حکومت و قانون

دیدگاه و رفتار سیاسی آیت‌الله سیستانی بعد از سقوط صدام، به‌عنوان یک نیروی سیاسی فعال در عراق، بیش‌ازپیش مورد توجه قرار گرفت. یافته‌های بحث نشان می‌دهد که موضع گیری­های مردم سالارانه و رفتار سیاسی آیت الله سیستانی با پشتیبانی و رضایت نسبی تمام اقوام و پیروان مذاهب مختلف در عراق همراه شد

ششمین شماره رسائل با پنج پرونده: «مسئله اجتماعی حجاب»، «آیت‌الله را بهتر بشناسیم»، «اقتصاد اسلامی داریم»، «عرفی شدن حوزه در مواجهه با امر سیاسی» و «پرسش‌گری و پویایی اندیشه» منتشر شده است.

یکی از مجازات‌هایی که در قوانین موضوعۀ جرائم‌ مرتبط با کیان خانواده وجود دارد، کیفر حبس است. پیگیری پیامدهای چنین عقوبتی، نشان از ناهمخوانی فلسفه وضع این مجازات با بسیاری از مصادیق آن دارد. این مسئله خود عاملی برای ایجاد بحران‌ها و آسیب‌های مضاعف شده است.

کتاب «نظام حقوق بشر اسلامی» که حاصل تقریرات درس حقوق بشر حجت‌الاسلام دکتر محمدجواد ارسطا است، به کوشش سید عزیزالله موسوی تدوین شده است. نویسنده در این کتاب کوشیده تا با شیوه اجتهادی و استدلالی مرسوم در فقه شیعی، مواد اعلامیه اسلامی حقوق بشر را بررسی کند.

نوبخت در این دیدارها گزارشی از فعالیت‌ها‌‌ی دولت به ویژه در زمینه بودجه سال ۹۷ ارائه کرد و مراجع و علما نیز مهم‌ترین مشکلات کشور و کمبودها را به نماینده دولت گوشزد کردند.

کتاب رویکردی انتقادی به آیین دادرسی خانواده «با تأکید بر قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱» تألیف امین امیرحسنی از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.

شبکه اجتهاد: مقالات پیش‌روی برش‌های است از دیدگاه‌ها و نظرهای ‌اندیشه‌وران و اهل قلم کشور که ساحت سیاسی- اجتماعی و بین‌الادیانی حضرت امام رضا علیه‌السلام را تبیین کرده‌اند؛ سویه‌هایی که بخشی از دیدگاه‌هایی را نمایندگی می‌کنند که برای دین‌پژوهان و فقه پژوهان موثر می‌نماید.

اختصاصی شبکه اجتهاد: می‌خواهم با وام گرفتن اصطلاح «زمین بازی» و «قاعده بازی» از یک واقعیت تاریخی سخن بگویم که هم تعریف فقهی و حقوقی دارد و هم تعریف اخلاقی و هم تعریف معرفتی و کلامی.

اختصاصی شبکه اجتهاد: امام رضا(ع) اکثر عمر شریف خودش را در مدینه سپری کرد. امامتش در زمان خلافت‌هارون الرشید خلیفه مقتدر و ظالم عباسی و دو فرزند وی امین و مأمون قرار داشت. پس از مرگ‌هارون؛ مأمون و امین پنج سال در حال جنگ بر سرقدرت بودند و کمتر فرصت تعرض به خاندان عصمت و طهارت علیهم‌السلام را داشتند. در این فرصت پیش آمده امام رضا(ع) به ترویج و توسعه معارف دینی و مکتب فکری خود در مدینه مشغول بود.

اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از آنکه مأمون بر برادرش امین، پیروز شد، در حقیقت، حکومت عباسیان را که در اصل تکیه بر خراسانیان داشت، بیشتر از پیش، خراسانی کرد. حکومت امین، تکیه بر عناصر عربی و خاندان عباسیان داشت، اما حکومت مأمون از این دو جهت، ضعیف بود. لذا وی سعی کرد تا پایگاه دیگری بدست آورد

اختصاصی شبکه اجتهاد: بینش، منش، رفتار، گفتار و سلوک پیامبر(ص) و نوع نگاهشان، در ساحت‌های مختلف اعم از: جامعه سازی، اخلاق مداری، کرامت مندی و... باید مورد بررسی و کندوکاو عالمان، اندیشه‌وران و فقه پژوهان قرار گرفته و آن را معیار و مدل ایده پردازی، نظریه پردازی در ساحت فقه قرار دهند.

بدون تردید باید گفت این کتاب همچنان اثری ارجمند و محققانه درباره این مقطع از تاریخ شیعه بوده و پاسخگوی بیشتر پرسش‌هایی است که بسا در این زمینه در اذهان جوانان و دوستداران تاریخ اهل بیت(ع) پدید آید؛ اما به نظر می‌رسد این کتاب تاکنون آنچنان که باید و شاید به صورت مردمی توزیع نشده و در انحصار نویسندگان خاص باقی مانده است! این مظلومیتی مضاعف برای امام مجتبی(ع) است!

اختصاصی شبکه اجتهاد: نقش پیامبر خاتم در گذار دادن مردم حجاز جاهلی به حجاز اسلامی مساله‌ای است که از زوایای مختلف قابل برسی و مطالعه است. یکی از ورودی‌هایی که می‌توانیم از آن به این موضوع نگاه کنیم موضوع رسالت نبی است. نبی وقتی وارد یک قوم می‌شود اولین نیازی که دارد بحث دیالوگ و سخن گفتن با مردم است. پس از این روست که نبی ناگزیر است که زبان مردم خود را استخدام کند تا بتواند در مقام دیالوگ قرار بگیرد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: در مورد وضعیت حکومت در شبه جزیره عربستان پیش از اسلام به این نکته مهم باید توجه کرد که در نواحی مرکزی حجاز پیش از اسلام به طور قطع حکومت واحد وجود نداشته است و تنها چهار شهر مطرح بیشتر وجود ندارد و غیر این چهار شهر واحه‌ها و مجموعه چادرهایی بوده اند که در کنار هم تشکیل یک واحه را می‌داده‌اند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: اسلام جنگ افروز یا اسلام صلح آفرین؟ این سوالی است که این روزها در بسیاری از مراکز رسانه‌ای جهان و خصوصاً پایگاه‌های رسانه‌ای و مجازی، در شبکه‌های اجتماعی و البته از جانب نواندیشان اسلام ستیز مطرح می‌شود، با تکیه بر برداشت‌های غیر متعارف تاریخی و یا تحریف تاریخ به منظور وارونه جلوه دادن حقیقت در پیشگاه وجدان‌های بیدار جامعه جوانی که نسبت به جنگ و خونریزی احساس نفرت و انزجار می‌کند.

شبکه اجتهاد: مقالات پیش‌روی برش‌های است از دیدگاه‌ها و نظرهای اندیشه‌وران و اهل قلم کشور که ساحت سیاسی- اجتماعی و حقوقی حضرت امام حسن مجتبی علیه‌السلام را تبیین کرده‌اند؛ سویه‌هایی که بخشی از دیدگاه‌هایی را نمایندگی می‌کنند که برای دین پژوهان و فقه پژوهان موثر می‌نماید.

اختصاصی شبکه اجتهاد: یادداشت عاشورا، عدالت و حکومت دینی، نوشته آقای سید محمد عیسی‌نژاد در نقد برخی دیدگاه‌های استاد محمدرضا حکیمی، یکی از بسیار نوشتجاتی است که در بررسی دیدگاه‌های این اندیشمند مطرح شده است و این بار کتاب قیام جاودانه ایشان بهانۀ این نوشتار گردیده است.

شبکه اجتهاد: ثبوت و عدم ثبوت ضمان و مسئولیت مدنی دولت در معنای مترادف با حکومت، در برابر اعمال زیانبار کارکنان، افزون بر استدلال به برخی ادله خاص که در اصل پژوهش ما بررسی شده است، نیازمند شناخت برخی مبانی موضوعی است تا معلوم شود فرض مسئولیت دولت بر پایه کدام یک از ۱- مبانی کلی فقهی در باب ضمان، یا ۲- مسئولیت‌های کلی دولت، یا ۳- مصالح عمومی جامعه استوار است؟

عضو هیئت علمی گروه حقوق خصوصی دانشگاه مفید، گفت: در فقه بر اساس مکتب اهل بیت(ع) دادرسی عادلانه بسیار دقیق و ظریفی وجود دارد که باید تنظیم شود و به عنوان منظومه‌ای در داخل و خارج کشور مورد استفاده قرار بگیرد.

امام حسین(ع) در شرایطی بودند که بیعت ایشان با یزید به معنای تأیید حکومت یزید بود و به نام دین، تمام می‌شد. لذا بین بیعت امام حسین(ع) و بیعت مردم عادی باید تفاوت قائل شد. اگر یزید تنها با مردم عده‌ای بیعت کند، نمی‌توانست رفتار و سلطنت خود را به دین منتسب کند؛ چرا که تأیید آنان، تأییدی نبود که به نام دین نوشته شود.

اختصاصی شبکه اجتهاد: راهپیمایی چند ده کیلومتری شیعیان از کشورهای مختلف در آستانۀ اربعین حسینی به سمت کربلای معلی دارای ویژگی‌ها و خصوصیات منحصر به فردی است که هر کدام از زوایای آن، نیاز به تحلیل مبسوطی دارد. با این همه، آثار فردی، اجتماعی، سیاسی و به ویژه بین‌المللی این رویداد، آنچنان مهم و تأثیرگذار است که نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد؛ بنابراین باید رسانه‌های مکتوب، مجازی و تصویریِ جهان شیعه، توجه بیش از پیشی به این مقوله داشته باشند.

حضرات آیات سیستانی، سبحانی و صانعی به پرسشی در مورد حقوق اقلیت‌های مذهبی در جامعه اسلامی و مشارکت اهل کتاب در امور مسلمانان پاسخ دادند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پرسش شفقنا و پاسخ این مراجع بدین شرح است: (پاسخ استفتاء آیت‌الله سیستانی به مهر و امضاء دفتر ایشان در قم مقدسه رسیده است) پرسش: اگر غیر مسلمان تعهد دهد …

سخنگوی شورای نگهبان، با تشریح چرایی اعلام نظر مجدد شورای نگهبان درباره مصوبه چند سال قبل، منطق خلاف شرع اعلام کردن نامزدی اقلیت‌ها در شوراهای شهر و روستا را تشریح کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عباسعلی کدخدایی، درباره موضوع تعلیق عضویت «سپنتا نیکنام» عضو زرتشتی شورای اسلامی شهر یزد و حواشی ایجاد شده در این رابطه و علت اعلام …

معاون رئیس قوه قضاییه اگر چه از نظر شکلی می‌گوید که شورای نگهبان حق ورود به مسئله عضو زرتشتی شورای یزد را داشته اما معتقد است نظر فقهای شورای نگهبان خلاف مصلحت بود؛ ضمن آنکه او تاکید می‌کند نظر رئیس قوه قضاییه هم همین است که شورای نگهبان می‌توانستند در نگاه فقهی‌شان مصلحت را هم در نظر بگیرند. به گزارش …

شبکه اجتهاد: اختلاف نظرها درباره تعلیق عضویت یک شهروند زرتشتی در شورای شهر یزد به اوج خود رسیده است. از سویی شورای نگهبان بر اعلام نظر خود پابرجا و بر اجرای آن مصمم است، از سویی دیگر رییس مجلس شورای اسلامی اعتقاد دارد که «بازگشت شورای نگهبان به اظهارنظر درباره قوانین مجلس بعد از گذشت فرصت تعیین‌شده، باعث ایجاد اختلال …

در این نامه هیچ استدلال فقهی دیده نمی‌شود با اینکه شورای نگهبان در موارد دیگر سعی می‌کند استدلال خود را مطرح سازد و صرف استناد به برداشتی از نظر امام خمینی(ره)، نشان می‌دهد که استدلالی وجود نداشته است. آیا برداشت شورای نگهبان با نگاه امام به حقوق اقلیت‌ها، نگاه امام به قانون اساسی و همچنین نگاه فقهی خاص امام در …

فقیه عضو شورای نگهبان قانون اساسی گفت: غیرمسلمان نمی‌تواندنماینده مسلمان‌ها در شوراها باشد. اگر تبصره قانونی هم چنین چیزی را بیان کند از نظر فقهای شورای نگهبان که تنها مرجع تشخیص موافقت قوانین با شرع هستند خلاف شرع است و وقتی خلاف شرع شد بر اساس اصول متعدد قانون اساسی، قانون خلاف شرع، قانونیت و ارزش ندارد و باطل می‌شود. …

معتقدم که ایشان ممکن است به شورا راه پیدا کند یعنی مشکلی وجود ندارد نهایتا فقهای شورای نگهبان بر مبنای وظیفه قانونی خود می‌گویند ورود سپنتا نیکنام به شورا امکان ندارد. ولی راهکار قانونی وجود دارد یعنی از طریق مجلس شورای اسلامی یک اصلاحیه‌ای بیاید و شورای نگهبان رد کند که در نهایت به مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌رود و …

شبکه اجتهاد: این روزها نام «سپنتا» بر سر زبان‌هاست و ماجرای تعلیق عضویتش از شورای اسلامی شهر یزد، مورد سوءاستفاده بسیاری قرار گرفته و دستاویزی برای هجمه به شورای نگهبان شده است؛ در واقع عده‌ای به بهانه حق مردم و… پروژه‌ای را برای زدودن اسلامیت نظام دنبال می‌کنند. ماجرا از آن جایی آغاز شد که پیش از برگزاری انتخابات، آیت‌الله …

رئیس هیئت موسس اتحادیه اروپایی علما و تئولوگ‌های شیعه می‌گوید: اینکه غیر مسلمانی از جانب مسلمانان وکیل شود یا بالعکس، هیچ منع شرعی و فقهی ندارد و کاملاً متناسب و سازگار با نگاه قرآن کریم است؛ قرآن انسانیت را در درجه اول مورد ملاحظه قرار می‌دهد و عقاید و گرایش‌های مختلف را در ذیل انسانیت قرار می‌دهد نه فراتر از …