مراجع به رئیس صدا و سیما چه گفتند؟

«ترویج آداب اسلامی و فرهنگ‌سازی در زمینه قیامت باوری»، «رعایت حساسیت‌‌های دینی و شرعی و امیدبخشی به مردم»، «حفظ استقلال رسانه ملی و انتقاد از حجم بالای پخش تبلیغات بازرگانی»، «اجتناب از الگوگیری از رسانه‌‌های بیگانه و پرهیز از چهره‌سازی در بسترهای تبلیغی» و «عمق بخشیدن به تحقیقات و پژوهش‌ها» برخی از توصیه‌ها و مطالبات مراجع و علما از رئیس رسانه ملی بود.

به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر عبدالعلی علی عسکری، رئیس سازمان صدا و سیما به همراه معاونان و مدیران رسانه ملی برای دیدار با مراجع عظام تقلید و برخی علمای قم به این شهر مقدس سفر کرد. در چند سال اخیر انتقادات از سوی کارشناسان و افکار عمومی به نوع مدیریت این سازمان و عملکرد آن به‌ویژه در زمینه مسائل فرهنگی و سیاسی وجود داشته است. در این دیدارها علاوه بر توصیه‌ها، به‌نوعی مطالبه‌ی جامعه دینی و حوزوی به مدیران رسانه‌ی کشور ابلاغ شد که اهم‌ سخنان آیات مکارم شیرازی، جوادی آملی، علوی گرگانی و نیز حسینی بوشهری، رئیس جامعه مدرسین و اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه قم را مرور می‌کنیم.

آیت‌الله‌ ناصر مکارم شیرازی

توجه به رویکرد آموزشی و تربیتی: امروز غرب در رویکرد رسانه‌ای خود خواسته‌‌های مردم اعم از مشروع و نامشروع را مورد توجه قرار داده و از آن‌ها تبعیت می‌کند، از این جهت با ابتذال اخلاقی مواجه شده و آسیب‌‌های فراوانی دامنش را گرفته است. ما در رویکرد رسانه‌ای خود در جمهوری اسلامی ایران، رویکرد آموزشی و تربیتی را اتخاذ کرده‌ایم؛ وظیفه این است که این رویکرد آموزشی و تربیتی را در قالب‌‌های متنوعی همچون مستند، فیلم، مسابقه، طنز یا سایر قالب‌‌ها به مخاطبان انتقال داد، اگرچه در این رویکرد باید به خطوط قرمزی که شرع مقدس آن‌ها را روشن ساخته توجه شود.

فرهنگ‌سازی در زمینه قیامت باوری: شما باید قیامت باوری را در عمل ترویج کنید تا مردم بدانند روز قیامت و حساب و کتابی وجود دارد؛ ما در منطق شیعه خمیرمایه‌‌های خوبی داریم که می‌تواند ما را در همه‌جا راهنمایی کند.

نظارت دقیق و بیشتر بر امور رسانه‌ای: نظارت دقیق و بیشتر بر امور رسانه‌ای از سوی صدا و سیما لازم است، متأسفانه گاهی مشاهده می‌شود کسانی که سوابق درستی ندارند در رسانه ملی مطرح می‌شوند.

برنامه‌سازی برای کودک و نوجوانان: برنامه‌‌های کودکان، نوجوانان و جوانان برای ما از اهمیت بیشتری برخوردار است، نسل جوان ما از تأثیرپذیری بیشتری برخوردارند و باید به این موضوع در تولیدات و محتواهای رسانه‌ای دقت بیشتری شود؛ گاهی در برخی از برنامه‌‌های کودکان و نوجوانان چهره‌‌های خشنی به چشم می‌خورند که برای روحیه آنان مناسب نیست و باید به‌جای نمایش این قیافه‌‌های ترسناک، برنامه‌‌هایی نمایش دهید که آرامش بیشتری به بچه‌‌ها منتقل شود.

مسأله آموزش مجازی و آینده تحصیلی دانش آموزان: آموزش‌‌های بچه‌‌ها در فضای مجازی دکوری است و نمی‌تواند جای آموزش حضوری را بگیرد؛ ما نگران هستیم دانش آموزانی که به‌صورت مجازی دروس خود را آغاز کرده‌اند آن‌گونه که شایسته است، آموزش نبینند؛ باید آرام‌آرام سعی نمود تا فضاهای درسی باز شده و با رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی، نوعی جمع میان مصالح کرونایی و مصالح دانش آموزان صورت گیرد.

حفظ استقلال رسانه ملی: احساس می‌شود امروز رسانه ملی دچار نوعی تناقض است، زیرا بودجه‌اش را از دولت می‌گیرد و به همین دلیل نمی‌تواند بسیاری از مسائل را مطرح کند؛ این در حالی است که مردم دلشان می‌خواهد واقعیات را از رسانه ملی بشنوند؛ ‌ای‌کاش تدبیری اندیشیده شود که استقلال رسانه ملی حفظ شده تا مسائل را کاملاً به‌صورت بی‌طرف بیان کند.

بخش خبری بیست و سی همانند سابق نیست: احساس می‌کنم ۲۰:۳۰، بیست و سی سابق نیست و آن هم احتمالاً به خاطر عکس‌العمل‌ها و فشارها است که نباید باشد، چون مردم حق دارند واقعیات و انتقادات به‌حق از مسئولان را در رسانه ملی ببینند و بشنوند.

عملکرد رسانه ملی در زمینه مقابله با ویروس کرونا: در این زمینه نباید افراط و تفریط صورت گیرد؛ نباید این‌گونه باشد که بعضی از رستوران‌‌ها و اماکن تفریحی باز باشد، اما نماز جمعه و اماکن مقدسه تعطیل شود؛ می‌دانیم که رسانه ملی در این زمینه مقصر نیست، اما می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های مسئولان مربوطه مؤثر باشد.

آیت‌الله عبدالله جوادی آملی

عمق بخشیدن به تحقیقات برنامه‌ای: رسانه ملی باید ناشر علومی‌ باشد که از حوزه‌ها و دانشگاه‌ها خارج می‌شود. باید به وزن علمی رسانه افزوده شود، چرا که مردم بیشتر وقت خود را با رسانه می‌گذرانند. باید با عمق بخشیدن به تحقیقات برنامه‌ای، به مخاطبان رادیو و تلویزیون خوراک مناسب و قوی فکری ارائه کرد.

ادب اسلامی را در جامعه ترویج کنید: رسانه ملی باید با روش‌های علمی و هنری، ادب اسلامی را در جامعه ترویج کند، ادب جزئی از اخلاق بین‌المللی اسلام است و زیبنده است که رسانه ملی مردم را به وحدت و احترام نسبت به یکدیگر دعوت کند.

انتقاد از حجم بالای پخش تبلیغات بازرگانی: البته بودجه مهم است و باید بودجه مورد نیاز رسانه ملی تأمین شود، اما اینکه دائم از آنتن، غذا و کفش و …تبلیغ کنیم درست نیست و به جایگاه رسانه لطمه می‌زند.

آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی

توجه به عفت و حجاب عمومی: ‌صدا و سیما دارای تأثیرات بسیار زیادی است که علت آن تکثر این رسانه است. باید در صدا و سیما برنامه‌‌هایی پخش شود که جنبه‌‌های مذهبی و دینی مردم و روحیه آن‌ها تقویت شود، تلاش گردد فیلم و سریال‌‌هایی تولید و پخش شود که سبب توجه به عفت و حجاب عمومی شود و فهم و درک جامعه افزایش پیدا کند.

فرصت را غنیمت بشمارید: اهل‌بیت(ع) همواره تأکید داشتند که مردم تا می‌توانند تقوا و دین را فرا بگیرند، امام صادق(ع) می‌فرماید ای بندگان خدا بدانید از خدا برای شما فرصت‌‌هایی وجود دارد پس به دنبال فرصت‌‌ها رفته و بیکار نباشید و فرصت را غنیمت بشمارید.

خود را تقویت کنید و از دشمن نهراسید: نسبت به این موضوع تأکید دارم که در کار خود دلسرد نشوید البته هر چه رشد کنید در مقابل دشمن هم خود را تقویت می‌کند ولی از دشمن نهراسید چون نیروی ایمان سبب موفقیت در کارها می‌شود. اگر ایمان و اعتقاد درست باشد و به خداوند معتقد باشیم خداوند ما را در کارهایمان کمک می‌کند.

حقیقت را به مردم دنیا برسانید: صدا و سیما امروز از بهترین رسانه‌‌ها است و باید از این ظرفیت بزرگ برای رساندن مطالب حق و حقیقت به سراسر دنیا بهره ببریم.

آیت‌الله سیدهاشم حسینی بوشهری

جایگاه رسانه ملی در نظام اسلامی: همان‌گونه که امام راحل و مقام معظم رهبری تأکید داشته‌اند، ما رسانه ملی را یک دانشگاه عمومی می‌دانیم. طبعاً اداره دانشگاه عمومی سخت و توقعات از آن نیز بسیار سنگین است. دانشگاه‌‌های متعارف، مخاطب خاص و مشخصی دارند اما وقتی از دانشگاه عمومی صحبت می‌کنیم، منظور آن است که مخاطبان آن، عموم افراد و همه اقشار جامعه اعم از باسواد و بی‌سواد و عالم و فاضل و همه طبقات هستند، بنابراین باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که میزان رضایت نسبی در عموم این طبقات دیده شود؛ و البته این هنر مدیر رسانه است که بتواند رضایت نسبی همه این طبقات و مخاطبان را به دست بیاورد، لذا اداره این دانشگاه عمومی، کاری سخت و هنرمندانه است.

اهمیت پژوهش برای اثرگذاری در برنامه‌‌های صداوسیما: برای اینکه رسانه ملی، نقش مؤثرتری داشته باشد و بتواند تحول اجتماعی ایجاد کند، باید یک عقبه مطالعاتی بسیار سنگین به‌عنوان پشتوانه مجموعه برنامه‌‌های صدا و سیما وجود داشته باشد. این امر باعث می‌شود که صدا و سیما دچار حالت روزمرگی نشود و با مطالعه عمیق و سنگین به دنبال طرح‌‌ها و برنامه‌‌هایی مناسب و مفید باشد که در نهایت، منجر به جذب مخاطب بیشتر بشود.

رسانه ملی خود را مقابل هجمه‌‌های دشمنان مجهز کند: امروز تعداد شبکه‌‌های رسانه ملی، بیشتر از گذشته است اما همچنان در مواجهه با رسانه‌‌های دشمن، شاهد یک جنگ نابرابر هستیم که امیدواریم صداوسیما از نظر کمی و کیفی، بیش‌ازپیش خود را در مقابل هجمه‌‌های دشمنان علیه نظام اسلامی، مجهز کند.

لزوم امیدبخشی به مردم: یکی از دغدغه‌‌های مقام معظم رهبری این است که باید امید در جامعه زنده نگه داشته شود و خوشبختانه رسانه ملی این قدم‌‌های بزرگ را برداشته و خدمات و موفقیت‌‌های نظام را به‌خوبی به مردم گزارش می‌دهد. رسانه ملی باید با ایجاد شور و امید، مردم را برای حضور پرشور در انتخابات پیش‌رو بسیج کند. البته در میزگردها باید مراقب باشید که درخصوص مسائل کشور و نیز دستاوردهای نظام که به دولت خاصی اختصاص ندارند، سیاه نمایی نشود.

نکاتی درخصوص فیلم‌‌ها و سریال‌‌های تلویزیونی: ساخت سریال‌ها و فیلم‌‌ها یکی از کارهای بزرگ صدا و سیما است. البته لازم است در ساخت این سریال‌ها، ظرافت‌‌های دینی، به‌صورت هنرمندانه نمایش داده شود تا بتواند الگوی مناسبی برای مخاطبین باشد. در واقع بحث سرگرمی و جذب مخاطب، اگرچه امری لازم است اما نکته مهمتر آن است که خروجی فیلم‌‌ها و سریال‌ها، بتواند تحولی در زندگی مردم ایجاد کند.

پرهیز از چهره‌سازی در بسترهای تبلیغی: در انتخاب افرادی که ممکن است در صداوسیما به چهره و الگوی جامعه تبدیل شوند، باید دقت و حساسیت لازم را داشته باشید تا در نهایت این چهره‌‌ها، مطلوب دین و انقلاب باشند. باید سابقه افرادی که نقش طلبه و روحانی را در فیلم‌ها و سریال‌ها را بازی می‌کنند، با شأن روحانیت تناسب داشته باشد.

اجتناب از الگوگیری از رسانه‌‌های بیگانه: برنامه‌‌های فاخر در صداوسیما تولید کنید. لازم است که از تولید برنامه‌‌های غیرفاخر خودداری شود. همچنین صداوسیما به‌موازات تولید برنامه برای مجموعه خود، برای اثرگذاری در فضای مجازی هم طرح و برنامه داشته باشد.

رعایت حساسیت‌‌های دینی و شرعی جامعه: البته در برنامه‌‌های دینی و مذهبی باید مراقب بود که حرف‌‌های بی‌پایه و اساس زده نشود. همچنین در انتخاب مداحان و سخنرانان هم باید دقت کافی داشته باشید.

اهمیت شهر قم و حوزه‌های علمیه: شهر مقدس قم و اخبار آن را نباید تنها در حد یک شهرستان در نظر گرفت، بلکه نگاه به قم و اخبار حوزه‌‌های علمیه باید با توجه به نقش، جایگاه و رسالت جهانی آن باشد. براین اساس توقع و انتظار مراجع عظام تقلید، علما و حوزه علمیه از شما در این سطح است و در این سطح باید دیده شود.

آیت‌الله علیرضا اعرافی:

رسانه ملی به‌عنوان رسانه انقلاب امروز باشد: وظیفه ما به‌عنوان حوزه علمیه است که از زحمات گسترده، ارزشمند، خطیر و راهبردی رسانه ملی در این عصر که دشمنان با تمام توان برای به تباهی و تهی ساختن جامعه اسلامی صف کشیده‌اند، تقدیر و تشکر کرد. رسانه ملی به‌عنوان رسانه انقلاب امروز در عمق کشور‌های جهان فرهنگ مقاومت، ایثار، انسجام، وحدت، حکومت اسلامی توانسته نقش‌آفرینی کند و البته قابل ارتقا است.

توجه به قم، خدمت به ایران و جهان است: امروز قم به‌واسطه حضور مراجع معظم تقلید، حوزه علمیه و برپایی صدها کرسی درس، بحث و خطابه، کانون توجه نه تنها جهان اسلام، بلکه تمام ادیان است، توجه به قم، توجه به نظام و انقلاب اسلامی ایران و جهان است.

تفاهم‌نامه نباید در حد یک کاغذ باقی بماند: تفاهم‌نامه‌ها تا با برنامه راهبردی و عملیاتی همراه و پیوست برنامه‌ای نداشته باشند، فقط در حد یک کاغذ باقی می‌مانند، اما اگر در قالب یک زبان مشترک و طی یک برنامه دو، سه و ۵ ساله پیاده‌سازی شود، بدون تردید به دستاوردهای ارزشمندی خواهیم رسید؛ همانند تفاهم‌نامه همکاری که حوزه با وزارت آموزش و پرورش دارد و به موفقیت‌های مشترکی رسیده‌ایم.