شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
با تغییر قانونی که اختیار انتصاب امامان جماعت مساجد را در جمهوری آذربایجان از «اداره مسلمانان قفقاز» سلب کرده و به «کمیته دولتی امور دینی» محول می‌کند، روند انتصاب «امامان مساجد» در جمهوری آذربایجان در کنترل کامل دولت قرار خواهد گرفت.
به گزارش شبکه اجتهاد، گوندوز اسماعیل‌اف، معاون کمیته دولتی امور دینی جمهوری آذربایجان در تشریح قانون جدید درباره نحوه انتصاب امامان جماعت مساجد در جمهوری آذربایجان گفت: موسسه الهیات آذربایجان امسال اولین فارغ‌التحصیلان خود را خواهد داد و برخی از این فارغ‌التحصیلان به عنوان روحانی منصوب می‌شوند.
این مقام کمیته دولتی امور دینی جمهوری آذربایجان ابراز کرد: روال کار به این صورت است که تغییرات باید در شور دوم و سوم نیز به تصویب مجلس ملی برسد و پس از آن رئیس جمهوری مصوبه لازم الاجرا شدن این تغییرات را امضا می‌کند. تنها در این صورت است که قانون اجرا می‌شود.
وی افزود: البته در صورت تصویب تغییرات پیشنهادی، نوآوری‌هایی در حوزه دینی ایجاد خواهد شد. اول، انتصاب روحانیون مسلمان توسط یک سازمان دولتی (کمیته دولتی امور دینی) انجام خواهد شد. ثانیاً، جوامع مذهبی اسناد تأسیس خود را برای ثبت دولتی مستقیماً به یک سازمان دولتی (کمیته دولتی امور دینی) ارسال می‌کنند، نه از طریق مرکز یا سازمان مذهبی (اداره مسلمانان قفقاز). سوم، شهروندان می‌توانند صدقات نقدی و الکترونیکی خود را از طریق کارت‌های بانکی و اینترنت انجام دهند. همه اینها البته به معنای تغییر در ماهیت اصلاحات در حوزه روابط دولت و دین است.
اسماعیل‌اف پیرامون مخالفت این لایحه با قانون اساسی سکولار آذربایجان گفت: درست است که طبق قانون اساسی ما دین جدا از دولت است و آذربایجان یک کشور سکولار است، اما انتصاب روحانیون توسط یک نهاد دولتی منافاتی با اصول سکولاریسم و سکولاریسم ندارد. توضیح بدهم: دین هست، روحانی هم هست. دین احکام و آموزه های شرعی است. دولت با تعیین روحانی در شریعت و عقاید دخالت نمی‌کند. مثلاً دولت نمی‌تواند دخالتی در نماز و روزه مردم بکند.
او در ادامه گفت: دولت در دین و شریعت دخالت نمی‌کند، بلکه با تعیین سازمان‌دهنده فعالیت‌های مذهبی، این فعالیت‌ها را کنترل می‌کند. در صورت تصویب این اصلاحیه، آذربایجان اولین کشور سکولار نخواهد بود که روحانیون توسط دولت منصوب می‌شوند. به عنوان مثال، در کشور برادر ما، ترکیه، روحانیون مسلمان از زمان آتاتورک توسط سازمان دیانت منصوب می‌شوند. امامان مساجد در ترکیه کارمندان دولت هستند.
وی افزود: نمونه‌های مشابه در اروپا، مهد سکولاریسم، وجود دارد. به عنوان مثال در نروژ، دانمارک، فنلاند، انگلستان و ایسلند که به عنوان کشورهای لیبرال و مترقی در جهان شناخته می‌شوند، قوانین این کشور حتی به یک دین خاص (یا گاهی به یک فرقه) تعلق دارد. طبق قانون اساسی نروژ، حداقل نیمی از اعضای دولت باید اعضای کلیسا باشند. یا در انگلستان، این پادشاه است که رئیس کلیسای سلطنتی انگلیکن و همچنین روحانیون اصلی را که در واقع کلیسا را اداره می‌کنند، منصوب می‌کند. نمونه دیگر فرانسه، وطن سکولاریسم است که نمونه بارز الگوی سختگیرانه سکولاریسم است. در منطقه آلزاس در فرانسه، دولت به روحانیون حقوق می‌دهد، از روحانیون محافظت و آنها را منصوب می‌کند. چنین نمونه‌هایی هم در غرب و هم در شرق فراوان است.
گوندوز اسماعیل‌اف درباره کنترل دولت بر فضای دینی موجود در جمهوری آذربایجان گفت: مأموریت آگاهی‌بخشی دینی هر ساله تقویت می‌شود و همه اقشار جامعه را در بر می‌گیرد. آگاهی‌بخشی دینی با مشارکت کارکنان “کمیته دولتی امور دینی” با سازمان‌های مذهبی، نمایندگان “اداره مسلمانان قفقاز”، روحانیون و سایر کارشناسان پیش برده می‌شود. به موازات کار روشنگری، اقدامات منسجمی برای تربیت کادر ملی در حوزه دین انجام می‌شود.
معاون کمیته دولتی امور دینی جمهوری آذربایجان در عین حال درباره مسایل موجود در زمینه دینی در این کشور گفت: در مورد مشکلات حوزه دین، باید اعتراف کنیم که هنوز هم تلاش‌هایی برای سیاسی‌کردن دین، فرقه‌گرایی، افراط‌گرایی مذهبی و رویارو قرار دادن هویت ملی با هویت دینی وجود دارد که این تلاش‌ها اغلب تحت تاثیر عامل خارجی است و قاطعانه از آن جلوگیری می‌شود. / ریپورت
