اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد درایتی اگر چه ساختاری متفاوت از دانش اصول را در سر میپروراند که مبتنی بر حکم است، اما اقتضای رعایت حال شاگردان در مراجعه به منابع و وابستگیشان به ساختار موجود، تاکنون مانع از ارائه مطلوب درس خارج اصول بر اساس این ساختار ابداعی بوده است. او درس خارج اصول مطلوب را درسی میداند که برای …
Read More »دیدگاه و گزارش
نقد و بررسی نظریه «تزاحم واجبات شرطی در قانونگذاری»
با این نظریه که میگوید رعایت مباح و حکم الزامی و عدالت و احکام وضعی در قانونگذاری به عنوان وجوب ضمنی واجب است ما میتوانیم اینها را با یک ملاک شرعی در تزاحم قرار دهیم و در چنین تزاحمی است که قانونگذارمجاز است قانونی را مخالف با حکم شرعی که اهمیت کمتری دارد وضع کند. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش …
Read More »فقه نظامات، توهّم یا واقعیت؟
فقه نظامات نه تنها از نظر علمی ثابت نیست بلکه یک امر خیالی دست نیافتنی است و نه تنها خدمت به فقه نیست بلکه یک توقفگاهی برای فقه خواهد بود. معتقدیم امام از همین فقه و اصول موجود حکومت را استخراج کرد نه فقه نظامات. البته من دعوا سر لفظ ندارم. امّا آقایان برای فقه نظامات موضوع مستقل، مکلّف مستقل، …
Read More »فقه ما دغدغه مقاصد احکام شریعت و قرآن را ندارد/ در نسبت سنجی استخراج احکام از منابع تردید داریم
رییس مؤسسه فتوح اندیشه با تبیین ضرورتهای توجه جدی به مباحث فقه دولت اسلامی، گفت: اگر اجرای احکام نتوانسته است مقاصد آنها را در جامعه پیاده کند باید نسبت سنجی میان مقاصد و استنباط احکام فقهی مورد بازنگری واقع شود، فقه ما دغدغه مقاصد را نداشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، افتتاحیه ترم نخست دوره آموزشی فقه ما دغدغه مقاصد …
Read More »چهلمین نشست «رجال پژوهی» با حضور آیتالله صف محسنی برگزار شد
چهلمین نشست رجال پژوهی با حضور و سخنرانی آیتالله صف محسنی به همت گروه رجال پژوهی حوزه علمیه خراسان و با همکاری مدیریت مدرسه آیتالله العظمی خوئی(ره) در محل مدرسه علمیه سلیمانیه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام حنیف، از شاگردان آیتالله شیخ آصف محسنی در نشست «الگوهای تصحیح روایات ضعیف السند با نگاه ویژه به کتاب شریف بحار …
Read More »اداره جامعه با احکام بینظام ممکن نیست
امروز باید فقه به طرزی صورتبندی شود که حکومت را اداره کند و اداره دولت با مجموعه احکام بینظام ممکن نیست؛ دوست فاضل و عزیز ما فرمودهاند اگر بنا بود فقه ساختاری داشته باشد امام بهترین فرد بود که باید این کار را انجام میدادند، از کجا که ایشان چنین کاری نکردند! به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله علیاکبر رشاد پیش …
Read More »فقه نیازمند بازسازی جدی و عمیق بر مبنای اصل کرامت است
قرآنپژوه حوزه علمیه قم گفت: اگر میخواهیم بر مبنای اصل کرامت مشکلات را مرتفع کنیم، باید فقه به صورت عمیق و جدی بازسازی شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی ایازی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، در نشست علمی «جایگاه کرامت انسان در استنباط فقهی» در مؤسسه فهیم گفت: قرآن در سوره اسراء و در سوره حجرات در …
Read More »ویژگیهای کتاب درسی و اشکالات وارده به نظام آموزشی حوزه
شبکه اجتهاد: کتاب «نظام آموزشی حوزه: جستاری پیرامون نظام آموزشی و متون درسی حوزههای علمیه»، مجموعهای حاوی دیدگاهها و نظرات ارکان متعدد و مختلف حوزههای علمیه درباره روزآمدسازی متون درسی است، که غالبا از انعکاس مفصل رویکردهای مخالف تغییر در متون درسی اجتناب کرده، و در بخشهایی از جمله نظرسنجی و مصاحبهها، اشاراتی به نظرات مخالف هم داشته است. این …
Read More »چیزی بهعنوان «فقه نظامات» نداریم/ امام(ره) اجتهاد موجود را کافی نمیدانست، نه فقه را
میگویند امام فقه موجود را کافی نمیدانست، نخیر امام اجتهاد موجود را کافی نمیدانست ولی فقه را کافی میداند منتهی فقهی که باید در آن فکر و نوآوری شود. الآن در مباحث اصول و فقه نیاز به نوآوریهای فراوان داریم، افقهای زیادی در فقه باز میشود که همه منتهی به همین فقه موجود است نه اینکه ما چیزی به نام …
Read More »فقه العفاف به ترتیب از چینش تاریخی آیات، روایات و کتب فقها استخراج شود
استاد حکیم درباره فقه العفاف بیان داشت: عفاف به معنای عام موضوعات زیادی را در برمی گیرد مانند عفت زبان، عفت بطن و… باید مشخص شود مقصود ما از این درس مفهوم عام عفاف است یا تنها به یکی از شقوق آن مانند عفت جنسی میخواهیم بپردازیم؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، استاد درس خارج حوزه …
Read More »مهمترین تأثیر انقلاب اسلامی در توسعه قلمروهای فقه، ارائه کُدهایی همچون ناتوانی مبانی موجود در همراهی با قلمروهای نوین است
انقلاب اسلامی در بخش مبانی فقه کُدهایی و پیشنهاداتی برای فقه داشتهاند و ارائه کردهاند اما آیا دستگاه فقاهت این پیشنهادات را دریافت کرد و جدی گرفت یا نه سخنی دیگری است. انقلاب برای فقه با توسعه قلمروهای فقه کُدهایی هم چون ناتوانی مبانی موجود در همراهی با قلمروهای نوین ارائه کرد. انقلاب به فقه فهماند که با این مبانی …
Read More »راهکار شتاب به موتور اجتهاد تمیز ادله مرجع و عادی است/لزوم توسعه منطقهالفراغ و حجیت ادراکات عقلایی
در نشست رونمایی از کتاب «مکتب اجتهادی آخوند خراسانی» اثر آیتالله مصطفی محقق داماد به تأکید مؤلف بر مسئله صیانت از کرامت انسانی و پذیرش آن به صورت یکی از ادله اجتهاد تصریح و راهکارهایی همچون توسعه منطقهالفراغ، حجیت ادراکات عقلایی و تقسیم ادله به ادله مرجع و ادله عادی در راستای شتاب به موتور اجتهاد مطرح شد. به گزارش …
Read More »تعامل فقها با بناهای عقلا در جهان امروز
شبکه اجتهاد: از مسائل مهمی که فقیهان شیعی در دانش اصول به آن دقت ورزیده و آن را مبنای کار خود قرار دادهاند، «سیره عقلا» یا «بنای عقلا» و یا «حجیت سیره عقلا»ست. میدانیم که غالب امارات اصولی و قواعد فقهی (همچون حجیت ظواهر، حجیت خبر واحد و…) از بناهای عقلایی است. پرسش مهم در این زمینه این است که: …
Read More »نظام ترکیبی فقه و تجربه بشری در اداره جامعه
رئیس مؤسسه پژوهشی فرهنگی فهیم با بیان اینکه طرح کلان الگوی فقهی و اسلامی در اداره جامعه، نه فقهی محض و نه بشری محض است، اظهار کرد: کسانی که خود را متکفل اندیشه اداره جامعه با فقه میدانستند با گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی هنوز هم تاکنون یک متن منسجم و بدون بهرهگیری از تجارب بشری ارائه نکردهاند. …
Read More »نقدی بر کتاب «بازاندیشی در آیین استنباط» نوشته سیداحمد کاظمی موسوی
حجتالاسلام والمسلمین حسنعلی علیاکبریان طی مقالهای به نقد کتاب «بازاندیشی در آیین استنباط، نگاهی به سیر تاریخی اصول فقه و رویکردهای نوین مصالح – مقاصدجویانه و هرمنوتیکی» پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «بازاندیشی در آیین استنباط»» تألیف سیداحمد کاظمی موسوی، نگاهی به سیر تاریخی اصول فقه و رویکردهای نوین مصالح مقاصدجویانه و هرمنوتیکی است. در این کتاب بیان …
Read More »اولویت دادن به کتاب و سنت، از حرف تا عمل/ استظهار عرفی بدون فاصله از عصر تشریع، در تفکر متقدمین تجلی دارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: درس خارج استاد حمید درایتی از دروس خارج فقه متفاوت و متمایز با دیگر دروس است که روشی ابداعی در ارایه محتوا، چینش مطالب و پردازش روایات را در پیش گرفته است. استاد درایتی لزومی در فراگیری تمام ابواب فقهی برای نیل به درجه اجتهاد نمیبیند و بر این باور است که چنانچه سبک و روش مناسبی …
Read More »نقد و بررسی کتاب «اصول فقه، مباحث الفاظ و قواعد تفسیر متن»
دغدغه یک حقوقدان از پرداختن به اصول فقه ـ که اخیرا از آن با عنوان اصول استنباط حقوقی یاد میشود این است که در مقام نبود نص و ادله اولیه، چطور میتواند یک حکم حقوقی صادر نماید/ اعتبار منابعی مثل شهرت و اجماع اگر بخواهد حجیت داشته باشد، در اصول فقه نمیتوان آنها را به عنوان مصادر حقوقی قرار داد …
Read More »فقه در عصر غیبت قادر به ساخت مدینه فاضله نیست!/ انقلابیگری غلوآمیز فرصت را برای رشد سکولاریسم فراهم میکند
مهدی نصیری استاد دانشگاه و پژوهشگر دینی میگوید: در عصر غیبت و سیطره مدرنیته نباید از حوزه و فقه انتظار شکل دادن به اتوپیای دینی (مدینه فاضله ) را داشته باشیم و این امر تنها با ظهور حضرت ولی عصر محقق خواهد شد. کسانی که غافل از تنگناهای موجود در عصر غیبت و زمانه سیطره مدرنیته، حوزه و فقه را …
Read More »روششناسی پژوهش در علوم حدیث/ چگونه حدیث پژوه شویم؟
به نظرم پژوهش کلاً رکود دارد و مختص حدیث و حوزه نیست؛ در دانشگاه هم علاقه بیشتر اساتید به تدریس است تا تحقیق. شاید علتش این باشد که ادبیات ایران ادبیاتی شفاهی است و دست به قلم نبودهایم. ما بیشتر حرف میزنیم تا بنویسیم. ما از استناد یک شیء به خودمان میپرهیزیم. شاید هم به دلیل سختی پژوهش باشد. اگر …
Read More »میان فقه، علم و نظامات عینی کشور پیوند درستی برقرار نیست/ ضرورت ایجاد شبکه علوم انسانی فقهمحور
عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی با اشاره به مباحثی که در مورد سکولاریزه شدن حوزه بیان میشود، گفت: بسیاری از اشکالات ناشی از آن است که میان فقه، علم و نظامات عینی کشور پیوند درستی برقرار نیست و شبکه اطلاعات و در رأس آن شبکه اطلاعات دینی ایجاد نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مصطفی جمالی، عضو …
Read More »طلاب به درس خارج فقهی بروند که کثیرالروایه است/ در زمینه فقه تخصصی نیاز بیشتری داریم تا کلام
آموختن علم فقه به این دلیل لازم است که قدرت اجتهاد و فهم الحدیث آنها بالا برود؛ لذا به طلاب عرض میکنم: در فقه به درس خارج بیع نروید؛ بلکه به درس خارجی بروید که کثیرالروایه است؛ مانند خارج خمس یا خارج دیات یا خارج صلاه که اولاً قدرت رجالی و علم الحدیث و فقهالحدیث شما بالا برود که وقتی …
Read More »درس خارج مطلوب از دیدگاه استاد تبادکانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد تبادکانی که درس خارج او از دروس دیرپا و ممتاز حوزه علمیه مشهد است، درس خارج مطلوب را درسی میداند که روی نقاط کلیدی و چالشهای عمیق علمی تمرکز داشته باشد و فهم مطالب ساده را به عهده شاگرد بگذارد.او تقریر را بیان فهم شاگرد میداند و نه صرف نگارش مطالب استاد. آنچه پیش روی شماست، …
Read More »فقه اسلامی و اقتباس از قانوننامههای پیش از اسلام، از ادّعا تا واقعیت
شبکه اجتهاد: یکی از مسائلی که اسلام پژوهان غربی در مسیر مطالعات خود همواره به آن توجه داشتهاند همانا «مشابهتهای میان فقه اسلامی با قوانین سایر ادیان و سرزمینها» است. البته اینگونه به نظر میرسد که گرایش «خاستگاه یابی» برای تعالیم دینی و خصوصاً آموزههای اسلامی، جزئی جدایی ناپذیر از مطالعات اسلامی در مغرب زمین است و حتّی برخی همچون …
Read More »سیر تطور و تحول اخبار سیره، از بعثت تا هجرت
پژوهش پیشروی به قلم حجتالاسلام والمسلمین رمضان محمدی بر آن است تا با تکیه بر اصول معیارهای نقد، گزارشهای مجعول و برساخته را از غیر مجعول در سیره رسول خدا(ص)، تمییز و معرفی نماید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بعثت رسول خدا(ص) مهمترین و اثرگذارترین حادثه در طول تاریخ بشر است. درگذشته و حال هر ملت و قومی، براساس مستندات مورد …
Read More »از «روش استنباط احکام فقهی» تا «بانکداری اسلامی» در ۲۵مین شماره فصلنامه صدرا
بیستوپنجمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با پروندههای ویژهای چون «بانکداری اسلامی»، «روش استنباط احکام فقهی»، «درآمدی بر مناسبات سنت اسلامی و علوم اجتماعی اسلامی» و «فلسفه علم در ایران» همراه با آثار و گفتاری از شخصیتها و فرهیختگان مطرح حوزه و دانشگاه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به همت مرکز پژوهشهای علوم انسانی اسلامی …
Read More »چالشهای فقهی دینداری مردم را تضعیف میکند/ بسیاری از مسائل جدید توسط فقه پاسخ داده نشده است/ شناخت و پاسخ به مسائل جدید؛ بزرگترین مسئولیت حوزه
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نباید تصور کنیم با پاک کردن صورت مسئله و اینکه کار فقیه، بررسی موضوع نیست، چالشهای فقهی برطرف میشود، گفت: چالشهای فقهی دینداری مردم را تضعیف میکند لذا شناخت و پاسخ به مسائل جدید، بزرگترین مسئولیت حوزه علمیه امروز است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی، در میزگرد …
Read More »گزارش جامع از چهارمین کنفرانس جهانی «فتوا» در مصر
کنفرانس جهانی فتوا در مصر در حالی به کار خود پایان داد که علما و نخبگان دینی بر ضرورت بازنگری در مکانیسم صدور فتوا و نیز ترویج سبک اجتهاد گروهی به عنوان راهکار مقابله با بحران فتوا تاکید داشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، مسأله فتوا و بحرانهای به وجود آمده در اثر ولنگاری در عرصه فتوا و آسیبها و تبعات …
Read More »فقه پویا باید به جنبههای اخلاقی و عقلانی بیشتر توجه کند/ اخلاق و عدالت در سلسله علل احکام قرار گیرد
یک استاد حوزه و دانشگاه گفت: گزارهها و قضایای اخلاقی عقلایی هستند اما قضایای فقهی ظنی و حداکثر ظنآورند؛ با این حساب اگر فقه بخواهد پویا باشد باید به جنبههای عقلانی و اخلاقی بیشتر توجه داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه و اخلاق دو دانش در تعلیمات اسلامی هستند که یکی از آنها به عنوان علم اخلاق ناظر بر …
Read More »«حوزه سکولار» اتهام یا واقعیت؟
شبکه اجتهاد: انتقاد علیه روحانیت نسبت به برآورده نشدن انتظارات از آن در ایفای نقش سیاسی- اجتماعی خود، پدیدهای جدید نیست و سالها قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز وجود داشته است. بعد از انقلاب نیز این توقعات همچنان استمرار داشته و حتی مطالباتی از جانب رأس نظام جمهوری اسلامی ایران (رهبری) متوجه حوزه و روحانیت گشته و توقع ورود …
Read More »حدیث پژوهی و بازخوانی احادیث شیعه وظیفه و رسالت شرعی حوزه است
نوسنده کتاب اعتبارسنجی احادیث شیعه با بیان این که در میراث حدیثی شیعه همخوانی بین دیدگاه های تئوریک در عرصه رفتار عملی وجود دارد، گفت: حدیث پژوهی و بازخوانی احادیث شیعه همراه با پیگیری احادیث شیعه وظیفه و رسالت شرعی حوزویان است. به گزارش شبکه اجتهاد، سید علیرضا حسینی شیرازی، در اختتامیه سومین دوره رجال پژوهی حوزه علمیه خراسان به …
Read More »
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت