شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به‌مناسبت آغاز سال ۱۴۰۲ هجری شمسی، با تبریک عید نوروز به آحاد ملت ایران و همه ملت‌هایی که نوروز را گرامی میدارند، مهمترین مسئله کشور در سال گذشته را موضوع اقتصاد و معیشت مردم دانستند و با تاکید بر اینکه امسال نیز اقتصاد، مسئله اصلی کشور است، شعار سال ۱۴۰۲ را «مهار تورم و رشد تولید» اعلام کردند.
به گزارش شبکه اجتهاد، خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در پیامی به‌مناسبت آغاز سال ۱۴۰۲، سال جدید را سال «مهار تورم، رشد تولید» نام‌گذاری کردند. متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به شرح زیر است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
یا مقلّب القلوب والابصار، یا مدبّر اللیل و النّهار، یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال.
عید نوروز را تبریک عرض می‌کنم به یکایک آحاد ملّت ایران، مخصوصاً خانواده‌های معزّز شهیدان، جانبازان، ایثارگران، خدمتگزاران به زندگی مردم و همچنین به دیگر ملّتهایی که نوروز را گرامی میدارند و به آن اهمیّت می‌دهند. ان‌شاءالله که بر همه‌ی شماها این عید شریف مبارک باشد.
امسال بهار طبیعت تقارن پیدا کرده است با بهار معنویّت؛ ماه رمضان. همچنانی که درباره‌ی بهار فرمودند که: «تن مپوشانید از باد بهار»(۱)، درباره‌ی بهار معنویّت ماه رمضان هم باید تمسّک کنیم به این جمله: «ألا فتعرّضوا لها»، «إنّ فی ایّام دهرکم نفحات ألا فتعرّضوا لها»(۲). نسیم معنویّت در ماه مبارک رمضان شامل حال همه است و خودمان را باید آماده کنیم. دلهایمان را در معرض این نسیم معنوی و الهی و معطّر بگذاریم.
من در این صحبت این ساعت، یک نگاه کوتاهی به سال ۱۴۰۱ می‌کنم، یک نگاه گذرایی هم به سالی که اکنون شروع می‌شود؛ ۱۴۰۲. سال ۴۰۱ سالی بود سرشار از عوارض گوناگون ــ چه عوارض اقتصادی، چه عوارض سیاسی، چه عوارض اجتماعی ــ بعضی شیرین، بعضی هم تلخ، مثل همه‌ی سالهای زندگی انسان و در نگاه کلان، سالهای ملّت ایران بخصوص بعد از انقلاب اسلامی. به نظر من در سال ۱۴۰۱ مهمترین مسئله‌ای که برای ملّت مطرح بود مسئله‌ی اقتصاد کشور بود که به معیشت مردم ارتباط مستقیمی پیدا میکند. اینجا هم، در قضیه‌ی اقتصاد هم، تلخیهایی وجود داشت، شیرینیهایی هم وجود داشت. هم در بعضی از بخشها که حالا اشاره می‌کنم تلخی بود، هم در بعضی از مواردی که منتهی می‌شود به قضیّه‌ی اقتصاد شیرینیهایی وجود داشت؛ اینها را باید با همدیگر، در کنار هم دید و مجموع اینها را محاسبه کرد. تلخیها عمدتاً تورّم بود، گرانی بود که حقیقتاً تلخ است. بخصوص گرانی در قیمت موادّ خوراکی و لوازم اصلی زندگی، که وقتی که قیمت خوراکیها و موادّ اصلی زندگی افزایش زیادی پیدا میکند بیشترین سنگینی‌اش به دَهَکهای پایین جامعه می‌آید. چون در سبد خانوار، برای آنها بیشترین سهم را خوراکی و موادّ اصلی و ضروری زندگی دارد. لذا فشار، بیشتر به آنها می‌آید که این خب البته جزو تلخیها بود و به نظر من در عمده‌ی مسائل اقتصادی کشور این نقطه، نقطه‌ی اساسی‌تر و مهمتری بود که تلخ بود.
کارهای خوبی هم البته انجام گرفته در همین مسئله‌ی اقتصاد و سازندگیهایی که به اقتصاد منتهی می‌شود که حالا خواهم گفت، باید این سازندگیها دنبال بشود تا به زندگی مردم و معیشت مردم منتهی بشود و ارتباط پیدا کند. از تولید حمایت شد، در طول سال ۱۴۰۱ با اطلاعاتی که من دارم از تولید در کشور حمایت شد. چند هزار کارخانه‌ی تعطیل و نیمه‌تعطیل راه‌اندازی شد. شرکتهای دانش‌بنیان افزایش پیدا کرد، البته آن مقداری که من سال گذشته مطالبه کردم که افزایش پیدا کند، آن مقدار نشد اما یک افزایش قابل توجّهی این شرکتها پیدا کرد. ارزش تولیدات این شرکتها هم بالا رفت. و مسئله‌ی اشتغال یک تکانی خورد، یعنی بیکاری یک درصدی ــ ولو حالا درصد اندکی ــ کم شد و اشتغال یک مقداری افزایش پیدا کرد که این چیز مغتنمی است. نمایشگاهی که تولیدگران دولتی و غیردولتی تشکیل دادند و همچنین آن جلسه‌‌ای که در حسینیه، تولیدگران عمده‌ی کشور، آمدند آنجا و بعضی صحبت کردند، حقیقتاً خُرسند کننده بود. قضاوت من در مورد تولیدِ تولیدگران در کشور قضاوت مثبتی است و کار خوبی انجام گرفته. بعضی از شاخصهای اقتصادی رشد داشت؛ در بیمه شاخص ما شاخص خوبی است. در سازندگی، در بخشهای آب، گاز، راه، محیط زیست، در این زمینه‌ها کارهای خوبی انجام گرفت. البته همینطور که اشاره کردم، حالا با تأکید عرض می‌کنم، این کارها باید مرتبط بشود به زندگی مردم، باید منتهی بشود به گشایشِ در زندگی مردم. کِی این کار خواهد انجام گرفت؟ کِی اینجور، این وضع پیش می‌آید؟ وقتی ادامه پیدا کند، وقتی برنامه‌ریزیهای دقیقی پشت سرش باشد که ان‌شاءالله در امسال، سال ۱۴۰۲ بایستی این فعالیتها ادامه پیدا کند تا منتهی بشود این فعالیتهای سازنده به رونق زندگی مردم و گشایش سفره‌ی مردم بخصوص طبقات ضعیف. البته این نکته هم باید در نظر باشد: مشکلات اقتصادی، گرفتاریهای اقتصادی مخصوص ما نیست. امروز خیلی از کشورهای دنیا، شاید بشود گفت همه‌ی کشورهای دنیا یک گرفتاریهای اقتصادی ویژه‌ای دارند، حتی کشورهای ثروتمند، کشورهای دارای اقتصادهای قویّ و پیشرفته و واقعاً مشکلات و معضلات زیادی گریبانگیر آنهاست. بعضیهایش حتی از ما وضعشان از این جهت بسیار بدتر است. اقتصادهای قوی دچار ورشکستگی بانکها میشوند که همین اواخر شما خبرش را شنیدید. البته بعضیها را خبرش را دادند، بعضیها را هم ندادند که حالا خبرهایش پخش خواهد شد. و ورشکستگی بانکها هست، بدهکاریهای فوق‌العاده‌ی تریلیونی وجود دارد در بعضی از کشورها که اینها خب گرفتاری است، در آنجاها هم هست، در اینجاها هم هست. آنها هم دارند تلاش میکنند برطرف کنند، ما هم باید تلاش کنیم، باید کار کنیم، مسئولین بایستی تلاش کنند. من عرض می‌کنم همه‌ی سعی مسئولان دولتی، علاوه‌ی بر آنها سعی فعالان اقتصادی و فعالان سیاسی و فرهنگی باید این باشد که ما سال ۱۴۰۲ را برای ملّت ایران یک سال شیرینی قرار بدهیم. یعنی کاری کنیم، همه‌مان وظیفه داریم که ان‌شاءالله یک سال شیرینی برای مردم باشد. تلخیها کاسته بشود و شیرینیها افزوده بشود و موفقیتها را ان‌شاءالله اضافه کنیم.
خب، حالا سال ۱۴۰۲؛ به نظر من در سال ۱۴۰۲ هم مسئله‌ی اصلی ما مسئله‌ی اقتصاد است. یعنی ما مشکل کم نداریم، مشکلات گوناگونی داریم، در زمینه‌ی فرهنگی، در زمینه‌ی سیاسی، لکن مسئله‌ی اصلی و محوری در این سال هم مسئله‌ی اقتصاد است. یعنی اگر ما بتوانیم ان‌شاءالله مشکلات اقتصادی را کاهش بدهیم و مسئولین ان‌شاءالله همّت کنند، دقت کنند، تلاشهای مهمی انجام بدهند در این زمینه، خیلی از مسائل دیگر کشور هم حل خواهد شد. هم دولت، هم مجلس شورای اسلامی، هم فعّالان اقتصادی، هم گروه‌های مردمیِ جوان و پرانگیزه که بنده تعدادی از این گروه‌ها را میشناسم و به آنها جدّاً علاقمند هستم. میدانم کارهای خیلی خوبی را در همین زمینه‌های اقتصادی انجام می‌دهند. اینها همه باید تلاشهایشان متوجّه کمک به رفع مشکلات کشور و مشکلات مردم باشد. حالا این رفع مشکلات گاهی با فعالیتهای بنیانی اقتصادی است، مثل تولید که یک فعالیت بنیانی است در اقتصاد، یعنی تولید یک کار اساسی است در اقتصاد. یا عرض کنم که کارهای انسانی و اسلامی مثل مواسات و کمکهای مردمی و همکاریهای مردمی با طبقات ضعیف جامعه.
خب، من البته تولید را که گفتم، تکیه کردم روی تولید، در کنار تولید سرمایه‌گذاری مهم است. این را هم دولتی‌های محترم و مکرّم توجه کنند، هم بخش خصوصی توجّه کنند، ما از لحاظ سرمایه‌گذاری در دهه‌ی نود خیلی عقب ماندیم. سرمایه‌گذاری، یکی از خلأهای مهم کشور ما مسئله‌ی سرمایه‌گذاری است. باید سرمایه‌گذاری انجام بگیرد که این هم کار مهمّی است.
خب، من با توجه به همه‌ی جهات، هم تورّم، هم تولید داخلی، این چیزهایی که مهم است، تورّم که مشکل اصلی است، تولید داخلی که حتماً یکی از کلیدهای نجات کشور از مشکلات اقتصادی است، با توجه به اینها شعار سال را اینجور اعلام می‌کنم: «مهار تورم، رشد تولید»، این شعار سال است. یعنی باید همه‌ی همّت مسئولین متوجّه این دو موضوع باشد. در درجه‌ی اوّل مسئولین، در درجه‌ی بعد همینطور که گفتم فعالان اقتصادی و فعّالان مردمی و کسانی که دستشان میرسد کاری انجام بدهند و فعّالان فرهنگی، صدا و سیما که باید فرهنگ‌سازی بکند در این زمینه‌ها، همه‌ی اینها باید متوجه این دو نکته‌ی اصلی باشند، در درجه‌ی اول مهار تورّم، یعنی واقعاً تورّم را مهار کنند و کاهش بدهند تا آنجایی که ممکن است کاهش بدهند و مسئله‌ی تولید را افزایش بدهند. بنابراین [شعار سال] شد مهار تورّم و رشد تولید.
توفیقات همه را از خداوند متعال مسألت می‌کنم، سلام و ارادت و عرض اخلاص خودمان را خدمت روح عالم هستی حضرت بقیّه‌الله ارواحنا فداه عرض می‌کنم. برای روح مطهّر امام بزرگوارمان و شهدای عزیزمان از خداوند متعال طلب علوّ درجات می‌کنم و خوشبختی و شادی و نوروزیِ ملّت ایران را از خداوند متعال مسألت می‌کنم.
مطالب دیگری هم هست که ان‌شاءالله در سخنرانی عرض خواهم کرد.
والسّلام علیکم و رحمه الله و برکاته
۱) مثنوی مولوی، دفتر اوّل «گفت پیغمبر به اصحاب کبار تن مپوشانید از باد بهار»
۲) عوالی اللئالی، ج۴، ص ۱۱۸؛ «همانا از سوی پروردگار شما در طول عمرتان نسیم‌هایی میوزد، پس خود را در معرض آنها قرار دهید.»
