بیست و سومین نشست مجمع فقه اسلامی اهل سنت کشور، صبح سهشنبه ۲۱ آذرماه با حضور جمعی از علما و مفتیان اهل سنت سراسر کشور، در دارالعلوم زاهدان آغاز بهکار و ۲۲ آذرماه به کار خود پایان داد.
توضیحات بیشتر »حوزه در مقابل اجتماعی شدن فقه، مقاومت میکند!/ «فقه مدنیّت» کجا باید نوشته شود؟/ انگار راضی هستند فقه در حد احکام طهارت باقی بماند!
متأسفانه امروز ضعف بزرگی را در حوزههای علمیه شاهد هستیم. اینکه حوزهها از جامعه عقب ماندهاند و به مسائل مستحدثه ورودی اثرگذار ندارند. مسائلی همچون امربه معروف و عدالت اجتماعی، از بحران خیزترین مسائل امروز جامعه و تمدّن اسلامی پیش روی ماست که مورد غفلت شدید نهاد متوّلی امر فرهنگ دینی و فقه و شریعت است.
توضیحات بیشتر »سود قطعی در بانکداری اسلامی وجود ندارد
میتوان علیالحساب به سپردهگذاران سودی پرداخت کرد که عجالتاً معیشتشان را بتوانند تأمین کنند ولی نباید این سود که پیشبینی میشود در سقف آن سودی باشد که بانک بعداً میتواند بدهد بلکه باید به اندازهای باشد که در پایان سال مالی پس از حسابرسی که سود و زیان صورت میگیرد، یک مابهالتفاوتی به سپردهگذاران بدهند تا سپردهگذاران این توهم برایشان پیش نیاید که این نرخ بهره است یا سود پول است ولی عملکرد سیستم بانکی ما طی این سی و چند سال دقیقاً سود پول را نشان میدهد و هیچ چیز غیر از سود پول محقق نشده است، از این جهت حرف مراجع بزرگواری که میگویند اساس این بانکداری بر ربا است حرف درستی است و نمیتوان انکار کرد.
توضیحات بیشتر »علامه طباطبایی معتقد است مردم در مشروعیت حکومت نقشی ندارند
حجتالاسلام امیدی گفت: علامه طباطبایی معتقد است به رغم آنکه مردم در تکوین اجتماع، تشکیل حکومت، اقتدار و بقای حکومت و نظارت بر آن نقشی به سزا دارند اما در مشروعیت آن نقشی ندارند.
توضیحات بیشتر »رهیافت مقصدگرا به امر به معروف و نهی از منکر در فقه سیاسی
آنچه در این نوشتار مورد توجه قرار گرفته است رویکرد مقاصدی به حکم "امر به معروف و نهی از منکر" بهعنوان یکی از مسائل فقه سیاسی است. در این رویکرد با توجه به مقاصد مهم شریعت همچون: رفق و مدارا، و امنیت و آزادی انسانها، فقها به لزوم رعایت ملایمترین برخوردها برای تحقق دو فریضه و نیز حساسیت مرحلهی اقدام عملی حکم دادهاند.
توضیحات بیشتر »دعوت به قیام قدرتمند علیه حلقه زنجیرهای فتنه
آیات سید محمدتقی مدرسی و محمد سعید حکیم از مراجع شیعه عراق نسبت به تصمیم آمریکا برای انتقال سفارت خود به قدس اشغالی و تعرض به ملت فلسطین و نادیده گرفتن احساسات مسلمانان این اقدام را محکوم کردند و امت اسلامی را به هشیاری و خیزش متمدنانه و عقلانی دعوت نمودند.
توضیحات بیشتر »سقوط از امارات به اصول عملیه، فرایندی مخالف عقل و نقل!/ امروز در فقه، شهرت از خبر متواتر قویتر عمل میکند
من برای این مطلب مناظره میکنم. مرحوم نجفی، صاحب جواهر، در آغاز بررسی هر مسأله ای، ابتدا شهرت را تبیین میکند. هر دلیلی هم که مخالف شهرت باشد، کنار میزند و بعضا احتمالات ضعیف را برای اثبات آن تقویت میکند. اگر به مخالفت با فقه جواهری متهم نمیشدم، مواردش را ذکر میکردم.
توضیحات بیشتر »علل پنجگانه جدایی حوزه و دانشگاه/ اگر بخواهیم به سمت وحدت برویم، نقطه شروع روحانیت است
سلیمان خاکبان گفت: رنسانس و سرمایه داری و عوامل درونی مثل حکومت، روشنفکران و روحانیت، علل پنجگانهی جدایی حوزه و دانشگاه هستند.
توضیحات بیشتر »فقه اسلامی تکلیفمحور و متضمن مقوله حق است
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی گفت: فقه اسلامی تکلیفمحور و متضمن مقوله حق است و گستره اقبال عمومی آن شامل جمیع اقشار مردم است، اسلام فقاهتی در مدت اندکی از به رسمیت شناخته شدن آن بعد انقلاب موفقیتهای چشمگیری را از خود نشان داده است.
توضیحات بیشتر »روحانیت؛ پدرمقتدر دیروز، برادر بزرگتر امروز
شبکه اجتهاد: اظهارات اخیر آیتالله شبیری زنجانی در باب تنزل جایگاه روحانیت در میان مردم بهانهای شد تا در گفتوگویی صمیمی با دکتر عبدالوهاب فراتی به این موضوع بپردازیم. فراتی مؤلف آثار ارزشمندی همچون «روحانیت و سیاست: مسائل و پیامدها»، «روحانیت و تجدد»، «گونهشناسی فکری سیاسی حوزه علمیه قم» و نیز مقالات بیشماری در این حوزه است. گفتگوی مباحثات با این پژوهشگر حوزه علمیه قم را میخوانید:
توضیحات بیشتر »برنامه اجتهادی برای استنباط فقه اجتماعی نداریم/ ملاک را رها کرده و به ظاهر چسبیدهایم
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید حسین موسوی زنجانی از محققان حوزه علمیه قم میگوید: در فقه موجود شاید بیش از ۴۹۹ آیه از قرآن جریان ندارد؛ بقیه ۶۰۰۰ آیهای که میماند، وظیفه کیست که به مردم یاد دهد؟ او میافزاید: تاریخ هجرت، ربطی به تولد اسلام ندارد؛ هجرت، هیچ ربطی به تولد خود دین ندارد. تاریخ هجرت برای ثبت حوادث است که فلانی کی متولد شد و چه زمانی از دنیا رفت و بس! هیچ دین و کتاب آسما نی ایی نسخ نشده بلکه به شکل قرآن و جامعترنازل شده اند. قرآن فرموده (مصدق لمابین یدیه و عندهم التورات)، نفرموده ناسخا.
توضیحات بیشتر »زنان میتوانند مجتهد شوند اما نمیتوانند مرجع تقلید باشند
در مباحث اجتهادی، زن میتواند مانند مرد به درجه اجتهاد رسیده و نظر زن مجتهده بر خود دارای حجیت است اما به نظر میرسد چون مسئله مرجعیت از ابعاد زعامت در مذهب شیعه است و مسئله زعامت نیز همواره بر دوش بزرگمردان تشیع واگذارشده خداوند به خاطر کرامت و احترامی که به زن قائل بوده این مسئولیت سنگین و خطیر را از دوش آنان برداشته است
توضیحات بیشتر »سید حسن مدرّس ار دیدگاه شاگردش، سید محمدعلی مبارکهای
شبکه اجتهاد: سید حسن اِسْبِهای اصفهانی معروف به مدرّس از جمله اعاجیب عصر خود بهشمار میرفت. [۱] ابتدا از ده اِسْبِه، از توابع و مضافات قمشه اصفهان پس از تکمیل فارسی و مقدّمات عربی به اصفهان آمده، و در آنجا نیز سطوح معموله را از فقه و اصول در خدمت مرحوم حاجی میرزا بدیع و دیگران کامل کرده،
توضیحات بیشتر »«خودسازی بیپایان»؛ مقایسه نوع جهاد اسلامی در مکه و مدینه/ محمدباقر صدر
اختصاصی شبکه اجتهاد: بارها دیدهام و میبینم بسیاری از کسانی که درباره دین اسلام مینویسند یا در این باره سخن میگویند ، آشکارا بین دوران مکی و مدنی زندگی پیامبر- و کسانی که با او ایمان آوردند ، فرق میگذارند و دوران مکه را دوران خودسازی و صبر و شکیبایی و دوران مدینه را دوران اجرا و برپایی حکومت ، میشمارند و تلاش میکنند به گونهای ویژگیهای این دو دوره را تبیین کنند که گویی این دو دوران با یکدیگر متضاد هستند .
توضیحات بیشتر »قلمها و زبانهای نامقدس شورای نگهبان را متهم میکنند
رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: شورای نگهبان اهل سیاستبازی نیست، افرادی که با هر اتفاقی شورای نگهبان را متهم میکنند، دارای قلمها و زبانهای نامقدس هستند.
توضیحات بیشتر »تکلیف کفار به اداء اخماس و زکوات و قضاء فوائت در نگاه آیتالله شبیری
شبکه اجتهاد: این مقاله مروری است بر آرای آیتالله سید موسی شبیری زنجانی در موضوع «تکلیف کفار به اداء اخماس و زکوات و قضاء فوائت». نگارنده در مقاله خود ضمن تنقیح محل بحث به فروع مختلف این بحث از دیدگاه آیتالله سید موسی شبیری زنجانی میپردازد. در ادامه متن کامل این مقاله تقدیم میگرد
توضیحات بیشتر »غیر از پدر، هیچکس حق تنبیه کودک را ندارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله فاضل مالکی، از شاگردان آیتالله سید محمدباقر صدر و از مبارزان قدیمی انتفاضه در عراق و انقلاب اسلامی در ایران است. وی پس از مراجعت اجباری از عراق، در درس آیات عظام تبریزی و وحید خراسانی شرکت نمود و پسازآن، خود کرسی تدریس سطوح عالی و خارج را بنا نهاد.
توضیحات بیشتر »کاوشی در موضوع شناسی و احکام فقهی «جنین» بر اساس اجتهاد جواهری
کتاب «جنین شناسی فقهی؛ کاوشی در موضوع شناسی و احکام فقهی جنین بر اساس مبانی فقه جعفری و اجتهاد جواهری» تألیف حجتالاسلام سعید حسنی، پژوهشگر علوم اسلامی، به همت انتشارات جهاد دانشگاهی استان مرکزی چاپ و منتشر شد.
توضیحات بیشتر »هر وقت طلبه توانست در ابواب فقهی مجتهد شود در مسائل سیاسی هم میتواند
برخی فکر میکنند فهم سیاسی آنها از مراجع خیلی بیشتر است. مرجعی که در مسائل فقهی و اصولی عمیق است در مسائل سیاسی هم عمیق است و اینطور نیست که اهل تشخیص نباشد. هر وقت طلبه توانست در ابواب فقهی مجتهد شود در مسائل سیاسی هم میتواند. چون وقتی قوه و استعدادی در مرتبهای به فعلیت برسد در زمینههای دیگر هم به فعلیت میرسد.
توضیحات بیشتر »شناخت مکاتب فقهی، با نگاهی به مکتب شیخ مفید و امام خمینی
استاد و مدرس دوره تقریر نویسی حوزه علمیه خراسان گفت: شناخت مکاتب فقهی کمک قابل ملاحظهای به فهم دقیق وتبیین مساله یابی در فقه میکند.
توضیحات بیشتر »نگاهی تحلیلی به روش مورد استفاده در فهم خشونتگرا از دین/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: مفروضات و اندیشههای حاضر در ذهن، در موارد بسیار، به مثابه خاستگاه و چارچوبی برای حرکت فکری و استنباطی عمل میکنند، به آن جهت میبخشند و نص را متناسب با خود شکل میدهند.گاه ابعاد این تاثیرگذاری تا آنجا به پیش میرود که این دیگر نص نیست که حرف میزند؛ بلکه چارچوبهای فکری پیشینی هستند که به نام نص و در جایگاه استنباط از آن، سخن میگویند و اندیشه یا اندیشههایی را القا میکنند.
توضیحات بیشتر »افتتاح مدرسه «دارالعلم» آیتالله خویی در نجف اشرف + تصاویر
شبکه اجتهاد: مراسم گشایش فاز نخست مدرسه «دارالعلم» آیتالله خویی(ره) در نجف اشرف، با حضور شخصیتهای تراز اول دینی و علمی از جمله مراجع عظام تقلید، نمایندگان مراجع، فرزندان مراجع و اساتید برجسته حوزه برگزار شد.
توضیحات بیشتر »واکنشهای مراجع شیعه در قبال مسئله قدس و سکوت مفتیان سعودی
شبکه اجتهاد: پس از اظهارات دونالد ترامپ مبنی بر اینکه آمریکا به صورت رسمی، قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل (رژیم صهیونیستی) به رسمیت میشناسد، موج واکنشهای جدی در محکومیت این توطئه از سوی شخصیتهای جهان و رهبران مذهبی از جمله مراجع شیعه ایران شدت گرفت.
توضیحات بیشتر »پایههای فقه و کلام باید تقویت شود/ اکثر مخالفین فلسفه انقلابی بودند/ مرحوم میرزا مهدی با طرح نظریه ولایت مطلقهی فقیه از انقلاب حمایت کرد
رئیس انجمن کلام حوزه علمیه گفت: اگر ما نتوانیم مشکل بانک و ربا را حل کنیم، انقلاب ما شکست میخورد. بنابراین ما چارهای جز تقویت فقه و کلام و پایههای آنها که قرآن، حدیث و البته عقل است، نداریم؛ لذا اینها در راستای تقویت حوزهی انقلابی است.
توضیحات بیشتر »بازخوانی سیاستها و اقدامات جمهوری اسلامی درباره «بیحجابی و بدحجابی»
این کتاب میخواهد به این پرسش اساسی پاسخ دهد که الگوی حاکم بر تأثیرات تغییرات ارزشی جامعه ایران بر سیاستهای حجاب در جمهوری اسلامی ایران چیست و جهتگیریهای آتی آن چگونه خواهد بود.
توضیحات بیشتر »لزوم تشکیل وزارتخانه امر به معروف و نهی ازمنکر
آیتالله نوری همدانی با تأکید بر تشکیل وزارتخانه امر به معروف و نهی ازمنکر، اظهار کرد: آمران و ناهیان کسانی باشند که اهل معرفت، درک نسبت به معروف و منکر باشند، نسبت به زشتیها و بداخلاقیهای جامعه بیتفاوت نباشند، با زبان و قدرت تذکر دهد.
توضیحات بیشتر »حلقه انسانی دور نماد «قدس» در حرم مطهر رضوی
شبکه اجتهاد: زائران و مجاوران بارگاه منور رضوی امروز با ایجاد حلقه انسانی در صحن قدس حرم رضوی، خواستار آزادسازی سرزمین های اشغالی از سلطه رژیم صهیونیستی و هم پیمانانش شدند. در پایان این تجمع شرکت کنندگان با قرائت بیانیه ای حمایت خود را از قدس شریف و مردم مظلوم فلسطین اعلام کردند.
توضیحات بیشتر »به فکر ازدواج دختران باشیم نه حضور در ورزشگاهها/ حضور زنان در ورزشگاهها با عفت آنان سازگار نیست
آیتالله سبحانی با شعاری خواندن طرح حضور زنان در ورزشگاهها، گفت: این کار با عفت زنان سازگار نیست و مفسدهآور است.
توضیحات بیشتر »امام موسی صدر الگویی موفق در انسجام امت اسلامی/ او یکی از عوامل ترقی شهید صدر بود
این تعبیر از شهید محمدباقر صدر در مورد امام موسی صدر است که فرمود: امام موسی صدر دریچۀ حوزه نجف یا پل ارتباط حوزه نجف اشرف با دنیای معاصر است. یعنی دنیای معاصر تنها ارتباطی که با حوزۀ نجف دارد، از طریق امام موسی صدر است، چرا که ایشان سعی داشت تا میان سنی و شیعه و نیز میان مسلمانان و مسیحیان تفاهم برقرار کند و اختلافات را به حداقل برساند.
توضیحات بیشتر »ترجمه نگاران وحدت/ مسلم شهابی
شبکه اجتهاد: از همان اوایل، جریان واقعی دین اسلام دست خوش تحریف و دگرگونی شد و مسلمانان با پشت کردن به اصل ولایت ضربه جبران ناپذیری را به اسلام وارد ساختند. قبل از ورود به اصل بحث نگاهی کوتاه و تطبیقی به اوضاع و احوال زمان این دو بزرگوار، یعنی علامه امینی و میرحامد حسین هندی صاحب عبقات الانوار میاندازیم:
توضیحات بیشتر »