همه ابواب فقه را باید در سایه بحث حکومت مورد ملاحظه قرار داد

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: نباید بحث حکومت در کنار سایر ابواب فقه دیده شود بلکه باید همه ابواب فقه را در سایه حکومت مورد ملاحظه قرار داد و از این دیدگاه بررسی کرد.

به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین جوان آراسته در زمینه چیستی «فقه حکومتی» اظهار داشت: چنین رویکردی به فقه، در تلاش است تا حکومت و دولت را به منزله یک واقعیت در سر تا سر فقه از کتاب «طهارت تا دیات» مورد توجه قرار دهد.

وی با استناد به جلد دوم کتاب «البیع» عنوان کرد: به نظر امام خمینی(ره) اسلام مساوی است با تمام شئون حکومت و می‌توان گفت احکام فقهی ابزاری است برای اجرای اسلام در قالب حکومت.

سردبیر نشریه فقه حکومتی موسسه صراط مبین، ابراز داشت: نباید بحث حکومت در کنار سایر ابواب فقه دیده شود بلکه باید همه ابواب فقه را در سایه حکومت مورد ملاحظه قرار داد و از این دیدگاه بررسی کرد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به مقایسه فقه حکومتی با فقه سیاسی پرداخت و گفت: فقه سیاسی بخشی از فقه است که رابطه سیاست با مردم را تنظیم و احکام مرتبط با آن را بیان‌ می‌کند مثل کتاب جهاد، مباحث سیاست خارجی و حقوق سیاسی- اجتماعی مردم اما فقه حکومتی نگاه ما به تمام فقه از منظر حکومت است.

وی با بیان اینکه ضرورت پرداختن به این مسئله در حوزه و دانشگاه برای همه متولیان امر حکومت و سیاست مشهود است، گفت: وقتی بحث مردم سالاری، نظریه ولایت فقیه، تعدد حکومت‌ها، مردم سالاری و حقوق مردم، مباحث امنیتی و… مطرح است باید ابتدا موضوع شناسی و سپس مسئله شناسی شود و آنگاه برای آن به دنبال پاسخ در خور توجه بود.

سردبیر نشریه فقه حکومتی موسسه صراط مبین تصریح کرد: در یک نظام حکومتی مبتنی بر فقه اسلامی ضرورت دارد که حوزویان و دانشگاهیان در زمینه‌های حکومت، سیاست و مباحث مرتبط با آنها آشنایی داشته باشند، موضوعات و مسائل را به درستی تشخیص و نظام واره‌ای از این مباحث را در اختیار دیگران هم قرار دهند.

جوان آراسته افزود: برای پاسخ‌گویی به حوزه‌های مرتبط با فقه حکومتی در حوزه و دانشگاه، تدوین فهرستی منسجم، مرتبط و سازماندهی شده از موضوعات و مسائل مورد نیاز حکومت که باید به آنها پاسخ فقیهانه داد، از بایسته‌هایی است که امروز بیش از هر زمان دیگر نسبت به آن احساس نیاز‌ می‌شود.

استاد حوزه علمیه قم با ابراز خرسندی از تلاش پژوهشگران در این زمینه، بیان کرد: خوشبختانه نشریاتی با موضوع فقه حکومتی و اندیشه سیاسی اسلام وجود دارند که در همین راستا بخشی از رسالت خود را موضوع شناسی و مسئله‌یابی‌ می‌دانند اما لازم است مطالب موجود به روز و کارآمد شود و دامنه آنها از موضوعات کلی به موضوعات عملیاتی‌تر سوق پیدا کند.

وی با اشاره به انتشار نشریه فقه حکومتی در مؤسسه صراط مبین گفت: این نشریه‌ می‌تواند بستر مناسبی برای طرح موضوعات جدید و نوپیدا، چه در سطح مبانی، ایده و نظریه پردازی و چه در موضوعات و مباحث کاربردی باشد.

جوان آراسته با مثبت ارزیابی کردن فعالیت‌های نخبگان و اساتید حوزه و دانشگاه در خصوص فقه حکومتی، افزود: بعد از انقلاب اسلامی، یک تحول فرخنده در این زمینه اتفاق افتاد و کتاب‌های بسیاری از بزرگان حوزه و صدها مقاله و پایان نامه در اختیار جامعه علمی قرار گرفت. البته نباید به این مقدار قانع باشیم و هر چه پالایش در زمینه فقه حکومتی بیشتر باشد نتایج بهتری هم حاصل خواهد شد.

دانشیار گروه حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به موضوعات مختلف و جدیدی که در جامعه به وجود‌ می‌آید، گفت: آثار کاربردی نیاز به فقه حکومتی به خوبی در جامعه مشهود است مثلا در خصوص مسائل پزشکی و پیوند اعضا، فقها امروز به این دسته از مسائل به صورت جدی ورود پیداکرده اند.

به گفته حجت‌الاسلام جوان آراسته مباحث خانه و خانواده، معضلات اجتماعی، ورزش، نظام قضایی، ارتباط دولت با سایر دولت‌ها، پیوستن به برخی کنوانسیون‌های بین المللی، فقه رسانه، امور نظامی و هر آنچه مربوط به حکومت است، نیازمند پژوهش‌های مختلف فقهی است و اگر پژوهش‌های مناسبی صورت گیرد آنگاه آثار کاربردی و عملیاتی آن را‌ می‌توان در جامعه دید و‌ می‌توان برخی تنگناها را با آن برطرف کرد.

سردبیر نشریه فقه حکومتی، در پایان اظهار کرد: نشریه فقه حکومتی که در حال حاضر به صورت دو فصلنامه منتشر‌ می‌شود، در صدد است تا به سهم خود گامی هرچند کوچک در مباحث پیشگفته بردارد و در این راستا با استقبال از مقالات همه استادان حوزه و دانشگاه، امیدوار است که روز به روز با ارتقای سطح علمی خود، به اهداف عالی خویش نزدیک تر شود. صراط مبین