شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
با آنکه فعالیت افراط گرایان در ماه رمضان افزایش یافته اما نهادهای دینی مصر مانند الازهر همچنان در غفلت به سر می‌برند.
به گزارش شبکه اجتهاد، ماه مبارک رمضان فرصتی برای تقرّب بندگان به پروردگار و انس بیشتر با قرآن کریم است. هر ساله با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان در مصر، برنامه‌های متعدّد مذهبی از ختم قرآن کریم تا اعتکاف دهه آخر ماه مبارک با استقبال مردم مواجه می‌شود.
جامعه دینی مصر که مذاهب اسلامی و ادیان آسمانی را در خود جای داده، همواره شعار تسامح و تساهل دینی را به عنوان یک پیش فرض برای امکان زیست مشترک و تحقق آرامش نسبی پذیرفته است. با آنکه همزیستی مسالمت آمیز ادیان و مذاهب اسلامی در کنار یکدیگر تاریخی به قدمت مصر دارد اما با نفوذ موج وهابیت در این کشور و نیز روی کار آمدن جریان‌های اسلام رادیکالی و در اختیار گرفتن بخشی از جامعه دینی مصر، تنش‌ها و نزاع‌ها میان مذاهب و ادیان آسمانی تشدید شده است.
نهادهای دینی مصر مانند الازهر، دارالافتا و وزارت اوقاف با هدف کاهش هرچه بیشتر تنش‌های مذهبی و جلوگیری از هرگونه اختلافات قومیتی چند سالی است که نظارت بیشتری را بر جریان‌های اسلام‌گرای مصر اعمال کرده است. در این میان سلفی‌ها به دلیل رویکرد افراطی شدید همواره مورد انتقاد سایر جریان‌ها بوده‌اند اما این انتقادها هرچند به ظاهر سبب کاهش دامنه فعالیت سلفیّت افراطی شده اما آنان چنان مار زخم خورده از هر فرصتی برای بازگشت به صحنه دینی و در اختیار گرفتن نبض جامعه دینی مصر کمال بهره را خواهند برد.
در این میان ماه مبارک رمضان بهترین زمان برای انجام فعالیت‌های سلفیّت است. جریان‌های افراط گرای دینی مصر در کنار برخی سازمان‌ها و گروهک‌های تروریستی در پوشش تبلیغ احکام دینی، آموزه‌ها و اندیشه‌های بیمارگونه خود را در جامعه ترویج داده و فضای آرام و معنوی ماه مبارک رمضان را تنش آلود می‌سازند.
اوقاف مصر نیز در راستای بهره‌وری هرچه بیشتر مردم از این ماه پربرکت و جلوگیری از تبدیل بستر معنوی جامعه به آوردگاه تبلیغ اندیشه‌های رادیکالی در بخشنامه‌ای به تمامی متولیان مساجد و اماکن مذهبی سراسر کشور دستور داد که هیچ جریان، حزب و یا شخصی حق انجام فعالیت‌های تبلیغاتی را نداشته و تنها روحانیان مورد تایید این وزارت اجازه تبلیغ در ماه مبارک رمضان را خواهند داشت.
این بخشنامه که از سوی بزرگان سلفیّت به شدت مورد هجمه قرار گرفت، سال گذشته با موفقیت در مصر اجرا شد و بنابر آمار منتشر شده میزان فعالیت گروهک‌های افراطی در ایام ماه مبارک رمضان کاهش چشمگیری را نسبت به سال‌های گذشته داشته است؛ مساله‌ای که خوشایند بزرگان سلفیت مانند یاسر برهامی نبود و وی از وزیر اوقاف خواست تا به انحصارطلبی دینی پایان دهد.
با آنکه اوقاف، الازهر و دارالافتا تمام همّت خود را برای نظارت بر مساجد و اماکن مذهبی در ماه مبارک رمضان به کار گرفته‌اند اما همچنان مساجد و اماکن مذهبی یافت می‌شود که در آنجا سلفی‌ها به سهولت به تبلیغ بپردازند؛ تبلیغاتی که خروجی آن تقویت اندیشه تکفیر مخالفان، ارتداد سایر گرایش‌های مذهبی و دینی است. شدت یافتن فعالیت‌های سلفیان در ماه رمضان سبب شده تا برخی شخصیت‌های سیاسی و مذهبی نسبت به احتمال رشد یکباره سلفیت افراطی پس از ماه مبارک هشدار دهند.
سوء استفاده از ناآگاهی دینی مردم
در همین راستا هشام نجار پژوهشگر جنبش‌های اسلامی مرکز تحقیقاتی الاهرام می‌گوید: «گروهک‌های افراطی و تروریستی از ماه مبارک رمضان بهترین استفاده را برای انجام عملیات تروریستی و ترویج آموزه‌های خود در میان مردم خواهند برد.»
نجار افزود: تروریست‌ها به خوبی می‌دانند که مردم در این ماه بیشتر به انجام واجبات و معنویات مشغول هستند از این رو بستر برای جذب افراد با سوء استفاده از آموزه‌های دینی و تبلیغ در ماه مبارک کاملا فراهم است.
وی خاطر نشان کرد: عناصر تروریستی و افراط گرا با حضور در مساجد، اماکن مذهبی و محافل انس با قرآن به روزه‌داران اینگونه تلقین می‌کنند که جهاد واقعی در این ماه پیوستن به صف تروریست‌ها و گسترش فتوحات اسلامی است تا پرچم اسلام در سراسر منطقه به اهتزاز درآید.
پژوهشگر جریان‌های اسلامی همچنین اظهار داشت: در صورتی که پروژه جذب مردم به سوی گروهک‌های تروریستی پیشرفت مناسبی نداشته باشد، انجام عملیات تروریستی در ماه مبارک رمضان در دستور کار قرار می‌گیرد تا به این شیوه از مردم انتقام گرفته شود. لحظه افطار و سحر مهمترین زمان برای انجام عملیات است.
جذب عناصر تروریستی در پوشش تبلیغ دین
در همین راستا ربیع شلبی عضو سابق گروه سلفی جماعت اسلامی مصر با بیان آنکه گروهک‌های افراطی انجام عملیات تروریستی را جهاد در راه خدا می‌دانند، بر لزوم آگاهی بخشی به مردم و جلوگیری از جذب آنان به سمت گروهک‌های تروریستی تاکید کرده و گفت: ادعاهای جریان‌های افراطی تماما باطل، دروغ و فاقد پشتوانه دینی است.
شلبی در سخنانی مطبوعاتی تصریح کرد: در ماه رمضان گروه‌های افراطی برای جذب تعداد بیشتری از مردم با یکدیگر مسابقه می‌دهند. آنان با فهم اشتباه از دین هر بیگناهی را که با آنان هم عقیده نباشد به قتل می‌رسانند. تروریست‌ها حتی با یکدیگر برای اینکه کدام گروه بزرگترین عملیات تررویستی در ماه مبارک را انجام می‌دهد به رقابت می‌پردازند.
وی اظهار داشت: ضعف و ناآگاهی دینی مردم سبب شده تا عناصر تروریستی به درون مردم نفوذ کرده و با حضور در مراسمات مذهبی مانند جلسات قرآن کریم و یا برگزاری دروس تفسیر قرآن، با ارائه فهمی غلط از دین روزه داران را به سوی خود جذب کنند.
به نظر می‌رسد که در شرایط کنونی وظیفه علما، شخصیت‌های مذهبی و نهادهای دینی مصر آگاهی بخشی به مردم و نیز شناسایی عناصر افراطی و جلوگیری از تبلیغ دین از سوی آنان است. اگر الازهر، اوقاف و علمای مصر در زمینه رشد و تعالی فهم دینی مصر کوتاهی کنند به زودی باید خود را برای افزایش جمعیت افراط گرایان آماده کنند.
طبیعی است که با افزایش میزان اندیشه رادیکالی در جامعه‌ای دینی مانند مصر بستر برای ظهور گروهک‌های تروریستی و ایجاد ناامنی داخلی فراهم شود. با آنکه در سال‌های اخیر اقدامات شایسته‌ای برای کاهش میزان فعالیت افراط گرایان و تقویت بنیه علمی و دینی مردم انجام شده اما نباید به این میزان اکتفا کرد زیرا هماره افرادی که «فی قلوبهم مرض» با تمسک به متشابهات برای انحراف جامعه دینی از صراط مستقیم تلاش کرده و این وظیفه علما است که در برابر انحرافات ایستادگی کنند. رسا
