شبکه اجتهاد: احادیث زیادی از اهل بیت علیهم السلام دربارهی تقیه وارد شده است؛ مانند «تقیه، دین من و پدران من است.» اما برخی بر این باورند که تقیه در فرایند ارتباط با دیگران، مکلات بسیاری را به وجود آورده است. احادیث زیادی از اهل بیت علیهم السلام دربارهی تقیه وارد شده است. مانند «تقیه، دین من و پدران من …
Read More »دیدگاه (گفتوگو/یاداشت)
قانون اساسی و حرمت شرعی حریم خصوصی مردم/ جلیل محبی
شبکه اجتهاد: موضوع حریم خصوصی و تفکیک آن از فضای عمومی از مهمترین موضوعات حقوق ملت در هر نظام حقوقی است وهر سیستمی با توجه به مبانی شکل دهنده قوانین و مقررات چارچوبهای خاصی را برای این موضوع در نظر میگیرد. در نظام حقوقی ایران با توجه به اصل چهارم قانون اساسی که ابتنای هر قانون و مقررهای را بر …
Read More »قاعده «نفی سبیل» حمایت از کالای «ایرانی» را واجب نمیکند/ تقویت تولید داخلی، واجب کفایی است
اختصاصی شبکه اجتهاد: حضرت آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در ادامه نامگذاریهای هوشمندانه سالها با محوریت اقتصاد، سال جدید را سال «حمایت از کالای ایرانی» نامگذاری کردند. این اقدام بسیار مهم میتواند گره بسیاری از مشکلات اقتصادی کشورها بگشاید. حمایت از کالای ایرانی به معنای حمایت از تولید ایرانی، کارگر و کارفرمای ایرانی و معیشت خانواده ایرانی است. بدون …
Read More »ایران باید مُدهای اسلامی را طراحی کند، اگرچه مستلزم صرف هزینه باشد
اختصاصی شبکه اجتهاد: وقتی از مدگرائی صحبت میشود، در نگاه اول، رابطه آن با مفاهیم تجمل و حب دنیا در نظر جلوه میکند. اما پرسش اصلی این است که آیا اساسا تجمل و حب دنیا، از عناوین محرم در شریعت هستند تا ملازمه آنها با مدگرائی، موجب سرایت حرمت به آن شود یا خیر؟ در این خصوص با حجتالاسلام نجفی …
Read More »سکولار شدن یا ارتداد خفی؟/ داود مهدویزادگان
چرا روایت مشاهدات یک طلبه از تغییر فکر و سبک زندگی طیفی از طلبهها برای پاره ای از روشنفکران و رسانههای غربی تا این اندازه مهم میشود؟ شبکه اجتهاد: نهضت مشروطیت ایران از دو طیف فکری دینی و سکولار ( دنیوی و این جهانی اندیش) تغذیه میکرد. وقتی به رهبران و فعالان طیف سکولار نظر میافکنیم، متوجه میشویم که خیلی …
Read More »شهید محمدباقرصدر؛ پدرخوانده قانون اساسی جمهوری اسلامی
شبکه اجتهاد: شهیدمحمدباقرصدر را بیشتر با دیدگاههای اقتصادیاش در «اقتصادنا» میشناسیم و اندیشههای فلسفیاش در زمانهای که فلسفه در حوزه، میوه ممنوعه بود. او مانند امام موسی صدر و امام خمینی(ره) با نگرشی نو نسبت به علوم اسلامی، حوزه علمیه و رابطه بین مردم و روحانیت برای نظام سازی در عرصه اجتماع و سیاست شناخته میشود، اما شناخت کامل و …
Read More »گرایش استصحابی در عمل؛ یکی از موانع اصلاح حوزه/ شهید محمدباقر صدر
اختصاصی شبکه اجتهاد: آنچه در پیشروی دارید، خلاصۀای از سخنرانیهای آیتالله شهید سید محمدباقر صدر در بحثهای پس از درس خارج است که در فاصله سالهای ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۸ هجری شمسی ایراد شده و به موضوع وضعیت حوزه و وظایف و آیندۀ آن میپردازد. یکی از نشانههای اخلاق انسان عامل ، میل وی به تجدید و نوآوری در روشهای عمل یا …
Read More »شهید صدر؛ بهمثابۀ الگویی چندجانبه برای تحول حوزه/ حسین ایزدی
شبکه اجتهاد: شهید آیتالله سیدمحمدباقر صدر از نوابغ معاصر بود که نظریهپردازیها و نوآوریهای متعددی را در عرصههای مختلف علوم اسلامی بهارمغان آورد. تا آنجا که رهبر معظم انقلاب در تعبیری بلیغ، سطح آفرینش علمی او را چنین بیان میکند: “مرحوم آقای صدر بهمعنای واقعی کلمه، یک نابغه بود. ما در زمینۀ مسائل فکری و اسلامی و در زمینۀ فقه …
Read More »اسراف، بیجا مصرف کردن است/ در بهداشت و توسعه بر عیال، اسراف معنا ندارد!
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام علی فاضلی هیدجی، استاد سطح عالی حوزه علمیه قم، در گفتگوی اختصاصی با اجتهاد، به بررسی امکان استدلال به دلیل حرمت اسراف برای اثبات حرمت یا کراهت مدگرائی پرداخت. او که شاگردی آیات عظام وحید خراسانی و میرزا جواد تبریزی را در کارنامه دارد، معتقد است اسراف دارای معیارهای پنجگانه است و به این راحتی نمیتوان …
Read More »سازماندهی حوزه ؛ ابزار نه هدف/ سید محمدباقر صدر(ره)
اختصاصی شبکه اجتهاد: آنچه در پیشروی دارید، خلاصۀای از سخنرانیهای شهید سید محمدباقر صدر در بحثهای پس از درس خارج است که در فاصله سالهای ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۸ هجری شمسی ایراد شده و به موضوع وضعیت حوزه و وظایف و آیندۀ آن میپردازد. سازماندهی حوزه ؛ ضرورتی اجتنابناپذیر بهنظر بنده لزومی ندارد از درستی مقولۀ سازماندهی حوزه و ضرورت آن بهجهت …
Read More »حمایت از کالای داخلی، واجب یا مستحب؟/ علی شمشیری
اختصاصی شبکه اجتهاد: از قواعد مشهور بین فقها شیعه، قاعده نفی سبیل کافران بر مؤمنان است. خداوند متعال در سوره نساء آیه ۱۴۱ میفرماید: لَنْ یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً. آیه شریفه، اخبار به نفی غلبه و سلطه تکوینی کافران بر مؤمنان را بیان نمیدارد؛ زیرا اخبار به نفی غلبه و سلطه تکوینی کافران بر مؤمنان، باوجدان وقوع خارجی …
Read More »معاملات پول مجازی از نوع غَرری است و اشکال شرعی دارد
عضو شورای فقهی بانک مرکزی با بیان این که معاملات پول های رمزی غَرری است گفت: پول مجازی پدیده مرموزی است که اصل وجود، اعتباردهنده، هدف از انتشار و ترویج و ارزش آن همگی مبهم است و هریک از این عوامل به تنهایی موجب غرری شدن معامله می شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی …
Read More »حمایت از کالای ایرانی، آغاز مصیبت فقه سنتی!/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: نامگذاری سال ۹۷ از سوی رهبر انقلاب به نام سال «حمایت از کالای ایرانی» اگرچه در نگاه اول، اینگونه مینماید که یا ربطی به دانش فقه ندارد و یا در نگاه خوشبینانه، میتوان از ظرفیتهای رویکرد فعلی به فقه برای تئوریزه کردن فقهی این نامگذاری در راستای تشویق بیشتر مردم در عمل به این شعار کمک گرفت، …
Read More »اقتضائات زمان و مکان در مورد اِسراف معنا ندارد/ تعدی از موارد «لا سرف» قیاس باطل است
اختصاصی شبکه اجتهاد: مد و مدگرایی پدیدهای است که کمابیش در میان همه اقشار جامعه وجود دارد، اما در این میان، جوانان و نوجوانان بیش از دیگران به مد اهمیت میدهند. در رابطه با مدگرایی، از جهات مختلفی فقهی میتوان، بحث کرد. از یکجهت میتوان از باب تشبه به کفار، وارد این بحث شد و بحث مد را از حیث …
Read More »مدگرایی فینفسه حرام نیست، مگر اینکه موجب ترویج شعائر غیردینی شود
اختصاصی شبکه اجتهاد: هر ساله به پایان سال که نزدیک میشویم، بحث از مد سال آینده نقل محافل مختلف به خصوص جوانان میشود. این مسئله این پرسش را به ذهن متبادر میکند که آیا مدگرائی حرام است یا خیر. در این رابطه با حجتالاسلام سید منیرالدین خباز قطیفی، استاد عرب زبان حوزه علمیه قم و شاگرد مطرح آیتالله سیستانی گفتگو …
Read More »چرا خداوند آخرین پیامبرش را در عربستان مبعوث کرد؟/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: درباره سیره رسول خدا (ص) و تاریخ اسلام، بررسیهای مختلف و متعددی شده است. یک نمونه جدید از این آثار که با نگاهی مناسب جوانان پرسشگر امروزی تالیف شده مجموعه دو جلدی «تاریخ سیاسی اسلام» تالیف استاد رسول جعفریان است
Read More »اسراف، عقلا و شرعا حرام است؛ جای بحث ندارد!
اختصاصی شبکه اجتهاد: طرفداران مدگرائی، همواره با این اتهام مواجهند که عملشان مصداق اسراف است. در اینجا این پرسش مطرح می شود که آیا مصداقیت مدگرائی برای اسراف درست است؟ و بر فرض صحت، آیا اساسا اسراف حرام است و حرمت آن نیز مطلق و بدون قید است؟ در این رابطه با حجتالاسلام محمد باقری شاهرودی، مدرس سطوح عالی حوزه …
Read More »در روش اجتهاد موجود جایی برای معیشت مردم نیست/ وارث ۱۴۰۰ سال فقه خارج از صحنه هستیم
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی میرزایی مدیر عامل سابق خانه کتاب ایران و رایزن اسبق فرهنگی ایران در لبنان بوده است. وی بنیانگذار مؤسسهٔ توسعهٔ تحقیقات تمدن اسلامی در لبنان است؛ مؤسسهای که یکصد و پنجاه اثر تحقیقاتی در حوزهٔ ایرانشناسی، شیعهشناسی، تمدنپژوهی، قرآنپژوهی و توسعه روابط ایران و جهان عرب در کارنامهی آن به چشم میخورد. از حجتالاسلام میرزایی …
Read More »مدگرایی، لزوما مصداق تجمل نیست/ بعضی از مدها با پوشش اسلامی منافات دارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: انسان ذاتا موجودی رفاه طلب و کمالگرا است، هم در بعد معنوی و هم در بعد مادی و در طول زندگی همیشه به دنبال زندگی مرفه و عاری از مشکلات و رنجها است. او همواره در طول تاریخ، بهترینها را برای خود خواسته و هیچگاه به آنچه داشته قانع نبوده است، به طوری که امروزه بسیاری از …
Read More »فقه، عهدهدار مدنیت تمدن اسلامی/ داود مهدویزادگان
شبکه اجتهاد: تمدن عبارت از منظومهای از معرفت بشری متکثر و تعینیافتهای است که در اثر بر قراری نسبتی خاص با هستی پدید میآید. جوهره تمدن بر مدنیت آن است. آغاز شکلگیری تمدن با بحث از مدنیت است و آغاز فروپاشی تمدن با انحطاط مدنیت است. برای همین است که در نامگذاری منظومه بشری (تمدن) از میان جمیع مولفههای تمدن، …
Read More »حب دنیا، اصطلاحی اخلاقی است نه فقهی/ حب دنیا، حکم واحد ندارد، باید به مصادیق نگاه شود
اختصاصی شبکه اجتهاد: درآیات متعددی از قرآن کریم در مورد حب دنیا و دلباختگی و دلدادگی در برابر زرق و برق دنیا سخن به میان آمده است. در بیان قرآن و روایات، دنیا به دو قسم است: دنیای مذموم و دنیای ممدوح. در اغلب مواردی که در کلام معصومان (ع)، سخن از دنیا به میان آمده و انسانها را از …
Read More »مدگرائی غالبا ملازم با تجمل و حُبّ دنیا است/ ازخودباختگی و تضعیف اقتصاد، از آثار مدگرائی است
اختصاصی شبکه اجتهاد: زندگی اجتماعی همواره در حال تغییر و تحول است و در هرزمانی، دنیا بارنگی تازه و جدید خودنمایی و جلوهگری میکند. مد، همان شیوه تازهای است که به وجود آمده و عدهای طبق آن رفتار میکنند. مد، شیوه زندگی، حرف زدن، لباس پوشیدن، آرایش خانه و وسایل آن، حتی کسبوکار و در جدیدترین نوع آن فکر و …
Read More »سیره پیامبر(ص) در برخورد با منکرات اجتماعی/ محمدحسین رجبی دوانی
شبکه اجتهاد: از ۲۳ سال نبوت پیامبر اسلام(صلّیاللهعلیهوالهوسلّم)، ۱۳ سال آن در مکه، صرف تبلیغ اسلام شد و ۱۰ سال آن، در مدینه، صرف تشکیل حکومت اسلامی. واضح است که بسیاری از احکام اسلامی (مثل احکام قضایی یا روابط اجتماعی بین مردم در جامعه)، برای اجرایی شدن، نیازمند تشکیل حکومت است و پیامبر(صلّیاللهعلیهوالهوسلّم) نیز چنین کردند. طبیعتا زمانی که قوانینی …
Read More »۶ نمونه از تعارضهای نهضت آزادی با فقه اسلامی/ محمدعلی صدرشیرازی
مروری بر اندیشههای مهدی بازرگان به عنوان بنیانگذار نهضت آزادی، گواه آن است که برداشتهای گزینشی و سطحی آنها از فقه و آموزههای دینی، چگونه زمینههای سقوط به دامان اومانیسم و لیبرالیسم التقاطی را برای بخشی از جوانان فراهم کرد. موضوعاتی چون برداشت تحریفی از تبری، برداشت خلاف از رحمانیت خدا و رد اجرای احکام دین، عدم تسلط بر روایات …
Read More »آراستگی پیامبر(ص)، به معنای استفاده از لوازم آرایشی امروزی نیست!
در دین اسلام، ائمه معصومین (ع) یکی از بهترین الگوهایی هستند که سبک و سیره آنها میتواند در زندگی بشری تأثیرگذار باشد و بشر را به کمال برساند. اگر بخواهیم برای مسائل مبتلابه جامعه امروزی، راهکار ارائه کنیم، بهترین راهحل مشکلات جامعه امروز رعایت سیره اهلبیت (ع) است. اختصاصی شبکه اجتهاد: تعالیم اسلام حاوی مجموعهای از باورها و معارف بنیادین …
Read More »مدگرائی ملازم با دنیاطلبی نیست/ جامعه ما در رابطه با پدیده مد، واکنش یکدستی ندارد
ازآنجاکه همواره کالای مد شده، شیوههای رفتاری، هنجاری و ارزشهای خاصی در بین نوجوانان و جوانان ایجاد کرده و مد، عاملی برای انتقال هنجار و ارزشی از جامعهای به جامعه دیگر میشود، بررسی زمینهها و پیامدهای مدگرایی یکی از موضوعات مهم در جامعه ما محسوب میشود. اختصاصی شبکه اجتهاد: مد، پدیدهای است خاصه جامعه انسانی که با مفهوم مدرنیسم ارتباط …
Read More »بررسی احادیث شیعی درباره عید نوروز/ سید محمدجواد شبیری
شبکه اجتهاد: آیا عید نوروز را میتوان عیدی دینی تلقی نمود؟ آیا ماهیت این عید، مخالف با دین است؟ آیا میتوان گفت شارع مقدس در نفی یا اثبات این عید جهتگیری خاصی داشتهاند؟ استاد سید محمد واد شبیری زنجانی جلسه درس خود به تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۹۶ به بررسی این موضوع پرداخته است. در ادامه متن کامل این سخنان تقدیم …
Read More »برای مقابله با غرب، باید مد اسلامی تولید کنیم
حب دنیا در مدگرایی مستتر است. ولی لزوماً به معنی این نیست که این کار توأم با تجمل یا زیباسازی خود باشد یا رفتار غیرطبیعی در آن وجود داشته باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: مدگرایی را میتوان ناشی از عوامل و زیرساختهای تاریخی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و روانشناختی دانست. اسلام، امروزی شدن و نوگرایی در سبک و شیوهى لباس پوشیدن …
Read More »چرا جشن نوروز در دوره صفویه مهم شد؟/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: علامه مجلسی که نقش مهمی در تبین و باز تعریف مبانی شیعه در جامعه صفوی دارد، در رساله «اختیارات» شرح مختصری در باره منشأ تقویم هجری دارد، تقویمی که علی القاعده با ماه محرم آغاز میشود. همان جا میگوید، اگرچه «محرم» برای عامه، یعنی اهل سنت، آغاز سال است، اما شیعیان در این باره اعتنایی ندارند، زیرا ماه …
Read More »دنیاگرایی و دنیا گریزی در قرآن کریم/ علی شریفی
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از نکات کمتر گفته شده در رابطه با مد و مدگرائی، بیان نظر قرآن کریم در رابطه با تجمل و استفاده از مدهای روز است. در این رابطه، حجتالاسلام دکتر علی شریفی، استاد جامعهالمصطفی قم، در یادداشتی برای اجتهاد، به واکاوی این موضع پرداخته است. قرآن علیرغم اینکه «کتاب مبین» و فصیحترین بیان است، به فرموده …
Read More »