شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شبکه اجتهاد: برخی از اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه پس از برگزاری نشست دوره‌ای بیانیه‌ای را امضاء و منتشر کردند. مفهوم محوری این بیانیه که غایت صدور آن چندان هم روشن نیست، عنوان «حوزه آزاد» است. اما خوب بود امضا کنندگان در مقدمه بیانیه شان مفهوم حوزه آزاد را توضیح می‌دادند. چون در هر چهار بند بیانیه از مراجع ذی‌ربط نسبت به توسعه حوزه و دروس حوزوی درخواست جلوگیری، ممنوعیت، حذف و محدودیت شده است: ممنوعیت برگزاری دروس سطوح عالی و خارج در مؤسسات و شهرک‌های اطراف قم، رشد بی‌رویه و غیر منطقی مؤسسات حوزوی، ممنوعیت برگزاری دروس در محیط‌های خوابگاهی، حذف طرح‌هایی که از نظر بسیاری از اساتید سطوح عالی و خارج، غیر کارشناسی بوده و تناسبی با هدف رشد علمی طلاب نداشته، پرهیز از تعریف دستوری برخی از کتب در نظام درسی حوزه‌های علمیه.
(اینجا بخوانید: در اجلاسیه «نشست دوره‌ای اساتید» چه گذشت؟)
نکته:
۱. از گفتار و بیانیه این اساتید پیداست که ایشان نیز بر این عقیده هستند که دروس آزاد از منطق و قاعده‌ای تبعیت می‌کند و یله و رها نیست.
۲. نباید تکثیر و تکثر مراکز تدریس علوم حوزوی نگران کننده باشد. این اتفاق تلاش اساتید سطوح عالیه را برای پربارتر کردن محتوای درسی شان مضاعف می‌کند.
۳. آسمان تدریس حوزه علمیه در همه جا یکی است. کتاب‌های درسی لمعه و رسایل و مکاسب و کفایه یکی بیشتر نیست و همه اساتید از روی متن واحد تدریس می‌کنند. بنابر این، معنا ندارد که برخی از اساتید درس و بحث شان را آزاد بنامند و درس دیگران را غیر آزاد! مگر آن که محتوای درس آنان چیزی غیر از محتوای کتاب درسی حوزه باشد. در این صورت، ظلم به طلاب حاضر در کلاس درس شده است.
۴. تعبیر محیط‌های خوابگاهی بر مدارس علمیه زیبنده نیست. چنین چیزی در حوزه علمیه مرسوم نبوده و نیست. خوابگاه طلاب همیشه در محل درس و بحث بر پا بوده است. قطعاً بسیاری از امضاء کنندگان بیانیه مدتی را در اینگونه مدارس زندگی کرده‌اند.
۵. البته این دیدگاه انقباضی تازگی ندارد و سابقه آن به دوران سلطه اصحاب منصب غیررسمی قائم مقامی در دهه شصت بر حوزه‌های علمیه باز می‌گردد. خدا می‌داند که اگر امام خمینی (ره) قاطعانه با این نعل وارونه حوزه آزاد مخالفت نمی‌کرد و کنار نمی‌زد، چه چیزی از حوزه آزاد باقی می‌ماند.
