به خاطر تفرقه سیلی خورده‌ایم!/ استاد محسن قرائتی

شبکه اجتهاد: یکی از ابتکارات بزرگ امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی را باید هفته وحدت دانست. انقلاب ما الگوی خوبی برای دنیا است که شیعه و سنی درآن با تأسی به آموزه‌های نبی مکرم اسلام برادرانه با هم زندگی می‌کنند. حجت‌الاسلام و‌المسلمین استاد محسن قرائتی ضمن آنکه تفرقه را عامل فتنه می‌داند، تکیه بر مشترکات را راه دستیابی به وحدت بر می‌شمارد:

تفرقه در کنار عذاب

ما بخاطر تفرقه خیلی سیلی خورده‌ایم. تفرقه بین زن و شوهر، اقوام و محله‌ها، حزب‌ها، سیاسیون و سران کشورهای عرب، بزرگترین آتش که ما را می‌سوزاند تفرقه است، در قرآن آیه معروفی برای وحدت داریم. وعتصموا بحبل الله جمیعاً و لا تفرقوا. در آیه دیگر قرآن می‌فرماید که سه نوع عذاب داریم: عذاب آسمانی،عذاب زمینی و تفرقه. یعنی خدا تفرقه را در کنار عذاب آسمانی و زمینی آورده است.

قرار شد که حضرت موسی سی روز در کوه سینا بماند تا کتاب آسمانی نازل شد. بعد سی روز به چهل روز افزایش پیدا کرد. در این ده روز هنرمندی با طلاها یک گوساله درست کرد و آن را طوری ساخت که وقتی باد در آن می‌رفت صدا می‌داد. او گفت: این خداست، عده‌ای به دنبال گوساله پرستی رفتند. وقتی حضرت موسی برگشت عصبانی شد و تورات را به زمین زد. سر برادرش را گرفت و کشید و گفت: من ده روز دیر آمدم، چرا گذاشتی آنها گوساله پرست بشوند؟‌هارون گفت: من ترسیدم که تو بگویی بین بنی اسرائیل تفرقه افتاده، اگر مردم گوساله پرست بشوند امن تر است تا بین خداپرستان تفرقه بیفتد. یعنی حضرت‌هارون دید که اگر با گوساله پرستان برخورد کند دعوا می‌شود. پس اجازه داد که یک عده گوساله پرست بشوند.

تفرقه عامل فتنه است

ما باید وحدت را از بین زن و شوهرها درست کنیم یعنی زن و شوهرها با هم بسازند. ارزش ندارد که سر مسائل جزئی بین شان تفرقه بیفتد. یکی از علما در مورد قمه زدن حرفی نداشت و ساکت بود البته سفارش هم نمی‌کرد. قمه زنان می‌گفتند که رهبر ما ایشان است. من به این عالم گفتم که هیچ فقیهی نگفته که قمه زدن واجب است، نهایت فتوا در مورد قمه زدن مستحب بودن این کار است این کار فقط یک روز است و مدت آن چند ثانیه است. اما عده‌ای خودشان را پشت سر شما می‌گذارند و شما مقابل علمای دیگر می‌ایستید و فتنه‌ای بپا می‌شود. آیا این کار می‌ارزد؟

گاهی ما دین داریم ولی عقل نداریم، قرآن می‌فرماید:‌ ای مومنین – ان کنتم تعقلون،‌ای مومنین تعقل کنید. این نشان می‌دهد که فرد آدم خوبی است که خدا می‌فرماید: تعقل کنید.

فرق بین حجاب اسلامی و غیر اسلامی خیلی کم است. آیا ارزش دارد که با رعایت نکردن حجاب اسلامی در قیامت گیر باشیم؟ هفده رکعت نمازهای واجب یک ربع طول می‌کشد، آیا این ارزش دارد که ما نماز نخوانیم و در قیامت در آتش باشیم؟ باید فکرکنیم.

وحدت و منافع مشترک

از ابتکارات امام خمینی و انقلاب هفته وحدت بود. ما الگوی خوبی برای دنیا هستیم که شیعه و سنی با هم زندگی می‌کنیم ولی با هم درگیری نداریم. چرا باید در پاکستان، افغانستان و عراق شیعه و سنی با هم بجنگیم؟ البته ما با وهابی‌ها وحدت نداریم زیرا آنها سنی نیستند. امام خمینی کلمه احمق را فقط برای وهابی‌ها بکار برده است. وهابی‌ها می‌گویند که حتی نوشتن نام امام بر روی سنگ شرک است. وهابی‌ها کسانی هستند که کارهای تکفیری و انتحاری می‌کنند. آنها می‌گویند که شما مشرک هستید. به فرض که ما مشرک هستیم. آیا در جهان هیچ مشرک دیگری وجود ندارد که وهابی‌ها آنها را بکشند؟ آیا تنها تابحال یک تیر به سمت صهیونیست‌ها رها کرده اند؟ تمام انفجارها برای شیعیان است. آیا به جز ما کسی دیگری کافر نیست. قرآن می‌فرماید که شما (دین‌های مختلف) باید در مشترکاتی با هم باشید.

اگر خلبان مشرک باشد و مسافر هواپیما مسلمان باشد چون منافع مشترک دارند باید از هر دو نفر دفع خطر بشود. پس ما باید با اهل سنت وحدت داشته باشیم. ما با اهل سنت در چند مسئله کلیدی مشکل داریم. در مسائل جزئی هم که خودشان با هم اختلاف دارند مثل مراجع شیعه، اختلاف هم در بین مراجع وجود دارد و هم در بین دکترها. تشخیص‌ها نمی‌تواندمثل هم باشد. پس همیشه اختلاف باید وجود داشته باشد. باب اجتهاد باز است و این باعث افتخار است که می‌توانیم فقیهان زیادی داشته باشیم. اختلاف نظر بین دو مرجع هیچ وقت باعث درگیری نمی‌شود. آیت‌الله آقا سید احمد خوانساری در اول کتاب رساله شان نوشته‌اند که این مسائل به نظر من رسیده، مومنین اگر خواستند عمل کنند. پس اختلاف نظر مشکل ایجاد نمی‌کند. این اختلافات گاهی هوس است ولی گاهی تحقیق است. گاهی می‌گویند که حزب ما باید رأی بیاورد و حرف ما باید به کرسی بنشیند، اینها هوس است. گاهی اختلاف نظر است یعنی بحث علمی می‌کند، ولی به آن نمی‌رسد. اختلاف علمی خوب است، زیرا اگر اختلاف علمی نباشد، باید در دانشگاه و حوزه بسته بشود.

اختلافات را کِش ندهیم!

شیعه و سنی با هم مشترکات زیادی در توحید، معاد، نبوت، قبله و… دارند. ما در کلیات با همه ادیان مشترک هستیم. در قرآن داریم در طول تاریخ پیامبران امتی داشتند که می‌گفتند خدا را بپرستید و از طاغوت دوری کنید. همه امت‌ها می‌گویند: این رسول امین. در همه ادیان قیامت داریم. قرآن می‌فرماید: من برای قیامت شما نگران هستم. تقوا و نماز در همه ادیان وجود دارد. حضرت عیسی و حضرت موسی نماز داشته اند. در قرآن داریم که‌ای شعیب، تو بخاطر نمازهایت… حضرت ابراهیم می‌گفت: خدایا من را از برپاکنندگان نماز قرار بده. روزه در همه ی ادیان بوده است. در قرآن داریم روزه بر شما واجب شد همان طور که بر ادیان قبل از شما هم واجب بود. همه ی ادیان حج داشته‌اند. خدا به ابراهیم می‌فرماید که حج را بر پا کن. خدا به ابراهیم می‌فرماید که حج را بر پا کن. لقمان به فرزندش می‌فرماید که نماز بخوان و زکات بده. امر به معروف هم در همه ادیان بوده است.

پس ما با همه ادیان مشترکاتی داریم ولی با اهل سنت مشترکات زیادی داریم. زن و شوهر در مسائل زیادی متفق هستند ولی در چند مسئله با هم اختلاف نظر دارند. امام خمینی به زوج‌هایی که آنها را عقد می‌کردند می‌فرمودند: بروید با هم بسازید. اگر زن و شوهرها نتوانستند همدیگر را در مسئله‌ای راضی کنند، قرعه بکشند و کار را تمام کنند. سعی کنید که اختلاف را کِش ندهید. ما در اسلام نه مردسالاری داریم نه زن سالاری. اصل منطق سالاری است یعنی هر کس حرفش منطقی است، حرفش درست است. انسان باید از هوا و هوسش بگذرد تا پاداش صبر را بگیرد. شما بگویید که خدایا من بخاطر تو حرف همسرم را گوش می‌کنم. انسان می‌تواند با خدا معامله کند. اگر کسی بخاطر خدا صبر کند، خدا به او صلوات می‌فرستد. مثلاً شما یقین دارید که حرف تان درست است ولی تمکین می‌کنید و درود خدا را دریافت می‌کنید. گاهی باید خوبی‌ها و بدی‌ها را با هم سنجید. پیامبر همسری داشت که زبانش تند بود. به پیامبر گفتند که او را طلاق بده. پیامبر فرمود: او خوبی‌هایی هم دارد. نباید نقاط منفی را برجسته کرد و نقاط مثبت را ندید.

وحدت و دشمنان مشترک

تمام کارهایی که ایجاد وحدت می‌کند یا واجب است یا مستحب مثل صله رحم، عیادت، سوغاتی و … هر چیزی که باعث تفرقه می‌شود حرام است. مثل غیبت، تهمت، افشای راز، انسان نباید فقط خودش را ببیند و فکر کند که خیلی مهم است. پنج انگشت دست، هر کدام فکر می‌کنند که برتر از انگشتان دیگر هستند ولی وقتی دشمنی مشترک دارند، مشت می‌شوند. حضرت امیر در جبهه بود. فردی از ایشان پرسید: نظر شما در مورد خلیفه اول و دوم چیست؟ امام فرمود: الان وقت این حرف‌ها است؟ الان همه دشمن اسلام هستند و وقت اختلاف افکنی بین سنی و شیعه نیست.

باید کارهای ما مثل پیامبر بشود

پیامبر رحمه للعالمین خدا در قرآن ۲۶۰ بار به پیامبر می‌فرماید: من پروردگار تو هستم. عضوهای پیامبر در قرآن آمده است. سینه، کمر، زبان، دست، زبان و قلبش. پیامبر معصوم است، خدا می‌فرماید: پیامبر از روی هوس حرف نمی‌زند و چشمش کج نرفته است.

ما از امت پیامبر هستیم. یک راننده می‌تواند به مناسبت ولادت پیامبر از یک مسافر فقیر کرایه نگیرد یا یک نانوا می‌تواند به یک مشتری نان مجانی بدهد. یک بازاری می‌تواند از یک مشتری سود نگیرد. این کارهای کوچک، بسیار بزرگ است.

حضرت امیر در نهج البلاغه می‌فرماید: کارهای بزرگ، تو را از کارهای کوچک باز ندارد. در روز ولادت پیامبر می‌توانید صلوات بفرستید یا اینکه دو نفر را با هم آشتی بدهید. در روز فتح مکه مردم مکه نزد پیامبر آمدند و گفتند که تو می‌خواهی با ما چکار کنی؟ (آنها خیلی پیامبر را آزار داده بودند) پیامبر فرمود: همه را بخشیدم.

باید کارهای ما مثل پیامبر (ص) بشود. خدا می‌فرماید: به فضل و رحمت خدا شادی کنید. روایت داریم شیعیان ما روز شادی ما شاد و روز ناراحتی ما ناراحت هستند.