شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
مقتضای جمهوری اسلامی این است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی آن اگر در حد اجتهاد نیستند، حداقل آگاهی‌های عمومی و جامعی از مسائل دینی و فقهی داشته باشند تا در شئون مختلف، قوانین اسلامی و شرعی را، به تصویب و کلیت برسانند.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدباقر تحریری از شاگردان امام خمینی(ره) و آیات سید شهاب‌الدین نجفی مرعشی، گلپایگانی و بروجردی می‌باشد. او علاوه بر این با بعضی از اعاظم مرحوم حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی مانند حاج سید حسین قمی و حاج شیخ عباس تهرانی و نیز با آیت‌الله بهجت ارتباط اخلاقی و معنوی داشت. استاد تحریری در گفت‌وگو با دبیرخانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان تصریح دارد آینده حوزه باید در راستای حرکت جهانی انقلاب اسلامی تعریف شود. متن حاضر بخشی از گفتگو با استاد حوزه علمیه قم است.
استاد تحریری در پاسخ به این سوال که رویکردهایی سیاسی تأثیرگذار در عرصه سیاسی و بین‌المللی حوزه‌های علمیه را چگونه تحلیل و ارزیابی می‌فرمایید؟ گفت: در باب مسائل اجرایی کشور نیز خلأهایی در موضوع ورود نهادهای علوم دینی مشاهده می‌شد که این امر با عنایات مقام معظم رهبری و مراجع دینی، علت‌یابی شد و نهادهایی همانند مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی حل اختلاف قوا، تشکیل و عملیاتی شدند.
اساساً رویکرد سیاسی حوزه‌های علمیه، قوام‌مندی و حمایت از حاکمیت دینی و در رأس آن، محوریت ولی‌فقیه بوده است که این امر پیوسته در مناسبات اجرایی حوزه، مداومت و پی‌جویی شده است.
نظام اسلامی که داعیه‌دار تحقق حکومت بر مبنای شریعت ناب توحیدی است نمی‌بایست هیچ خلأ و کاستی داشته باشد که این امر مستلزم فقه پویا و پژوهنده است و این مسئله، مسئولیت خطیر حوزه‌های علمیه کشور را گوشزد می‌نماید. تخصصی‌های فقه، همانند، فقه تجارت، فقه حقوق و فقه جزا و فقه سیاست، بحمدالله هم‌اینک در حوزه‌های علوم دینی به‌صورت مبنایی در رأس برنامه‌های آموزشی و پژوهشی قرار دارند و طلاب و فضلای حوزه در این مسائل تحقیق و پژوهش کاربردی دارند.
نکته دیگر سیاسی وجود مجلس قانون‌گذاری اسلامی و کارآمد است که هم کارشناسان و هم نمایندگان آن، می‌بایست به علوم دینی واقف باشند و هم کارآمدی و قاطعیت در برابر بیگانگان داشته باشند.
با توجه به‌تمامی وجوهات و برنامه‌ها، علی‌ای‌حال، تاکنون چنین مجلسی محقق نشده است و تا رسیدن به این نقطه، فاصله وجود دارد. مقتضای جمهوری اسلامی این است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی آن اگر در حد اجتهاد نیستند، حداقل آگاهی‌های عمومی و جامعی از مسائل دینی و فقهی داشته باشند تا در شئون مختلف، قوانین اسلامی و شرعی را، به تصویب و کلیت برسانند. الگو بودن حکومت اسلامی ایران برای سایر جوامع، منوط بر اثرگذاری در تمامی ساحت‌های مختلف اجتماعی است که این امر پیوسته در منویات رهبری معظم انقلاب(دامت برکاته) خطاب به مسئولین و محققین و طلاب حوزه‌های علمیه بیان شده است.
استاد تحریری همچین در پاسخ به این پرسش که حوزه مطلوب و ناظر بر نیاز جامعه چه ویژگی‌هایی را می‌بایست دارا باشد؟ راهکارهای توسعه مناسبات حوزوی در تحقق تمدن نوین و متعالی اسلامی را چه مؤلفه‌هایی می‌بینید؟، پاسخ داد: حوزه اثرگذار می‌بایست در راستای حرکت جهانی و بین‌المللی انقلاب اسلامی تعریف و تبیین شود. انقلاب اسلامی که در پرتو حرکت دینی و راستای فرامین ائمه معصوم(ع) تحقق یافت، می‌بایست در ابعاد گوناگون نظری و عملی و اجرایی، تبلور اعتلای مردم‌سالاری دینی و دمکراسی محقق‌شده توحیدی باشد و این امر، مستلزم ورود همه‌جانبه احکام شریعت، در ساحت‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و اقتصادی است. این نکته مسئولیت سترگ حوزه‌های علمیه را تبیین می‌نماید. تابعیت محض از ولایت‌فقیه که عمود این خیمه برافراشته شده است، می‌بایست مهم‌ترین رویکرد جامعه دینی و علمی کشور، واقع گردد. در تبیین مقام ولی‌فقیه، اشرافیت به احکام و شجاعت و استکبارستیزی و استقلال‌خواهی، مهم‌ترین مؤلفه‌هایی هستند که این مقام را از سایر مناسبات متمایز می‌کند و این امر سنگین، با متابعت و پیروی و همراهی همه‌جانبه مردم، قطعاً مسیر اعتلا و پیشرفت را به روی جامعه اسلامی خواهد گشود.
نظام آموزشی و پژوهشی ما نیازمند بازنگری اساسی در باب تحقق منویات رهبری و ارائه راهکارهای متقن علمی و فقهی است. این نیازمندی‌ها، بارها و بارها تأکید شده است و همت عالی محققان و پژوهشگران حوزه‌های علمیه را می‌طلبد. ما از ابتدای انقلاب اسلامی در این مسیر قرار داشته‌ایم ولی همت مضاعف و تلاش ساعی، امری است مستمر و پیوسته که نمی‌بایست از این مهم غفلت و تعّدی کرد. مدیریت جدید حوزه‌های علمیه، آیت‌الله اعرافی، که بحمدالله روحیه نقدپذیری و مطالبه گری چشمگیری دارند، می‌توانند این پروسه را هر چه فعالانه‌تر و دقیق‌تر پیگیری و مداومت نمایند.
هم‌اینک، حرکت استکبارستیزانه و آرمان‌خواهانه نظام مقدس جمهوری اسلامی، به الگویی جهانی تبدیل شده است و تمامی ملّت‌های آزادی‌خواه و استقلال‌طلب، این نظام ارزشی را سرمشق حرکتی خود قرار داده‌اند. این امر مداومت و پیگیری مجاهدانه همه دلسوزان نظام و ارکان‌های علمی و آموزشی کشور را می‌طلبد. فطرت‌های پاک نیازمند احکام متعالی و توحیدی هستند، نباید اجازه داد که اندیشه‌های اِلحادی و تکفیری و مادی‌گرایانه، جوامع بشری را به کام نیستی و نابودی بکشانند. این مسئولیت قطعاً بر دوش نهادهای دینی و حوزه‌های علمیه ایران اسلامی قرار دارد. رشد علمی محقق شده نظام اسلامی در عرصه‌های گوناگون و طی این چند دهه بعد از انقلاب اسلامی، خود گویای بالندگی و تحقق تمدن نوین و متعالی اسلامی در عرصه جهانی و بین‌المللی است. هجوم همه‌جانبه دشمنان و معاندان، به ضعف‌های کوچک و نقص‌های پیش‌پاافتاده نظام اسلامی، خود مؤید این مطلب است که نظام اسلامی در مسیر صحیح قرار دارد و این امر، آمادگی همه‌جانبه و توسعه پایدار و نظام‌مند ارکان ارزشی و دینی و علمی ایران اسلامی را می‌طلبد.
