شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شبکه اجتهاد: دولت سیزدهم اولین دولت در قرن جدید و گام دوم انقلاب است. به خواست خدای متعال تشکیل این دولت گام مهمی برای رسیدن به مرحله دولت‌سازی اسلامی در فرایند تمدن بزرگ اسلامی خواهد بود. بر خود لازم دیدم با توجه به شرایط اقتصادی موجود مطالبی را برای جهت‌گیری صحیح اقتصادی به عرض حضرتعالی برسانم:
۱- الگوی نظام جمهوری اسلامی ایران براساس تصریحات و تاکیدات امامین انقلاب، الگوی مردم‌سالاری دینی در عرض الگوی سرمایه‌سالاری و دولت‌سالاری است. ذیل این نظریه در عرصه اقتصادی، الگوی مردم‌سالاری اقتصادی دینی قرار دارد که در عرض الگوی سرمایه‌سالاری نظام اقتصادی و دولت‌سالاری اقتصادی نظام سوسیالیستی است.
۲- مهمترین اصول الگوی مردم‌سالاری اقتصادی دینی عبارتند از:
– آزادی اقتصادی مسئولانه (عموم مردم مالک دارایی، تلاش و محصول نهایی تلاش خود هستند و در برابر بهره‌مندی از این آزادی مواجه با برخی مسئولیت‌ها و تکالیف می‌باشند.)
– توزیع عادلانه ثروت و درآمد جامعه: به گونه‌ای که فقر(اعم از مطلق و نسبی) در جامعه ریشه‌کن شود و زمینه مساوی برای بهره‌مندی از انواع فرصت‌ها – اقتصادی، اطلاعاتی، آموزشی، پژوهشی، سلامت و بهداشت- برای عموم مردم فراهم باشد. به دنبال آن انحصارات و تمرکز ثروت و درآمد در اقتصاد از بین خواهد رفت.
۳- گرچه در طول سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، کمک‌‌های فراوانی به محرومین جامعه ارایه شده و زیرساخت‌های فراوان از قبیل سد‌سازی، راه‌سازی و … فراهم گردید و به‌رغم داشتن الگوی مردم‌سالاری اقتصادی دینی، اما فقر و محرومیت، به‌ویژه در سال‌های اخیر همچنان به صورت شدیدی نمایان است و این امر نقص بزرگی برای نظام جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود. علت اصلی مشکلات اقتصادی ایران آن است که اقتصاد ایران بین دو شرکت سهامی بزرگ سرمایه‌سالاری اقتصادی و دولت‌سالاری اقتصادی تقسیم شده است و زمینه نقش‌آفرینی مردم براساس الگوی مردم‌سالاری اقتصادی دینی در جنگ اقتصادی تمام‌عیار نادیده گرفته شد. حضرتعالی که با شعار تحول در اقتصاد اعتماد مردم را به خود جلب کردید، تحول اقتصادی بدون درک روشن از الگوی تحول، ناممکن است. خوشبختانه الگوی تحول اقتصادی، بلکه انقلاب اقتصادی براساس مبانی اسلامی را رهبری معظم در بهمن ۱۳۹۲ به نام الگوی اقتصاد مقاومتی ارایه فرمودند؛ اما متاسفانه تیم اقتصادی دولت حاکم براساس تفکر سرمایه‌داری لیبرال آن را با تفسیر غلط به انحراف کشاندند.
۴- فهم درست از الگوی اقتصاد مقاومتی براساس تفسیر رهبری معظم انقلاب، تنها راه نجات اقتصاد ایران از مشکلات موجود است. کما اینکه رهبری معظم در بیانیه گام دوم انقلاب پس از بیان مشکلات اقتصادی ایران، تنها راه برو‌ن‌رفت از آن را عمل به الگوی اقتصاد مقاومتی بیان فرمودند. متاسفانه در زمان تبلیغات انتخاباتی درک روشنی از اقتصاد مقاومتی در ارایه دیدگاه‌های اقتصادی هیچکدام از کاندیداها مشاهده نشد، کما اینکه این نگرانی وجود دارد که تیم اقتصادیی که حضرتعالی را همراهی می‌کند نیز از این جهت غافل باشد.
۵- لازمه توفیق در حوزه اقتصادی افزون بر آنکه تیم اقتصادی باید انسان‌های خوبی باشند، اما مهمتر از آن رویکرد فکری و الگوی تصمیم‌گیری اقتصادی است. ممکن است اقتصاددانان تصمیم‌گیر انسان‌های وارسته، انقلابی، ولایی و جهادی باشند، اما رویکرد فکری و الگوی تصمیم‌گیری آنها همان سرمایه‌داری لیبرال باشد، ولی با روکش اسلام‌مالی و اسلام‌نمایی. خطر این امر برای جمهوری اسلامی ایران، از خطر رویکرد فکری و الگوی تصمیم‌گیری سرمایه‌داری لیبرال کمتر نیست و خوف آن است که با سازوکارهای جاری به اهداف نرسید.
۶- پیشنهاد می‌‌کنم لجنه‌ای متشکل از اساتید دانشگاهی و حوزوی معتقد به اقتصاد اسلامی که اولا به الگوی اقتصاد مقاومتی به عنوان تنها الگوی نجات‌بخش اقتصاد ایران اعتقاد داشته باشند، ثانیا فهم و درک روشنی از آن براساس تفسیر رهبری معظم داشته باشند، ثالثا هیچ انگیزه‌ای برای پست و مسئولیت نداشته باشند، با نظر حضرتعالی تشکیل شود تا برای مشکلات اقتصادی کشور براساس الگوی اقتصاد مقاومتی راه‌حل‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت ارایه دهند و همه اعضای اقتصادی کابینه با مشورت با این لجنه تصمیم‌گیری و اقدام نمایند.
۷- پس از ارایه الگوی اقتصاد مقاومتی در سال ۱۳۹۲ مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه‌های علمیه به حکم مدیر محترم وقت حوزه تشیکل شد. اعضای شورای سیاستگذاری و همکاران این مرکز از دانش‌آموخته‌های اقتصادی و اقتصاد اسلامی و فقه اقتصادی هستند و با طیف گسترده‌ای از اساتید حوزوی و دانشگاهی معتقد به اقتصاد اسلامی مرتبطند و همکاری نزدیک علمی دارند. به‌یقین همه این اساتید آمادگی کامل دارند تا در خدمت دولت حضرتعالی باشند.
نویسنده: حجت‌الاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی، عضو هیات علمی گروه اقتصاد اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
