دیدگاه و گزارش

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد که برای تحقق فقه حکمرانی، نیازمند روش‌شناسی خاصی هستیم که فراتر از اجتهاد متعارف – برای کشف حکم مطلوب- است. این روش‌شناسی باید به شناخت «انسان محقق» – وضع موجود- بپردازد که در علوم انسانی غربی برای تغییر انسان به کار می‌رود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد عبدالحسین خسروپناه در مدرسه «فقه حکمرانی» …

آیت‌الله سید حسن مرتضوی شاهرودی، استاد خارج حوزه علمیه خراسان، با تأکید بر تقدم فقه بر قانون، به مسئولیت شرعی سنگین قانون‌گذاران در نظام اسلامی، اشاره کرد و گفت: پیش از نگارش هر قانون، باید نظر شرع احراز شده باشد؛ زیرا تقنین بدون پشتوانه اجتهادی، در معرض رد شورای نگهبان و لغزش‌های فقهی خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله …

شبکه اجتهاد: وقتی صحبت از «ولایت فقیه» می‌شود، اغلب ذهن‌ها ناخودآگاه به قم، انقلاب اسلامی، و امام خمینی(ره) می‌رود. اما واقعیت این است که ریشه‌های این نظریه، عمیق‌تر از آن است که تنها در قرن معاصر یا حوزه قم جست‌وجو شود. در قلب حوزه نجف، فقیهانی می‌زیسته‌اند که با صراحت، از ولایت مطلقه فقیه دفاع کرده‌اند. آیت‌ﷲ شیخ حسن جواهری، …

در حالی‌که گفتمان غربی حقوق بشر با چالش‌های بنیادین مواجه شده و ناکارآمدی آن در حفظ کرامت انسانی مشهود است، ایران با برگزاری نخستین همایش بین‌المللی «حقوق بشر در رهیافت شرقی»، میزبان ۵۰ اندیشمند از ۲۶ کشور جهان خواهد بود تا در مسیری نو، قرائتی الهی، عقلانی و اخلاق‌محور از حقوق بشر را بازتعریف کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین …

در نخستین دیدار سال جدید با سران قوا، رهبر معظم انقلاب با تأکید بر اینکه «تصمیم‌گیری کافی نیست»، مهم‌ترین حلقه مفقوده در مسیر پیشرفت کشور را نبودِ پیگیری دانستند و با اشاره به مسائلی چون مصرف افسارگسیخته انرژی، عدالت آموزشی و وضعیت معیشتی طبقات ضعیف، خواستار پیگیری عملیاتی و مستمرِ تصمیمات شدند و هشدار دادند که گره زدن امور کشور …

شبکه اجتهاد: پس از قبول نظریه ولایت فقیه، کیفیت مشروعیت بخشی به حکومت فقیه یکی از چالش‌های مهم این نظریه به حساب می‌آید. نظریه رایج، بر آن است که تمام فقهای واجدشرایط برای حکومت، به طور عام، از سوی شارع نصب شده‌اند هرچند در مقام عمل، چاره‌ای جز سپردن حکومت به یکی از فقهاء وجود ندارد در نتیجه مردم و …

مبنای فتوای رهبر معظم انقلاب مبنی بر حرمت به‌کارگیری تسلیحات هسته‌ای چیست و چه جنبه‌هایی دارد؟ شبکه اجتهاد: موضوع سلاح اتمی به طور کلی شامل سه بعد تولید، انبار کردن و استفاده کردن یا به‌کارگیری این‌گونه سلاح می‌شود. لذا در گام اول باید این سه موضوع را از نظر موضوع‌شناسی از هم جدا دانست. موضوع بعد در ارتباط با ماهیت …

شبکه اجتهاد: معمولاً با دوگانه حسنی_حسینی / ساباط_عاشورا در الگوگیری مواجه بودیم؛ حالا که بیش از یک دهه و در چند دولت است راه مذاکره و توافق طی می‌‌کنیم خوب است به الگوی برتر آن از باب «یتبعون احسنه» بپردازیم: حدیبیه _ ساباط! یعنی معاهده‌ای از سنخ حدیبیه پیامبر(ص) با مشرکان یا از جنس امام مجتبی(ع) با معاویه؟! واضح است …

در حالی‌که تهدیدات آشکار و پنهان رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران و حمایت بی‌دریغ ایالات متحده آمریکا از اقدامات آن افزایش یافته و برخی از تغییر در دکترین هسته‌ای سخن می‌گویند، فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر حرمت تولید و استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی، همچنان نقطه کانونی سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران است. در این گفت‌وگو، ابعاد فقهی، …

اتحادیه جهانی علمای مسلمان در فتوایی رسمی با تأکید بر ادامه تجاوز رژیم صهیونیستی به غزه و نقض مکرر آتش‌بس، نکات مهمی را اعلام کرد که در رأس آن، وجوب جهاد با سلاح علیه اشغالگران در فلسطین بر هر مسلمان توانمند در جهان اسلام قرار دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، اتحادیه جهانی علمای مسلمان به ریاست دکتر علی القره‌داغی ضمن …

اظهارات اخیر استاد سیدمصطفی محقق داماد درباره مسئله حجاب و جایگاه احکام شرعی در قانون‌گذاری، موجی از واکنش‌ها را در محافل دینی و علمی به همراه داشته است. وی با استناد به منابع تاریخی و فقهی، بر عدم اجبار قانونی حجاب در زمان پیامبر اسلام (ص) تأکید کرده و نسبت به پیامدهای الزام برخی احکام بدون مقبولیت اجتماعی هشدار داده …

شبکه اجتهاد: ولایت فقیه مقوله‌ای است که بسیاری از نظریه‌پردازان بزرگ فقه شیعی در عصر حاضر بدان پرداخته‌اند. ولایت فقیه ابعاد و وجوه مختلفی دارد. از یک سو ولایت فقیه، مقوله‌ای فقهی است و از سوی دیگر، مقوله‌ای کلامی. حتی ابعادی عرفانی نیز می‌یابد. در این نوشتار، به دو وجه توأمان کلامی/ اعتقادی و فقهی ولایت فقیه از دیدگاه آیت‌الله …

اختصاصی شبکه اجتهاد: ولایت مطلقه فقیه بدین معنا که فقیه بر تمام شؤون اجتماعی و حاکمیتی ولایت داشته و ولایتش مقید به حوزه‌ای خاص نیست، جایگاه محکم و با سابقه‌ای در فقه امامیه دارد. پیشینه و گذشته نظریه ولایت مطلقه فقیه در فقه شیعه، همواره یکی از مهمترین گلوگاه‌های مباحثات موافقین و مخالفین این نظریه بوده است. این امر نه …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه تهران با بیان اینکه فقه المقاومه یکی از مسائلی است که پس از انقلاب اسلامی مطرح شده و ما در زمینه ادبیات آن، فقیر هستیم، گفت: ما در رفتار و سلوک با این مسئله، کمتر مواجه بودیم و لذا فقهای ما کمتر به آن پرداختند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علی‌اکبر رشاد، در …

فقه حقوق شهروندی اسلامی، از منبع وحی و الهی گرفته شده است درحالی‌که سایر نظامات حقوق جهان، عمدتاً سکولار هستند؛ زیرا این نظامات بر خلاف نظام اسلامی، اساساً به دنبال مدیریت جامعه نیستند لذا نسخه و بیانی هم برای شیوه مدیریت اجتماع ندارند، درحالی‌که کارویژه مهم نظام اسلامی، اداره جامعه بر اساس اندیشه توحیدی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه حقوق …

شبکه اجتهاد: اخلال در نظام اجتماعی به چه معناست؟ آیا این گزاره نیز از آن دست مفاهیمی است که کبری (اصل کلی) دارد، اما هرگز در فقه اسلامی صغری (مصداق عملی) برای آن یافت نشده است؟ در فقه اسلامی، قاعده‌ای تحت عنوان «اخلال در نظام اجتماعی» وجود دارد که فقها معتقدند در برخی موارد می‌تواند بر سایر احکام شرعی — …

شبکه اجتهاد: در سال‌های اخیر استعمال اصطلاحات مربوط به فقه، بی آنکه مرز تمایز آن اصطلاحات و ارتباط منطقی آنها با یکدیگر به نحو روشن بیان گردد، زیاد شده است؛ اصطلاحاتی همچون: «فقه معاصر»، «فقه نظام»، «فقه نظام ساز»، «فقه حکومتی»، «فقه الدوله»، «فقه حکمرانی»، «فقه امارت»، «فقه اجتماعی»، «فقه امنیت»، «فقه رسانه»، «فقه هنر» و غیره. شایسته است به …

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: دولت اسلامی زمانی محقق می‌شود که حکمرانی دینی در تمام سطوح مدیریتی کشور پیاده‌سازی شود، حکمرانی دینی نیازمند کارگزارانی است که به اصول شرعی پایبند باشند و مدیریت را بر اساس حلال و حرام دینی انجام دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی ظهر یکشنبه در مراسم اختتامیه مدرسه زمستانه «فقه …

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه روح اسلام و شریعت باید در مفاد قوانین ما تجلی پیدا کند، گفت: مهمترین ضرروت برای حاکمیت دین و تقویت اسلامیت نظام آن است که قانون و مجموعه مقررات برای اداره کشور باید در بستر اسلام، فکر دینی، فقه و شریعت اسلامی صورت بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد صادق آملی …

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه تصریح کرد: اصلی‌ترین فقهی که باید به دنبال توسعه آن باشیم، مسأله فقه الاجتماع یا فقه نظام است. تنظیم روابط در عرصه اجتماع، سیاست، اقتصاد و… باید بر اساس روش‌های علمی انجام شود. اگر حوزه‌ها این روابط را تبیین نکنند، قطعا منجر به انزوای حوزه می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، اختتامیه ششمین همایش کتاب سال …

امروز حقوق اندیشی در شیعه، به معنای دقیق آن دیده نمی‌شود. بسیاری گمان می‌کنند که حقوقی شدن فقه شیعه به این است که ضمانت اجرا پیدا کند، درحالی‌که این امر، ساده‌ترین بخش ماجرا است. اختصاصی شبکه اجتهاد: روش‌شناسی به‌عنوان یک دانش یا یک عرصه مطالعاتی، امری نوپدید در علوم اسلامی به شمار می‌آید. این امر اگر به دانشی نوپدید نظیر …

نهان و نهاد حکمرانی عبارت است از اقامه و اجرای قوانین در راستای اداره کشور و مراد ما از «فقه حکمرانی» «مرحله‌‏ای از فقه/فقاهت است که به اجتهاد پیرامون روش اقامه و اجرای احکام استکشافی در مرحله فقه الافتاء می‏‌پردازد» که با توجه به گستردگی قلمرو فقه، فقه حکمرانی به موازات فقه الافتا، در تمامی ابعاد و زوایای زندگی انسانی …

شبکه اجتهاد: اخیرا کلیپی در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شده ومدعی است ۵۱ نفر از علما و مراجع تقلید در حمایت از حکومتِ عثمانی فتوای مشروعیت به اشغال ایران توسط قشونِ عثمانی را دادند. حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی ابوطالبی استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی (ره) این کلیپ را مصداق «کلمه حق یراد بها الباطل» …

منکری که وجود آن مضر به حال جامعه است مسلماً باید حکومت اسلامی از آن جلوگیری کند. آیا می‌توان جاذبه جنسی میان برهنگان و بی‌حجابان و جوانان امروز که سن ازدواج آنان بالا رفته را انکار کرد؟ مسلماً این نوع گناه آشکار، اخلاق جوانان را فاسد می‌سازد. شبکه اجتهاد: حجاب اجباری دو تفسیر دارد. تفسیر اول آن غلط و تفسیر دوم …

رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار هزاران نفر از قشرهای مردم، با «تبیین لایه‌های مختلف حوادث سوریه، ترسیم منطق حضور ایران در این کشور، تشریح روند آتی تحولات منطقه و بیان درس‌ها و عبرت‌های قضایای سوریه»، تأکید کردند: این حوادث محصول یک نقشه آمریکایی-صهیونیستی است و گستره مقاومت با یافتن استحکام و انگیزه بیشتر در مقابل فشارها و …

شبکه اجتهاد: کمک به نظام‌سازی و تطبیق قوانین براساس مکتب اسلام ازجمله کارکردهای حوزه‌های علمیه است که نمونه آن در منصب فقهای شورای نگهبان نمود دارد. اما پایه‌ریزی بنای نظام جمهوری اسلامی نیز که در تدوین قانون اساسی متبلور شد، عمدتاً توسط علمای حوزه‌های علمیه انجام شده است. به بهانه روز قانون اساسی و سالگرد رسمیت یافتن قانون اساسى جمهورى …

در تاریخ ایران، همواره سیاست و دین هم‌زاد بوده‌اند. شما به هر سو که می‌روید، می‌بینید که همیشه از دل سیاست، دیانت درآمده و از دل دیانت، سیاست خارج می‌شود. این دو هیچ‌گاه در اندیشه ایرانی از هم جدا نشده‌اند. حتی وقتی یونانیان به ایران آمدند، آن حکمرانی پسا اسکندر هم یک وجه دینی پیدا کرده بود. به گزارش شبکه …

نشست علمی «بازدارندگی نظامی از منظر فقه، حقوق و روابط بین‌الملل با نظر به فتوای حرمت سلاح هسته‌ای مقام معظم رهبری مدظله العالی» توسط معاونت پژوهشی دانشکده معارف اسلامی و حقوق در سالن شهید مطهری (ره) برگزار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین پورامینی، پژوهشگر فقه سیاسی و حقوق بین‌الملل و مدیر حلقه نظام‌پردازی اسلامی …

وظیفه بعث حَکَم بر عهده‌ی چه کسی است؟ با توجّه با اینکه مخاطب آیه‌ی حَکمیّت، صریحاً ذکر نشده است، آیا قرینه‌ی خاصّه‌ای (مثل قرینه‌ی سیاق یا روایاتِ حَکَمیّت) وجود دارد که وجوب بعث حَکَم را بر عهده افراد خاصّی مثل حاکم یا زوجین یا خویشاوندان آنها یا غیره تثبیت نماید؟ در فرض نبودِ قرینه‌ی خاصّه، آیا قرینه‌ی عامّه‌ای بر تعیین …

حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی حضور موثر حوزه‌های علمیه در نظام حکمرانی و تحول آفرینی در عرصه‌های مختلف را در سه حوزه نظریه پردازی، سیاستگذاری و تقنین دانست و گفت: حوزه بدون ورود به این عرصه‌ها نمی‌تواند به توقعات نظام حکمرانی پاسخ مثبت دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در جمع ستادهای راهبری حوزه‌های علمیه در ابتدا …