دیدگاه و گزارش

منظور من از اجتهاد شورایی این است که جمعی از فقها و مراجع ذی‌صلاح توانمند در حوزه اجتهاد و مجتهد در موضوعاتی که پیامدهای سیاسی و اجتماعی دارند، نه به شکل فردی بلکه با یک گفتگوی اجتهادی و فقهی در حوزه امر سیاسی کنار هم جمع شوند و همه در یک جایگاه حقوقی برابر قرار گیرند و آزادانه از منظر فقهی وارد بحث در حوزه امر سیاسی شوند. خروجی این اجتهاد شورایی اگر اجماعی شد و اتفاق‌نظر واقع شد که چه بهتر، در غیر این صورت رأی اکثریت مجتهدین حاضر در این اجتهاد شورایی مبنای عمل قرار بگیرد و یک …

مبحث فقه و حقوق بشر، اعم از مبحث فقهِ حقوق بشر است. فقهِ حقوق بشر یعنی بحث‌های فقاهتی پیرامون آنچه حقوق بشر شمرده می‌شود گرچه ما اکنون رشته مدون فقهِ حقوق بشر نداریم که تأسیس آن ضروری و بایسته است اما حقوق بشر، زیر مجموعه حقوق است و فلسفه حقوق بشر زیر مجموعه فلسفه حقوق است و مباحث حقوق بشر باید در اینجا مطرح شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «فقه و حقوق بشر» از سلسله نشست‌های «گفتمان معرفت» در شب‌های ماه مبارک رمضان، توسط مرکز تحقیقات اسلامی حوزه علمیه مشهد وابسته به آیت‌الله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی برگزار …

کتاب «درآمدی بر فلسفه سیاسی اسلامی» که توسط حجت‌الاسلام دکتر احمد واعظی، عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم و رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم نوشته شده است که با حضور نویسنده کتاب و دکتر سیدصادق حقیقت، عضو هیات علمی دانشگاه مفید، در دانشگاه باقرالعلوم نقد و بررسی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای جلسه حجت‌الاسلام دکتر احمد واعظی توضیحاتی درباره مطالعات فلسفه سیاسی اسلامی ارائه داد و گفت: مطالعات سیاسی اسلامی در سه حوزه قابل بررسی و تأمل است: حوزه فلسفه اسلامی، حوزه علوم سیاسی و حوزه فقه سیاسی. ممکن است در فضای غیرمطالعات سیاسی به فقه سیاسی، …

امام زمان یک کسانی را به‌عنوان ذخیره خود نگاه داشته مانند آیت‌الله سیستانی که توانست عراق را فراگیرد و نجات دهد و عالم‌گیر شود؛ همه می‌گفتند بعد از آیت‌الله خویی حوزه نجف به اتمام رسید، اما این‌گونه نشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از واقعه‌های تاریخی و مهم تاریخ علمای شیعه فتوای مرحوم میرزای شیرازی بر تحریم تنباکو بود. سالروز صدور این فتوای تاریخی اما فرصت مناسبی برای واکاوی چرائی اقبال عمومی فراوان به آن است؛ فتوایی که صدور آن در آن زمان حساس سبب شد حتی قلیان ناصرالدین‌شاه، پادشاه ایران هم شکسته شود؛ امری که حکایت از ضریب بالای نفوذ …

رییس قوه قضاییه به معاونت حقوقی قوه قضاییه مأموریت داد که لایحه جامع حقوق شهروندی را با بهره مندی از تجربیات گذشته و در نظر گرفتن مفاهیم و مصادیق جدید تهیه کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در نخستین جلسه هیئت مرکزی نظارت بر حفظ حقوق شهروندی در دوره جدید ریاست قوه قضاییه با بیان اینکه تضمین آزادیهای مشروع مردم از افتخارات بزرگ نظام جمهوری اسلامی است، تصریح کرد: آزادی، موهبتی است که خداوند به همه انسانها عطا کرده و جمهوری اسلامی نیز در کنار استقلال و ماهیت اسلامی خود که متکی به آرای عمومی است، …

رئیس مرکز تحقيقات زن و خانواده با اشاره به تفاوت احکام در نگاه سنتی یا نگاه حکومتی به فقه، گفت: به عنوان مثال در ورزش قهرمانی بانوان دو نظر وجود دارد. از نگاه فقه سنتی اگر این ورزش مصداق قمار نباشد یا موجب بی حجابی، تبرج، ارتباط بانامحرم نباشد اشکال ندارد اما فقیه حکومتی زوایای دیگری که فقه فردی به آن توجه ندارد را نیز در نظر می‌گیرد؛ یعنی به الزامات زمانی، آثار فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و جلوههای بین المللی مسأله نیز توجه کرده و در نهایت نظر خود را اعلام می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا رئیس …

در نشست علمی «بررسی حقوق شهروندی» مطرح شد که عدم ضمانت اجرا نقطه ضعف منشور حقوق شهروندی است. به گزارش شبکه اجتهاد، اولین نشست علمی بررسی حقوق شهروندی شامگاه شنبه با حضور اساتید و دانشجویان دانشگاه گنبدکاووس در محل این دانشگاه برگزار و سه مبحث «اسلام و حقوق شهروندی»، «زن و حقوق شهروندی» و «دادرسی و حقوق شهروندی» مورد بحث و بررسی قرار گرفت. عضو هیات علمی دانشگاه گنبدکاووس در این نشست، عدم ضمانت اجرایی و عدم پیش‌بینی نهاد ناظر و رسیدگی کننده بر حسن اجرای مفاد را از مهم‌ترین ایرادات وارد بر منشور حقوق شهروندی عنوان کرد. حمید میری: …

اگر قرار باشد حکومت داری اسلامی داشته باشیم و فقه به متن زندگی سیاسی و اجتماعی ورود پیدا کند لازمه اش این است که یک اجتهاد شورایی در حکومت شکل بگیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر منصور میراحمدی رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفت‌وگو با عصراندیشه در بخشی از گفتگوی خود به موضوع اجتهاد شورایی پرداخت و اظهار کرد: منظور من از اجتهاد شورایی این است که جمعی از فقها و مراجع ذی‌صلاح توانمند در حوزه اجتهاد و مجتهد در موضوعاتی که پیامدهای سیاسی و اجتماعی دارند، نه به شکل فردی بلکه با …

اگر بخواهیم از دید منابع فقهی، مسئله را بررسی کنیم، در گذشته مفهوم دولت به معنای امروزی مطرح نبوده است. هم از حیث مسئولیتهای مختلفی که دولت دارد و هم از حیث اختیارات و هم از حیث خدمات و کارهایی که باید انجام بدهد. آنچه ما در منابع دینی داریم (به غیر از اطلاقات و عمومات ادله ضمان که شامل اشخاص حقوقی مثل دولت هم می‎شود)، عمدتاً در بحث قضا، در مورد خطای حاکم قاضی، برخی روایات مطرح‌شده است که اگر قاضی در تشخیص موضوع یا در حکم یا در تطبیق، خطا کند و از ناحیه خطای او خسارت و …

رئیس قوه قضاییه در دیدار با مراجع عظام تقلید در قم به آنان اطمینان داد که با اجرای برنامه اصلاحی و تحولی در دستگاه قضایی، مطالبات برحق مردم از جمله کاهش اطاله دادرسی، پیشگیری از جرایم و آسیب‌های اجتماعی، کاهش جمعیت زندانیان، تکریم ارباب رجوع و همچنین بهره‌مندی از قضات عالم و با تقوا محقق شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی رئیس جدید قوه قضائیه با حضرات آیات عظام وحید خراسانی، صافی گلپایگانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، جوادی آملی، سبحانی و علوی گرگانی دیدار و گزارشی از برنامه‌های خود در این قوّه ارائه کرد. آیت‌الله صافی …

کمک‌های دولتی خارج از ضمان پیش‌گفته باید مطابق با قوانین مصوّب و اختیارات مدیران باشد و البته آن‌ها نیز تابعی از مصالح و منافع عمومی هستند که خارج از آن‌ها نمی‌توان کاری کرد و اما کمک‌های مردمی حکم هدایا و صدقات را خواهد داشت و باید دقیقاً بر اساس نیّت و تصمیم آن‌ها عمل شود چه نیتی که بر زبان آورده‌اند و یا قراین قطعی بر آن دلالت می‌کند. البته شایسته است مجریان امور از صاحبان صدقات وکالت تامه بگیرند و به صلاحدید خود عمل کنند. اختصاصی شبکه اجتهاد: سیل‌های شدید و بی‌سابقه اخیر کشور، وظایف فراوانی را متوجه قشرهای …

به نظر من تصویر قصور و تقصیر در دولت روشن نیست. به نظر من قصور دولت‌ها مثل تقصیر است. لذا به‌راحتی نمی‌توان در رابطه با دولت تقسیم کرد که بخشی قصور است که ضمانتی نیست و بخشی تقصیر است که ضمان دارد. به نظر من این تقسیم‌بندی در حوزه‌های مدیریتی و حکومتی، تفکیک قابل دفاعی نیست و اگر احتیاط نکنیم می‌توان گفت قصور دولت مثل تقصیر است. به‌هرحال دولت‌ها وظایفی دارند و این وظایف وقتی به‌صورت کلی، عملی و انجام نمی‌شود یا کمترین فضا برای سوءبرداشت از این قدرت حکومتی باز می‌شود، شما نمی‌توانید در این موارد تعبیر به قصور …

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: مشکلی که ما در رویکرد فقهی داریم این است که تفکر اخباری‌گری و سلفی مسلکی هم در رویکرد سیاسی به دین مشکل دارد و هم در انطباق سازی گزاره‌های دینی بر مصادیق عصری دچار جمود است. آنها قضایای شرطیه را به قضایای حقیقیه محض تبدیل می‌کنند و معتقد به فهم اجتهاد عقلی نیستند تا خطوط کلی «حزب الله» و فروعات آن را که درآیات به تناسب شرایط تاریخی نازل شده است، بر جریان‌های جزئی و تشکل‌ها و گرو‌های سیاسی معاصر تطبیق بدهند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر محسن مهاجرنیا، …

از دیدگاه امام خمینی، «ولایت فقیه» دولت انتظار در عصر غیبت است و از فلسفه سیاسی امامت سرچشمه می‌گیرد. ولایت فقیه، دولت آماده‌گر و زمینه‌ساز برای ظهور حضرت مهدی‌‌(عج) است. از این رو، امام خمینی با هرگونه برداشت‌های ناصواب درباره انتظار فرج مخالفت می‌ورزید. انتظار فرج به‌معنای ترک سیاست و نفی حکومت یا پذیرش فلسفه‌های سیاسی عرفی نیست. شبکه اجتهاد: برپا کردن حکومت مقتضی داشتن تئوری و نظریه است. هر چند این تئوری به‌صورت مدون و آکادمیک پیش از برپایی یک حکومت وجود نداشته باشد اما این به معنای عدم نظریه نیست. جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنا …

محدثی، استاد جامعه شناسی دین معتقد است آموزه امر به معروف و نهی از منکر نباید متولی حکومتی داشته باشد. محبی، دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر وظیفه این ستاد را فرهنگ سازی می‌داند. شبکه اجتهاد: امر به معروف و نهی از منکر از جمله فرایض دینی است که با ایجاد نوعی احساس مسئولیت در میان افراد جامعه، باعث نوعی خودکنترلی و نظارت همگانی در جامعه می‌شود. مسأله مهم درباب امر به معروف و نهی از منکر در سطح جامعه این است که اگر شناخت درستی نسبت به آن وجود نداشته باشد، می‌تواند به چالش‌ها و …

متن کامل لایحه ایجاد نهاد ملی حقوق بشر و شهروندی در سه بخش و ۲۰ ماده با هدف آگاهی عمومی و دریافت نظرات نخبگان و سایر اقشار جامعه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر هیئت دولت، هیئت وزیران در آخرین جلسه دولت در سال ۹۷ ضمن بررسی گزارش «لایحه ایجاد نهاد ملی حقوق بشر و شهروندی» این لایحه را بار دیگر به کمیسیون لوایح هیئت دولت ارجاع داد تا ضمن انتشار متن لایحه و فراخوان عمومی و نظرخواهی از اقشار مختلف مردم و هم‌چنین اعضای دولت ظرف یک ماه، موضوع مجددا بررسی و …

کرسی علمی ترویجی تعامل مرجعیت با نهاد ولایت فقیه با حضور جمعی از پژوهشگران حوزه فقه و اندیشه سیاسی با بررسی و تدقیق بر مهمترین نظرات و آراء در این عرصه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، ارائه دهنده بحث در این نشست دکتر عبدالوهاب فراتی عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بود و حجج‌اسلام والمسلمین سید سجادایزدهی، محسن مهاجر نیا، محمد ملک‌زاده و مسعود عبدالحسین پورفرد از اعضای هیأت علمی گروه علوم سیاسی پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به نقادی بحث ایشان پرداختند. دبیر علمی این کرسی را …

می‌گوییم حکومت فقیه مطلقه است و ناظر به آن ولایت مقیده‌ای است که برخی از فقها تفوه کرده بودند که امور حسبیه یا امور ضروریه را شامل می‌شد. یعنی مطلقۀ ما در مقابل آنها است نه مطلق کلی. دو قید اساسی که عرض کردیم حتماً باید باشد. اما چون خوب بیان نمی‌شود، سبب شبهه شده است. در خطبه نماز جمعه تهران یک خطبه‌ای خوانده شد و اوضاع را بدتر کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنجمین جلسه از دوره دانش‌افزایی «ولایت فقیه» ویژه مدرسین علوم عقلی و فقه و اصول حوزه علمیه خراسان و مبلغان دینی، به همت دفتر تبلیغات اسلامی …

فقه سیاسی به مثابه دانشی که الگوی عملی و عینی برای اجتماع و سیاست ارائه می‌نماید، دانشی جوان است و ضرورت دارد در این زمینه کوشش‌های علمی متنوعی صورت گیرد و زوایای مختلف آن واکاوی شود. این مجموعه که چند نشست و گفتگوی علمی را در بر دارد، کوششی در همین راستاست. صاحب‌نظران در حوزۀ فقه و فقه سیاسی در بخش‌های مختلف این پژوهش، هرکدام کوشیده‌اند زاویه‌ای از قلمرو فقه و سیاست را بررسی کنند و توضیح دهند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پژوهش در حوزه اندیشه سیاسی از منظر دینی برای شناخت مبانی، سرشت …

اگر قرار باشد ما انقلاب اسلامی و محتوا و ارزش‌هایش را صادر کنیم باید بر اساس مدل مردم سالاری دینی باشد؛ به عبارت دیگر اگر غرب توانست دموکراسی را در همه جهان صادر کند ما نیز می‌توانیم مدل مردم سالاری دینی را در جهان حاکم کنیم، مردم سالاری دینی می‌گوید حاکمیت شایستگان و نَه حاکمیت هرکسی که انتخاب شود بلکه باید شایستگان حکومت کنند و بر اساس منطق شایسته و به شایستگی با مردم رفتار کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، چهل سال قبل در دوازدهمین روز از بهار طبیعت، مردم ایران به جمهوری اسلامی رأی «آری» دادند تا در سایه …