دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

شبکه اجتهاد: اخیراً یادداشتی از استاد ارجمند و متخلق دکتر رضا داوری اردکانی درباره عدم امکان علوم انسانی اسلامی و عدم صلاحیت ورود دین به این عرصه منتشر شد که درباره آن نکاتی را عرضه می‌دارم: اگر دست دین و وحی را از ارائه و تعلیم علومی که مربوط به ساحت هدایت انسان و مدیریت جامعه انسانی است کوتاه بدانیم …

یک استاد حوزه علمیه گفت: استناد به فتوا برای اجباری کردن و مجازات کردن یک فرد متخلف از وظایف دینی بدون در نظر گرفتن نظر کارشناسان امور اجتماعی بی‌مورد است. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمد سروش محلاتی استاد حوزه علمیه و پژوهشگر مسائل فقهی معتقد است که تشویق و ترغیب به حجاب و استفاده از شیوه‌ها و روش‌هایی که به تقویت …

شبکه اجتهاد: نامه چالش‌برانگیز دکتر رضا داوری مبنی بر نفی امکان تحقق علوم انسانی دینی برداشت‌های متفاوتی را از سوی جامعه علمی کشور در پی داشت و زمینه دگراندیشی در باب این موضوع بنیادین را فراهم ساخت. مقوله «علم دینی» از زمره موضوعات بنیادینی است که همگام با شکل‌گیری انقلاب اسلامی و تأکید رهبران و پیشوایان انقلاب بر اسلامی‌سازی علوم …

شبکه اجتهاد: مرحوم میرزا مهدی اصفهانی، عالم متقی خراسان در نیمه اول سده بیستم چندین کتاب در اصول فقه دارد. او از شاگردان میرزای نائینی بود و مجلس تدریس اصول فقه هم در مشهد داشت. برخی از علاقه مندان به مکتب تفکیک مدعی اند مرحوم میرزا مبانی جدیدی در اصول فقه داشته که البته جالب است مورد بررسی قرار گیرد. …

مدیر مرکز پژوهش و تحقیقات مصر با اشاره به نقش نهادهای دینی در کاهش قدرت الازهر تاکید کرد که وابستگی الازهر به حاکمیت سبب شده تا استقلال این نهاد دینی از میان برود. شبکه اجتهاد: مسأله نفوذ وهابیت در جامعه دینی مصر به یکی از مسائل بحث برانگیز در میان نخبگان فکری و روشفنکران دینی مصر تبدیل شده است. نظام …

 شبکه اجتهاد: فرآیند عادی سازی انقلاب الهی رسول الله صلی الله علیه و آله در مساله جانشینی خیلی سریع اتفاق افتاد. ماجرای سقیفه آغار گر این فرایند بود و نظام ولایت و امامت به نظام خلافت تبدیل شد. اکنون، باید این نظام مشروعیت سیاسی خود را اثبات کند و به مردم نشان دهد که به سنت ولایی رسول خدا وفادار …

این طور نیست که چیزی به ائمه جمعه دیکته شود. ممکن است بولتن خبری و بریده جراید، رسانه‌ها در اختیارشان گذاشته شود، اما یکی از ممیزه‌های نماز جمعه در کشور ما این است که هر خطیبی خودش تصمیم بگیرد که مطالبش را تنظیم کند. در صورتی که در کشورهای جنوب کشور ما دیکته می‌کنند. متن واحدی به خطیب می‌دهند، از …

شبکه اجتهاد: محمدهادى مفتح که هنگام ترور و شهادت پدرش به دست گروهک فرقان در دانشکده‌ی الهیات دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۸، دوازده سال بیش‌تر نداشت، سعی می‌کند هرچه بیش‌تر جا پای پدر تلاش‌گرش بگذارد. او در حوزه تدریس می‌کند و بنا به میراثی که پدر برای او گذاشته، در دانشگاه قم نیز نقش استادی را ایفا می‌کند. اتفاقاً چند …

رییس اسبق مرکز تحقیقات مجلس خبرگان رهبری معتقد است اشکالی ندارد بسیاری از وظایف مجمع تشخیص مصلحت به عهده مجلس شورای اسلامی گذاشته شود. مثلا وظیفه‌ای مانند مشارکت در بازنگری قانون اساسی یا مشاوره با رهبری در برخی از امور ذکر شده و شاید بهتر بود این وظایف به عهده مجلس گذاشته شود. در هر صورت به نظر می‌رسد هر …

شبکه اجتهاد: در سال ۱۳۳۱ در مشهد به دنیا آمد و در سال ۱۳۴۷ وارد حوزه‌ی علمیه شد. غیر از تحصیلات حوزوی، دکترای فلسفه و کلام اسلامی از دانشگاه تهران را هم در کارنامه‌ی علمی‌اش دارد. او که شاگرد شهید مطهری هم بوده، در میانه‌های مصاحبه وقتی می‌خواهد از استاد دیگرش آیت‌الله جوادی آملی جمله‌ای را ذکر کند، بسیار متواضعانه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در روایتی، محمودبن لبید از حضرت فاطمه‌زهرا سلام‌الله‌علیها سؤالی در باب امامت علی علیه‌السلام می‌پرسد و ایشان در پاسخ می‌فرمایند: «… مَثَلُ الإمام مَثلُ الکعبه إذ تُؤتی وَ لا تَأتی؛ … مَثل امام، مثل کعبه است که به‌سوی او می‌آیند و او به‌سوی کسی نمی‌رود.»[۱] این کلام در پاسخ به این پرسش تاریخی شیعیان در طول تاریخ …

مسایل و مشکلات موجود خصوصا در بعد اقتصادی این سوال را به میان می‌آورد که کشور ما چقدر در زمینه فقه و به روز رسانی آن موفق بوده است و اصولا آیا حوزه فرصت و آزادی لازم برای بیان دیدگاه‌های فقهی مختلف داشته است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجت الاسلام والمسلین مرتضی جوادی آملی، حل بخشی از این مشکلات و …

شبکه اجتهاد: کلام سیاسی یکی از شاخه‌های معرفتی کلام اسلامی است که از آغاز بر محور بحران خلافت و امامت در جامعه اسلامی شکل گرفته است. تمرکز کلام سیاسی به صورت سنتی در مکتب اهل البیت(ع) بر تبیین جایگاه و مشروعیت الهی امامان دوازده گانه بود و در عصر غیبت امام زمان(عج) پیرامون «نیابت» و جانشینی از آن حضرت بحث …

شبکه اجتهاد: چند روز قبل و در آستانه آغاز چهلمین سال حیات انقلاب اسلامی در یک خبرگزاری رسمی مطالبی علیه یک از همراهان این انقلاب و افتخارات معاصر حوزه‌های علمیه منتشر شد که جای تعجب و تأسف بسیار داشته و دارد. جلال‌الدین فارسی نویسنده و فعال سیاسی سابق در گفتگویی با ایراد مطالبی بی‎پایه ضمن هتاکی علیه امام موسی صدر، …

شبکه اجتهاد: با طرح مجدد موضوع حجاب قانونی و اختیاری در این روزها، دوباره این مساله مطرح شده است که موضع مرحوم آیت‌الله طالقانی در این باره چه بوده است؟ با مراجعه ای که به متن کامل  مصاحبه تلویزیونی آیت‌الله طالقانی (و نه صرفا بریده ای از آن) داشتم، تحلیل بنده از موضع آیت‌الله طالقانی چنین است: ۱- امام خمینی …

رهبری در سال ۸۹ به قم آمدند و عده‌ای از بزرگان در جلسه با ایشان از وضعیت علمی حوزه تعریف کردند؛ اما من به ایشان گفتم که آقا اگر نظر من را می‌خواهید باید بگویم که این حوزه فقیه‌پرور نیست. امروز نمی‌توان به حوزه برای فقیه‌پرور بودنش امیدی داشت مگر مراکز اقماری که کارهای اجتهادی خوبی انجام می‌‌دهند. شبکه اجتهاد: …

حجت‌الاسلام بهجت‌پور گفت: کاملا روشن است عملی که موجب وهن دین است هرچند به‌اندازه گفتن یک کلمه نباید اتفاق بیفتد و قمه‌زنی که بدون‌شک موجب وهن دین و مذهب است، قطعا نباید اتفاق بیفتد. شبکه اجتهاد: اخیرا فردی از جریان شیرای‌ها در سخنانی نسبت به بزرگان انقلاب اسلامی، ولایت فقیه و دفاع مقدس هجمه برده است؛ به‌همین‌خاطر برای روشنگری در …

شبکه اجتهاد: سه سال قبل از آنکه حکم قتل سلمان رشدی از سوی امام خمینی صادر شود، رمان دیگری از او با نام «بچه‌های نیمه‌شب» برنده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به عنوان بهترین رمان خارجی شده بود. هم «بچه‌های نیمه‌شب» و هم «آیات شیطانی» به زادگاه احمد سلمان رشدی یعنی هند مربوط بودند. حالا در بیست و نهمین سالروز …

شبکه اجتهاد: مطلب پیش روی حاصل مصاحبه مفصل با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی نژاد، با موضوع حجاب است. ایشان متولد ۱۳۴۲ در شیراز است. تحصیلات و تخصص اصلی وی زنان، خانواده و جنسیت در اسلام است. زیبایی نژاد مدیر مرکز تحقیقات زن و خانواده (وابسته به حوزه علمیه قم) از بدو تاسیس آن (۱۳۸۰) تاکنون است؛ و با توجه به …

شبکه اجتهاد: وقوع انقلاب اسلامی ایران، در قرنی که جهان به‌سرعت به‌سمت دنیوی‌شدن پیش می‌رفت، خلاف جریان می‌نمود. این پدیده نظریه‌پردازان را به واکنش‌های مختلفی واداشت و عده‌ای ماهیت آن را انکار و آن را در عداد انقلاب‌های مدرن قلمداد کردند و عده‌ای آن را پسامدرن دانسته و بعضی هم سعی کردند روایتی همدلانه از آن ارائه دهند. این انقلاب …

نهاد نمازجمعه در اندیشه‌های فقهی جایگاه والایی دارد اما در اوضاع امروز جامعه ایران با استقبال گرم و درخوری مواجه نمی‌شود، آیت‌الله عالمی و آیت‌الله بطحایی دیدگاه‌های خود را درباره چرایی این اتفاق بیان کردند. شبکه اجتهاد: اهمیت و جایگاه ممتاز و منحصر بـه فـرد نـماز‌ جمعه،‌ با‌ مراجعه به قرآن کریم و سخنان معصومین(ع) و نیز سنّت و سـیره …

شبکه اجتهاد: عضو ۸۳ ساله‌ی مجلس خبرگان رهبری که اهل شهر فساست، از دانشگاه تهران دکترای فلسفه دارد. این مدرس دروس خارج، بر خلاف سنّش، از لحاظ فکری و چهره‌ی ظاهری، فعّال و شاداب است و در قم مؤسسه‌ای دارد که بنیان آن را هم به تازه‌گی بنا نهاده است و در آن‌جا به نوشتن کتاب‌هایش مشغول است. احمد بهشتی، …

مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: وجهه غالب انقلاب اسلامی، ریشه در مبانی‌ای دارد که عمدتا رویکرد دینی و فکری سیاسی دارند و در مبانی فقهی ما کاملا مشهود است که به صورت خاص می‌توان به بحث ولایت فقیه اشاره کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، انقلاب اسلامی دستاوردهای مهمی را برای جامعه اسلامی ما و همچنین مستضعفان …

چالش اصلی نه در ضعف آگاهی ما از حقانیت عملی ولایت فقیه و نه در شبهات علیه منابع دینی ولایت فقیه، بلکه در ناهمخوانی روح لیبرالی زمانه ما یعنی پارادایم تمدنی لیبرال با خود ایدۀ ولایت فقیه است؛ و علمای روحانی مخالف ولایت فقیه امام نمی‌دانند که مخالفت‌شان از آبشخور لیبرالیزم (نه به مثابه یک ایدئولوژی قرن بیستمی بلکه به …

دکتر عبدالهادی زارع گفت: تمام مسائل دادگاه‌ها در مورد ازدواج و طلاق و ارث به کمیته فتوا ارجاع داده می‌شود، زیرا طبق قانون اساسی مصر، الازهر مسئول امور اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عبدالهادی زارع رئیس کمیته فتوای دانشگاه الازهر در گفت‌وگو با پایگاه مصری الیوم السابع درباره مسائل متعددی مانند دایره مخاطبان کمیته فتوا، نوع پرسش‌هایی که …

من بارها گفته‌ام که ولایت فقیه بنیاناً عقلی است و نشت عاطفی هم دارد و ما نمی‌توانیم نشت عاطفی‌اش را بگیریم اما این طور نباشد که بگوییم بنیان عاطفی دارد نشت عقلانی هم دارد؛ نه. اینجا بحث عقل و عشق است. هنوز بشر از عقل در برابر عشق می‌گوید در حالی که عقل و عشق با هم هستند. ما باید …

اختصاصی شبکه اجتهاد: به باور برخی، تمدن در ذات خود، همسانی با شرایط روز را در بردارد، بنابراین با صرف تمسک به نصوص شرعی که متعلق به زمانی دور از زمان فعلی هستند، نمی‌توان تمدنی را برای امروز طرح‌ریزی کرد. این موضوع را با حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی، رئیس مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی مشهد در میان گذاشتیم. …

شبکه اجتهاد: به‌طور کلی سه نقطه قوت مهم از آغاز برای انقلاب مطرح بوده و هست. ۱- اسلامی بودن آن ۲- مردمی بودن ۳- رهبری انقلاب که مبتنی بر ولایت دینی و فقاهت است. سه اصل یادشده باعث پیدایش انقلاب و دوام آن در چهار دهه پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی بوده است. در مقابل عوامل قوت یاد شده؛ …

شبکه اجتهاد: جریان انقلاب اسلامی و حضور قدرتمند زنان مسلمان در بزرگ‌ترین رویداد اجتماعی ـ سیاسی قرن بیستم، موجب رویکردی نوین در عرصه مباحث اجتماعی مربوط به زنان شد. جهانیان از این‌که می‌دیدند زنان ایران با پشت کردن به الگوهای غربی و فروگذاشتن فرهنگ برهنگی بیش ‌از پیش در عرصه‌های مختلف علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی حضور پیداکرده‌اند، دچار شگفتی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از موضوعات مطرح در روابط میان حاکم و مردم، موضوع اعتراض است. سؤال این است که آیا فقه، در خصوص اصل این موضوع حقی برای مردم قائل است یا خیر؟ اگر چنین حقی وجود دارد، محدوده عملکرد شرعی عناصر دخیل در این امر یعنی مردم و حاکمان کجاست؟ حق اعتراض در فقه اسلامی، موضوعی است که …