فقیه در زمان ما بدون موضوع شناسی نمی‌تواند فتوا بدهد؛ اگر در زمان گذشته با اما و اگر تردید و … به صورت‌های این چنینی حرف‌‌هایی زده می‌شد، جامعه در زمان ما با اما و اگر نمی‌تواند و قانع نمیشود.
فاضل لنکرانی با بیان اینکه فقیه باید به خوبی موضوع شناسی کند و بعد از اینکه موضوع شناسی کرد رأی و فتوای روشن خودش را در مسئله ذکر کند، گفت: گاهی اوقات می‌گویند فقیه باید بگوید اگر از مصادیق اکل مال به باطل هست، حرام است، اگر نیست حرام نیست؛ مثلاً در بحث معاملات هرمی، جامعه نه آن مبنای فقهی حرمت اکل مال بالباطل را درست می‌داند، بالاخره او می‌گوید یعنی چه؟ یعنی می‌خواهد حکم آن را برایش روشن بیان کند.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با تاکید بر اینکه در این زمان فقیه باید شناخت دقیق از موضوع داشته باشد، توضیح داد: یک وقت نمی‌تواند با شناخت دقیق از موضوع نظر بدهد و یک زمان هست که می‌رود در دل شناخت موضوع اما باز هم نمیشود و نظری نخواهد داد. در واقع خود موضوع چند صورت دارد: به طور مثال در سقط جنین قبل و بعد از «ولوج الروح» -که دو فرض دارد- این فقیه نمی‌تواند بگوید این سقط جنین خارجی قبل یا بعد ولوج الروح بوده به او ربطی ندارد.
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم ادامه داد: یک سری موضوعات را فقیه باید روشن کند که به طور مثال، این نحوه مال به دست آوردن، این اکل مال به باطل هست یا نه؟ قمار هست یا نه؟ این خودش خیلی مهم است و در مسائل فقه پزشکی این مسئله بسیار حائز اهمیت است.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با بیان اینکه برای ورود فقهی به مسائلی مانند سهام و تورم این توقع نیست که یک طلبه مبانی علم ریاضی بداند، اظهار کرد: این فرد فقط تا حدی باید معنا، ریشه‌ها و عوامل نقدینگی را بداند. در عمل پزشکی هم این طور است که تا یک اندازه‌ای فقیه باید در موضوع وارد بشود، اما گاهی اوقات یک قسمت‌های تخصصی وجود دارد که این مربوط به پزشکان است و لزومی ندارد که فقیه وارد آن شود.
فاضل لنکرانی تخصصی شدن را کار بسیار خوبی برای سطوح ۲ و ۳ دانست و اظهار کرد: باید بحثها تخصصی بشود، ولی مهم است که خروجی‌اش چیست؟ آیا خروجی این تخصصی تفسیر به ما مفسر می‌دهد یا نه؟ یعنی یک کسی که خودش توانایی داشته باشد بتواند بنشیند بر منبر درس اقوال مفسران را مطرح، اشکال و تأیید و یک رأی جدیدی ابداع کند و آیا این تخصصی تفسیر ما را به این خروجی می‌رساند یا نه؟
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بر تقویت و قوت مقالات علمی و اجتهادی تاکید و با اشاره به فعالیت‌‌های تحولی که در حوزه خراسان انجام شده است، ابراز کرد: برای خروجی اینها برنامه‌ریزی کنید؛ این کارها بسیار تحولات خوبی است که بعضی‌هایش شاید در حوزه قم هم به این شکل جلوتر و بهتر نباشد.
وی با بیان اینکه در یک شرایطی قرار گرفتیم که نمی‌توانیم به همان روش گذشته درسها و بحثها را دنبال کنیم، اظهار کرد: مرحوم والد ما در مرکز فقهی می‌فرمود «طوری برنامه‌ریزی کنید که بعد از پنج سال ۱۰ تا مدرس درجه یک مکاسب به حوزه تحویل بدهیم». مرکز فقهی مشهد و قم این خروجی را داشته که یک امر خوب و روشنی است.
فاضل لنکرانی از توقع بالایی که نسبت به این مسائل هست، گفت و ابراز کرد: چند نفر می‌بایست بیایند و اشکالات و نقاط قوت بحثها را به طور دائم بررسی و این را تقویت کنند و جلو ببرید.
وی با اشاره به نوآوری‌ها و فضلای پرکار و عمیق در حوزه علمیه، بر اطلاع دادن آن تاکید و اظهار کرد: نظریات و موضوعات جدید در درسها بیان می‌شود؛ در همین مرکز فقهی واقعاً بحثها و نظرهایی نو را مطرح کردیم که خیلی از مشکلات و مسائل را حل می‌کند، ولی اینها هیچ جا مطرح نمیشود.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با تقدیر از اینکه حوزه علمیه خراسان با فکر و برنامه جلو می‌رود که این امر نقطه مثبت و امیدوارکننده است، ابراز کرد: حوزه خراسان در حال حاضر با فکر و برنامه و نیروهای کارآمد و مدیریت توانمند جلو می‌رود و ان شاءالله آینده حوزه علمیه خراسان خیلی خوب باشد.
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم خاطر نشان کرد: باید مسیر حوزه همان راهی باشد که اساتید ما در گذشته بر آن حرکت کردند؛ یعنی اگر بخواهیم مسیر را عوض کنیم به نتیجه نخواهیم رسید. اگر بگوئیم در فقه فرض کنید که جواهر و مکاسب را کنار بگذاریم یا بیاییم اینها را تقطیع کنیم که -متأسفانه شنیدم در حوزه قم راجع به مکاسب یک چنین فکری مطرح شده- این قطعاً ما را از نتیجه مطلوبی که مورد نظر همه است، دور می‌کند.
فاضل لنکرانی در پایان تصریح کرد: مسیر و به قول امروزی‌ها، «ریل» باید همان ریل باشد؛ منتهی می‌بایست نیازها و بحث‌های جدید به آن اضافه شود. در واقع ما نباید چیزی را از آنها حذف کنیم، بلکه مباحث جدید را اضافه کنیم./ حوزه
