شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استاد علیرضا اعرافی، مدیر حوزههای علمیه در راستای گسترش و تعمیق تعامل با واتیکان، در اولین رابطه رسمی بین حوزه علمیه قم و مسیحیت کاتولیک، برای دیدار با پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان به همراه، حجج‌اسلام مقیمی‌حاجی، معاون پژوهش حوزه و حسینی‌کوهساری، رئیس مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه به کشور ایتالیا سفر کرد.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد اعرافی پس از سخنرانی در مراسم بزرگداشت امام خمینی(ره) که در شهر رم با حضور جمعی از مسلمانان، شیعیان و علاقه‌مندان به اسلام و انقلاب برگزار شد، به دیدار پاپ فرانسیس رفت و با استقبال گرم و صمیمانه رهبر کاتولیکهای جهان روبرو شد. در این دیدار مدیر حوزههای علمیه پس از ابلاغ پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی و دیگر مراجع معظم به پاپ و اهدای کتب ارزشمند شیعی و معرفی آن، ضمن برشمردن برخی از مهم‌ترین چالشهای بشر معاصر، بر ظرفیت‌های فکری و معرفتی اسلام، تشیّع و حوزههای علمیه برای تعامل میان ادیان الهی در جهت حلّ چالشهای فکری، فرهنگی و اجتماعی بشر معاصر تأکید کرد.
مدیر حوزههای علمیه پیش از سفر به واتیکان با حضرات آیات مکارم شیرازی، سبحانی، نوری همدانی، جوادی آملی و همچنین برخی علما و صاحب‌نظران حوزوی دیدار و نظرات آنان را جویا شد. در این گزارش ابتدا رهنمودهای مراجع معظم تقلید که پیش از سفر مدیر حوزههای علمیه به واتیکان بیان شده است را مرور کرده و سپس به آنچه در دیدار استاد اعرافی و پاپ گذشت، می‌پردازیم.
رهنمود آیت‌الله مکارم شیرازی
آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در نامه‌ای به مدیر حوزههای علمیه، نکاتی را پیرامون دیدار استاد علیرضا اعرافی و پاپ بیان کردند که متن نامه به این شرح است:
جناب مستطاب آیت‌الله اعرافی (دامت تاییداته) با اهداء سلام و تحیت؛ مطلع شدم عازم سفر به واتیکان و دیدار جناب پاپ هستید. لازم دیدم نکاتی را در این زمینه بیان کنم:
اولاً: شما را شایسته برای چنین سفر و ملاقاتی می‌دانم و امیدوارم مسئولین واتیکان و خصوصاً جناب پاپ همان‌طور که به این دیدارها و گفتگوها روی موافق نشان داده‌اند، به آن نیز اهمیت بدهند.
ثانیاً؛ سزاوار است متذکر شوید اختلاف میان ادیان موجب تضعیف و خسارت برای همه خواهد شد و کارهایی مثل توهین به مقدسات که احساسات دینی را تحریک می‌کند از جمله این امور زیان‌بار است که منشأ کینه و کدورت میان انسان‌ها و بندگان خدا می‌شود.
ثالثاً: ضمن تأکید، تکیه و توجه بر مشترکات، زمینه توافق بر همکاری را خاطرنشان کنید که این باعث عظمت ادیان و عمق نفوذ آن‌ها خواهد شد؛ هرچند که این مسئله برخلاف میل سیاستمداران شرق و غرب و صاحبان قدرت می‌باشد، چرا که منافع آن‌ها در اختلاف میان ادیان است نه در وحدت آن‌ها.
رابعاً: پیشنهاد کنید هیئتی متشکل از نمایندگان ادیان معروف و معتبر گرد هم بنشینند تا درباره طرق همکاری بیشتر، بیاندیشند و به‌صورت سالانه جلساتی را برای بررسی این موضوع برگزار کنند تا به نتایج عینی و اجرایی منتهی شود؛ نتایجی مانند وضع قوانین بین‌المللی و الزام‌آور جهت احترام به مشترکات و مقدسات ادیان و مذاهب و مجازات تفرقه‌افکنان و یا محکومیت تضعیف آنچه از مسلمات همه ادیان است مانند جایگاه خانواده و مقابله با ایجاد انحراف در آن.
من این سفر را سفر مبارکی می‌دانم و از خداوند متعال توفیق و عزت شما و سربلندی اسلام و مسلمین و عموم مؤمنین را خواستارم.
رهنمود آیت‌الله سبحانی
آیت‌الله جعفر سبحانی در نامه‌ای در نامه‌ای به مدیر حوزههای علمیه، نکاتی را پیرامون دیدار استاد اعرافی و پاپ بیان کردند. در نامه آیت‌الله سبحانی آمده است:
۱. سفر جنابعالی برای واتیکان، اولین رابطه رسمی بین حوزه علمیه قم و مسیحیت کاتولیک است.
۲. شخصیّت پاپ نسبت به سلف خود ممتاز است و در سفر خود به عراق و دیدار با آیت‌الله سیستانی مطالبی را بیان کرد که می‌توانست نگوید؛ این حاکی از آن است که شخصیت محافظه‌کاری نبوده بلکه به واقعیات تا حدودی علاقه‌مند است.
۳. همکاری علمی و آکادمیک و تبادل استاد و دانشجو تا حدّی مناسب است.
۴. بهترین پیشنهاد، تألیف دایره‌المعارف با حجم کم در حوزه مسائل مشترک کلامی است. البته کارهای علمی مشترک مانند حقوق کودک و خانواده و محیط‌زیست بسیار مناسب برای گفتگو است.
۵. دعوت هیئت‌های علمی از آنان و بازدید از مراکز حوزه علمیه مناسب است.
رهنمود آیت‌الله نوری همدانی
آیت‌الله نوری همدانی در توصیه‌‌های به مدیر حوزههای علمیه پیش از سفر به واتیکان، با اشاره به سفرهای خود به واتیکان و مذاکره با دو پاپ قبل از پاپ فعلی گفتند: حوزه علمیه باید در ارتباطات و امور بین‌الملل فعال باشد. گفتگو بین ادیان در طول تاریخ حتی زمان حضور ائمه (علیهم‌السلام) بوده است و باید این موضوع تقویت شود.
متأسفانه اسلامی که در اروپا معرفی شد با اسلام ما متفاوت است ما اسلام اهل‌بیت (علیهم‌السلام) را باید معرفی کنیم که همیشه باب گفتگو را باز نگاه داشته و به مسائل مختلف از حقوق بشر تا محیط‌زیست و حقوق موجودات دیگر توصیه دارد. باید مسائل جهان مورد توجه واتیکان باشد و اظهار نظر کنند.
ما با همه ادیان آسمانی با برادری در کنار هم هستیم و با حفظ اصول خود و تأکید بر مشترکات می‌توانیم گام‌‌های اثرگذاری با توجه به حوادث سیاسی و فرهنگی و اخلاقی برداریم و طبیعتاً در برابر جنایات و نقض حقوق بشر و استکبار و استعمار مقابله نمایم.
ان‌شاء‌الله این سفر مقدمه‌‌‌ای برای هم‌افزایی بیش‌ازپیش رهبران و اندیشمندان ادیان باشد.
رهنمود آیت‌الله جوادی آملی
آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در دیدار مدیر حوزههای علمیه پیش از سفر به واتیکان و دیدار با پاپ فرانسیس رهبر کاتولیکهای جهان، در سخنانی ضمن دعای خیر در این سفر ابراز داشت: اسلام یک سلسله برنامههای «محلی» دارد، یک سلسله برنامههای «منطقه‌ای» و یک سلسله برنامههای «بین‌المللی»؛ چون اسلام یک دین جهانی است دو اصل «همگانی» و «همیشگی» پیام رسمی قرآن کریم از همان طلیعه نزول بوده است.
اگر یک کتابی ادعای این دو اصل را داشت باید برنامه‌هایش هم بتواند با این دو اصل هماهنگ باشد؛ یعنی هم کلی باشد هم دائمی، وگرنه آن پیام کلی و دائمی نیست.
کسی که داعیه دارد، هم محلی حرف می‌زند که داخله اسلامی است، هم منطقه‌ای حرف می‌زند که اگر کسی جزیه داد یا غیر جزیه بالاخره می‌تواند برادرانه زندگی کند و هم اگر هیچ‌چیزی را نپذیرفت یعنی کافر بود می‌تواند با او زندگی کند، باید برنامه‌هایش هم سه بخش باشد، هم برای مسلمین برنامه داشته باشد، هم برای اهل کتاب و هم برای مستأمنین؛ چرا که بالاخره باید به‌گونه‌ای باشد که به همه بسازد.
این اصل چهارم خیلی ادعای بزرگی دارد و آن اینکه فرمود اگر شما این فصل اولی که در نظام محلی و داخلی و بین‌الاسلامی است را جمع‌بندی کنید، در فصل دوم که منطقه‌ای است و برای اهل کتاب است این‌ها را هم جمع‌بندی کنید، در فصل سوم که بین‌المللی است مال جامعه بشری است این‌ها را جمع‌آوری کنید، این سه فصل را تک‌تک بسنجید، یک؛ این سه فصل را باهم بسنجید، دو؛ می‌بینید که هیچ تناقضی پیدا نمی‌کنید: «وَ لَوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیرِ الله لَوَجَدُوا فیهِ اخْتِلافاً کَثیراً» خیلی حرف است!
باید روابط ما با جهان درست باشد؛ ما با کسی قهر نیستیم. حرف جهانی ما این است که می‌توانیم با جهان کار کنیم، البته قبلاً نیز تأکید داشتیم که با هر کسی دست دادید، انگشت‌هایتان را بشمارید. البته باید با صهیونیست به‌گونه‌ای رفتار کرد و با دیگران به گونه دیگری.
جناب پاپ باید بداند که اگر آن‌ها حرفی از خدا می‌گویند، ما هم از خدا می‌گوییم، اینکه در قرآن ما آمده، در انجیل شما هم هست که «لَوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیرِ الله لَوَجَدُوا فیهِ اخْتِلافاً کَثیراً»، ما هم از او حرف می‌زنیم، شما هم از او حرف می‌زنید، مسلمان واقعی با مسیحی واقعی هیچ اختلافی ندارد. در آنچه به انسانیت برمی‌گردد هیچ اختلافی نیست.
مطلب دیگری که لازم است به جناب پاپ بفرمایید این است که ما هر دو موحد هستیم این پیشرفت تمدن کاذب غرب هم به شما آسیب رسانده، هم به ما. این جنگهای صلیبی گرچه به‌حسب ظاهر به مسلمانها آسیب رساند، ولی مسیحیت را هم از صحنه خارج کرد. پاپ باید بداند که اگر کلید مسجد را از ما گرفتند و دادند به انباردار کلیسا، کلید کلیسا را هم گرفتند دادند به موزه! الآن شما هیچ خبری از دین پیدا نمی‌کنید. این‌ها باید بدانند اسلحه، فقط قدرتش این است که دین را از «زبان» و «دست» مردم بگیرد که گرفت، اما اسلحه آن قدرت را ندارد که دین را از «فکر» مردم بگیرد. بلکه این قلم کانت و دکارت و امثال آن‌ها بود که دین را از فکر مردم گرفت، این حفاظت از دین هم وظیفه ما و هم وظیفه شماست.
خداوند به پیغمبر فرمود «وَ جَادِلْهُم بِالَّتِی هِی أَحْسَنُ»، یعنی این مبانیشان که حق است را یاد بگیر، حق خودت را روی این‌ها اضافه کن تا مقبول و معقول بشود. روی جدال أحسن، دین را منتشر کنید.
با «فلسفه» است که می‌توان از دین در مقابل این تفکرات غرب دفاع کرد. با پیام‌های اخلاقی که خود آن‌ها هم دارند که نمی‌توان جلوی جنگ جهانی سوم و چهارم را گرفت. همان‌طور که الآن جنگهای جهانی و نیابتی در اقصی نقاط جهان مانند یمن، سوریه و اوکراین دایر است. این «َوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیرِ الله لَوَجَدُوا فیهِ اخْتِلافاً کَثیراً» خیلی حرف است که کسی حرف جهانی بزند، برای همه هم حرف بزند و بفرماید همه حرف‌های من یکجور است! یعنی ما در فصل سوم که بخواهیم با مشرکان حرف می‌زنیم، اما جنگی باهم نداریم، تحریمی باهم نداریم، مزاحمتی باهم نداریم.
بنده در سفری که به واتیکان داشتم، یک نسخه از وصیتنامه امام راحل را که شرح کرده بودیم، به آن‌ها دادم که استقبال هم شد، چرا که حرف امام حرف جهانی بود. امیدواریم بنام خدا بروید و برای خدا حرکت کنید و موفق باشید.
آنچه مدیر حوزههای علمیه با پاپ گفت
استاد اعرافی ضمن تقدیر از مواضع پاپ در کاهش تنش میان ادیان و دفاع از مظلومین گفت: سبک شما در معاشرت با مردم از امتیازات شماست. خاستگاه شما آمریکای لاتین است که موجب جاذبه بیشتر شده است.
ما از طریق سفیر ایران در واتیکان جویای احوال شما بودیم و در مناسبت‌‌های گوناگون و آغاز دوران شیوع بیماری کرونا مکاتباتی با شما داشتم و شما هم توجه داشتید و از توجهتان تشکر می‌کنم.
من از جوانی در جریان مسائل ادیان الهی و مسیحیت و مذهب کاتولیک بودم و به اینجا سفر داشتم و در طول چند دهه گذشته نیز در نقاط گوناگون دنیا ترویج کننده گفتمان گفت‌وگو، تعامل و هم‌افزایی ادیان بوده‌ام. در بسیاری از سفرهایی که به‌عنوان حوزه و جامعه المصطفی العالمیه رفته‌ام از اصل گفت‌وگو و تعامل دفاع نموده و مسلمانان و شیعیان را به این امر فراخوانده‌ام.
ابلاغ پیام رهبر معظم انقلاب به پاپ فرانسیس
گرچه به‌عنوان حوزوی به اینجا آمده‌‌‌‌ام اما آنگاه که رهبر معظم انقلاب اسلامی و مراجع عظام و نهادهای حوزوی از این سفر مطلع شدند استقبال کرده و سلام رساندند و بر تعامل و هم‌اندیشی تأکید کردند.
پس از اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌‌‌ای از سفر بنده مطلع شدند به شما سلام رساندند و پیشینه شما و ارتباطتان با آمریکای لاتین را ستوده و برخی از مواضعی که در تلطیف روابط بین اسلام و مسیحیت و دفاع از مظلومان اتخاذ نموده‌اید را تحسین و تأکید نمودند ما انتظار داریم که شما همچنان در دفاع از مظلومان عالم و به‌ویژه فلسطین و یمن تلاش کنید و مواضع روشن و شفافی داشته باشید.
رهبر معظم انقلاب انتظار دارند که در دفاع از مردم فلسطین اقدام شود و حل آن بر اساس آرای مردم و انتخابات میان همه مردم اصیل و فلسطینیان اعم از پیروان همه ادیان نظام حاکم بر فلسطین شکل بگیرد.
مدیر حوزههای علمیه همچنین نکاتی را از مراجع عظام تقلید نقل و تأکید آنان بر فعالیتهای علمی و همکاری‌‌های دینی را به پاپ منتقل کرد.
بُن‌مایه‌های معرفتی در بیانات ائمه (ع) و تراث علمای شیعه
استاد اعرافی در ادامه با اشاره به آشنایی پاپ با حوزههای دینی جهان تشیع افزود: بن‌مایه‌های معرفتی و فلسفی محکمی در بیانات ائمه (ع) ما و تراث علمای شیعه وجود دارد؛ در مکتب امامان شیعه مباحث توحیدی و معرفتی با دقت و ظرافت بالا مطرح شده و در حوزههای علمیه هم همواره مشعل تفکر عقلی و مکاتب فلسفی و حکمت روشن بوده است.
مکاتب مهم فلسفی در حوزههای ما شکل گرفته‌‌‌‌‌اند و بخش مهمی از معارف حکمی و فلسفی ما می‌تواند بن‌مایه اشتراکات شود و مذاهب را در جبهه مشترک توحیدی و معنوی در کنار هم قرار دهد و مرتبط کند.
از سوی دیگر در مکتب تشیع مباحث اخلاقی و عرفانی در طراز بالایی در روایات و تراث حدیثی و اندیشه بزرگان شیعه مطرح است. البته همه مسلمانان در یک مجموعه و امت واحده‌اند، اما مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام از ویژگی تفکر عقلی، اخلاقی، اجتماعی و معنوی عمیق برخوردار است و حوزههای علمیه بر گفت‌وگو میان ادیان و شکل گرفتن یک جبهه مشترک توحیدی تأکید دارند و رویکرد مطالعات تطبیقی اسلام و ادیان و مسیحیت در نظام‌‌های حوزوی و برنامههای جامعه المصطفی العالمیه همواره مدنظر بوده است.
در حال حاضر شاهد مشکلات و معضلات مهمی برای جامعه بشری و انسان معاصر هستیم که عمده‌ترین آن‌ها ضعف مبانی فلسفی و معرفتی بشر در حوزههای الهیات و خداباوری است؛ این امر موجب شده است که رابطه عالم مُلک و ملکوت، ضعیف شده و تعلقات قدسی انسان کاهش پیدا کند.
یکی از مهم‌ترین مشکلات ناشی از دوری بشر از مبانی معرفتی و ارزش‌‌های الهی در حوزه خانواده و تربیت اتفاق افتاده باشد. در مسائل مربوط به هم‌جنس‌گرایی، ما باید با دقت در کنار هر اقدامی که انجام می‌دهیم و هر موضعی که می‌گیریم توجه کنیم که چه تأثیری در استحکام یا فروپاشی نظام خانواده دارد.
اعلام آمادگی برای گفت‌وگو و پایه‌ریزی جبهه مشترک توحیدی
استاد اعرافی مقابله با تحریم‌‌های ظالمانه علیه مردم ایران و ملت‌‌های مظلوم و مقابله با پیمان‌شکنی را وظیفه دینی و انسانی دانست و همچنین چالشهای محیط‌زیست را از موارد مهمی برشمرد که باید از سوی ما و همه مجامع دینی جهان به‌ویژه پاپ مورد پیگیری واقع شوند.
آنچه به‌عنوان یک مسئول در یکی از مهم‌ترین قطب‌‌های علمی معرفتی عالم اسلام و مهم‌ترین قطب فکری جهان تشیع می‌توانم بیان کنم این است که ما برای گفت‌وگو و برای پایه‌ریزی یک جبهه مشترک توحیدی آمادگی داریم؛ برای تشکیل این جبهه باید به تحکیم مبانی آن و برنامههای مطالعاتی و کارهای علمی و پژوهشی بپردازیم و اسناد و منشورهایی که بتوانند دیدگاههای مشترک ادیان الهی تبیین و پیروان آن‌ها را به وحدت دعوت نمایند تدوین نماییم.
لزوم تدوین سندی مشترک و بین‌المللی «حرمت مقدسات ادیان»
همچنین مدیر حوزههای علمیه از ملاقات پاپ با حضرت آیت‌الله سیستانی تشکر کرد و پاپ هم از این ملاقات ابراز رضایت کرد و اظهار داشت: حرمت مقدسات ادیان لازم است باید برای آن سندی مشترک و بین‌المللی تدوین و بر آن توافق کرد.
گفتمان انقلاب اسلامی و محور مقاومت در حالی که با ظلم مقابله می‌کند اما همواره از پیروان ادیان و مسیحیان در منطقه دفاع کرده است.
در حوزه علمیه قم هزاران نفر مشغول به تحصیل در علوم دینی و اسلامی و الهی از کشورهای مختلف و در رشته‌‌های متعدد هستند. رویکرد مطالعات تطبیقی و بین‌الادیانی از برنامههای جاری حوزه علمیه قم می‌باشد. امام خمینی(ره) دارای جایگاه والای علمی، معرفتی و فلسفی است و اندیشههای ایشان پاسخگوی جهان معاصر خواهد بود.
آنچه پاپ فرانسیس به استاد اعرافی گفت
در این دیدار پاپ فرانسیس رهبر کاتولیکهای جهان، ضمن خوش آمدگویی گفت: از دیدار شما خوشحال هستم و احساس می‌کنم با شخصیت فرهیخته‌ای مواجه هستم. من برای کشور ایران به چند دلیل احترام خاصی قائل هستم؛ یکی اینکه در ایران یک تمدن سابقه‌دار و تاریخی می‌بینم؛ من در ایران یک فرهیختگی، تمدن، وجه علمی و عظمت را از قدیم مشاهده کردم و برای این امر اهمیت قائل هستم.
یکی دیگر از دلایل من برای احترام به ایران وجود یک نظام دینی در این کشور است و من برای نظام دینی ارزش قائل هستم. ممکن است در برخی امور اشکالاتی وارد و نیاز به اصلاح داشته باشد، اما اصل اینکه یک نظام سیاسی بر اساس نگاه دینی استوار شود برای ما قابل احترام است؛ این امر در جای دیگر جهان وجود ندارد و امتیاز مهمی برای ایران محسوب می‌شود. دلیل دیگر علاقه من، انقلابی بودن شما است.
پاپ فرانسیس با اشاره به فعالیتهای مسیحیت تبشیری خاطرنشان کرد: این امر از سوی ما نبوده و ما دارای یک منظومه قاعده‌مند هستیم. سلسله مراتب داریم و بنا بر آن حرکت می‌کنیم. ما حق نداریم تحمیل دینی داشته باشیم. می‌دانم که افرادی به این حرکت‌‌ها دست می‌زنند، اما به آن‌ها کاری نداریم و این موضوعات ریشه در کار قدرت‌‌های جهانی دارد؛ من اعلام نموده‌‌‌‌ام که این کارها هرگز نباید صورت بگیرند.
وی تعدی‌‌های قدرت‌‌های استکباری به مردم نقاط مختلف جهان را محکوم دانست و گفت: این حرکت‌‌ها، اقدامات درستی نیست و ما باید دنیا را به سمت صلح، آرامش، عدم تجاوز و عدم ظلم دعوت نماییم.
پاپ با اشاره به تدوین سند تعاملات حوزه علمیه قم و واتیکان تصریح کرد: امیدوارم این گفت‌وگو منشأ پیشرفت در تعاملات و هم‌افزایی‌‌ها شود.وی همچنین مطالبی که ا اعرافی درباره تعامل و همکاری بیان کردند را صحیح دانست و بر آن تأکید کرد.
رهبر کاتولیکهای جهان، افزود: تا حد زیادی با معارف شیعی آشنا هستم و صحبت‌‌های شما در این زمینه‌‌ها را قبول دارم. او درباره سخنان استاد اعرافی پیرامون رابطه ملک و ملکوت و ضعیف شدن آن گفت: این مسئله یکی از مسائل مهم بشر است و همه ما باید به آن بپردازیم.
وی به نیاز بشر به دین اشاره کرد و بر ضرورت همکاریِ فیمابین، در هدایت بشر و دعوت به صلح و حل مشکلات بشریت تأکید کرد و آمادگی واتیکان را برای استمرار گفت‌وگوها و دستیابی به اسناد و برنامههای مشترک اعلام کرد.
پاپ فرانسیس در پایان خاطرنشان کرد: سلام مرا به رهبر انقلاب اسلامی ایران و مراجع و بزرگان دینی ایران برسانید؛ ما هم مطالبی که رهبر انقلاب اسلامی می‌گویند را قبول داریم.
بازتاب دیدار در رسانههای خارجی
بنابر گزارش حوزه، پس از دیدار مدیر حوزههای علمیه ایران با پاپ فرانسیس رهبر مسیحیان کاتولیک، رسانه‌ها و خبرگزاری‌های مختلف جهان به بازتاب این رویداد پرداختند.
خبرگزاری رسمی واتیکان به پوشش این دیدار پرداخت و تصویری از استاد اعرافی و پاپ منتشر کرد. صفحه رسمی توییتر واتیکان نیوز نیز با انتشار چند تصویر از جمله تصویر اهدای هدیه فرهنگی از سوی استاد اعرافی به پاپ نوشت: پاپ فرانسیس با آیت‌الله علیرضا اعرافی رئیس حوزههای علمیه ایران دیدار کرد.
خبرگزاری زنیت با اشاره به دیدار استاد اعرافی با پاپ نوشت: در میان مهمانان متعددی که پاپ در روز دوشنبه آن‌ها ملاقات کرد یک نفر توجه را به خود جلب می‌کرد؛ آیت‌الله علیرضا اعرافی رئیس حوزههای علمیه جمهوری اسلامی ایران. این رسانه ادامه داد: عنوان آیت‌اللهِ ایرانی علیرضا اعرافی این است: رئیس حوزههای علمیه جمهوری اسلامی ایران، در آغاز همه‌گیری کرونا این آیت‌الله در نامه‌ای به پاپ از او برای کمک به فقرا تشکر کرد.
گاردین نیز یکی از ۱۴ عکس برتر روز خود را به دیدار مدیر حوزههای علمیه و پاپ اختصاص داد. همچنین دیگر خبرگزاری‌‌ها، آژانس‌‌های خبری و رسانههای دنیا دیدار استاد اعرافی و پاپ را به زبان‌‌های مختلف پوشش دادند.
پیش‌بینی می‌شود، با توجه به ادامه سفر استاد اعرافی و بازدید از مراکز علمی و آکادمیک و دیدار با شخصیت‌‌های مذهبی، بازتاب اخبار سفر همچنان ادامه داشته باشد.
