کتاب «نا»؛ زندگی‌نامۀ شهید صدر منتشر شد

کتاب «نا» روایتی نه‌چندان بلند، اما واقع‌نما، مستند و پرجزئیات از شهید صدر است که با دوری از زیاده‌پردازی و اغراقگری، در شانزده فصل به شرح زندگی او پرداخته است.

به گزارش شبکه اجتهاد، «نا» در عربی به‌معنای «ما» است؛ ضمیر اول شخص جمع یا متکلم مع‌الغیر. «نا» یادآورِ سه‌گانۀ شهید صدر است که بیشتر، او را به آنها می‌شناسند: فلسفتنا، اقتصادنا و مجتمعنا.

مریم برادران ساعت‌ها و روزها، خوانده و دیده و شنیده و سپس با قلمی روان و صمیمی به روایتِ خوانده‌ها و دیده‌ها و شنیده‌هایش از زندگی مردی پرداخته که او را تنها با نام دو کتابش فلسفتنا و اقتصادنا می‌شناخته.

کتاب «نا» روایتی نه‌چندان بلند، اما واقع‌نما، مستند و پرجزئیات از شهید صدر است که با دوری از زیاده‌پردازی و اغراقگری، در شانزده فصل به شرح زندگی او پرداخته است.

نویسنده در طول نوشتن این کتاب با خانوادۀ شهید صدر به‌ویژه همسر بزرگوار شهید در ارتباط بوده و از دقت و سخنان آنان بهره برده است. خود او در مقدمه کتاب می‌نویسد:

شب سوم شعبان متن کتاب را تمام کردم. بعدازظهر بود که به فاطمه خانم زنگ زدم که هم سال نو و تولد امام حسین(ع) را تبریک بگویم و هم خبر بدهم متن تمام شده. چند سؤال هم داشتم که پرسیدم و جواب گرفتم. مشتاق بود نوشته‌ام را زودتر بخواند….

متن را برای فاطمه صدر فرستادم. روز بعد زنگ زد. شماره را که روی صفحۀ گوشی دیدم، همۀ بدنم یخ کرد، جواب ندادم، اضطراب عجیبی بود. خودم را دلداری دادم و چند دقیقه بعد شماره‌شان را گرفتم. گوشی را برداشت و بعد از سلام و احوالپرسی، با همان صدای گرم پر از انرژی و امید همیشگی و سخاوت ذاتی این خانواده، تشکر کرد و با مهربانی گفت: «وقتی می‌خواندم، با شما حرف می‌زدم که انگار همه‌جا حضور داشتید.» شرمنده شدم و البته از چیزهایی که در این مدت شناخته بودم، نباید چیزی جز این را انتظار می‌داشتم.

روند شکل‌گیری کتاب «نا»

مریم برادران، نویسنده کتاب «نا» در گفت‌وگو با ایکنا درباره این اثر گفت: این کتاب زندگی‌نامه مستندی از علامه محمدباقر صدر است که در شانزده بخش به نگارش درآمده و در قالبی داستانی ابعاد گوناگون زندگی محمدباقر صدر را روایت کرده است.

وی در ادامه با اشاره به تمایز این کتاب با آثار دیگر مانند «شرح صدر» افزود: کتاب «شرح صدر» نیز مربوط به زندگی شهید محمدباقر صدر است و از سوی یکی از شاگردان ایشان، به‌نام شیخ محمدرضا نعمانی، به نگارش درآمده و ارزش کتاب «شرح صدر» به همین است که نویسنده از نزدیک با شخصیت شهید صدر آشنا بوده است؛ اما کار من براساس مطالعه مستندات در حد امکان جامع است که با کمک کارشناسان پژوهشگاه شهید صدر و تأیید خانواده، سندیت آنها محرز شد.

برادران ادامه داد: پژوهشگاه شهید صدر، منابع موردنیاز را در اختیارم گذاشت و به همین دلیل از نظر دسترسی به منابع مشکلی نداشتم، اما برخی کتاب‌ها ترجمه نشده بود. برای مثال کتاب عربی چهار جلدی «السیره و المسیره فی حقایق و وثاق» نوشته ابوزید عاملی را ترجمه و استفاده کردم که به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع کتاب «نا» است. البته با فاطمه خانم صدر، همسر گرامی محمدباقر صدر نیز مکالماتی داشتم و همه اینها باعث شد این اثر شکل بگیرد.

شهید صدر عالمی همه‌جانبه‌نگر

وی تصریح کرد: این کتاب، نگاه جامع در حد مقدوری به زندگی شهید صدر است و در آن سعی کردم به جوانب گوناگون زندگی او از جمله ارتباط خانوادگی نیز بپردازم که شاید در سایر کتاب‌ها به این صورت مورد توجه قرار نگرفته باشد.

این نویسنده افزود: این اثر را طوری نوشتم که به‌ویژه جوانان و دانشجویان بتواند از آن بهره‌مند شود. ان‌شاءالله سایر افراد در حوزه عمومی نیز می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند.

نویسنده کتاب «ر» در پاسخ به سؤالی مبنی‌بر اینکه زندگی شهید صدر چه نکات برجسته و بارزی داشت که توجه شما را جلب کرد، گفت: زندگی شهید صدر در همه موارد برجسته و درس‌آموز است. درواقع او عالمی است که همه انسان‌ها برایش مهم هستند؛ امت اسلامی، شاگردانش، استادش و هر بشری که بنده خداست. با اینکه شاید مهم‌ترین هدفش مطالعه، علم‌آموزی و نظریه‌پردازی بوده و فعالیت‌های بسیاری حتی در حوزه سیاست داشته، اما توجه لطیف به خانواده را از زندگی‌اش حذف نکرده است. او مرد مهربان جامعی است که به همه مسائل توجه می‌کرده و البته خانوادۀ همراهی نیز داشته است.

تمام زندگی‌اش وقف مطالعه و تفکر بود

وی ادامه داد: فارغ از اینکه این شخص با چه رویکردی زندگی کرده و به‌عنوان یک عالم دینی یا حتی سیاسی شناخته می‌شود، من او را یک متفکر به‌تمام‌معنا یافتم. کسی که تمام زندگی‌اش را وقف مطالعه کرد و بیش از مطالعه تفکر کرده است. یکی از خاطراتی که بسیار درخشان است و در پشت جلد کتاب نیز آمده، دقیقاً به همین مسئله اشاره دارد که: یکی از شاگردانش، از او سؤال می‌کند اگر کسی از شما بپرسد محمدباقر صدر چگونه محمدباقر صدر شد، چه می‌گویید؟ تأکید شهید صدر بر این است که من همیشه با کتاب زندگی کرده‌ام و بیش از این، تفکر کرده‌ام. مسئله‌ای که در جامعه ما و حتی جامعۀ علمی ما، بسیار مغفول مانده است.

برادران افزود: شهید صدر همواره به شاگردانش تأکید می‌کرد که تفکر باعث نوآوری خواهد شد. ازاین‌رو این بُعد از شخصیت شهید صدر بسیار برجسته و درخشان، بی‌زمان و بی‌مکان، فرازمانی و فرامکانی است و باید توجه ویژه‌ای به آن داشت.

بنت‌الهدی و شهید صدر مکمل یکدیگر

وی در پاسخ به اینکه آیا پیش از نگارش کتاب، درباره شخصیت شهید صدر، پیش‌زمینه ذهنی داشتید که پس از نگارش اثر تغییر کند، بیان کرد: من هم مانند بسیاری، او را به‌عنوان عالمی می‌شناختم که به همراه خواهرش بنت‌الهدی به شهادت رسید و درباره شهرت دو اثر «فلسفتنا» و «اقتصادنا» نیز شنیده بودم و همین‌طور تصویری که در ذهنم داشتم مربوط به عکسی بود که در حال نوشتن است؛ بنابراین پیش از نگارش اثر، شناختم محدود بود.

این نویسنده درباره خواهر شهید صدر نیز گفت: درباره خواهر شهید صدر نیز مطالبی در این کتاب آمده است، زیرا مکمل هم بودند و نمی‌شد به زندگی ایشان توجهی نکرد. من در این اثر تلاش کردم اطلاعات مفید، منسجم و نسبتاً جامعی نسبت به اعضای خانواده بیابم و بنویسم تا تصویر واضح و واقعی از وی ارائه شود و اغراقی در میان نباشد. چون شکر خدا برای اعضای خانواده صدر نیز بسیار مهم بود که نسبت به این دو شخصیت، غلوی صورت نگیرد و هرآنچه ارائه می‌شود واقعی باشد. آنها نگران بودند، چون متأسفانه درباره چنین افرادی این اشتباهات صورت می‌گیرد.

یادآوری می‌شود، کتاب «نا» به قلم مریم برادران در ٢١۶ صفحۀ رقعی و در شانزده فصل در پاییز ١٣٩٩ توسط پژوهشگاه شهید صدر روانۀ بازار کتاب شده است.

علاقه‌مندان می‌تواند به صورت آنلاین اثر با ١٠درصد تخفیف به قیمت ۳۱هزار ۵۰۰ تومان از فروشگاه سایت پژوهشگاه شهید صدر (اینجا) تهیه نمایند.