اندیشوران فقهی

نگاه معرفت شناسانه و فقهی به پدیده کرونا

درباره حوادث اخیر افغانستان/ ابوالقاسم علیدوست

جایی که دولت باید برای مبارزه با کرونا و مداوای افراد کرونایی وارد شود، زمانی که امکانات وجود دارد و می‌توان نیازهای همه افراد را پاسخ داد، حاکمیت موظف است به همه رسیدگی کند نه این که به بخشی رسیدگی کند و بخشی را خیر بلکه خون و سلامتی مردم مورد مسؤولیت حاکمیت است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

Read More »

باید میان اجتهاد استنباطی و تدبیری ولایی تفکیک شود

باید میان اجتهاد استنباطی و تدبیری ولایی تفکیک شود

در فقه رایج می‌گوییم شأن و رسالت فقها این است که برای موضوعات مفروض، احکام را استنباط کنند؛ حاکم فقیه، عمّال و کارگزاران و زیردست‌هایی دارد که اقدامات عینی بیرونی محسوب می‌شود و این اقدامات نیازمند تدبیر است از این رو باید رفت و برگشت جدی میان فقه و عالم تدبیر بیرونی وجود داشته باشد تا نظام مسائل سیاسی براساس …

Read More »

«ولایت فقیه» در اندیشه علی صفائی حائری

«ولایت فقیه» در اندیشه علی صفائی حائری

شاگرد مرحوم صفایی گفت: استاد صفایی به نیات افراد توجه داشتند و معتقد بودند ولایت فقیه به دیکتاتوری منجر نمی‌شود. وقتی براساس تقوا و عدالت، ولی فقیه انتخاب شود، دیگر دیکتاتوری معنا ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، سی‌امین قسمت از فصل جدید از برنامه‌ی تلویزیونی «مصیر» کاری از گروه اجتماعی شبکه چهار سیما، با موضوع «ولایت فقیه در اندیشه استاد …

Read More »

رفیع‌پور: فقه را جذاب کنیم؛ تحول در فقه با فهم اجتماعی نص و روزآمدی مسائل/ زائری: فقه بریده از زندگی کارآمد نیست/ «اقتصادنا»ی شهید صدر «اقتصاد الامه الاسلامیه» است نه «اقتصاد الاسلام»

رفیع‌پور: فقه را جذاب کنیم؛ تحول در فقه با فهم اجتماعی نص و روزآمدی مسائل/ زائری: فقه بریده از زندگی کارآمد نیست/ «اقتصادنا»ی شهید صدر «اقتصاد الامة الاسلامیه» است نه «اقتصاد الاسلام»

شبکه اجتهاد: نخستین نشست زندۀ اینستاگرامی صفحۀ رسمی پژوهشگاه شهید صدر، با عنوان «صحبت صدر»، با موضوع «روحانیت چنان‌که صدر می‌گفت» با حضور حجج‌الاسلام محمدمهدی رفیع‌پور و محمدرضا زائری پنجشنبه گذشته برگزار شد. حجت‌الاسلام رفیع‌پور در ابتدا سخنان خود بیان کرد: پیش‌فرض مرحوم صدر بدون آنکه از واژه فلسفه فقه استفاده کرده باشد، مسائلی است که امروز با این عنوان …

Read More »

فقه نظام، اختصاص به یک یا چند باب ندارد/ در رویکرد حداقلی، فقه نظام قابل تصویر نیست/ اگر حکومت همراه نباشد، فقه در لابلای کتب می‌ماند

فقه نظام، اختصاص به یک یا چند باب ندارد/ در رویکرد حداقلی، فقه نظام قابل تصویر نیست/ اگر حکومت همراه نباشد، فقه در لابلای کتب می‌ماند

اگر حکومت عرفی مخالف با فقه و فقها باشد و به آنها فرصت اظهار نظر هیچ ندهد، روشن است که فقه حکومتی، هیچ رویکردی در این حکومت‌های عرفی در زندگی مردم نیز پیدا نخواهد کرد، و اگر هم وجود داشته باشد، تنها در بحث‌های علمی و در لابلای صفحات  کتب است. اگر حکومت عرفی به فقه و فقها میدان و …

Read More »

دلیل اختلاف‌نظرها درباره گستره رسالت چیست؟/ نظام اقتصادی اسلامی به‌درستی کشف نشده است

عزاداری؛ ظرفیت‌ها و آسیب‌ها

یک استاد حوزه گفت: بررسی گسترهٔ رسالت پیامبر اسلام بحث عمیق نظری و علمی است و نباید انتظار داشته باشیم با بهره‌گیری از عقل و نص به نتیجه یکسان برسیم و در مواقعی در برداشت از نصوص، یا برداشت از ادله اختلاف‌نظر به وجود می‌آید که امری طبیعی است. به گزارش شبکه اجتهاد، برنامه تلویزیونی سوره، فصل محمد رسول‌الله (ص) …

Read More »

نصیری: منکر جامعه سازی دینی به طور نسبی نیستم/ پیروزمند: «عصر حیرت» افتادن به دام قبض و بسط شریعت است

نصیری: جامعه‌سازی دینی مطلوب در عصر غیبت، ممکن نیست/ پیروزمند: «عصر حیرت» افتادن به دام قبض و بسط شریعت است

مهدی نصیری در نشست نقد و بررسی کتاب «عصر حیرت» بیان کرد: یکی از نتایج غیبت معصوم در میان مردم و همچنین نداشتن بسط ید، منجر شده تا حتی با تشکیل حکومت اسلامی، امکان تحقق تمدن اسلامی به صورت کامل وجود نداشته باشد و در خوش‌بینانه‌ترین حال تحقق ۳۰ درصدی داشته باشیم. حجت‌الاسلام پیروزمند اما معتقد است که این نظریه، …

Read More »

نظریه پردازی و نقد آن باید منطبق بر«منطق» و «اخلاق» باشد/ برچسب‌زنی‌های مذموم باعث بیراهه رفتن گفت‌وگوها می‌شود/ باید از فضای آزاداندیشی در حوزه استقبال کنیم

نظریه پردازی و نقد آن باید منطبق بر«منطق» و «اخلاق» باشد/ برچسب‌زنی‌های مذموم باعث بیراهه رفتن گفت‌وگوها می‌شود/ باید از فضای آزاداندیشی در حوزه استقبال کنیم

کسانی که در حوزه تخصصی وارد می‌شوند باید بدانند هر موضوعی را در چارچوب و دریچه تخصصی خود بررسی کنند. اگر مطلبی اقتصادی است، کسی که تخصص علم اقتصاد دارد نباید جریان‌شناسی او فراتر از حوزه اقتصادی باشد. اگر بحث فقهی است فرد فقیه باید در نقد آن فقط از منظر فقهی و به صورت محترمانه و منطقی و بدون …

Read More »

نقدی دلسوزانه به برخوردهای غیراخلاقی درباره انکار اقتصاد اسلامی

ضرورت شمول‌ نگری حوزه نسبت به رخدادهای اجتماعی

شبکه اجتهاد: مطلب نقل شده پیشین از یک استاد دانشگاه درباره نظر آقای بروجردی را درنگری! دیدگاه آقای بروجردی قابل نقد است، اما مصلحت نیست که چاقوی نقد یک عالم معروف حوزوی را به دست یک استاد دانشگاه بدهیم و شاهد تعبیری تند باشیم: «مداخلات ناشیانه غیرتخصصی که از تکبر و جهل نشأت می‌گیرد …» آیا دانشگاهیان می‌پسندند ما اساتید …

Read More »

پسا اسلام گرایی در قم!

پسا اسلام گرایی در قم!

شبکه اجتهاد: «اقتصاد اسلامی یک شوخی است، خودمان را گول نزنیم.» این سخن بسیار با اهمیت را آقای محمدجواد علوی، نوه مرحوم آیت‌الله بروجردی، از اساتید و فقیهان معاصر حوزه علمیه قم، به‌تازگی در مصاحبه‌ای بیان کرده است. دو سال پیش نیز یکی دیگر از اساتید؛ یعنی آقای محمدجواد فاضل، فرزند مرحوم آیت‌الله فاضل لنکرانی، در مراسم یادبود مرحوم آیت‌الله …

Read More »

نکاتی درباره علم دینی و سخنان استاد علوی بروجردی

نکاتی درباره علم دینی و سخنان استاد علوی بروجردی

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام مرتضی روحانی مدیر مسئول موسسه ترجمان و عضو گروه غرب شناسی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، سالهاست که در زمینه علوم انسانی و نسبت آن با دین در حال پژوهش و فعالیت است. او در حساب توئیتر خود به مصاحبه اخیر استاد علوی بروجردی درباره اقتصاد اسلامی و علوم انسانی این گونه …

Read More »

حوزه در مجتهد پروری ضعف دارد/ حاشیه و متغیّر مزاحم برای درس خواندن طلبه‌ها خیلی زیاد است/ وضعیت فعلی حوزه قم باعث شکوفایی حوزه نجف خواهد شد

حوزه در مجتهد پروری ضعف دارد/ حاشیه و متغیّر مزاحم برای درس خواندن طلبه‌ها خیلی زیاد است/ وضعیت فعلی حوزه قم باعث شکوفایی حوزه نجف خواهد شد

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در مورد خروجی‌های حوزه علمیه قم به عنوان مجتهدین در آینده گفت: من موافق هستم که حوزه علمیه علیرغم امکانات زیادی که امروز نسبت به گذشته در اختیار دارد، نتوانسته در زمینه مجتهدپروری، نقش تاریخی خود را بازی کند چون حاشیه و متغیّر مزاحم برای درس خواندن طلبه‌ها خیلی زیاد است و سبب …

Read More »

رهدار: پاردایم غالب دین پژوهشی در حوزه صوفیانه است!/ ایزدهی: حوزه باید برای علم‌آموزی استراتژی تعریف کند/ امیدی: انجمن‌ها جنبه صوری دارند و محوریت علمی ندارند

رهدار: پاردایم غالب دین پژوهشی در حوزه صوفیانه است!/ ایزدهی: حوزه باید برای علم‌آموزی استراتژی تعریف کند/ امیدی: انجمن‌ها جنبه صوری دارند و محوریت علمی ندارند

شبکه اجتهاد: همزمان با آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه، میزگرد تخصصی با عنوان «حوزه از آنچه هست تا آنچه باید» با موضوع بررسی روند تحول حوزه‌های علمیه با تکیه بر نظرات شهید صدر، با سخنرانی حجج اسلام والمسلمین احمد رهدار (رئیس مؤسسۀ تحقیقات و مطالعات فتوح اندیشه)، سید سجاد ایزدهی (عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)، و مهدی امیدی …

Read More »

نامه شهید صدر در پاسخ به برخی شایعات و جایگاه بی‌بدیل آیت‌الله خویی

نامه شهید صدر در پاسخ به برخی شایعات و جایگاه بی‌بدیل آیت‌الله خویی

از گذشته شیوه و روش عالمان بر این بوده است که بین دو مسئله تفاوت بگذارند: یکی صدور فتوا و امور مربوط به آن که در عمل دینی شخصی به‌کار می‌آید و دیگری پای‌بندی به اقتضائات مرجعیت اعلی و پاسداری از آن. من بر این باورم که باید میان این دو مسئله تمایز گذاشت و آنها را جدای از هم …

Read More »

نسبت به تسهیل عمل مؤمنین به شرع گام برداریم

نسبت به تسهیل عمل مؤمنین به شرع گام برداریم

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه گفت: علمیه می‌بایست در تکاپوی علمی خود به دنبال ارائه راهکار و ایده برای حل مشکلات مردم باشد تا بتواند بر اساس رسالتی که دارد در حل آنها نقش آفرینی کند. با ارائه یک حرف تازه‌ای اگر بشود مشکلی از مشکلات مؤمنین حل شود که مطابق با چارچوب کلی دین و موازین شرعی …

Read More »

الزامات آموزشی و اهرم‌های تشویقی در حوزه‌های علمیه، از دیروز تا امروز/ المپیادهای علمی، نظام‌های انگیزشی برای کار علمی هستند

اجماعات سیدمرتضی در عرض روایات نیست، بلکه گویای اتفاق فتاوای علمای شیعه است

استاد حوزه علمیه خراسان ابراز کرد: محصور کردن همه چیز در الزامات آموزشی مانند نمره، مدرک و حضور و غیاب، سیستم‌های آموزشی را از بسیاری از اهداف‌شان دور خواهد کرد، چراکه بسیاری از این امور قابل چارچوب بندی نیستند و انگیزه‌های تحصیل فقط محدود به نمره یا بعضی امکانات و امتیازات نمی‌شود، بنابراین تدبیر حوزه علمیه خراسان در ترویج و …

Read More »

درگذشت راوی اصیل نجف

درگذشت راوی اصیل نجف

حجت‌الاسلام والمسلمین سید هاشم هاشمی گلپایگانی؛ یکی از فقهای برجسته حوزه علمیه قم و از مهم‌ترین شاگردان و مقرران درس آیت‌الله‌ سیستانی در سن ۷۱ سالگی و پس از چند سال تحمل بیماری، صبح شنبه‌ ۲۹ شهریورماه ۹۹ در قم درگذشت. به گزارش شبکه اجتهاد، مرحوم استاد هاشمی فرزند آیت‌الله سید محمد جمال هاشمی گلپایگانی (فقیه، شاعر و ادیب برجسته …

Read More »

صفحه «به یاد استاد» راه‌اندازی شد

صفحه «به یاد استاد» راه‌اندازی شد

مؤسسه آموزش و تحقیقات کاربردی فقه اقتصادی طیبات، صفحه‌ای اختصاصی جهت معرفی سوابق و فعالیت‌‌های علمی و تحقیقاتی مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان اختصاص داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤسسه آموزش و تحقیقات کاربردی فقه اقتصادی (طیبات) صفحه اختصاصی «به یاد استاد» مرتبط با معرفی سوابق و فعالیت‌‌های علمی و تحقیقاتی مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان را راه‌اندازی کرد. …

Read More »

پرونده ویژه «درس خارج» منتشر شد

پرونده «درس خارج»، سبک‌ها، کاستی‌‌ها و بایسته‌ها

اختصاصی شبکه اجتهاد: شناخت موضوع، شرط موفقیت در هرگونه فعالیت درباره آن است. موفقیت در درس خارج، پیش از آن که محتاج روش‌ها و ابزارهای مناسب باشد، در گرو تصور کاملی است که از آن می‌شود. به‌مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه بر آن شدیم موضوع «درس خارج» را با نگاهی تاریخی-تحلیلی، آسیب‌شناسانه و روشی مورد بازکاوی قرار دهیم و …

Read More »

درس خارج باید طلبه محور باشد نه استاد محور/ بازخوانی یک تجربه موفق در تدریس درس خارج

درس خارج باید طلبه محور باشد نه استاد محور/ بازخوانی یک تجربه موفق در تدریس درس خارج

درس‌های خارج عمومی، استادش خیلی با عظمت است، ولی چون شیوه‌اش نارساست، فایده‌ای ندارد. فقط در یک فرض می‌توان تصور کرد که در درس خارج‌های موجود کسی، موفقیت نسبی داشته باشد که در درس هزار نفری آقای وحید، شخصی شرکت کند و موضوعی را که استاد می‌خواند، خودش از قبل مطالعه، مباحثه و خلاصه‌نویسی کند و سر درس برود جلو …

Read More »

بدون اصول قوی نمی‌توان سخن از مقاصد الشریعه کرد/ تمام مسائل علم اصول در فقه اثر دارد/ در دوره جدید درس اصول، به مباحث کاربردی‌تر می‌پردازم

ابراز نگرانی از روند کنونی بحث «مقاصدالشریعه»

استاد درس خارج حوزه علمیه قم گفت: نباید در ضرورت علم اصول تردید کنیم؛ بله برخی از مباحث در محدوده کمی کاربرد دارد و برخی در محدوده زیادی کاربرد دارد ولی مسأله‌‌‌ای از مسائل علم اصول نیست که در فقه بدون اثر باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی در آغاز دومین دوره درس اصول فقه خود که …

Read More »

پیشنهاد «ایجاد نظام آموزشی دوگانه» از سوی عضو سابق شورای عالی حوزه

پیشنهاد «ایجاد نظام آموزشی دوگانه» از سوی عضو سابق شورای عالی حوزه

استاد حوزه علمیه با ارائه پیشنهاد ایجاد نظام آموزشی دوگانه در حوزه گفت: نظام سنتی و جدید در همه جای دنیا وجود دارد و ما هم در حوزه می‌توانیم متناسب با شرایط خودمان این دو را داشته باشیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حوزه‌های علمیه اوایل هفته جاری آیین افتتاحیه حوزه‌های علمیه برگزار شد. تحولات دنیای معاصر به ویژه پس از …

Read More »

طبقه‌بندی جدید علم از منظر فقه هدایت

طبقه‌بندی جدید علم از منظر فقه هدایت

دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی، در نشست تخصصی طبقه‌بندی جدید علوم به تبیین و معرفی علوم ۹گانه در طبقه بندی جدید علم از منظر فقه هدایت پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی طبقه‌بندی جدید علوم با حضور تعدادی از اساتید و طلاب در خبرگزاری حوزه برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین علی کشوری، دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی به …

Read More »

شیوه درس خارج امام خمینی به روایت یکی از شاگردان

شیوه درس خارج امام خمینی به روایت یکی از شاگردان

یکی از ابعاد شخصیتی امام خمینی(ره)، «بُعد علمی» ایشان بود که گاهی به تبیین این بُعد پرداخته می‌شود، ولی از منظر «روش شناختی» بسیار کم به آن توجه شده است. از مواردی که می‌توان با پرداختن «روش شناسانه» به آن، بهره‌های زیادی به دست آورد و از آنها در زندگی فردی و صنفی طلاب و نیز برنامه‌ریزی‌های تحصیلی و آموزشی …

Read More »

برپایی ۱۶۰ حوزه علمیه‌ مجازی در حوزه علمیه خراسان/ استفاده همزمان ۱۰ هزار طلبه از سامانه آموزشی

راه‌اندازی «مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(سطح پنج )» در حوزه علمیه خراسان

معاون آموزش حوزه علمیه خراسان گفت: امروز در کنار ۱۶۰ مدرسه علمیه خراسان، ۱۶۰ حوزه علمیه‌ی مجازی داریم که دروس و آموزش‌ها را به صورت برخط به طلاب ارائه می‌‌‌دهند. با در نظر گرفتن این مدارس با متوسط  ۱۵ تا ۲۰ کلاس در مدرسه که به صورت هم زمان ۴ کلاس برگزار کنند، نیاز به استفاده‌ی همزمان ۱۰ هزار طلبه …

Read More »

ایازی: حجاب مسئله فردی است/ مرتضوی: دخالت در مسئله حجاب حق دولت اسلامی است

ایازی: حجاب مسئله فردی است/ مرتضوی: دخالت در مسئله حجاب حق دولت اسلامی است

جلسه گفت‌وگو در مورد مسئولیت دولت اسلامی در بحث حجاب با حضور حجت‌الاسلام ایازی و حجت‌الاسلام سیدضیاء مرتضوی برگزار شد؛ ایازی معتقد است که حجاب مسئله‌ای فردی است که ربطی به عفت عمومی و اجتماعی ندارد و مرتضوی معتقد است که دولت حق دارد بسته به شرایط در این مسئله دخالت قانونی داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

Read More »

مطالبات بر زمین مانده امام خمینی از حوزه‌های علمیه

مطالبات بر زمین مانده امام خمینی از حوزه‌های علمیه

شبکه اجتهاد: امام خمینی (ره) وصیت‌نامه خود خطاب به حوزه‌های علمیه چند نکته مهم را یادآور می‌شود که توجه به آنها بسیار سودمند و اثرگذار است. ایشان در بند (ط) وصیت‌نامه (صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۴۲۴-۴۲۶) خود خطاب به حوزه‌های علمیه چند نکته مهم را یادآور می‌شود: ۱- از مهم‌ترین شگردهای مخالفان اسلام، نفوذ دادن افراد منحرف و تبهکار …

Read More »

حوزه وظیفه خود را پاسخگویی می‌داند نه راهبری/ ضرورت حضور فقه در جامعه، برای مردم ملموس نیست/ حوزه نسبت به «آینده‌پژوهی» بدبین است!

حوزه وظیفه خود را پاسخگویی می‌داند نه راهبری/ ضرورت حضور فقه در جامعه، برای مردم ملموس نیست/ حوزه نسبت به «آینده‌پژوهی» بدبین است!

به طور سنتی مواجهه فقه در فضای افتاء بوده است. البته در مواردی همین افتاء و استفتاء منجر به جریان سازی نیز شده است، مثل فتوای مرحوم میرزای شیرازی در قضیه تنباکو و یا فتوای مرجعیت عراق در حرمت پیوستن به حزب بعث و یا مقابله با جریان‌های تکفیری. اما باید توجه داشت که تا وقتی ضریب نفوذ فقه در …

Read More »

تلفیق دو قرائت سنتی و نواندیشانه از عاشورا به تحلیل عقلانی نیازمند است

مدیرگروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی معتقد است که امتزاج دو قرائت سنتی و نواندیشانه نباید به غلبه نگاه احساسی، جبرگرایانه و تراژیک منجر شود. شاید در صورت رعایت این مرز که بنیاد اساسی تحلیل عاشورا بر عقلانیت و علم است، بتوان تلفیقی از این دو قرائت ارائه داد.

مدیرگروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی معتقد است که امتزاج دو قرائت سنتی و نواندیشانه نباید به غلبه نگاه احساسی، جبرگرایانه و تراژیک منجر شود. شاید در صورت رعایت این مرز که بنیاد اساسی تحلیل عاشورا بر عقلانیت و علم است، بتوان تلفیقی از این دو قرائت ارائه داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی شفیعی، مدیرگروه فقه کاربردی …

Read More »

مجتمعنا، حلقۀ اصلی سه‌گانۀ آثار شهید صدر

مجتمعنا، حلقۀ اصلی سه‌گانۀ آثار شهید صدر

آن‌چنان که شهید صدر در مقدمه فلسفتنا اشاره کرده، قرار بر این بوده که حلقه وصل در سه‌گانۀ فلسفتنا، اقتصادنا و مجتمعنا که ایشان موفق به نوشتن آن نشدند، مجتمعنا باشد؛ اما با توجه به اصرارهای عموم خوانندگان که از شهید صدر  درخواست داشتند اقتصادنا را  بر نگارش مجتمعنا مقدم کند؛ ایشان اقتصادنا را پیش از مجتمعنا تألیف می‌کند تا …

Read More »
Real Time Web Analytics