اختصاصی شبکه اجتهاد: «اضواء علی علمی الدرایه و الرجال» پرتوها، نگاهها و روشنگریهایی دربارهی دانش درایه و رجال، به قلم سیّد هاشم هاشمی از فضلای ارجمند عراقی مقیم قم است؛ کتابی تخصصی و قابل توجّه که در دوازده فصل به نگارش درآمده است. در این زمینه کتاب بسیار نوشته شده است؛ یعنی بحثهای آکادمیک و بحثهای تأمّل برانگیزانه، بحثهای پسینی یا بحثهای پیشینی دربارهی دانش درایه و رجال کم نداریم. مخصوصاً در این سالهای اخیر. شاید به ذهن بیاید که این مباحث تکراری است، اما علت معرفی و تأکید من بر کتاب «اضواء علی علمی الدرایه و الرجال»، شمول آن …
توضیحات بیشتر »وقتی خدا، کارگر است، محکومین هم ثواب میبرند!/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: قدسی کردن افراد و نهادها، شمشیری دو لبه است؛ از یک سو، این امر موجب اقبال مردم و متدیّنانِ به امر قدسی، به سوی آن فرد و نهاد گردیده و ضمانت عمل به دستورات صادره از آن فرد یا نهاد را افزایش میدهد و از سویی دیگر، موجب میشود خطاهای احتمالی آن فرد یا نهاد، دامن امر قدسی را نیز گرفته و قدسی بودنِ آن را با چالش مواجه سازد. نمونههای این رویکرد فراوان است و گویا خیال تمام شدن نیز ندارد. از قضا تقریبا در تمام موارد نیز خطاهای آتی آن فرد یا نهاد، دامنگیر امر …
توضیحات بیشتر »اصالت با نصوص مبین شریعت است و مقاصد نقش تفسیری دارند
خداوند در شریعت خود مقاصد و اهدافی دارد، یعنی در بحث انزال کتب نظام و هدف وجود دارد و عدالت نیز پیشین دینی است و روش شارع نیز برای عقل قابل فهم است. شما باید نصوص را اصل قرار دهید و مقاصد را نیز نصوص تفسیر میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفتگویی بر لزوم نظامی سازی فقههای اجتماعی سیاسی تاکید کرد. عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی «رابطه دو طرفه نصوص دینی و اهداف شریعت» را …
توضیحات بیشتر »تزاحمات موجود در تعامل حکومت و مراجع
دکتر عبدالوهاب فراتی معتقد است باید فقیه حاکم را به گونهای قانع کرد که قرار نیست حکومت دینی، الزاماً بر نظرات او استوار باشد. اینکه فقیه حاکم، به این نتیجه برسد که خود معیار دینی بودن امور در دولتش میباشد، برای حکومت اسلامی خطرآفرین خواهد بود. شبکه اجتهاد: شیوهی تعامل جمهوری اسلامی ـ بهعنوان یک حکومت دینی ـ با مراجع معظم تقلید، یکی از موضوعات مهمی بوده که میزان اهمیت آن در دورههای مختلف پس از انقلاب اسلامی، در برهههای مختلف و به کرّات به اثبات رسیده است. در این راستا، مباحثات گفتوگویی با دکتر عبدالوهاب فراتی داشته است. فراتی …
توضیحات بیشتر »عدم ابلاغ آییننامه اجرای احکام حدود و قصاص بعد از گذشت پنج سال/ حجتالله فتحی
متأسفانه بعد از گذشت پنج سال از قوانین حدود و قصاص و دیات موضوع ماده ۲۱۶ ق.م.ا. مصوب ۱۳۹۲ و ماده ۵۴۹ ق.آ.د.ک. مصوب ۱۳۹۲ هنوز آییننامه اجرایی آن تهیه و ابلاغ نشده است؛ حال سؤال این است که بر اساس کدام قانون و دستورالعمل احکام حدود و قصاص اجراء میشود؟ اگر در اجرای حدود و قصاص مجری دچار اشتباه شود چه کسی مسئول است؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: ماده ۲۱۶ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ مقرر میدارد: «اجرای احکام حدود، قصاص و دیات براساس آییننامهای است که تا شش ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون توسط رئیس قوه قضاییه …
توضیحات بیشتر »نهاد روحانیت و قوه قضا در دوراهی مظفری و مزارعی!/ سلمان کدیور
شبکه اجتهاد: این روزها دو خبر از مسئولان قوه قضائیه که هر دو روحانی نیز هستند، منتشر شده است. نخستین آن از قول حجتالاسلام مظفری، رئیس دادگستری خراسان رضوی است که فرمودهاند: «ما به نمایندگی از امام زمان و به نمایندگی از خدا در امور مردم دخالت میکنیم. اگر فردی در زمان طاغوت در زندان بود، حبسش از مجازات اخروی او کم نمیکرد اما مجازات در جمهوری اسلامی از عذاب اخروی مجرمان و زندانیان کم میکند.» و دومی، خبر سوء قصد به جان حجتالاسلام مزارعی رئیس دادگستری استان کهگیلویه و بویراحمد پس از شمشیر کشیدن ایشان بر مفسدان و گردن …
توضیحات بیشتر »اگر حوزه، پژوهشگاه نظام است، پس باید بودجهاش را هم نظام تأمین کند/ وابستگی کامل حوزه به مردم، روحانیت را پوپولیست میکند!/ افزایش نقد به حوزه، به جهت عدم پاسخگوئی است
اینکه روحانیت به مردم وابسته باشد خوب است. مرحوم مطهری میفرمودند: خاصیت روحانیت شیعه این است که مردمی است. ولی این تیغ دو لب است چراکه وقتی مردمی شد حالت پوپولیستی ممکن است پیدا کند. به این معنا که آنچه مردم یا بانی دوست دارد را باید بگوید تا دعوت شود. بعد میبینیم طلبه سه نوبتکار میکند تا امورات خود را گذران کند، یا لشگری از کارمندان معمم خواهیم داشت که برای اینکه قدرت تبلیغی کمی دارند مجبور هستند کارمند شوند. حوزههای علمیه نه باید نه مثل اهل سنت باشند که دولتی هستند و سفارشی عمل میکنند و نه اینقدر …
توضیحات بیشتر »یک سفارش بزرگ از یک استاد بزرگ به یک شاگرد بزرگ
شهید صدر بهعنوان یک دِین به نظام اسلامی، بهترین شاگردشان را خرج میکنند؛ اما برخی که از لحاظ نظری یا موارد شخصی با این نظام مشکل دارند میخواهند از لحاظ نظری ارتباط پشتوانه نظام با شهید صدر را قطع کنند و بهترین راه را نیز این دیدند که بگویند این نعم الخلف یا بهترین جایگزین، امتداد استادش نیست؛ در حالی که استاد خود همینگونه ادعا میکند و شاگرد هم تا به آخر خود را پیرو استاد در عرصه نظر و در جنبه پشتوانه بودن برای نظام اسلامی به حساب میآورد. اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی(ره) در سال ۵۸ …
توضیحات بیشتر »حاکمیت قانون الهی بر رسولان و حاکمان/ محمد عابدی
قانون پایه اقدامات مجریان در هر نظام سیاسی و مقدم بر اجراست و شأن قانونگذاری ارتباط محکمی با رهبری دارد، لذا در نظامهای سیاسی به نوع تعامل رهبری با قانونگذاری اهمیت زیادی داده میشود، یکی از مباحث مهم چگونگی رابطه رهبری با قانون است. اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه به این که نظام سیاسی تأثیر مهمی در سرنوشت شهروندان دارد و رهبری در همه ارکان نظام سیاسی مؤثرترین فرد است؛ به ویژه در نظام سیاسی اسلامی که رهبری معصوم در آن حرف اصلی را میزند، بررسی جایگاه رهبری پیامبر اکرم(ص) در نظام سیاسی اسلام اهمیت مییابد. از سویی تأکید خاص …
توضیحات بیشتر »نحوه ورود آیتالله شاهرودی به مباحث فقهی بسیار راهگشا بود/ نظرات فقهی دقیق و متقنی در جلسات شورای نگهبان ارائه میداد/ روشنبینیهای فقیه مجاهد در ساحتهای فقهی مورد نیاز جامعه
در مسألهی مالیات و عوارض. یک مسألهی مهمی آنجا هست که خب اولاً پایههای فقهیاش چیست؟ چرا حکومت میتواند مالیات بگیرد؟ چرا عوارض میتواند بگیرد؟ بعد حالا بر تقدیر اینکه عوارض میتواند بگیرد یا مالیات میگیرد آیا این یک تکلیف است و یا اینکه یک حکم وضعی است؟ یعنی بعد از اینکه حکومت اسلامی مصوب کرد که باید مالیات و عوارض بپردازید، اشخاص تکلیف پیدا میکنند یا نه یک دِین به گردن آنها میآید که اگر شخص مالیات را نپرداخت، عوارض را نپرداخت این مثل سایر دیونی است که به مردم بدهکار است و لذا اگر فوت شد باید از …
توضیحات بیشتر »تولید دانش و مهارت متناسب با جامعه، موجب کارآمدی حوزه علمیه است
شناسایی رشتههای آموزشی در نظام آموزشی حوزه علمیه بسیار اهمیت دارد، اینکه چه رشتههایی را نیاز داریم و به دنبال آن شاهد چه کاستیهایی هستیم که در این راستا میتوانیم از طریق مهندسی معکوس به نتیجه برسیم؛ یعنی نقاط تماس حوزه با محیط بیرون را شناسایی کرده و پاسخگویی داشته باشیم و متناسب با آن دانش و مهارت فراهم کنیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: حوزه علمیه، کانون و قلب اندیشه و تفکر شیعی است که در سده گذشته با هجوم و فشاری که از ناحیه دنیای مدرن به کشورهای اسلامی و جامعه ما وارد شد، در محدوده خاصی عمل میکرد و …
توضیحات بیشتر »ارتباط درست با پذیرش اختلافات مُیسر میشود نه تغییر دیگران!/ حیدر حب الله
برای ایجاد ارتباط سالم، باید دیگران را همانگونه که هستند بپذیریم و نباید این ذهنیت برای ما به وجود بیاید که آنها را تغییر دهیم. اصلاً در مفهوم ارتباط، به رسمیت شناختن اختلافها و تفاوتها هم نهفته است؛ اما این ذهنیت در قم وجود ندارد! در قم ارتباط برقرار میکنیم تا تغییر سیاسی یا مذهبی ایجاد کنیم و با این اوضاع، ارتباطهای ما کوتاهمدت و صوری خواهد بود. شبکه اجتهاد: هنگامی که بدانیم در چه جغرافیا و تاریخی قرار داریم قاعدتا بهتر میتوانیم خودمان و ظرفیتمان و مسئولیتمان را بفهمیم و بر وفق آن عمل کنیم. البته در مقابل هر …
توضیحات بیشتر »مسؤولیتهای اجرایی، باعث رشد علمی آیتالله شاهرودی شد/ محمدصادق صدر شهادت داد که شهید صدر او را بهترین شاگرد خود میدانست/ در انتخاب ابواب فقهی برای تدریس، سنتهای حوزه را رعایت میکرد
مرحوم شهید صدر، خوشبیان بودهاند ولی مطالبش هم در عرصه فقه و هم در عرصه اصول بسیار سنگین بود؛ یعنی شیوه بحث ایشان بسیار آکادمیک ولی مباحث سنگین است. خود درک این مباحث یک استعداد فوق العاده میطلبد. مرحوم آیتالله هاشمی شاهرودی توانست مبانی شهید صدر را خوب دریافت و تبیین کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت رحلت آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی، با یکی از نزدیکترین یاران و شاگردان او گفتگو کردیم. حجتالاسلاموالمسلمین خالد غفوری حسنی، سالیان زیادی در دروس فقه و اصول آیتالله شرکت کرده است و از ملازمان علمی وی به شمار میآید. سردبیر قدیمی مجله فقه …
توضیحات بیشتر »تقریب یا تغریب مذاهب!/ باقر طالبی دارابی
شبکه اجتهاد: قلمرو مطالعات ادیان از دو گونه الگو برای رابطه و تعامل میان دینها و مذهبها سخن گفته میشود: گفتگوی بین ادیان و گفتگوی درون دینی. در اصطلاح انگلیسی به ترتیب: Inter-religious dialogue / intra-religious dialogue نام گرفته است. نظریه پردازان و متخصصان این قلمرو در سطوح آکادمیک و فعالیتهای عامتر، سخنها و تحلیلها دارند. در ایران مثل خیلی از موارد مشابه، در این باره نیز با نوعی فقدان معرفتی و شناختی معیارین و روشمند مواجه هستیم. این نوع نارسایی شناختی موجب شد که سخنها در این باب فاقد چهارچوب مفهومی درست و نظام معنایی مبتنی بر دریافتهای روشمند …
توضیحات بیشتر »ضمان حادثه، حتی در صورت عدم تقصیر، متوجه بیتالمال نیست/ محسن بودنِ مسؤولین، باعث از بین رفتن ضمان نمیشود
اگر شخص مقصر باشد، خودش ضامن است؛ اما اگر مقصر نباشد و عمد نیز محسوب نشود، در مورد خطایی که در قضات اتفاق میافتد، اینگونه است که عهدهدار جبران آن مسئولیت مدنی، بیتالمال است: «مَا أَخْطَأَتِ الْقُضَاهُ فِی دَمٍ أَوْ قَطْعٍ فَعَلَى بَیْتِ مَالِ الْمُسْلِمِینَ». اگر گفتیم تفاوتی بین قاضی و غیر قاضی نیست و جزء مصالح عمومی، تصدی امور اداری و دولتی است، در این صورت چنانچه شخص، از او خطایی سر بزند، بیتالمال باید جبران کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی است در کشو شاهد حوادث ناگوار در کشور هستیم، حوادثی مانند واژگون شدن اتوبوس در دانشگاه آزاد که …
توضیحات بیشتر »«شکنجه متهم» و دوراندیشی تدوین کنندگان قانون اساسی/ سیدحمید علوی آزیز
اختصاصی شبکه اجتهاد: شکنجه بیرحمانه و غیر انسانی ارسلان میرزای قوانلوی قاجار توسط یاور شریفی همه را آزرده خاطر کرد حتی آنهایی که دل خوشی از قجر و قجریها نداشتند و از طرفی هر چند برخی به ارسلان میرزا حق میدادند با شکنجه و داغ و درفش از گودرزِ قاتل و مجرم اعتراف بگیرد اما افراد دیگری هم هستند که این کار ارسلان میرزا را تقبیح میکنند نه از این بابت که گودرز را بیگناه میدانستند بلکه این عمل غیر انسانی و خلاف فطرت حرام است مطلقا و هدف، وسیله را توجیه نمیکند و ما حق نداریم برای رسیدن به …
توضیحات بیشتر »ابتدا فضا را مسموم میکنند بعد میگویند انتقاد است!/ منتقد حوزه است، دهها ساعت سخنرانی میکند اما حتی یک راهحل هم ارائه نمیدهد/ کسی که نیّتش خیر است، نقد را در عموم مطرح نمیکند
اینکه ما این مسائل را در بین مردم به نحو سخنرانی یکطرفه شایع کنیم بدون اینکه مردم از خیلی از این مسائل اطلاع داشته باشند این روش غلطی است. این مسموم کردن جامعه است مثل کسی جامعه را مسموم کند بعد بگوید این انتقاد است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سخنان اخیر و چندباره حسن رحیمپور ازغدی در نقد حوزههای علمیه، واکنشهای متعددی را در میان حوزویان به دنبال داشت. برخی در مقابل این سخنان موضع گرفته و گوینده آن را به خلافگوئی متهم کردند و برخی دیگر انتقالات را وارد انگاشته و حوزه را به بازسازی خود رهنمود دادند. در این …
توضیحات بیشتر »«دلّالی» اَخلاف «طلبه افغانی» و غفلت از پرسشی مهمتر!/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: سخنرانی آیتالله عبدالله جوادی آملی در رونمایی از آخرین نگاشته ایشان «تحریر الاصول»، واکنشهای متفاوتی را در فضای مجازی و حقیقی برانگیخت. عمده واکنشها اما در رابطه با «طلبه افغانی» خواندنِ مرحوم آخوند ملامحمدکاظم خراسانی، نگارنده کتاب ماندگار «کفایۀالاصول» و اطلاق «دلّال علمی» به جای «مبتکر»، به بسیاری از نویسندگان و اساتید دانش اصول و فقه بود. آیتالله متخلّقِ حوزه علمیه قم که همواره با تازیانه فسلفه و تفلسف، فقهای قم و نجف را مینواخت، این بار اما تازیانه جدیدی را به دست گرفت و فقدان نوآوری در عرصه فقه و اصول را به چالش کشید. ذوق …
توضیحات بیشتر »افق دید آیتالله/ محمدهادی ناصری طاهری
بررسی فقهی پیوند اعضا در ابتدای دهه ۸۰ در نشریهای زیر نظر آیتالله شاهرودی، شاید به ترویج آسانتر این موضوع به اندازه خود کمک قابل توجهی کرده باشد و بسیاری موضوعات کاربردی دیگر، امروز موید نگاه پویای ایشان نسبت به فقه در جامعه امروز است. شبکه اجتهاد: وقتی نام آیتالله هاشمی شاهرودی را میشنوم یا تصویری از ایشان میبینم در ذهنم اولین خاطرهای که مرور میشود تحولآفرینی ایشان در تطبیق مسائل روز جامعه با فقه اهل بیت علیهمالسلام است. سالهای دانشجویی مشتری پر و پا قرص فصلنامه فقه اهل بیت بودم که آقای هاشمی شاهرودی از دهه هفتاد سنگ بنای آن …
توضیحات بیشتر »سنگ تحریف بر آیینه اندیشه سیاسی شهید صدر؛ چرا علامه صدر را درست نمیخوانند؟/ سید طاها بصیری
اختصاصی شبکه اجتهاد: جناب حجتالاسلام والمسلمین سروش محلاتی در مصاحبهای بهتاریخ یازدهم دیماه ۱۳۹۷ با روزنامه شرق (اینجا بخوانید) مطالبی باورنکردنی را به علامه شهید آیتالله العظمی سید محمدباقر صدر نسبت داده است. باورنکردنی از آن رو که اگر کسی کمترین آشنایی با اندیشه شهید صدر داشته باشد نیز میداند که نسبت دادن چنین مطالبی به آن شهید والامقام ممکن نیست. وی در این مصاحبه، نظریه شهید صدر درباره ولایت فقیه را تلفیقی از ولایت با مبدأ الهی و وکالت از سوی مردم میداند که تفسیری حداقلی از ولایت فقیه است و بیشتر نقش نظارت دینی برای آن از سوی …
توضیحات بیشتر »آیتالله شاهرودی معتقد بود ملاحظات امنیتی نباید منجر به تضییع حقوق شهروندی شود/ نظریهپردازان فقهی نباید مسؤولیت اجرایی بپذیرند
در حقوق شهروندی یکوقتی من مطلبی از ایشان دیدم که یکی از مشکلات حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی را این میدانست که این حقوق، هنوز در جامعه اسلامی ما نهادینه نشده است و لذا برخی برخوردهای قوای انتظامی و امنیتی با متخلفان، در حقیقت، نقض حقوق شهروندی ایشان است. اختصاصی شبکه اجتهاد: رحلت آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی، شوک بزرگی به جامعه علمی و اجتماعی ایران بود. او علاوه بر شخصیت سایسی و علمی، مهمترین وارث علمی شهید سیدمحمدباقر صدر نیز به شمار میرفت. در این خصوص، با حجتالاسلام سید مجتبی نومفیدی که از معتقدان به شیوه علمی شهید صدر …
توضیحات بیشتر »تزاحم را شنیدهاند اما فهم نکردهاند!
آیتالله کعبی با اشاره به شبهه اخیر در ارتباط با مشروبات الکلی، گفت: باید در برابر کسانی که فقهزدایی میکنند و حکومت را به سمتوسوی مدلهای لیبرال پیش میبرند، باید ایستاد و روشنگری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله عباس کعبی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که سطوح عالی و خارج فقه و اصول را در حوزه علمیه قم در محضر آیات عظام از جمله حضرات آیات، وحید خراسانی، میرزا جواد تبریزی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، جعفر سبحانی، سید کاظم حائری و مرحوم سید محمودهاشمی شاهرودی فرا گرفت و درمباحث تفسیر، معارف الهی، فلسفه دین و تهذیب نفس …
توضیحات بیشتر »آیا اندیشه سیاسی آیتالله شاهرودی را باید در امتداد شهید صدر فهمید؟
شبکه اجتهاد: آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی(ره) ۳۰ ساله بود که در سال ۵۸ از نجف به ایران هجرت کرد. در نجف از شاگردان نزدیک شهید صدر بود. در ایران در کنار مسئولیتهای رسمی در حکومت، فعالیتهای علمیاش را ادامه داد و آثار فراوانی در زمینه فقه از او به چاپ رسید. بسیاری از صاحبنظران او را تبیین کننده و شارح نظرات استاد شهیدش میدانند. روزنامه شرق این موضوع را با یکی از استادان حوزه در میان گذاشته است. حجتالاسلام محمد سروش محلاتی استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم معتقد است که اندیشه سیاسی شهید صدر از سوی مرحوم آیتالله …
توضیحات بیشتر »پرسیدم چرا فقه نظام را ادامه ندادید، گفتند: ضعُف الطالب و المطلوب!/ هر نیم ساعت درس شهید صدر، به اندازه چند ساعت درس دیگران بود
اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت رحلت آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی، با شاگرد وی حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم به گفتوگو نشستیم. رئیس پژوهشکده «الذرّیّۀالنبویّۀ»، خاطرات فراوانی از استاد هم در نجف و هم در قم داشت؛ خاطرات کمترگفته شدهای که در گفتگو با اجتهاد، برای اوّلین بار، مطرح میشدند. مشروح این گفتوگو بهقرار ذیل است: اجتهاد: حیات علمی مرحوم هاشمی شاهرودی چگونه بوده است؟ سید منذرحکیم: ما بسیاری از درسهای سطح را در خدمت استاد بزرگوارمان حضرت آیتالله هاشمی شاهرودی بودیم. در سالهای ۱۳۴۹، ۵۰ و ۵۱، در نجف، معانی و بیان را پیش ایشان خواندیم. بعد قوانین را پیش …
توضیحات بیشتر »مخاطرات و آسیبهای انتظارات حداکثری از فقه و فقاهت/ محمدعلی میرزایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: از خطرهای بزرگ و آسیبهای معرفتی ما خلط مقام ثبوت و اثبات است. عادت کردهایم که در مقام دفاع از خود در برابر دیگران به مقام ثبوت پناه میبریم و در موقعیت حمله به خصم و مخالفان به مقام اثبات آنان میتازیم. در واقع در مقام ترجیح و مقایسه، همواره خود را واندیشههای خویش را به خاطر «حقانیت ثبوتی» آن میستاییم و “آن دیگری” را به خاطر مفاسد و ضعفهای عینی و اثباتیاش محکوم میکنیم. این البته نوعی مغالطه و «خلل منطقی» است. اجازه میخواهم آن را «مغالطه خلط ثبوت و اثبات» یا «مغالطه چند معیارگرایی» بنامم. …
توضیحات بیشتر »نقد غرویان به مستند “بهتان برای حفظ نظام”و اظهارات سروش و کدیور/ امام و رهبری اجازه بداخلاقی ندادند و نمیدهند
این نوع اظهارنظرها از روی انصاف نیست. میگویند شیخ انصاری در فقه منبع پنجمی علاوه بر کتاب، سنت، اجماع و عقل داشت به نام انصاف و خیلی جاها گفته است “الانصاف یقتضی بها.” این نکتهای است که فقیه و صاحب نظر و مجتهد باید انصاف را رعایت کند و به فقهای شیعه نسبت ندهد. حتی در حد شهرت هم نمیتوان نظرات و فتاوا را نسبت داد، بنابراین اظهارنظرهای کلی و یقینی کردن خلاف انصاف است و من نمیتوانم نظرات اینها را قبول کنم. به گزارش شبکه اجتهاد، در روزهای گذشته مستندی با عنوان “بهتان برای حفظ نظام “در شبکه bbc” …
توضیحات بیشتر »بنای عقلا و جایگاهش نزد فقیهان/ مرتضی ترابی
شبکه اجتهاد: چندی پیش در روزنامه اطلاعات مقالهای با عنوان «تعامل فقها با بنای عقلا در جهان امروز» به قلم حجتالاسلام محمدتقی فاضل میبدی منتشر شد و نظریه جدیدی را در این مورد مطرح نمود که به دنبال آن، برخی از پژوهشگران به بررسی موضوع پرداختند؛ نوشتاری زیر به قلم حجتالاسلام مرتضی ترابی، عضو هیئت استفتائات آیتالله شیخ جعفر سبحانی است که از نظر خوانندگان میگذرد. ثبات و جامعیت اسلام گفتگو که در زبان عربی به آن «مناظره» میگویند، بهترین شیوه برای دستیابی به حقیقت است و قرآن نیز این روش را در مواردی به کار گرفته است. هدف از گفتگو، …
توضیحات بیشتر »اوج نبوغ و نوآوری در «مهندسی فقه» آیتالله شاهرودی/ یک فقیه تمامعیار بود
پورامینی گفت: آیتالله شاهرودی یک فقیه تمامعیار بود و اِشراف خوبی بر این دانش داشت. ایجاد کرسی تدریس خارج فقه، ارائه طرح و تدوین دائرهالمعارف فقه اسلامی و طرح بحث مهم و کاربردی «مهندسی فقه» که اوج نبوغ و نوآوری استاد را نشان میداد، ازجمله کارهای برجسته ایشان در حوزه فقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی؛ رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، دوشنبه سوم دیماه ۹۷، پس از دورهای تحمل بیماری، در سن ۷۰ سالگی دار فانی را وداع گفت. از وی دهها عنوان کتاب در زمینههایی همچون فقه و اصول و مسائل حقوقی برجای مانده …
توضیحات بیشتر »درباره «تحریرالأصول»، تقریر آیتالله جوادی از درس امام خمینی/ یدالله مقدسی
شبکه اجتهاد: مدیر پژوهشکده فقه و اصول پژوهشگاه معارج، روند تدوین و آماده سازی کتاب ارزشمند تحریر الأصول، آیتالله عبدالله جوادی آملی از محاضرات درس حضرت امام خمینی(ره) را تشریح کرد. ۱ـ ویژگی تدریس امام خمینی(ره) آیتالله جوادی آملی در سال ۱۳۳۴ شمسی تقریباً ۲۲ سالش بود که از حوزۀ تهران به حوزۀ قم مشرف شد و در درسهای خارج فقه و اصول آن زمان حضور یافت. در درس اصول، اساتیدی که در آن دوره برجسته بودند، حضرت امام خمینی در میان آنان شاخص بود و ایشان امام (رضوان الله تعالی علیه) را انتخاب کرده و در درس ایشان مرتّب …
توضیحات بیشتر »کتاب السیر، ادبیاتی غائب در فقه شیعی/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: در فقه اهل سنت از همان سده دوم قمری در کوفه و مدینه و به ویژه شام ادبیاتی فقهی در عرصه مسائل مربوط به حکومت و وظائف سیاسی و فقهی حاکم شکل گرفت که خیلی زود ادبیات آن تحت عنوان کتاب السیر شناخته شد. از محمد نفس زکیه روایاتی تحت عنوان کتاب السیر در منابع زیدی باقی مانده. در فقه سده دوم به ویژه آرای اوزاعی، فقیه شام و همچنین آرای ابو یوسف و محمد بن الحسن الشیبانی در زمینه فقه السیر اهمیت داشت و به تدریج تدوین شد. اصل اندیشه ادبیات باب و یا کتاب السیر مسائل …
توضیحات بیشتر »