دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد محمدتقی شهیدی، شاگرد مبرز مرحوم آیت‌الله میرزا جواد تبریزی، سال‌هاست که یکی از مهم‌ترین کرسی‌های تدریس خارج فقه حوزه علمیه قم را در اختیار دارد. عضو هیئت استفتاء آیت‌الله سیستانی، در خلال مباحث مکاسب محرمه که در سال تحصیلی ۹۵-۹۶ تدریس کردند، به بحث لهو پرداختند. در زیر، بخش‌هایی از گفته‌های ایشان در این رابطه می‌آید. به باور ایشان، اگر لهو حرام باشد، لازم است که اموری همچون چرخاندن تسبیح نیز حرام باشد! بحث راجع به حرمت لهو است. در اینجا گاهی از حرمت مطلق لهو بحث می‌شود و گاهی از حرمت لهوهای خاص مثل استعمال …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول به مانند بسیاری از فلسفه‌های مضاف، عمر چندانی ندارد. نوپا بودن این دانش اما اگرچه به معنای کم ثمره بودن آن نیست، لکن موجب شده است تا نگاشته‌های زیادی در رابطه با آن موجود نباشد. در زیر تلاش شده است تا نمایه کلی از مقالات موجود در رابطه با این دانش نوپدید ارائه گردد. این نمایه در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول، مقالاتی که به صورت کلی به فلسفه علم اصول پرداخته‌اند گزارش‌شده‌اند. بخش دوم اما به مقالاتی پرداخته است که تنها به یک مسئله از مسائل این دانش یا بخشی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تقلیل چهارگانه فرد، اجتماع، حکومت، امت به فردیت و حکومتی باعث بسیاری از بدفهمی‌ها شده است. اگر فقهی حکومتی نبود به معنای این نیست که سکولار است. اندیشه و فقه و نظریه سکولار در واقع معرفت و یا فقه غیر سیستماتیک و غیر اجتماعی است. اهداف اجتماعی و حوزه‌های سرنوشت جوامع در این اندیشه سکولاریستی مبنا و مناط نیست. دین به رابطه‌ای شخصی بین متدین و مبادی متعالی و قدسی او تنزل می‌یابد. از آن طرف، فقه غیر سکولار می‌تواند غیر حکومتی باشد. در عین اجتماعی بودن و عام بودن و واجد دغدغه‌های جامعه و سطوح بالاتر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله محمدمهدی شب‌زنده‌دار استاد باسابقه خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و از فقهای شورای نگهبان در گفتگویی در باب مسئله‌ی بیمه تصریح می‌کند بیمه عمر قرض نیست که ربا در آن مطرح باشد، بیمه عمر در واقع صلح است، یعنی توافقی است بین طرفین. این عضو جامعه مدرسین و مدیر مؤسسه بقیه‌الله خاطرنشان می‌کند اینکه بیمه‌شونده مبلغی را در ازاء تأمین با بیمه‌گر صلح کند، ربا نیست! اجتهاد: آیا از قدما بوده‌اند که با مسئله بیمه اشاره و اشکالی داشته باشند؟ شب‌زنده‌دار: بله، در این باره به کتاب سؤال و جواب مرحوم سیّد مراجعه‌ای داشته …

شبکه اجتهاد: «علوم نقلی» وقتی شامل علوم و پدیده‌هایی چون فقه، اصول فقه، علوم قرآنی، تاریخ تحلیلی شود، مشکل کاربست پیدا می‌کند؛ زیرا در این کاربست این گونه القا می‌شود که علوم مزبور، نقلی (در مقابل عقلی) هستند در حالی که در این علوم نقش عقل و فرآورده‌های عقلی بس پردامنه و با حضوری محسوس است. به عنوان مثال نقش عقل در فقه در قالب کاربرد استقلالی (سندی) و ابرازی (تفسیر نصوص ملفوظ به کمک عقل) و تشکیل قیاس‌های مقبول فقهی (نه قیاس به عنوان سند استنباط) بسیار محسوس است. از این رو دانشی مثل علم فقه « علمی نقلی …

سازمان گوشت امریکا برای تمیز نگه داشتن گوشت ۱۵ میلیون دلار خرج‌‌‌‌ می‌کند تا این آقا اسپریی برای ایشان بسازد که به گوشت بزنند و مقاوم شود و آن وقت خود او‌‌‌‌ می‌داند که اگر گوشت اسلامی باشد دیگر نیازی به آن همه هزینه نیست اما علاقه به مال دنیا همه آنها را از ابراز حقیقت باز‌‌‌‌ می‌دارد! به گزارش شبکه اجتهاد، متنی که پیش رو دارید بر گرفته از مصاحبه‌‌‌ای است که تبیان با سرکار خانم لیلا شهرستانی انجام داده است. خانم لیلا شهرستانی محقق علوم اسلامی هستند که در امریکا زندگی‌‌‌‌ می‌کنند و در رشته میکرو بیولوژی تحصیل …

اختصاصی شبکه اجتهاد: شاخت، امویان را اولین حکومتی می‌داند که در صدر اسلام اهمیت امور دیوانی و مناصب اداری را جهت مدیریت پهنه گسترده مملاک مفتوحه درک کرده و نسبت به راه‌اندازی سیستم دیوان سالاری اقداماتی انجام دادند. از اولین مناصب مورد توجه این حکومت، منصب قضا بود که در کنار والیان هر منطقه به رفع مشکلات حکومتی و برطرف نمودن درگیری‌های اجتماعی می‌پرداختند. در ابتدا وظیفه قانون گذاری‌های محلی و قضاوت در اختیار والیان بود که این مهم کم‌کم به دلیل مشغله‌های فراوان به یک منشی حقوقی که بدان قاضی گفته می‌شد سپرده شد تا با تمرکز بیشتر به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بی‌گمان انسانها به دلیل ضعفهایی که در مقام «علم» و «عمل» دارند نیازمند تأمین اشخاصی حقیقی یا حقوقی‌اند که نسبت به آنها از قوّت بیشتری برخوردار بوده و‌ می‌توانند «عدم وقوع» مخاطرات یا «توانایی علاج» آنها را در هنگام مواجهه تضمین کنند. اصل این معنی حتّی نسبت به أنبیاء عظام، علی نبینا و آله و علیهم السّلام نیز مصداق داشته است، آنجا که در مواقعی دچار خوف و اضطراب شده و از جانب خداوند متعال با آیاتی نظیر: “لاتخف انک الأعلی”، “لاتخف انک من الآمنین”،”ما ودّعک ربک”، “و لسوف یعطیک”، “قالوا لاتوجل” و … به آرامش خاطر‌ …

شبکه اجتهاد: چند روز پیش به بهانه نقد وضعیت اقتصادی موجود – که صد البته غیرقابل توجیه و نشان دهنده ضعف برنامه و مدیریت دولت است – در فیضیه حسن رحیم پور ازغدی که نظام و حکومت برای طرح آراء و اقوالش همیشه دست و دل باز بوده و تریبونی ثابت برای وی تعریف کرده‌اند؛ سخنرانی بسیار قابل تاملی داشت که این سخنان از زبان هر کس دیگر بود حساب اش با کرام الکاتبین بود. این قضیه و عکس العمل‌‌‌های نه چندان جدی و شداد و غلاظ آن سبب شد تا در مقایسه‌‌‌‌ای با آن چه در اوائل دهه هفتاد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از معدود کتابهای نگاشته شده در رابطه با فلسفه علم اصول، کتاب «درآمدی بر فلسفه علم اصول» نوشته حسن معلمی است. در زیر، گزارشی کوتاه و علمی از این کتاب از نظر شما می‌گذرد. ازآنجاکه فلسفه اصول از علومی است که چند سالی بر سر زبان‌ها افتاده و بدان سخن می‌رانند، تعریف واحدی از آن ارائه نشده است. مصنف در قسمتی از کتاب می‌نویسد: «این قواعد، نه جامع‌ومانع بوده و نه وحی منزل و نه بدیهی عقل است و احتمال تحدید، تقیید، حتی بازنگری در آن وجود دارد». وی ازاین‌رو امثال این علوم را علومی قراردادی …

شبکه اجتهاد: روز پنجشنبه ۲۵ مرداد در زیرزمین مدرسه فیضیه قم تجمعی اعتراضی برگزار شد که حواشی فراوانی را در پی داشت. تصویر یک روحانی با تابلویی در دست که روی آن نوشته شده بود: «ای آنکه مذاکره شعارت، استخر فرح در انتظارت» جنجالی‌‌ترین قسمت این مراسم در رسانه‌ها بود. اما پس از گذشت چند روز، دو تن از مراجع قم با بیانیه و سخنرانی برگزاری این مراسم را به شدت محکوم کردند. در سخنان این مراجع بُعدی جدید به حواشی مراسم افزوده شده بود و آن اعتراض به صحبت‌های سخنران این جلسه جناب رحیم‌پور ازغدی درباره حوزه سکولار بود. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آسیبی که انقلاب اسلامی ایران از طرف تضعیف مرجعیت‌ می‌بیند با هیچ آسیب دیگر قابل مقایسه نیست. مشروعیت و اعتبار این انقلاب به تأیید مرجعیت است. حمله به این پایگاه در حکم زدن ریشه‌های انقلاب اسلامی است. حضرت امام خمینی یک مرجع بود و بلکه از موضع عقلانیت و اخلاق و عصری بودن پدیده مرجعیت و تفقه شیعی وارد معرکه تحقق عدالت در عرصه سیاسی اسلامی شد. آری امام خمینی عارف و فیلسوف و شاعر و متکلم هم بود اما براستی کدام عارف شیعی رهبر یک نهضت بوده است؟ کدام فیلسوف شیعی از موضع فیلسوفیتش جلودار یک …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمدتقی اکبرنژاد مدیر موسسه فقاهت و تمدن سازی اسلامی طی یادداشتی پیرامون واکنش برخی مراجع به مطالب مطرح شده در تجمع طلاب در مدرسه فیضیه قم نوشت: ‌‌بارها به این مسأله فکر کرده‌ام که چرا ما ایرانی‌ها با جدی ترین مسائل هم سر تعارف داریم! خیلی راحت‌ می‌توانیم بگوییم: “مردم بسیار خوبند و مشکل حاد فرهنگی نداریم.” و بحران فرهنگی افسارگسیخته را نادیده بگیریم! “گرانی‌های اخیر بازار سکه و ارز حبابی بیش نیست” و یک شبه ارزش دارایی یک ملت را به یک سوم کاهش دهیم! “مردم دلبسته انقلاب هستند” و چشم خودمان را به تراکم ناراحتی‌ها …

شبکه اجتهاد: در خصوص حادثه زیرزمین فیضیه و واکنش مراجع عظام، چند نکته قابل توجه است: ۱- دعوت از سخنران معلوم القال نشان می‌دهد که یا جریان افراطی حوزه چنان پایگاه خود را در بستر طبیعی حوزه از دست داده که دست به دامان ظرفیت‌های برون حوزوی خود شده و یا به دنبال یک سطح درگیری بالاتر است که تنها از عهده چنین گوینده‌ای بر می‌آید. در هر حال، رسیدگی و پیشگیری از حرکت‌هائی که از بیرون حوزه مدیریت می‌شود و هیچ نهاد حوزوی پاسخگوی آن نیست، یک ضرورت فوری است. ۲- مدیریت کلان حوزه از درون دچار واگرایی و …

سید صمصام‌الدین قوامی می‌گوید: لقب باقر العلوم برای پیشوای پنجم ما یک رمز در فرهنگ شیعه است. امام خمینی(ره) به ایشان در وصیت نامه خود اشاره می‌کنند و امام(ع) را مایه مباهات شیعه می‌دانند. به گزارش شبکه اجتهاد، پیشرفت علمی، تولید علم و توسعه از چشم اندازهای مهمی است که همواره مورد تأکید قرار گرفته است اما در میراث شیعه چه اندوخته‌‌ای برای این نیازها می‌توان یافت؟ مطالعه مدیریت علمی باقرالعلوم درسهای مهمی در نواندیشی و شکل دهی جریان‌های روشنفکری به ما می‌دهد. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدصمصام الدین قوامی، مدیر بنیاد فقهی مدیریت اسلامی، مدرس خارج فقه مدیریت اسلامی حوزه علمیه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: قرن اول هجری از نظر یوزف شاخت به عنوان مهم‌ترین عصر در تاریخ فقه اسلامی شناخته‌ می‌شود؛ زیرا در این دوره است که جامعه اسلامی جنبه‌های بارز فقه اسلامی را محقق ساخت و نهادهای حقوقی را پایه‌ریزی کرد. اولین جانشینان ‌پیامبر(ص) در این دوران هم به عنوان فرمانروا و هم قانون‌گذار عمل‌ می‌کردند. در تمام طول این قرن، فعالیت‌های اداری و تقنینی دولت اسلامی از یکدیگر قابل تفکیک نیست. این قانون‌گذاری اهمیتی به اصلاح حقوق عرفی یعنی چیزی که هدف ‌پیامبر(ص) اسلام در تدوین قوانین حقوقی اسلامی بود، نداشت بلکه خواسته اصلی‌اش مدیریت و سازمان‌دهی سرزمین‌های تازه …

شبکه اجتهاد: میرزا محمدحسین نائینی، در بیست‌وششم خرداد سال ۱۲۳۹ در نائین به‌دنیا آمد و در بیست‌وسوم مرداد ۱۳۱۵ در نجف، چشم از جهان فروبست. نائینی، از حیث گرایشات سیاسی به آخوند خراسانی و سید جمال‌الدین اسدآبادی نزدیک بود و البته برخلاف برخی از هم‌فکرانش به ولایت فقیه معتقد بود و در کنار این اعتقادش، از نخستین‌‌اندیش‌مندانی هم به شمار می‌رود که به صراحت از لزوم وجود قانون اساسی در دولت اسلامی سخن به میان کشیده است. شاید بتوان گفت مهم‌ترین اثر او کتاب «تنبیه‌الامه و تنزیه‌ المله» می‌باشد که در آن به دفاع از مشروطه پرداخته است؛ گرچه این …

شبکه اجتهاد: به جرأت می‌توانم بگویم در بین علمای محترم حوزوی که امکانِ مصاحبه با آنها را داشته‌ام، ساده زیست‌ترین و متواضع‌ترین روحانیِ پابه‌سن گذاشته‌ی دارای مسئولیتِ حکومتی را، آیت‌الله احمد بهشتی یافته‌ام. او فرزندِ حاج شیخ عبدالمجید بهشتی است و دکترای فلسفه‌اش را از دانشگاه تهران گرفته و سوابقی هم‌چون نمایندگی ادوار مختلفِ مجلس شورای اسلامی و ریاستِ دانشگاه قم را در کانامه‌اش دارد و در حال حاضر هم نماینده‌ی مردم استان فارس در مجلس خبرگان است. با این روحانیِ ۸۲ ساله که تألیفاتِ متعددی دارد، قبلاً هم به بهانه‌ی مصاحبه، فرصتِ گفت‌وگو داشته‌ام و همیشه، با مهربانی و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اگر از یک اصولی یا فقیه شیعه پرسیده شود که آیا عقل در دستگاه استنباطی فقه شما جای دارد یا نه؟ حتماً پاسخش مثبت خواهد بود. مشهور بودن منابع چهارگانه استنباطی فقه شیعه که دلیل عقل نیز یکی از آن‌هاست، این ارتکاز را در میان دانشیان این علم به وجود آورده است که عقل، از روشن‌ترین و بدیهی‌ترین منابع استنباط فقه شیعی و حتی اسلامی است. اگر مراد از عقل، همان قوه کشف معلومات باشد، روشن است که نه‌تنها دانش فقه و اصول، بلکه تمام دانش‌ها، نیازمند وجود این قوه هستند، اما مراد از «دلیل عقل» در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: رویکرد معصومان نسبت به بازی و تفریح، مسئله کمتر کارشده‌ای است، چه رسد به رویکرد ایشان نسبت به بازی‌های بزرگ‌سالان. حجت‌الاسلام ناصرالدین انصاری قمی اما با قرار دادن تبحرش در حدیث در کنار تسلطش بر وقایع تاریخی، مطالب جالب و کمتر شنیده‌شده‌ای را دراین‌باره بیان می‌کند. استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، از معدود تاریخ‌پژوهانی است که به این وجوه ناشناخته زندگی معصومان می‌پردازد، امری که گفت‌وگو با او را همواره لذت‌بخش می‌سازد. اجتهاد: رویکرد معصومان نسبت به بازی بزرگسالان چیست؟ انصاری‌قمی: اهل‌بیت(ع) هر آنچه را سبب نشاط و ورزیدگی جامعه باشد، نه‌تنها امضا، بلکه تشویق و …

شبکه اجتهاد: فرید مدرسی از فعالان عرصه رسانه‌ که چندیست حوزه مطالعاتی خود را به سمت نجف و تحولات سیاسی بغداد سوق داده است، در یاداشتی در روزنامه شرق با عنوان «زایمان عراق جدید» به طرح پرسش «مرجعیت نجف چگونه سیاستمداران را به خط کرد؟» پرداخته است. عراق در آستانه زایمانِ بزرگ است و تا چند روز آتی “عراقِ جدید” متولد می‌شود. نخست‌وزیر آتی باید پدر عراقِ جدید باشد؛ نه ناپدری. عراقی که سیاستمداران خالق آن نیستند و قدرت‌های دیگر آن را نمی‌آفرینند؛ همگی مهره‌هایی بزرگ و کوچک در صفحه شطرنج سیاست اند؛ شطرنجی که طراح آن مرجعیت نجف است. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای تبویب علم اصول، ساختارهای متعددی پیشنهاد شده است که پیش از این، در مجله «تحول ساختاری دانش اصول» به آنها پرداخته شد. یکی از این ساختارها، ساختار مبتنی بر حجت است. در این خصوص، با آیت‌الله سید نورالدین شریعتمدار جزائری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به گفتگو نشستیم. او در این گفتگو، به بیان مزایای ساختار مبتنی بر حجت پرداخت. اجتهاد: آیا ساختارهای متعدد مطرح در دانش اصول، تفاوت‌هایی را به لحاظ روش استنباط یا نتایج فقهی مترتب بر آن ایجاب می‌کنند؟ شریعتمدار جزائری: روشن است که اسلوب‌ها و ساختارهای مختلف در استنباط …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله آملی لاریجانی را اگرچه عموم مردم به ریاست قوه قضائیه می‌شناسند، اما او سالها پیش از آن، در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه و اصول می‌پرداخت. علاقه او به مباحث اصول فقه اما آن‌قدر بود که چندی بعد، مجله‌ای تخصصی در رابطه با این دانش، به نام «پژوهش‌های اصولی» را بنیان نهاد. او در سرمقاله اولین شماره از این مجله، به جایگاه شناسی علم اصول می‌پردازد و البته در میانه آن، بحث از اهمیت «فلسفه اصول فقه» را به میان می‌آورد. در زیر، گوشه‌هایی از یادداشت وی در رابطه با اهمیت دانش نوپای «فلسفه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مهم‌ترین مقالات موجود درزمینه فلسفه اصول فقه، مقاله علی عابدی شاهرودی است. او در زمره اولین پژوهشگران عرصه فلسفه اصول فقه به شمار می‌آید. در این مقاله، به کلیات و بایسته‌های فلسفه اصول فقه می‌پردازد. گزارشی کوتاه از این مقاله، ازنظر شما می‌گذرد. در ابتدای این مقاله بعد از تعریف فلسفه اصول فقه، از توصیفی یا توصیه‌ای بودن این علم سخن رانده‌شده است. به نظر نویسنده، فلسفه‌های مضاف علاوه بر اینکه به شناخت ساختار، ماهیت، روش، غایت و مبادی علم مضاف‌الیه خود می‌پردازد، نگاه بیرونی به این علم را نیز مدنظر دارد و به‌عنوان ناظر …

یکی از پیام‌های سیره امام علی(ع) در برخورد با خوارج «جلوگیری از نفوذ اجتماعی و قدرت سیاسی» آنان بود؛ زیرا برخورداری چنین تفکری از قدرت سیاسی پیامدهای منفی فراوانی دارد که «تفسیق و تکفیر دیگران»، «تحمیل و تفتیش عقاید»، «ایجاد محدودیت» و «خشونت و قتل» از جمله این پیامدهاست. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از جریاناتی که در زمان حکومت علوی ظهور کرد، جریان «تفکر تکفیری» بود. جریانی که با کوچکترین بهانه‌ای به تکفیر و تفسیق مخالفان خود مبادرت کرده و آثار کفر و فسق برآن مترتب می‌نمود. جریانی که پیش از آن در تاریخ اسلام سابقه‌ای نداشت، هر چند در …

شبکه اجتهاد: چهارمین قسمت برنامه تلویزیونى «شوکران» شب گذشته (دوشنبه ۲۲ مرداد) با حضور حجت‌‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد سطح خارج و رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم از شبکه چهار سیما روی آنتن رفت که مشروح پاسخ‌های این فقیه توانا به پرسش‌های پیام فضلی‌نژاد سردبیر برنامه در پی می‌آید: – دغدغه حضرتعالی در سال‌های گذشته معطوف به توسعه و بازسازی فقه شیعه بوده است و آثار مختلفی در حوزه‌های فقه، عقل، عرف و مصلحت به زبان‌های روسی، انگلیسی، اردو، عربی و فارسی از شما منتشر شده و در این حوزه نظرات و آرای جدیدی را ابراز فرموده‌اید. …

عضو هیئت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی معتقد است نائینی لوازم استقرار و بقاء تمدن اسلامی را مشروط به امور مهمی هم چون: عدالت، شورا، آزادی و مساوات آحاد مسلمین با اشخاص خلفاء و بطانه (نزدیکان) ایشان در حقوق می‌داند که از این میان از نقش اساسی استبداد و مقومات آن به عنوان عامل مهم و بنیادین در سقوط تمدن یاد می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، امروز سالروز درگذشت آیت‌الله میرزا محمدحسین نائینی غروی (۲۶خرداد ۱۲۳۹ – ۲۳ مرداد ۱۳۱۵)، مشهور به میرزای نائینی است. او تحصیلاتش را در نائین، اصفهان، نجف، سامرا و کربلا سپری کرد تا فقه، اصول، فلسفه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: شاخت در معرفی خصوصیات فقه اسلامی عنوان می‌دارد که از بارزترین خصیصه این علم، عدم یکنواختی آن است که در مقایسه با فقه یهود به خوبی قابل تشخیص است. فقه یهود با وجود آنکه بین دو بخش فقه دارای حاکمیت واحد مستقل و فقه سرزمین متفرق تفاوت‌هایی دارد اما از یک‌دستی بیشتری نسبت به فقه اسلامی برخوردار می‌باشد. فقه اسلامی حاصل واکاوی برگرفته از دیدگاه دینی و موضوعات حقوقی عاری از وحدت و شامل عناصر مختلفی از قوانین عربستان و عناصر بی‌شمار گرفته شده از مناطق فتح شده می‌باشد. فقه اسلامی در مقایسه با فقه مسیحیت نیز …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی است که تنها در سالهای اخیر اندکی بدان پرداخته شده است. همین امر موجب شده تا بسیاری از زوایای آن مغفول بماند. شاید بتوان یکی از مهم ترین مسائل مرتبط با این دانش را تبیین دقیق قلمرو مسائل آن دانست. در این میان، برخی از فضلای قم، اهتمام فراوانی در تبیین مباحث این دانش به خرج داده‌اند. یکی از این افراد، حجت‌الاسلام دکتر سعید ضیائی‌فر، عضو هیئت علمی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است. او که به گفته خود، بیش از هفت سال است که به این دانش …

شبکه اجتهاد: دکتر حسن انصاری پژوهشگر حوزه علم کلام و فلسفه اسلامی در انستیتوی مطالعات اسلامی برلین و مدرس اصول فقه و تاریخ علم کلام در این دانشگاه است. این عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات عالی پرینستون آمریکا در یادداشتی در خصوص نواندیشی دینی آورده است: نکته نخست: در اینکه نواندیشی دینی در مآل قصد خدمت به دین و تفکر دینی و دفاع از دین دارد البته تردیدی نیست. همچنانکه تردیدی نیست که تأملات نظری نواندیشان دینی به ویژه آنچه در حوزه فلسفه معرفت دینی و هرمنوتیک متون دینی ارائه داده‌اند توانسته در دو دهه گذشته تأملاتی را از سوی …