نشست نقد قبل از چاپ کتاب «فلسفه اصول فقه، تکامل در مبانی روش تفقه مبتنی بر مبانی کلامی استاد میرباقری» با ارائه حجتالاسلام یحیی عبدالهی مولف اثر و پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی قم و نقد حجتالاسلام والمسلمین حسنعلی علیاکبریان استاد حوزه و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در روزهای پایانی آذرماه با حضور علاقهمندان در سالن جلسات …
Read More »آخرین اخبار
گفتمان سنتی، گفتمان انقلاب و لایحه ارتقا امنیت زنان/ مجید دهقان
شبکه اجتهاد: گفتمان دینی از پیش از مشروطه تا دهههای بعدی در مسائل زنان دو ویژگی کلی داشت: اول این که مسالهاش دین بود و به مسئله زنان به عنوان اشکالی بر دین مینگریست. دوم این که خانوادهگرا بود با تفسیری که زنان را درون خانواده تعریف میکرد و با مفهوم خانوادهگرایی با هرگونه حضور اجتماعی زنان مخالفت میکرد. اندیشه …
Read More »طالبان و مذاهب افغانستان؛ از انکار تکثر مذاهب تا دستور جمع آوری کتابهای مغایر با فقه حنفی
طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، بارها متهم به نقض آزادی مذاهب در افغانستان، از جمله نقض حقوق و آزادیهای مذهبی شیعیان شدهاند. اما به تازگی اظهارات و اقداماتی از سوی مقامها و ادارات این گروه صورت گرفته است که به باور کارشناسان نوعی «انکار تکثر و تنوع» مذاهب افغانستان است. به گزارش شبکه اجتهاد، ندا محمد ندیم، سرپرست …
Read More »قاعده ربح و تأثیر آن در عدالت اقتصادی
کرسی ترویجی «قاعده ربح و تأثیر آن در عدالت اقتصادی» با همکاری پژوهشگاه فقه نظام و مدرسه عالی ولی امر (عج) با حضور حجتالاسلام والمسلمین سعید واعظی عضو شورای فقهی بانک مرکزی برگزار شد. در این کرسی، حجتالاسلام کمیل قنبرزاده مدیر مجتمع عالی ولی امر (عج)، ارائه دهنده بحث، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی معاون پژوهش حوزههای علمیه ناقد، و …
Read More »حب و بغض زهرای مرضیه حاکم بر ادله شرعیه/ مسعود بُندار
اختصاصی شبکه اجتهاد: اوامر و نواهی شارع حاکی از محبوبیت و مبغوضیت آن موضوع دارد. محبوبیت علت برای امر و مبغوضیت علت برای نهی شارع است. این کشف لمی است و گاهی کشف انی است که از دستوری که از شرع رسیده است پی به محبوبیت و مبغوضیت آن نزد شارع میبریم. بر این اساس اگر صرف محبوبیت و مبغوضیتی …
Read More »حجیت و کارآمدی در فقه و قانونگذاری
چاپ اول کتاب «حجیت و کارآمدی در فقه و قانونگذاری» اثر حجتالاسلام والمسلمین حسنعلی علیاکبریان از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «حجیت و کارآمدی در فقه و قانونگذاری» به کوشش حجتالاسلام والمسلمین حسنعلی علی اکبریان عضو هیأت علمی گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه …
Read More »بررسی تحلیلی فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی
در گزارش امسال سیاسیون با اندکی تغییر نسبت به پارسال، به ترتیب رهبران جهان اسلام در کشورهای عربستان، ایران، قطر، اردن، امارات، ترکیه حائز رتبههای نخست شدهاند، که رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیتالله العظمی خامنهای در صدر این لیست (دوّمین نفر) جای دارد. در سر لیست امسال نیز با اندک تغییراتی حضرت آیتالله سیستانی نفر یازدهم و سید حسن نصرالله …
Read More »جایگاه علم اصول در تولید علوم انسانی اسلامی/ امیر رضازاده
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیا تا به حال تصور صحیحی از خاتمیت داشتایم؟ آنچه از عقاید مسلمه اسلام و قرآن میباشد و در علم کلام نیز پیرامون آن بحث شده است، مسئله خاتمیت دین مبین اسلام است. با اثبات شدن توحید و نیز نبوت و امامت، مسألهای که به دنباله آن میآید، بایدهای مقدس است. یعنی باید و نبایدهایی که از …
Read More »فقههای مضاف: رسالت، عملکرد/ بلال شاکری
اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالیان اخیر با انواع فقههای جدید و مضاف مواجهیم به گونهای که هر از چندی فقهی جدید در میان عناوین فقههای مضاف خودنمایی میکند. فقه سیاسی، فقه حکومتی، فقه خانواده، فقه اجتماعی، فقه هنر، فقه محیط زیست و … اما سؤال اساسی درباره تنوع فقههای جدید این است: چرا فقههای مضاف به وجود آمادهاند؟ رسالت ایجاد …
Read More »چیستی و کارکرد نظریه فقهی/ حامد محمدجانی
شبکه اجتهاد: با توجه به ابهام در چیستی نظریه فقهی و ماهیت نظریهپردازی و عدم توافق اندیشمندان معاصر در مصطلحات نوظهور؛ در این نوشتار سعی شده است تجمیع دراسی و منسجمی از چیستی، جایگاه و کارکرد نظریه در اندیشه استاد احمد مبلغی، ارایه شود. یادآوری میشود که ورود مجتهدانه فقیه به مسائل معاصر؛ تاسیس رشتههای تخصصی فقه و مصونیت از …
Read More »شیخ طوسی و نقل از کتاب من لا یحضره الفقیه/ محمدباقر ملکیان
شبکه اجتهاد: قدمای علمای فریقین معمولاً مأخذ منقولاتشان را نام نمیبرند. این امر باعث شده که اولاً شناخت مصادر کتب قدماء سخت شود. و ثانیاً در مسأله بازسازی کتابهای از دست رفته (که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته) همیشه اما و اگر و شایدی باقی بماند. در این باره به تفصیل بیشتری باید سخن گفت، اما در این یادداشت …
Read More »ضرورت تدریس عمیق و اجتهادی قانون اساسی بر مبنای فقه الاجتماع/ سید مهدی موسوی
شبکه اجتهاد: قانون اساسی عهدهدار ترسیم «کلان رویههای» جامعه در راستای رسیدن به آرمانهای ملی است. قانون اساسی به عنوان میثاق ملی به مثابه زیربنای ساختمان حقوقی – سیاسی جامعه نقش ایفا میکند و نظامات اجتماعی، سیاسی، قضایی، اقتصادی و فرهنگی یک ملت را تعیین میکند. تجربه یکصد سال قانونگذاری در ایران از مشروطه تا جمهوری اسلامی سرمایهای بسیار بزرگی …
Read More »اگر فقه، معاصر نباشد، فقه نیست/ فقه معاصر، جامعترین ترکیب واژگانی در فقههای نوپدید
رئیس پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر گفت: فقه معاصر فقهی است که از دانشهای جدید بهره برده و از روشهای جدید استمداد میکند و مسائل قدیمی را بازخوانی کرده و با رویکرد جدید، مسائل را بازخوانی میکند و اساساً معاصرت قابل جدایی از فقه نیست و اگر فقه، معاصر نباشد، فقه نیست. البته تقلیل فقه هم به مسائل مستحدثه مشکلزا است. …
Read More »«دین و دولت» در اندیشه سیاسی اسلام
دومین جلد کتاب «تاریخ مکتبها و باورها در ایران و اسلام» نوشته دکتر حسن انصاری منتشر شد. پیش از این (سال ۱۳۹۵) نخستین جلد این کتاب با عنوان اصلی «تشیع امامی در بستر تحول» به همت نشر ماهی منتشر شده بود و حالا جلد دوم آن با عنوانِ اصلی «دین و دولت در اندیشه سیاسی اسلام» توسط همین ناشر منتشر …
Read More »فقه حقوق اساسی، اثر جدید استاد کعبی
کتاب «فقه حقوق اساسی» به قلم استاد عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از سوی انتشارات منهاج علم منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در جلد اول این کتاب به مفاهیم، کلیات و ماهیت دولت اسلامی، اهداف و وظایف دولت اسلامی، ادله لزوم تشکیل دولت اسلامی، شرایط شکلگیری دولت اسلامی و امکان آن و …
Read More »کمک «تاریخ» برای فهم مؤثر «فقه»
استاد جامعه المصطفی العامیه ضمن اشاره به اهمیت پرداختن به تاریخ در علم فقه تصریح کرد: فقه بیش از آنکه وابسته به علوم دیگر از جمله اصول باشد وابسته به تاریخ است یعنی اگر کسی میخواهد در آینده مجتهد باشد باید تاریخ بداند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست معرفی و نقد کتاب بهره مندی فقه از تاریخ با ارائه حجتالاسلام …
Read More »ضرورت تعظیم شعائر فاطمی/ ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: چند سالی است در ایام فاطمیه، تلاشهایی در راستای به زیر سوال بردن بزرگداشت این ایام، در قالب تشکیل هیئات عزاداری، مجالس عزا، بیان تاریخ و حوادث مرتبط با این ایام در صدر اسلام، از سوی برخی نهادهای مرتبط با اهل سنت و دیگران صورت میپذیرد؛ نمونه اخیر آن را میتوان مصاحبه آقای سید عقیل هاشمی از شبکه …
Read More »پول کثیف: کسبوکارهای حرام و آثار آن
کتاب «پول کثیف: کسبوکارهای حرام و آثار آن» اثر محمد قاسمیپور از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «پول کثیف: کسبوکارهای حرام و آثار آن» در ۲۵ گفتار به موضوعات مختلفی در رابطه با درآمد حرام و آثار آن در زندگی میپردازد. «شغل و پیشه»، «توجه به تفاوتهای فردی»، «رزق و روزی»، …
Read More »یار قرآن و تقریب، چند برش از کوششهای علمی و تقریبی آیتالله محمد واعظ زاده خراسانی (ره)
شبکه اجتهاد: در ادبیات دینی و عامیانه ایرانیان، خداگرایی و دانشاندوزی دو قرین و همنشین مهرباناند. دانش آنچنان روشن و روشنابخش است که در پرتویِ تابشش نیکی شناخته میشود. همچنین دانشاندوزانی که بار فزونتری از علم برمیگیرند، اگرچه به سال خُرد باشند؛ اما به خِرد کهن انگاشته میشوند. آنان به خاک بسنده نکرده، از جان فزونی مییابند و در گذرگاه …
Read More »اخلاق باور فقهی؛ رویکردها و اصول
ارائه دهنده کرسی معتقد است: فقها قبل از پرداختن به استنباط و عملیات فقهی باید رویکرد و اصول اخلاق باور فقهی خود را انتخاب کرده و در استنباط فقهی به آنها ملتزم باشند چراکه اخلاق باور فقهی از مقدمات کار فقهی است که در تمام استنباطات و فتوایی میتواند خود را نشان دهد. اخلاق باور فقهی در حقیقت به فقیه …
Read More »بازاندیشی در نسبت میان حکم اولی، ثانوی و حکومی
میتوان در مورد «تطبیق عناوین ثانوی» بر موضوعات، و «اجرای احکام» آن گفت، اگر موضوع از مسائل جزئی و فردی بوده، و در حیطۀ حریم شخصی افراد باشد، «شخص مکلّف» عنوان ثانوی را بر موضوع تطبیق کرده، و حکم آن را جاری میکند. اما اگر موضوع، یک مسأله اجتماعی و حکومتی باشد، به «تناسب حکم و موضوع» حاکم اسلامی و …
Read More »امروز باید در باب مسائل عینی جامعه اجتهاد شود/ چرا از حوزه توقع کلاهشرعی ساختن و فقهمالی کردن مسائل را دارند؟
یک پژوهشگر فقه حکومتی در حوزه علمیه گفت: نهادهای اجرایی خودشان مسئله را میدانند و راه حل هم برای آن دارند و فقط از حوزه کلاهشرعی ساختن و فقهمالی کردن برخی مسائل را توقع دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام علی محمدی؛ پژوهشگر فقه حکومتی و مدیر مؤسسه معنا، در نشست علمی «الزامات پژوهشهای مسئله محور در حوزههای علمیه» که …
Read More »برخی جوابهای چگونگی اسلامیسازی علوم انسانی، سادهانگارانه است/ اینکه از برخی کتابهای فقهی چندنکته اقتصادی درآوریم و بگوییم اقتصاد اسلامی، غلط است
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم اظهار کرد: این که ادعا کنیم از تفسیر المیزان و برخی کتابهای فقهی چند نکته اقتصادی درآورده و آن میشود اقتصاد اسلامی، غلط است زیرا بیش از اینکه مشکلی را حل کند، موجب ریشخند دیگران میشود. میتوان کار اصیلتری انجام داد که من نیز آن را در دانشگاه امام صادق (ع) شروع …
Read More »تطبیقات قاعدهٔ فقهی نفی ظلم بر مصادیق حکومتی و اجتماعی
صرامی مدعای خود را متفاوت از قاعدۀ عدالت دانست که در آن سخن از این است که اگر حکمی عادلانه است، پس حکم شرعی است. او دلیل این قاعده را نیز تمسک به الفاظ آیاتی دانست که ظلم را در عالم تشریع و تکوین نفی مینمایند همچون آیۀ «و أنّ ﷲ لیس بظلّام للعبید». به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی …
Read More »اینگونه نیست امام خمینی با تسمیه «خطابات قانونیه»، عرف را معیار و مرجع تشریع شارع بداند/ نظریه عدم انحلال نیازمند بررسی و نظریهپردازی است
استاد حوزه علمیه قم تاکید کرد: اینگونه نیست که امام خمینی (ره) با تسمیه «خطابات قانونیه»، عرف را معیار و مرجع تشریع شارع بداند و همانند برخی از روشنفکران مفسر و مرجع قوانین شرعی را عرف بداند. نظریه عدم انحلال امام خمینی(ره) میتواند لوازم مختلفی در اصول و فقه داشته باشد که نیازمند بررسی و نظریه پردازی است. به گزارش …
Read More »مبانی و اصول فقه تمدنی از منظر قرآن
محمدهادی همایون گفت: اگر به قرآن مراجعه کنیم، میبینیم در آیات ۱۵۱ تا ۱۵۳ سوره انعام، ۱۰ دستور صادر میشود که به نظر میرسد مبانی و اصول فقه تمدنی است و اگر براساس مبانی دینی جامعه را بچینیم، جامعه هم همراه با آن پیش میرود و میتوان فقه تمدنی را بر این بنیانها، بنا کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر …
Read More »پدیده حجتالاسلام_دکتر
شبکه اجتهاد: سالهاست که حوزه علمیه بحث معادل سازی مدارک حوزوی و دانشگاهی را در شورای عالی انقلاب فرهنگی پی گرفته است و اکنون طلاب سطح چهار حوزه میتوانند از برخی مزایای مدرک دکتری مانند جذب به عنوان هیئت علمی و تدریس موقت استفاده کنند. همچنین طلاب با گرفتن سطح دو میتوانند به عنوان لیسانسه، در کنکور کارشناسی ارشد و …
Read More »قاعده کرامت انسان در بوته نقد/ سید محمد احمدی
شبکه اجتهاد: پیرامون «کرامت انسان بما هو انسان» و لزوم اتّخاذ آن به عنوان یک قاعده و معیار اساسی در مقام استنباط احکام، چندی است سخنان و یادداشتهایی پراکنده از جناب حجتالإسلام والمسلمین شیخ محمد عندلیب همدانی (دامت افاضاته) منتشر میگردد. اخیراً جلسهای با موضوع «قاعده کرامت ذاتی انسان» برگزار گردیده که استاد محترم در آن به تبیین نظریات خود …
Read More »بازتفسیر از آیات وعده نابودی بنی اسرائیل پس از انقلاب اسلامی/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: آنچه در پی میآید، اصل و اساسش از ماجرای فلسطین آغاز میشود. تصرف سرزمین فلسطین، ظلم و ستم صهیونیستها، اخراج و کشتار و آوارگی مسلمانان از فلسطین، جنگهای خانمانسوز و بی ثمر بین اعراب و اسرائیل، حمایتهای تمام قد غرب از اسرائیل، مسلمانان را سخت آزرده خاطر کرده و به دنبال راه نجاتی بودند. در این میان، کسانی …
Read More »وجوه مختلف حقوق کودک در فقه و اقتضائات دنیای مدرن
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: گاهی کودک موضوع فقه است مانند جایگاه کودک در مسئولیتهای اجتماعی و کیفری یا اینکه کودکی از آغاز انعقاد نطفه است یا بعد از تولد آغاز میشود یا ممکن است امری بینابین باشد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا پیوندی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در …
Read More »