آخرین اخبار

شبکه اجتهاد: وقوع انقلاب اسلامی ایران، در قرنی که جهان به‌سرعت به‌سمت دنیوی‌شدن پیش می‌رفت، خلاف جریان می‌نمود. این پدیده نظریه‌پردازان را به واکنش‌های مختلفی واداشت و عده‌ای ماهیت آن را انکار و آن را در عداد انقلاب‌های مدرن قلمداد کردند و عده‌ای آن را پسامدرن دانسته و بعضی هم سعی کردند روایتی همدلانه از آن ارائه دهند. این انقلاب علاوه بر حوزه نظر در عینیت وضع جهان تاثیراتی داشت. صبح نو در مصاحبه با دکتر عبدالوهاب فراتی، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، بازتاب انقلاب اسلامی در نظریه‌ها و واقعیت‌های اجتماعی و سیاسی جهان را به بحث …

نهاد نمازجمعه در اندیشه‌های فقهی جایگاه والایی دارد اما در اوضاع امروز جامعه ایران با استقبال گرم و درخوری مواجه نمی‌شود، آیت‌الله عالمی و آیت‌الله بطحایی دیدگاه‌های خود را درباره چرایی این اتفاق بیان کردند. شبکه اجتهاد: اهمیت و جایگاه ممتاز و منحصر بـه فـرد نـماز‌ جمعه،‌ با‌ مراجعه به قرآن کریم و سخنان معصومین(ع) و نیز سنّت و سـیره آنـان به‌ روشنی‌ معلوم است؛ نمازی که در آن، همگان به تقوا و وحدت توصیه می‌شوند و بر همین اساس‌ نام‌ «فـریضه عـبادی ـ سـیاسی» را به خود گرفته است. اما آیا نمازجمعه‌ امروز در شهرهای مختلف کشور پایگاه وحدت‌آفرینی …

شبکه اجتهاد: در ادامه سلسله نشست‌های علمی نقد و نظر (رشته فقه الجزاء) موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، نشست علمی با موضوع «افساد فی الارض به مثابه جرم حدی» با ارائه اساتید آقایان محسن برهانی و حسینعلی بای و داوری علمی حجت‌الاسلام والمسلمین استاد ابوالقاسم علیدوست برگزار گردید.  

 در روزهای پایانی دی‌ماه حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد حاج علی اکبری از سوی رهبر معظم انقلاب به سمت ریاست شورای سیاستگذاری ائمه جمعه منصوب شد. او هفته گذشته به شهر قم سفر کرد و پس از دیدار با حضرات آیات مکارم شیرازی، نوری همدانی و علوی گرگانی توصیه‌ و رهنمودهایی دریافت نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در دیدار حجت‌الاسلام حاج علی اکبری رییس و جمعی از معاونان این شورا، با اشاره به اهمیت نماز جمعه در اسلام گفت: نماز جمعه به سبک شیعه یکی از ابتکارات مهم اسلام است، اهل سنت در روزهای جمعه در تمام مساجد …

شبکه اجتهاد: عضو ۸۳ ساله‌ی مجلس خبرگان رهبری که اهل شهر فساست، از دانشگاه تهران دکترای فلسفه دارد. این مدرس دروس خارج، بر خلاف سنّش، از لحاظ فکری و چهره‌ی ظاهری، فعّال و شاداب است و در قم مؤسسه‌ای دارد که بنیان آن را هم به تازه‌گی بنا نهاده است و در آن‌جا به نوشتن کتاب‌هایش مشغول است. احمد بهشتی، که بسیار متواضع هم هست، در کارنامه‌ی خود نمایندگی مجلس شورای اسلامی در ابتدای انقلاب، تدریس در دانشگاه تهران، تألیفات متعدد و ریاست دانشگاه قم را دارد. او سعی می‌کند نظراتش را در نسبت روحانیت و انقلاب اسلامی صریح ابراز …

مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: وجهه غالب انقلاب اسلامی، ریشه در مبانی‌ای دارد که عمدتا رویکرد دینی و فکری سیاسی دارند و در مبانی فقهی ما کاملا مشهود است که به صورت خاص می‌توان به بحث ولایت فقیه اشاره کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، انقلاب اسلامی دستاوردهای مهمی را برای جامعه اسلامی ما و همچنین مستضعفان جهانی داشته است و توانسته به عنوان رقیبی برای نظام‌های استعماری و استکباری جهان تلقی شود. این انقلاب دارای ویژگی‌های خاصی نسبت به انقلاب‌های جهان است که ایکنا در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، مدیرگروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و …

شبکه اجتهاد: چندی پیش سید حسین شیرازی فرزند و رئیس دفتر آیت‌الله سید صادق شیرازی سخنانی توهین‌آمیزی را نسبت به ولایت فقیه بیان داشت. وی که در دفتر آیت‌الله سیدصادق شیرازی در قم سخن می‌گفت پس از توهین به دفاع مقدس و بی‌ارزش نامیدن آن، ولایت فقیه را با ادعای خدایی فرعون مقایسه نموده و آن همان ندای «انا ربکم الاعلی» دانست. وی برای اثبات این ادعا عنوان نیابت فقیه از امام معصوم را تفسیری جدید از ولایت فقیه نامید که فقهای گذشته به آن اعتقادی نداشته‌اند. اما طرح چنین سخنانی از ناحیه کسانی خود را پیرو اندیشه‌های آیت‌الله سید …

آیت‌الله قائم مقامی معتقد است حوزه عدم اکراه در دین همان حوزه اصل دین است که به دلیل قلبی و اعتقادی بودن آن، امکان اجبار در آن وجود ندارد اما در حوزه فروع دین، مطلب متفاوت است. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی پیش حجت‌الاسلام سید عباس قائم مقامی که سابقاً مدیریت مرکز اسلامی هامبورگ را بر عهده داشته است، در گفتگو با خبرآنلاین در مورد بحث حجاب گفته بود: «من به عنوان یک روحانی به شما می گویم که حجاب یک ضرورت شرعی است. ضرورت شرعی هم یک دعوت است یعنی می‌گوید تو اگر می‌خواهی دین دار باشی، لازمه این …

چالش اصلی نه در ضعف آگاهی ما از حقانیت عملی ولایت فقیه و نه در شبهات علیه منابع دینی ولایت فقیه، بلکه در ناهمخوانی روح لیبرالی زمانه ما یعنی پارادایم تمدنی لیبرال با خود ایدۀ ولایت فقیه است؛ و علمای روحانی مخالف ولایت فقیه امام نمی‌دانند که مخالفت‌شان از آبشخور لیبرالیزم (نه به مثابه یک ایدئولوژی قرن بیستمی بلکه به مثابه ایدئولوژی حاکم تمدن غربی) سیراب می‌گردد و بنابراین آنها لیبرال‌اند، هرقدر که دروس قدیمه را به خوبی خوانده باشند! شبکه اجتهاد: می‌خواهیم دفاعیه بی‌سابقه‌ای از ولایت فقیه امام‌خمینی ارائه کنیم. گرچه مشروعیت مردمی این ولایت بی‌گفتگوست، اما جا دارد …

دکتر عبدالهادی زارع گفت: تمام مسائل دادگاه‌ها در مورد ازدواج و طلاق و ارث به کمیته فتوا ارجاع داده می‌شود، زیرا طبق قانون اساسی مصر، الازهر مسئول امور اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عبدالهادی زارع رئیس کمیته فتوای دانشگاه الازهر در گفت‌وگو با پایگاه مصری الیوم السابع درباره مسائل متعددی مانند دایره مخاطبان کمیته فتوا، نوع پرسش‌هایی که کمیته به آن پاسخ می‌دهد، ظهور پدیده الحاد در میان جوانان مصر به ویژه دختران و افزایش پرسش‌ها درباره ازدواج و طلاق به اظهار نظر پرداخت. ترجمه متن این گفت‌وگو بدین شرح است: در ابتدا به ما بگویید یک مفتی …

حجت‌الاسلام جوان آراسته شرط تابعیت را در تضاد با موازین دینی و شرعی توصیف کرد و گفت: اگرچه رهبری در خارج از کشور نمی‌تواند نفوذ غیرمعنوی داشته باشد اما این آرمان در قانون اساسی در نظر گرفته شده است، برخی اشکال می‌کنند رییس جمهور باید ایرانی الأصل و تابعیت ایرانی داشته باشد علیرغم اینکه اختیارات کمتر از رهبری دارد، به طریق اولی رهبری باید مقیدتر به این موضوع باشد، اما این موضوع خلاف این است که رهبری ورای کشور رهبر جامعه اسلامی و امت اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین جوان آراسته عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه …

من بارها گفته‌ام که ولایت فقیه بنیاناً عقلی است و نشت عاطفی هم دارد و ما نمی‌توانیم نشت عاطفی‌اش را بگیریم اما این طور نباشد که بگوییم بنیان عاطفی دارد نشت عقلانی هم دارد؛ نه. اینجا بحث عقل و عشق است. هنوز بشر از عقل در برابر عشق می‌گوید در حالی که عقل و عشق با هم هستند. ما باید به رغم اینکه به روابط و ساختارها توجه می‌کنیم توجه به عاملیت هم داشته باشیم. اتفاقاً نقش عاملیت از این روابط و ساختارها پررنگ تر است. این عاملیت ماست که ساختارها را شکل داده است. این ما هستیم که ساختارها …

اختصاصی شبکه اجتهاد: به باور برخی، تمدن در ذات خود، همسانی با شرایط روز را در بردارد، بنابراین با صرف تمسک به نصوص شرعی که متعلق به زمانی دور از زمان فعلی هستند، نمی‌توان تمدنی را برای امروز طرح‌ریزی کرد. این موضوع را با حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی، رئیس مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی مشهد در میان گذاشتیم. او اما پیش‌فرض بحث، یعنی وجود رویکرد نص رایانه در فقه را به چالش کشید. استاد حوزه علمیه مشهد، فقه را دارای ادوار و تطورات مختلفی می‌داند که نص‌گرایی تنها یکی از آن ادوار است. اجتهاد: آیا با رویکرد نص‌گرایانه …

قاعده درء با در نظر گرفتن ابعاد مختلف مربوط به جرم، نحوه وقوع آن، مجرم، شرایط اجتماعی او و بازخورد اجرا و عدم اجرای مجازات نسبت به مجرم در جامعه، اجرا می‌شود. اجرای قاعده درء در جرائم حق الناسی بسیار اندک است، بر خلاف جرائم مربوط به حقوق الهی. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش نشست کنفرانس فقه، قانون و واقعیت‌های اجتماعی با عنوان «اصل برائت و قاعده درء؛ ضوابط کیفرزدایی ثبوتی و اثباتی از برخی واقعیت‌های اجتماعی» با سخنرانی مسعود امامی از پژوهشگران حوزه و دانشگاه ر در موسسه جرم شناسی دانشگاه تهران برگزار شد. امامی در این پیش نشست …

شبکه اجتهاد: به‌طور کلی سه نقطه قوت مهم از آغاز برای انقلاب مطرح بوده و هست. ۱- اسلامی بودن آن ۲- مردمی بودن ۳- رهبری انقلاب که مبتنی بر ولایت دینی و فقاهت است. سه اصل یادشده باعث پیدایش انقلاب و دوام آن در چهار دهه پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی بوده است. در مقابل عوامل قوت یاد شده؛ نقاط ضعف انقلاب هم که امروزه به عنوان آفت مطرح است عبارتنداز: ۱- بد معرفی شدن بُعد مکتبی انقلاب و اسلام در سال‌های اخیر؛ هم در ساختار و هم در سیستم حکومت و قصور فراوان در پایبندی به قانون اساسی …

نهیب ملت ایران دشمن را به عقب میراند و عزم راسخ او معادلات غلط آنان را به هم میریزد. مسئولان کشور قدر این پدیده‌ی بی‌نظیر را بدانند و با استقامت کامل و روحیّه‌ی انقلابی و عمل جهادی به ملت عزیز خدمت و از آرمانهای انقلاب دفاع کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، درپی حماسه راهپیمایی امروز ملت عزیز ایران در سراسر کشور، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی پیامی صادر کردند. متن پیام رهبر معظم انقلاب به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم ملت عزیز و سربلند ایران! امروز عزم و بصیرت شما حادثه‌ی بزرگ و خیره کننده‌ئی آفرید. …

در طلیعه فجر چهلم انقلاب؛ راهپیمایی بزرگ مردم ایران به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به‌طور همزمان در سراسر کشور برگزار شد و مردم عشق و ارادت خود را نسبت به رهبری و ارزش‌های انقلاب اسلامی نشان دادند. به گزارش شبکه اجتهاد، مراجع تقلید، علما و شخصیت‌های برجسته حوزوی همگام با دیگر اقشار مردمی و با حضور پرشور خانواده‌های معظم شهدا، ایثارگران، بسیجیان، روحانیون، در راهپیمایی ۲۲ بهمن حضور یافتند و از شرکت مردم در یوم‌الله ۲۲ بهمن تقدیر کرده و آن را نشان از هوشمندی، ولایتمداری و بصیرت دانستند. آیات مکارم شیرازی، نوری همدانی، ابراهیم امینی، جوادی آملی،‌ها‌شمی شاهرودی، …

شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهایی، این عوامل را برای نقاط مختلف زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. به تصاویر زیر بنگرید: یک) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه …

نویسنده با بررسی مبانی و راهکارهای گسترش مشارکت سیاسی با رویکرد فقه سیاسی و تجزیه و تحلیل آن‌ها، نتایجی را ذکر می‌کند که از جمله آن‌ها نخست، جامعیت دین اسلام است که با توجه به این امر و فراگیر بودن احکام فقهی، بخش عمده‌ای از احکام اسلام را احکام سیاسی، اجتماعی تشکیل می‌دهد که فقه سیاسی عهده‌دار تبیین آن است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «راهکارهای فقه سیاسی شیعه برای گسترش مشارکت سیاسی» تألیف ناصر علی رحمانی در ۲۸۸ صفحه و توسط انتشارات مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص) چاپ و منتشر شده است. مشارکت سیاسی پدیده‌ای مهم در فرهنگ …

شبکه اجتهاد: جریان انقلاب اسلامی و حضور قدرتمند زنان مسلمان در بزرگ‌ترین رویداد اجتماعی ـ سیاسی قرن بیستم، موجب رویکردی نوین در عرصه مباحث اجتماعی مربوط به زنان شد. جهانیان از این‌که می‌دیدند زنان ایران با پشت کردن به الگوهای غربی و فروگذاشتن فرهنگ برهنگی بیش ‌از پیش در عرصه‌های مختلف علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی حضور پیداکرده‌اند، دچار شگفتی شدند و دیده‌های مشتاق بسیاری از زنان جهان متوجه زنان مسلمان ایران شد. دهه اول انقلاب اسلامی با حضور قدرتمند زنان در عرصه‌های مختلف انقلاب و جنگ به پایان رسید و تبدیل به نقطه عطفی در تاریخ سیاسی ـ اجتماعی …

آیت‌الله مکارم شیرازی در متن پیش‌روی به تشریح این مباحث می‌پردازد: ولایت فقیه؛ مهمترین گفتمان معرفتی در انقلاب اسلامی/ حفظ نظام اجتماعی؛ اصل بنیادین انقلاب اسلامی/ نقش مصلحت در بنیان انقلاب اسلامی/ انقلاب اسلامی و معنویت گرایی/ اخلاق گرایی؛ نسخه انقلاب اسلامی برای آرامش جامعه/ مردم گرایی؛ اصل راهبری در انقلاب اسلامی/ عبور ازخطوط قرمز اصل انقلاب را به خطر می‌اندازد؛ شکر گزار نعمت انقلاب باشیم. شبکه اجتهاد: در آستانه ۲۲ بهمن سالروز پیروزی انقلاب اسلامی ایران قرار داریم، لذا این ایام را گرامی داشته و به ملت ایران تبریک می‌گوییم. [۱] سی و نه سال از حیات پربرکت انقلاب …

حضرات آیات ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی، عبدالله جوادی آملی، سید محمدعلی علوی گرگانی و دیگر مراجع از آحاد ملت ایران برای حضور گسترده و باشکوه و دشمن شکن در راهپیمایی ۲۲ بهمن دعوت کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در درس خارج فقه خود، بر ضرورت حضور حماسی، گسترده و پرشور مردم بصیر ایران در راهپیمایی ۲۲ بهمن تاکید کرد و گفت: همه باید در راهپیمایی ۲۲ بهمن شرکت کرده و ضربه ای دیگر به دشمن وارد کنند، با راهپیمایی ۲۲ بهمن معلوم می شود که مردم بعد از حدود ۴۰ سال به انقلاب خود …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از موضوعات مطرح در روابط میان حاکم و مردم، موضوع اعتراض است. سؤال این است که آیا فقه، در خصوص اصل این موضوع حقی برای مردم قائل است یا خیر؟ اگر چنین حقی وجود دارد، محدوده عملکرد شرعی عناصر دخیل در این امر یعنی مردم و حاکمان کجاست؟ حق اعتراض در فقه اسلامی، موضوعی است که در ذیل مقوله نهی از منکر پیش بینی شده است. این مقوله (نهی از منکر) محدودیتی از جهت موضوع ندارد. بدین معنا که هیچ بخش از بخش‌های جامعه اسلامی و مراتب حکومتی از شمول این امر استثناء نشده است. حتی …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد غروی، متولد ۱۳۲۹ در تهران، روحانی‌زاده و عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه است. این مجتهد اصول‌گرا و منصف، غیر از تدریس در حوزه، با پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز همکاری می‌کند. وی که از سال ۱۳۴۸ وارد حوزه‌ی علمیه‌ی قم شده، معتقد است مرجعیت قم، مفاخر و مدرسین حوزه منفعل نیستند که در نهایت سپر نظام شوند؛ نظام هم شأنش بالاتر از این است که برخورد ابزاری با حوزه داشته باشد و حوزه را سپر قرار بدهد. او می‌گوید: «دولتی که برخاسته از نظام اسلامی است، درحدی که حوزه را وابسته به خود نکند، …

نویسنده کتاب «الشهیدالاول: محمدبن مکی العاملی، حیاته و آثاره(م۷۸۶)»، یکی از علل ماندگاری این شخصیت را تالیف آثار علمی و کتاب‌های تراز اول در حوزه فقه و اصول دانست و گفت: این کتاب‌ها جزو مهم‌ترین آثار این حوزه بوده و تا روزگار حاضر نیز به‌عنوان منبع پژوهشی و کتاب درسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «الشهیدالاول: محمدبن مکی العاملی، حیاته و آثاره(م۷۸۶)»، تالیف حجت‌الاسلام والمسلمین مختاری در گروه دین و شاخه «سیره معصومین» از سی و پنجمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی، به‌عنوان یکی از ۹ نامزد نهایی دریافت جایزه معرفی شده است. حجت‌الاسلام رضا …

اخباری که در موضوع طب وارد شده است و طبق بعضی تحقیقات با حذف مکرّرات به حدود شش هزار حدیث می‌رسد، عمدتاً فاقد سند است و به تعبیر علماء به‌ صورت مرسل نقل‌ شده است/ این نوع تفکر که هر چه در زندگی اهل‌بیت راه داشته و مورداستفاده‌ و توصیه آنان بوده، همان اسلامی است و باید معیار دین و دنیای مسلمین قرار بگیرد، بسیار خطرناک است. منطق دواعش روزگار ما هم از همین سنخ بود! به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از بحث‌های جنجالی و اختلافی که در جامعه وجود دارد، مقوله طب اسلامی است. چند سالی است که برخی …

آیت‌الله نوری همدانی با اشاره به وجود برخی اشکالات در نظام بانکی کشور گفت: سال‌ها است که می‌گوییم جریمه دیرکرد، حرام و ربا است اما هیچ‌کس توجهی نکرده و این‌ بی‌توجهی‌ها در مسائلی همچون فضای مجازی، اقتصاد و برجام هم وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی قبل محمد نبی حبیبی به همراه جمعی از اعضای شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی با آیت‌الله نوری همدانی دیدار کردند. آیت‌الله نوری همدانی در این دیدار با بیان اینکه انقلاب اسلامی بر پایه سه رکن اسلام، مردم و ولایت فقیه قرار دارد، اظهار کرد: ضعف‌ها و کاستی‌هایی که در نظام وجود دارد با …

شبکه اجتهاد: نشست «نقش مردم در الگوی حکمرانی مطلوب بنیان‌گذاران انقلاب اسلامی چیست؟» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش‌محلاتی برگزار شد. سخنرانان این نشست، برای پاسخ‌دادن به این پرسش به بحث درخصوص نسبت جمهوریت و اسلامیت پرداخت. استاد حوزه علمیه قم نسبت این دو را در ابتدای پیروزی انقلاب غیرشفاف دانست و گفت: «بسیاری از بزرگان ما به این موضوع فکر نکرده بودند». او از دو نگاه عمده درباره نسبت جمهوریت و اسلامیت گفت نگاهی مردم را «مولی‌علیه» و لاجرم بدون حق می‌داند و نگاه دیگر اسلامی‌بودن نظام را در گروی رضایت و مقبولیت مردمی آن می‌داند. این پژوهشگر حوزوی …

مدیر حوزه‌های علمیه کشور گفت: برای اولین بار حوزه علمیه قم و استان‌ها دارای افق ترسیم شده پیش روی خواهند بود و برنامه ۵ ساله و افق ۱۴۱۴ در نظامات حوزه دنبال خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در نشست صمیمی با اساتید، فضلا و طلاب که در سالن اجتماعات مدرسه فیضیه برگزار شد، اظهار داشت: در این مدت بیش از هزار گزاره و طرح جمع آوری شد و مورد تأکید قرار گرفت. او بیان کرد: جلسات متعددی با طلاب داشتم و در ۱۳ استان حضور یافتم و از مدارس علمیه آن‌ها ملاقات کردم و مشکلات را …

شبکه اجتهاد: «آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی» (۱۲۳۸-۱۳۱۵ هجری شمسی) در زمانه‌ای پرتنش از تاریخ ایران می‌زیست، دوره‌ای که با وقوع انقلاب مشروطه، زوال سلسله قاجار و برآمدن رضاشاه همراه بود. حاج شیخ عبدالکریم چندماه پس از کودتای سوم اسفند۱۲۹۹ و چهار سال پیش از آغاز سلطنت رضا شاه، از اراک به قم آمد و حوزه علمیه این شهر را تأسیس کرد و به «آیت‌الله مؤسس» مشهور شد؛ نهادی که سال‌ها بعد زمینه ساز تحولی بزرگ همچون انقلاب اسلامی شد. بررسی شیوه مدیریت و رویکرد سیاسی ایشان در کنار چگونگی تأسیس حوزه علمیه قم، موضوع گفت‌و‌گوی ایران با حجت‌الاسلام …