اختصاصی شبکه اجتهاد: عقل از منظر پیامبر اسلام (ص) این گونه تعریف میشود این حضرت میفرمایند: یا علی، عقل چیزی است که با آن به خشنودی خداوند رحمان دست پیدا میکنید و به رضایت خداوند رهنمون میشوید.
توضیحات بیشتر »توسعه تشیع، تعمیق دین/ مسلم شهابی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حیثیت علمی امام، مهمترین عامل در توسعه مذهب شیعه به حساب میآمد. به ویژه که مبانی فکری شیعه نیز در آن شرایط، مشخص شده بود و طبعا مرجعیت علمی امام، توسعه فکر شیعی را دربرداشت. نوشتار پیش روی نگاهی به پیامدهای فرهنگی حضور امامرضا(ع) در ایران میپردازد.
توضیحات بیشتر »امام رضا(ع)، سرمشقی برای زیستن در دایره جامعه
اختصاصی شبکه اجتهاد: ایام شهادت حضرت رضا(ع) بهانهای است برای پل زدن به زندگی امام مهربانیها، امامی که کافی است صفحههای کتاب زندگیاش را ورق بزنیم تا در خط به خط آن رد پای خوبیها را رصد کنیم. امامی که برای جزئی ترین مسائل زندگی، کامل ترین راهکار را در پیش میگرفت و زیباترین آموزهها را به یادگار گذاشته است تا حالا گرههای زندگی امروز را با مرور لحظه به لحظه زندگیاش بگشاییم
توضیحات بیشتر »این ولایتعهدی به شرط لا / رسول جعفریان
اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از آنکه مأمون بر برادرش امین، پیروز شد، در حقیقت، حکومت عباسیان را که در اصل تکیه بر خراسانیان داشت، بیشتر از پیش، خراسانی کرد. حکومت امین، تکیه بر عناصر عربی و خاندان عباسیان داشت، اما حکومت مأمون از این دو جهت، ضعیف بود. لذا وی سعی کرد تا پایگاه دیگری بدست آورد
توضیحات بیشتر »افق گشاییهای فقهی_کلامی عالم آل محمد/ اکبر مرادخانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: دوران حیات امام هشتم شیعیان، حضرت رضا(ع) دورانی است که افکار و اندیشههای مختلف فلسفی و کلامی بسیاری در معرض برخورد و تعاطی با یکدیگر قرار داشتند و خلیفه وقت مامون نیز به ظاهر به ترجمه و بحث و گفت وگو میان این اندیشه رغبت نشان میداد.
توضیحات بیشتر »درسهایی برای کاهش مشکلات زندگی در «سیره امام رضا (ع)»
اختصاصی شبکه اجتهاد: در باب علمی، علی بن موسی الرضا (ع) آداب معاشرتی را متذکر شدهاند که اگر این روشها را به صورت عملی در زندگی افراد به کار بگیرند در طول زندگی کمتر با چالش روبه رو میشوند. یکی از مواردی که مورد تاکید ایشان بوده حق همسایگی است در سیره این امام بزرگوار (ع) آمده است کسی که همسایهاش از شر او در امان نباشد و مراعات حال یکدیگر را نکنند علاوه بر به وجود آوردن مسائل و مشکلات اجتماعی روابط انسانی کاهش مییابد زیرا مردم باید با یکدیگر متعهد و هم پیمان باشند.
توضیحات بیشتر »پنج برش از تمایزهای رفتاری امام رضا(ع)/ رضا نظرزاده
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از زیباترین و مهمترین مباحثی که در سالهای اخیر مورد توجه و بررسی اندیشمندان اسلامی قرار داشته، موضوع سبک زندگی اسلامی و شاخصهای ارزشمند آن است. تهاجم همه جانبۀ فرهنگهای غربی و سکولار به سرزمینهای اسلامی، لزوم توجه به چیستی و شاخصهای سبک زندگی اسلامی را دو چندان نموده است.
توضیحات بیشتر »فرصت خاص توسعه تمدنی دیار کهن/ سیدحسین حُرّ
حضور امام رضا(ع) در ایران موجب رشد و گسترش تشیع گردید. مناظرات علمی ایشان از یکسو و تشکیل کلاسهای درس در منزل خود و همچنین مسجد مرو از سوی دوم، و احادیث و سخنان ارزنده ایشان در زمینههای مختلف علوم و معارف اسلامی، از سوی دیگر موجب رشد و گسترش تشیع گردید.
توضیحات بیشتر »معرفی امام معرفی اسلام است/ محمدجواد اخگری
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای طرح یک ایدۀ نو میتوان، ابزارها و راههای مختلفی ارائه نمود. دربارۀ شخصیت امامرضا(ع) این سؤال مطرح است که برای معرفی آن حضرت به جهانیان از چه شیوهها و ابزارهای جدیدی میتوان بهره گرفت؟
توضیحات بیشتر »سویههای ارتباطی فقهپژوهان و جامعهسازی پیامبر اعظم(ص)/ حمزه واقعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: بینش، منش، رفتار، گفتار و سلوک پیامبر(ص) و نوع نگاهشان، در ساحتهای مختلف اعم از: جامعه سازی، اخلاق مداری، کرامت مندی و... باید مورد بررسی و کندوکاو عالمان، اندیشهوران و فقه پژوهان قرار گرفته و آن را معیار و مدل ایده پردازی، نظریه پردازی در ساحت فقه قرار دهند.
توضیحات بیشتر »صلح امام حسن(ع) پرشکوهترین نرمش قهرمانانه تاریخ
بدون تردید باید گفت این کتاب همچنان اثری ارجمند و محققانه درباره این مقطع از تاریخ شیعه بوده و پاسخگوی بیشتر پرسشهایی است که بسا در این زمینه در اذهان جوانان و دوستداران تاریخ اهل بیت(ع) پدید آید؛ اما به نظر میرسد این کتاب تاکنون آنچنان که باید و شاید به صورت مردمی توزیع نشده و در انحصار نویسندگان خاص باقی مانده است! این مظلومیتی مضاعف برای امام مجتبی(ع) است!
توضیحات بیشتر »نگرش و سیره پیامبر باید محور فقه اجتماعی قرار گیرد/ مردم باید در رفتار آخوند، پیغمبر را ببینند
روحانی ما باید با مهربانیش، محبتش، پدریاش، رأفتش، اخلاق، رفتار، کردارش جلوههایی از آن رحمت و مهربانی و رأفت و کرامت پیامبر (ص) را مردم در رفتارش ببینند. حالا میتواند یک تابلو و فلشی باشد که مردم را به سمت آن حقیقت ببرد. بگوید من نمونه هستم، اصلش جای دیگر است، اگر این نمونه را تست کردی و خوب بود، حالا برو دنبال اصلش. آن وقت مردم شیفته پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) میشوند.
توضیحات بیشتر »پیامبر(ص) زبان این مردم را عوض کردند/ احمد رهدار
اختصاصی شبکه اجتهاد: نقش پیامبر خاتم در گذار دادن مردم حجاز جاهلی به حجاز اسلامی مسالهای است که از زوایای مختلف قابل برسی و مطالعه است. یکی از ورودیهایی که میتوانیم از آن به این موضوع نگاه کنیم موضوع رسالت نبی است. نبی وقتی وارد یک قوم میشود اولین نیازی که دارد بحث دیالوگ و سخن گفتن با مردم است. پس از این روست که نبی ناگزیر است که زبان مردم خود را استخدام کند تا بتواند در مقام دیالوگ قرار بگیرد.
توضیحات بیشتر »پیامبر با اخلاق بر مردم اثر میگذاشت و خود را برتر از دیگران نشان نمیدادند/ حضرت از ما دوستی کورکورانه نمیخواهند!
اختصاصی شبکه اجتهاد: کتاب دو جلدی «محمد (ص)؛ پیام آور صلح و آزادی» اثر دکتر سید یحیی یثربی، محقق و استاد نامدار فلسفه و کلام توسط انتشارات امیرکبیر در سال ۸۵ منتشر شده است. نگارنده اذعان دارد که در این کتاب به جای پرداختن به جزئیات، به مسائل سیاسی و اجتماعی و اصول انسان شناسی اسلام پرداخته است. یثربی در این اثر سعی کرده با بیان سیره آن حضرت، ایشان را به عنوان الگو برای بشریت بیشتر از پیش تبیین و معرفی کند.
توضیحات بیشتر »از دولت قبیلهای تا دولت نبوی/ سیدمهدی طباطبایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در مورد وضعیت حکومت در شبه جزیره عربستان پیش از اسلام به این نکته مهم باید توجه کرد که در نواحی مرکزی حجاز پیش از اسلام به طور قطع حکومت واحد وجود نداشته است و تنها چهار شهر مطرح بیشتر وجود ندارد و غیر این چهار شهر واحهها و مجموعه چادرهایی بوده اند که در کنار هم تشکیل یک واحه را میدادهاند.
توضیحات بیشتر »رویکرد صلحطلبانه نبی رحمت(ص)/ محمدجواد پاینده
اختصاصی شبکه اجتهاد: اسلام جنگ افروز یا اسلام صلح آفرین؟ این سوالی است که این روزها در بسیاری از مراکز رسانهای جهان و خصوصاً پایگاههای رسانهای و مجازی، در شبکههای اجتماعی و البته از جانب نواندیشان اسلام ستیز مطرح میشود، با تکیه بر برداشتهای غیر متعارف تاریخی و یا تحریف تاریخ به منظور وارونه جلوه دادن حقیقت در پیشگاه وجدانهای بیدار جامعه جوانی که نسبت به جنگ و خونریزی احساس نفرت و انزجار میکند.
توضیحات بیشتر »صلح حکمت نبوی است و منشأ وحیانی دارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: کشور فرانسه بستر مساعدی برای رشد اسلام است و در قرن اخیر، متفکران و صاحبنظران زیادی در این کشور درباره اسلام تحقیق و مطالعه کردند که از آن جمله میتوان به پروفسور روژه گارودی اشاره کرد. با دکتر کریم مجتهدی چهره ماندگار فلسفه ایران و دانش آموخته دانشگاه سوربن فرانسه درباره میزان آشنایی فرانسه با اسلام و بویژه پیامبر رحمت(ص) گفت و گو کردیم.
توضیحات بیشتر »امام حسن(ع)؛ دیدگاهها و نظرها
شبکه اجتهاد: مقالات پیشروی برشهای است از دیدگاهها و نظرهای اندیشهوران و اهل قلم کشور که ساحت سیاسی- اجتماعی و حقوقی حضرت امام حسن مجتبی علیهالسلام را تبیین کردهاند؛ سویههایی که بخشی از دیدگاههایی را نمایندگی میکنند که برای دین پژوهان و فقه پژوهان موثر مینماید.
توضیحات بیشتر »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه ربیع الاول ۱۴۳۹ قمری
برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامههایی تهیّه شدهاند که با محاسبات رایانهای و طبق معیارهایی، این عوامل را برای نقاط مختلف زمین در نظر میگیرند و الگوهای رؤیتپذیری هلال ماه را پیشبینی و ترسیم میکنند. به تصاویر زیر بنگرید: یک) نقشۀ رؤیتپذیری هلال ماه ربیع الأوّل …
توضیحات بیشتر »ویژگیهای دین محمدی چیست؟/ مسلم شهابی
اختصاصی شبکه اجتهاد: پیامبر اسلام (ص) در حدیثی پیش از وفات خود تاکید میکنند که «امت من بیشتر ازامتهای دیگر دچار فتنه و فرقه سازی خواهند شد، پس از منامتم به ۷۲ فرقه تقسیم میشوند که از این همه تنها یک فرقه در مسیر نجات قرار دارد.»
توضیحات بیشتر »پیامبر(ص) چگونه زندگی میکردند/ محمدباقر پورامینی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در مورد سبک زندگی حضرت محمد (ص) پیامبر عظیم الشأن اسلام نکات زیر قابل تأمل است:
توضیحات بیشتر »پیامبر اعظم منتهای کمال بود/ آیتالله حسین مظاهری
اختصاصی شبکه اجتهاد: اگر انسان، راه زهد و عبادت و ریاضت و به اصطلاح فلسفی، جنبۀ یلی الرجی را گرفت، رفتارش با مردم خوب نیست و نمیتواند در میان جامعه راه یابد، نمیتواند بر دلها حکومت کند و سرانجام جنبۀ یلی الخلقی او قوی نخواهد بود. پیامبر گرامی، جنبۀ «یلی الرجی» بسیار قوی داشت.
توضیحات بیشتر »رسول خدا؛ حقیقت جاری در زمان/ سارا زیباکلام
اختصاصی شبکه اجتهاد: درست و غلط و خوبی و بدی، اغلب اوقات نسبی هستند و معیار و محور مشخصی ندارند. ما خوبی را با معیارهای آن در اندیشه و عقیده خودمان میسنجیم. اما اگر ریز نشویم، کلیت خوبی و بدی و آدمهای خوب و بد بر همگان و در همه جا و زمانی، قابل تشخیص بوده و تقریباً یکی است.
توضیحات بیشتر »نظام نبوی؛ نظام ایمانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: نظامی که پیغمبر ساخت، شاخصهای گوناگونی دارد که در بین آنها هفت شاخص از همه مهمتر و برجسته تر است:
توضیحات بیشتر »کتاب حدیث فقهی مشترک منتشر میشود
مدیر انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب از انتشار کتاب حدیث فقهی مشترک با زیر عنوان «واکاوی مبانی و پیش فرضهای حجیت احادیث فقهی مشترک میان فریقین» در آیندهای نزدیک خبر داد.
توضیحات بیشتر »شرط ورود به مسائل مستحدثه، تعمق در اصول است/ عدهای از بزرگان به مسائل مستحدثه تن نمیدهند/ ثمره نظرات برخی نااهلان بازی با «فقه تشیع» است
دست اهل فضل را میبوسم که بیایند و در مسائل ورود پیدا کنند و صحنه را خالی قرار ندهند تا دیگرانی که اهل مایه و اهلیت این مسائل نیستند ورود پیدا کنند که تبعات آن قابل پیشبینی نیست. در حقیقت ثمره نظراتی که در برخی از مسائل مستحدثه از نااهلان اظهار میشود احیانا بازی با فقه تشیع خواهد بود.
توضیحات بیشتر »انتقاد امام(ره) از رسالههای موجود/ ایشان عنایت فراوانی به موضوع شناسی داشت و مطالب را توأم با اخلاق مطرح میکرد
برخیها طعنه به مرحوم فیض و دیگران طعنه میزنند که چرا موسیقی را جایز میدانند. ایشان میفرمودند به جای اینکه به اینها طعنه بزنیم بهتر است که ما دلایل آنها را بنگریم که اینها به چه دلیل جایز میدانند. بیان میکردند که مواظب کلماتتان باشید مبادا به آراء و نظریات دیگر مجتهدین توهین کنید.
توضیحات بیشتر »اجتهاد و فقاهت حافظ استمرار خاتمیت است/ دوری جامعه از اهلبیت(ع)، ضربه محکمی بر خاتمیت زد
بدون هر گونه جزاف و گزاف باید گفت که اجتهاد به معنای دقیق و فقاهت به معنای دقیق حافظ استمرار خاتمیت است. یعنی شما اگر اجتهاد شیعه و فقهای شیعه را از دین بگیرید، باب وحی با رفتن پیامبر منسد شد و تفسیر وحی با رفتن ائمه اطهار به پایان رسید. بعد از آن کیست که میتواند از یک «لیس ینبغی ینقض الیقین بالشکّ» یا در صُحاح زراره و برخیش را «لا تنقض الیقین بالشکّ» قاعده ارجمند استصحاب را استخراج کند و دهها و صدها حکم را با این استنباط کند.
توضیحات بیشتر »ادبِ نقد یا هیجانِ تحریف/ محمد صادقیان هرات
اختصاصی شبکه اجتهاد: یادداشت عاشورا، عدالت و حکومت دینی، نوشته آقای سید محمد عیسینژاد در نقد برخی دیدگاههای استاد محمدرضا حکیمی، یکی از بسیار نوشتجاتی است که در بررسی دیدگاههای این اندیشمند مطرح شده است و این بار کتاب قیام جاودانه ایشان بهانۀ این نوشتار گردیده است.
توضیحات بیشتر »از ابراز همدری مراجع با زلزلهزدگان تا اجازه استفاده از سهم امام(ع)
مراجع عظام و علمای اعلام با صدور بیانیههایی ضمن عرض تسلیت برای درگذشت جمعکثیری از هموطنان و ابراز همدردی با بازماندگان زلزله غرب کشور اجازه استفاده مقداری از سهم امام (ع) را برای تامین نیازهای ضروری آسیب دیدگان این زلزله اعلام کردند.
توضیحات بیشتر »