حکومت و قانون

شبکه اجتهاد: ‫تشکیل دولت اسلامی به عنوان یکی از حلقه‌های اصلی زنجیره تمدن اسلامی از مطالبات رهبر انقلاب اسلامی است. ایشان در دیدار دولت یازدهم به برخی از شاخصه‌های دولت اسلامی اشاره کردند. KHAMENEI.IR مجموعه بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را درباره دولت اسلامی در یک اینفوگرافیک تدوین و ارائه کرده است. نمایش تمام تصاویر دریافت تمام تصاویر (Zip)

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام سروش محلاتی در ضمن سخنانی پیرامون «روابط بین الملل و سیاست خارجی» نسبت به قبول ولایت کفار در قرآن با استناد به آیه ۲۸ سوره مبارکه آل عمران، مطلق بودن حکم تحریم پذیرش ولایت کفار را مخدوش دانسته و آن را از باب تقیه جایز می‌‌شمارد. آیه مبارکه چنین است: «لَّا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکَافِرِینَ أَوْلِیَاءَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِینَ وَمَن یَفْعَلْ ذَلِکَ فَلَیْسَ مِنَ اللَّـهِ فِی شَیْءٍ إِلَّا أَن تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاهً وَیُحَذِّرُکُمُ اللَّـهُ نَفْسَهُ وَإِلَى اللَّـهِ الْمَصِیرُ» ﴿آل عمران: ۲۸﴾ مروری بر سخن سروش محلاتی در استثنای آیه ایشان قید «أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقاهً» را چنین ترجمه …

مرحوم ملا محمد کاظم خراسانی معروف به آخوند خراسانی، از مراجع تقلید و عالمان اصول فقه قرن چهاردهم قمری است که آشنایان با سیاست، او را با تلاش‌هایش در مشروطیت می‌شناسند و سالکان اجتهاد، سالیانی از عمر تحصیلی خود را از طریق کتاب کفایه الاصول، به انس با نظریات او می‌گذرانند. با این‌که او در حوزه مسائل سیاسی کتاب یا رساله مستقل و مدوّنی نداشته و آرای سیاسی وی در میان آثار فقهی و اصولی، نامه‌ها، تلگراف‌ها، اعلامیه‌ها و احکام سیاسی او و نیز پاسخ‌های او به برخی استفتائات پراکنده است، ولی در این باره صاحب احکام و آرای بدیعی …

آیت‌الله نوری همدانی از مراجع عظام تقلید در تماس تلفنی با آیت‌الله یزدی و آیت‌الله آملی لاریجانی ضمن تبریک عید غدیر گفت: لازم می‌دانم با برطرف کردن این موضوع بار دیگر یأس ناامیدی دشمنان را فراهم ساخته و موجبات خرسندی دوستان انقلاب را فراهم آورید. به گزارش شبکه اجتهاد، تعدادی از طلاب و فضلای حوزه علمیه قم با آیت‌الله حسین نوری همدانی دیدار و از معظم‌له درخواست نمودند که درباره مطالب منتشر شده فی مابین آیت‌اللّه یزدی و آیت‌اللّه آملی لاریجانی اقدام نمایند. در پی این درخواست، معظم‌له در تماس‌های جداگانه‌ای با این دو شخصیت صحبت نموده‌اند. آیت‌الله نوری همدانی …

شبکه اجتهاد: ششمین صفحه از فصل سیزدهم مجله تصویری «زاویه» با موضوع «ایده نهاد علم برای بهبود دینداری در ایران» برای بار دوم میزبان گفت‌وگوی مهدی نصیری، پژوهشگر مسائل دینی و علیرضا شجاعی‌زند، دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس بود و اساتید مذکور به ادامه بحث هفته گذشته‌شان در این برنامه پرداختند. شیوه حکمرانی و رفتار حاکمان ما، چه تاثیری بر وضعیت دینداری در ایران امروز گذاشته است؟ شرط توفیق جمهوری اسلامی در بهبود وضعیت دینداری چیست؟ در ششمین قسمت از سیزدهمین فصل برنامه زاویه به این پرسش خواهیم پرداخت که ایده نهاد علم برای کارآمدی جمهوری اسلامی در ایران امروز …

تجربه نشان داده که این گونه درگیری ها هرگز نتیجه‌ای جز روشن شدن آتش فتنه و اختلاف در میان مردم ندارد. به همۀ شما احترام می‌گذاریم و متواضعانه تقاضا دارم این باب را به کلی مسدود کنید. به گزارش شبکه اجتهاد، توصیه ‌آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی به آیات یزدی و آملی لاریجانی که از سوی دفتر این مرجع تقلید منتشر شده است به این شرح است: برادران عزیز! تجربه نشان داده که این گونه درگیری‌ها هرگز نتیجه‌ای جز روشن شدن آتش فتنه و اختلاف در میان مردم ندارد. به همۀ شما احترام می‌گذاریم و متواضعانه تقاضا دارم این باب را …

کتاب «برابری سهم‌الارث در فقه و حقوق موضوعه» مشتمل بر سه فصل همراه با نتیجه‌گیری و پیشنهادات به قلم عباس حیدری‌مقدم به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «برابری سهم الارث در فقه و حقوق موضوعه» به قلم عباس حیدری‌مقدم، کارشناس ارشد حقوق خصوصی، به سوی انتشارات خرسندی به زیور طبع آراسته شد. این کتاب مشتمل بر سه فصل همراه با نتیجه‌گیری و پیشنهادات است. در فصل اول که به نام «مبانی نظری و آشنایی با مفاهیمی» نام‌گذاری شده، به مباحثی از جمله معنای لغوی ارث و میراث، مفهوم ارث در فقه و قانون مدنی ایران، مفهوم …

اهمیت موضوع حفظ نظام در فقه اسلامی و برداشت‌های نادرست درباره آن گاه مایه سوء استفاده از آن یا طرح شبهه‌ها درباره ماهیت حکومت دینی می‌شود و نیز شناخت فروع و لوازم وجوب حفظ نظام به عنوان یک حکم شرعی در حوزه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی و نقش مستقیمی که در زندگی فردی و اجتماعی و روزمره مردم دارد، از مهم‌ترین عوامل ضرورت پرداختن به این موضوع کاربردی از نگاه فقهی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدضیاء مرتضوی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و محقق پروژه «بررسی فقهی حفظ نظام» درباره آخرین وضعیت این …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا، دانشیار و عضو هیئت علمی و مدیر پیشین گروه حقوق عمومی پردیس فارابی دانشگاه تهران، از اساتید حوزه و دانشگاه و دارای مدرک دکتری حقوق خصوصی و با سابقه ۲۷ سال تدریس در رشته حقوق است. او در سوابق خود ریاست دانشگاه باقرالعلوم(ع)، مدیریت گروه حقوق خصوصی مرکز تحقیقات قوه قضائیه و مدیریت گروه حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه را دارا است. از تالیفات وی می‌توان به «مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران» و «مجمع تشخیص مصلحت نظام از دیدگاه فقه و حقوق» اشاره کرد. دکتر ارسطا در سال ۱۳۹۲ موفق به …

شبکه اجتهاد: چندی پیش حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد حوزه علمیه قم در یک سخنرانی به «بررسی سیاسی ـ فقهی روابط خارجی نظام اسلامی و پذیرش ولایت کفار» پرداخته و نقدی را بر یکی از مطالب مطرح شده در کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» وارد کرد که حاوی نکات و مطالب بحث برانگیزی بود. حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در یادداشتی با عنوان «نباید تمایلات شخصی را در بحث فقهی دخالت داد» که پایگاه تخصصی وسائل آن را منتشر کرد، به مطالب مطرح شده در این جلسه سخنرانی پاسخ گفت؛ …

تا عقلانیت فقهی موجود نقد نشود و نادرستی آن نشان داده نشود، هیچ راهکاری به نتیجه مطلوب نخواهد رسید، و این آن چیزی است که من سعی کرده‌ام در آثار خودم مطرح کنم و آن را بسط بدهم. منظور از نقد عقلانیت فقهی نقدِ مبانی معرفت‌شناسانۀ فقه است. شبکه اجتهاد: مطالعات، تأملات و تحقیقات من در باب حقوق بشر عمدتاً در ذیل تحقیق در باب رابطه دین و اخلاق صورت گرفته است. در ابتدا به شرح و بسط نکات مقدماتی می‌پردازم. ۱) پرسش از «نسبت فقه و حقوق بشر» غیر از پرسش از «نسبت شریعت و حقوق بشر» است. ۲) …

 اگر یک فقیه ولایت مطلقه فقیه را بپذیرد، زعامت سیاسی را هم پذیرفته است. اما اگر یک فقیه، ولایت مطلقه را نپذیرد، بدین معنا نیست که زعامت سیاسی فقیه را هم نپذیرفته است، بلکه ممکن است زعامت سیاسی را از راه دیگری – غیر از دلیل ولایت مطلقه – اثبات کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و مؤلف کتاب‏ها و مقالات متعدد در حوزه اندیشه سیاسی اسلام در مقاله پیش‌روی، به استنباط نظر آیت‌الله خویی در رابطه با زعیم سیاسی جامعه پرداخته و بیان می‌کند: …

 مرحوم شهید مطهری از این داستان استفاده می‌کند و می‌گوید: بالأخره ابن ملجم درعین‌حالی که مجرم و جنایتکار هست، دارای حقوقی نیز هست که کرامت از آن‌ها است. لذا اینکه امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید حق ندارید او را مُثله کنید، حق ندارید او را نسبت به من مجازات بیشتری کنید، این همان معنایی است که می‌گوییم کرامتش ذاتی است؛ در کنار اینکه اعطایی هم هست. اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد سید محمدعلی ایازی، اگرچه همواره به قرآن‌پژوهی شهره بوده است، اما تحقیقات فقهی در راستای پیوند میان فقه و جهان مدرن نیز همواره به‌عنوان دغدغه جدی برای وی مطرح است. روز حقوق …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق بشر از مستمسک‌های همیشگی جهان غرب علیه کشورهای اسلامی از جمله جمهوری اسلامی ایران است. در این میان اما پرسشی که مطرح است این است که آیا به لحاظ تئوریک، آموزه‌های حقوق بشر غربی مورد تأیید اسلام هست یا آن‌که حقوق بشر اسلامی متفاوت از حقوق بشر غربی و مصطلح آن است. به بهانه روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی، با حجت‌الاسلام دکتر احمدعلی قانع، عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفتگو کردیم. او که سابقه حضور در کشور آفریقا و ریاست سابق دانشگاه اسلامی غنا را نیز داراست معتقد است اسلام هیچ تنافی و …

شبکه اجتهاد: ماجرای رقص و آواز زنان بی‌حجاب در مراسم افتتاحیه بازی‌های غرب آسیا در ورزشگاه بین‌المللی کربلا که بر اساس قصه‌ تاریخی هزار و یک شب شهرزاد قصه‌گو برگزار شد، موجی از اعتراضات و بحث‌ها درباره حرمت شهرهای مقدس مذهبی را به دنبال داشته است. این ورزشگاه که بر خلاف شایعات برخی رسانه‌های ایرانی، با هزینه دولت عراق و به دست یک شرکت ترکیه‌ای ساخته شده است، چندی پیش نیز شاهد تنش میان فوتبالیست‌های ایرانی و عراقی بود. معترضان به ماجرای افتتاحیه بازی‌های غرب آسیا معتقدند که این اقدام بر خلاف قانون محلی مشهور به «قدسیت کربلا» یا حرمت …

شبکه اجتهاد: شهید شیخ فضل‌الله نوری از علمای مطرح دوران مشروطه بود که دیدگاه‌های وی در امور سیاسی در آن برهه تاریخی در نوع خود بی‌نظیر بود. از منظر شیخ فضل‌الله، نظام سیاسی مطلوب یک نظام قانونی است. او همچنین بر اسلامی بودن مجلس تاکید دارد و معتقد به آزادی در چارچوب موازین اسلامی است. شیخ همچنین به نیابت فقها از جانب امام معصوم (ع) تصریح دارد و استقلال را از جمله ملزومات حکومت‌داری می‌داند. در این نوشتار کوتاه تلاش می‌شود ویژگی‌های نظام سیاسی مردم سالار از دیدگاه شهید شیخ فضل‌الله نوری مورد بررسی و مداقه قرار گیرد. ۱- التزام …

شبکه اجتهاد: گفتمان اسلامی چه از سوی متفکران و تشکل‌های دینی مستقل و چه از سوی دولت‌های مسلمان طی ۴ دهه گذشته تلاش‌های متنوعی معمول داشته تا در برابر گفتمان جاری پس از تصویب اعلامیه حقوق بشر مصوب سازمان ملل در ۱۹۴۸، سند‌های مشخصی را به عنوان اعلامیه حقوق بشر مورد تائید نگاه اسلامی یا برخاسته از دغدغه‌های جوامع مسلمان معرفی کند. اسناد مزبور بعضاً با رویکرد استناد به منابع قرآنی و روایی و فقهی در قالب مجموعه‌ای از مواد حق محور تهیه شده است مانند اعلامیه‌ای که شورای مسلمانان اروپا تهیه کرده است. اما در مواردی دیگر، بدون استناد …

شبکه اجتهاد: اعضاء شورای فقهی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس عبارت از حدود ۳۰ نفر از اساتید دروس خارج و سطوح عالی و مشتهر به فضل و دقت می‌‌باشند که در قالب سه کمیته تخصصی کمیته فقه اقتصادی، کمیته فقه سیاسی و اجتماعی و کمیته فقه خانواده به فعالیت علمی مرتبط مبادرت می‌‌ورزند. اعضاء هر کمیته بین ۵ تا ۸ نفر می‌‌باشند که در هر کمیته یکی از اعضاء با نظر سایرین به عنوان رئیس تعیین می‌‌گردد. این شورا وظیفه تأمین، تقویت و تعمیق جنبه‌های فقهی طرح‌ها، لوایح، نتایج پژوهشی و همچنین گسترش ارتباط حوزه علمیه با فقها و حقوقدانان جهان …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در سراسر زندگی ۲۵۰ ساله معصومین (ع) به مواردی برمی‌خوریم که در طول تاریخ مورد سؤال بوده و همواره هست. سکوت ۲۵ ساله امام علی (ع)، صلح امام مجتبی (ع)، قیام امام حسین با زن و فرزند در یک نبرد نابرابر، قبول ولایت عهدی حضرت رضا (ع) و ازدواج امام جواد (ع) با دختر مأمون به نام ام الفضل از این سنخ ابهامات تاریخ است. در اینجا محققین ما یکی از دو راه را انتخاب کرده و پاسخ داده‌اند. اول گفته‌اند: این امور، از آنجا که با ظاهر شریعت نمی‌توانیم وفقش دهیم و از سویی ائمه اطهار …

اختصاصی شبکه اجتهاد: میرزا محمدحسین نائینی معروف به میرزای نائینی(ره) فقیه و اصولی نامدار شیعه در اواخر دولت قاجار است که همزمان با جنبش مشروطه، پای به عرصه مبارزه گذاشت و تلاش بسیاری، در جهت اقامه حکومت اسلامی و از بین بردن سلطنت مطلقه و نظام شاهنشاهی قاجار نمود. مهمترین تلاش نائینی در نقد نظام سلطنت مطلقه و تبیین سلطنت مشروطه، در کتابی تحت عنوان «تنبیه الامه و تنزیه المله» به قلم خود ایشان و به زبان فارسی منتشر گردید. در این کتاب نائینی در جهت تبیین سلطنت مشروطه تلاش وافری نموده، مبانی آن را مورد بررسی و واکاوای عمیق …

شبکه اجتهاد: یکی از موضوعات درخور توجه، نسبتِ «انقلاب اسلامی» با «نهضت مشروطه» است. در این زمینه تحلیل‌‌ها و دیدگاه‌‌های مختلفی وجود دارد. اما موضوع هم‌‌چنان نیازمند تحلیل و بررسی است. آیا انقلاب اسلامی ایران گام دیگری در راستای تداوم نهضت مشروطیت و تحقق اهداف متعالی آن بود یا انقلابی ضدّ مشروطه؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش لازم است تا اهداف نهضت مشروطه شناسایی شود و سرنوشتی که این نهضت پیدا کرد، مورد توجه قرار گیرد. هم چنین لازم است اهداف انقلاب اسلامی و مسیری که طی کرده مورد مطالعه قرار گیرد. به راستی میان اهداف این دو نهضت …

وزارت اوقاف مصر از برگزاری سی امین همایش بین المللی «فقه حکومت» در ۱۵ و ۱۶ سپتامبر آینده با مشارکت گسترده بین المللی خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، وزارت اوقاف مصر از برگزاری سی امین همایش بین المللی “«فقه حکومت» در ۱۵ و ۱۶ (۲۴ و ۲۵ شهریورماه ۹۸) سپتامبر آینده با مشارکت گسترده بین المللی خبر داد. این وزارت افزود: این همایش به مسائلی مانند نو آوری در خطابه دینی، گسترش اندیشه اعتدالی و تولیدات شورای عالی امور اسلامی در زمینه تألیف، ترجمه، نشر و توزیع می‌پردازد. این همایش محور‌های زیر را مورد بررسی قرار می‌دهد: محور اول: …

اثر جدید فقهی آیت‌الله سید احمد خاتمی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به نام «فقه‌الحکومۀ» توسط دفتر نشر معارف راهی بازار کتاب شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین اثر فقهی آیت‌الله سیداحمد خاتمی، استاد و عضو شورای عالی حوزه علمیه قم با عنوان «فقه الحکومۀ» که برگرفته از درس خارج اوست، توسط حجت‌الاسلام علی احمدخواه کوهنانی تدوین و توسط دفتر نشر معارف راهی بازار کتاب شد. براساس این گزارش، این اثر جدید به بررسی و تبیین مبانی فقهی موضوع «ولایت فقیه» می‌پردازد. سیر منطقی اثر باتوجه به تبویب صحیح و دسته بندی درست، از آیات، روایات، شرایط …

ما در گزینش نظریه فقهی بعنوان مبنای تقنین باید یک سیاستی داشته باشیم که آن سیاست الان روشن نیست. بر اساس تجاربی که بنده دارم، ما باید دنبال آن دسته از نظریات فقهی برویم که قابلیت اجرایی دارد و یا چالش کمتری به دنبال دارد و خواسته‌های افراد جامعه را بیشتر تأمین می‌کند. ولی در مواردی که ما نظریه فقهیِ متعین و مشخص و غیر اختلافی داریم، نمی‌توانیم این نظرات را نادیده بگیریم. اما در مواردی که نظریه‌های مختلف و فتاوای اختلافی داریم، ظرفیت انعطاف وجود دارد زیرا در نهایت، از هر فتوایی که متابعت کنیم، در نهایت طبق نظریه …

آیت‌الله سیداحمد مددی با بیان اینکه فقه شیعه اساساً «ولایی و استنباطی» است، تصریح کرد: «فقه ولایی» بر خیلی از مسائل اصول اثرگذار است، به ویژه در بحث «تعارض» نبود «اصول فقه ولایی» سبب شده است تا با مشکلات مختلفی روبه‌رو شویم و در نتیجه هنگام روی آوردن به «فقه ولایی» در جمهوری اسلامی، ناچار شدیم نهاد‌هایی مانند مجلس خبرگان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان را تشکیل دهیم تا بتواند «فقه ولایی» را در جامعه اجرا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیداحمد مددی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، عصر روز گذشته، اول مردادماه، در …

مخالفت با بدحجابی و مواجهۀ دولتی با آن، باید مبتنی بر «دلیل» باشد و دلیل باید به‌گونه‌ای ساخته‌وپرداخته شود که «فراگیر» و «غیرشکننده» باشد. دراین‌باره، با شبکه‌ای از مفاهیم روبرو هستیم: «قانون / ضابطه / جرم / هرج‌ومرج»، «هنجار / عُرف / ارزش / فرهنگ / انحراف»، «حرام / معصیت / گناه / فساد»، «اخلاق / حیا / عفت / پاکدامنی / وقار / متانت / شخصیّت»، «خانواده / وفاداری / خیانت»، «عقده / خلاء / کمبود / خودنمایی / بیماریِ روانی»، «شخصی / خصوصی / فردی / عمومی / اجتماعی» و …. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر یادداشتی …

شبکه اجتهاد: پس از شکل‌گیری انقلاب شکوهمند اسلامی، دانش فقه که کاربردی‌ترین دانش علوم اسلامی است، به عنوان تئوری اداره جامعه بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. از یک طرف حکومت اسلامی نشان دهنده جنبه علمی فقه در برخورد با تمامی معضلات اجتماعی، سیاسی، نظامی و فرهنگی شناخته شد و از سوی دیگر فقه تئوری واقعی و کامل اداره انسان از گهواره تا گور. بدیهی است در این شرائط دانش فقه پا به عرصه جدیدی نهاده که پیش از این تجربه نکرده بود. قبل از این فقه امامیه که دارای پیشینه‌ای روشن از آغاز غیبت کبری بوده، بیشتر به …

شبکه اجتهاد: در هر مجلسی که می‌نشینیم، مشکلات و دشواری‌های اقتصادی کشور، به‌خصوص نگرانی از تحریم‌های جدید فروش نفت، سخن روز است. هرکسی هم برای وضع موجود، تحلیل و توجیه خود را طرح می‌کند؛ از سوءِ‌مدیریت‌ها گرفته تا برخی فسادهای نهادینه‌شده در سیستم اداری. من اما می‌خواهم سراغ علت اصلی بروم آن هم از موضع تخصصی‌ام بی‌آنکه دلائل دیگر را نفی کرده باشم و آن نیست جز «سوءِبرداشت» حاکمیت از ماهیت حقوقی «مالکیت منابع ملی» و «محدودۀ حق حاکمیت» نسبت‌به آن‌ها. ابتدا نظرم را دربارۀ این مهم‌ترین منابع ملی کشور و نحوۀ استفاده از آن طرح می‌کنم و سپس استدلال‌هایم …

شبکه اجتهاد: رهبر انقلاب اسلامی در بیانیه‌ی «گام دوم انقلاب» با مرور تجربه‌ی ۴۰ ساله‌ی انقلاب اسلامی اعلام کردند: انقلاب «وارد دوّمین مرحله‌ی خودسازی و جامعه‌پردازی و تمدّن‌سازی شده ‌است». گام دومی که باید در چارچوب «نظریه‌ی نظام انقلابی» و با «تلاش و مجاهدت جوانان ایران اسلامی» به‌سوی تحقق آرمانِ «ایجاد تمدّن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنافداه)» برداشته شود. در مطلب پیش رو، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری استاد خارج فقه و اصول و از صاحب‌نظران و اساتید حوزه‌ی «تمدن‌پژوهی» در گفتگویی تفصیلی به تحلیل کلانِ این بیانیه پرداخته است. موضوعاتی چون: مقیاسِ بیانیه‌ی گام دوم، شاخص‌های …

حکومتهای مردم سالار امروز که در آن بیشترین امکان برای مشارکت فعالانه مردم در عرصه سیاسی تسهیل گشته، از حکومت‌های دیگر که کمترین زمینه برای استیفای حقوق سیاسی مردم وجود دارد، مشروعیت بیشتری برخوردارند و هر گونه توافق در زمینه تضمین حقوق سیاسی مردم در خصوص امکان مشارکت بیشتر آنان در فرایندهای تصمیم سازی، برای حاکم علاوه بر الزام قانونی، شرعا الزام آوراست. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «مسئولیت‌های دولت مردم سالار درباره مشارکت سیاسی مردم از منظر قرآن» با ارائه دکتر محمود شفیعی، دانشیار دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه مفید و ناقدین جلسه دکتر سید صادق حقیقت استاد و …