نشست علمی «بررسی فقهی وظیفهمندی والدین نسبت به تربیت ایمانی فرزندان» با ارائه حجتالاسلام یاسر کافی؛ پژوهشگر و مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم و نقادی حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی؛ استاد دروس خارج حوزه علمیه قم و معاون پژوهش حوزههای علمیه در سالن نشستهای مؤسسه پژوهشی فقه نظام برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام کافی در این جلسه …
Read More »خانواده و سلامت
۳ تعهد متفاوت حکومت در قبال حقوق زنان
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به تئوری ولایت مطلقه فقیه حدود تصرفات حاکمیت را منوط به عرصه عمومی عنوان و خاطر نشان کرد که حاکمیت زمانی میتواند حقوق و آزادیهای اجتماعی افراد را محدود کند که یک مصلحت عمومی اقتضا نماید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر فرجالله هدایت نیا، عضو هیأت علمی گروه …
Read More »گزارشی انتقادی از کتاب «فقه البیئه» اثر مرحوم آیتالله سید محمد حسینی شیرازی
اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه محیطزیست و منابع طبیعی، سابقه زیادی ندارد و نگاشتههای آن، عمر خیلی طولانی ندارند. شاید بتوان یکی از اولین نگاشتههای فقه شیعی در عرصه محیطزیست را کتاب «فقه البیئه» مرحوم آیتالله سید محمد حسینی شیرازی دانست. در زیر گزارشی انتقادی از این کتاب، از نگاه شما میگذرد: کتاب «فقه البیئه» اثر مرحوم آیتالله سید محمد حسینی …
Read More »گفتمان سنتی، گفتمان انقلاب و لایحه ارتقا امنیت زنان/ مجید دهقان
شبکه اجتهاد: گفتمان دینی از پیش از مشروطه تا دهههای بعدی در مسائل زنان دو ویژگی کلی داشت: اول این که مسالهاش دین بود و به مسئله زنان به عنوان اشکالی بر دین مینگریست. دوم این که خانوادهگرا بود با تفسیری که زنان را درون خانواده تعریف میکرد و با مفهوم خانوادهگرایی با هرگونه حضور اجتماعی زنان مخالفت میکرد. اندیشه …
Read More »وجوه مختلف حقوق کودک در فقه و اقتضائات دنیای مدرن
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: گاهی کودک موضوع فقه است مانند جایگاه کودک در مسئولیتهای اجتماعی و کیفری یا اینکه کودکی از آغاز انعقاد نطفه است یا بعد از تولد آغاز میشود یا ممکن است امری بینابین باشد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا پیوندی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در …
Read More »امتداد فقه الاجتماع تا تبیین رسالت فقه تعلیم و تربیت اسلامی در جامعهپذیری فرهنگ دینی/ حسین نیک
شبکه اجتهاد: جامعه بستر رشد و تعالی انسان در همه ابعاد مادی و معنوی است. تقریبا همه بینشها، گرایشها و کنشهای انسانی در ظرف جامعه تحقق پیدا میکنند. جامعه شبکهای متشکل از ابعاد بسیار پیچیده و در هم تنیده از روابط و مناسبات متقابل است که افراد را به هم پیوند میدهد. جامعه طیف نظامات کلانی مثل اقتصاد، سیاست، فرهنگ، …
Read More »بررسی چارچوب نفقه در عرف امروز
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: وقتی نفقه را بررسی میکنیم میبینیم که نفقه اصلا حقیقت شرعیه یا متشرعه ندارد و اصلا معنای نفقه هر چیزی است که هزینه میشود، هر چیزی که باید خرج و مصرف شود و برای احتیاجات آن کسی است که نیاز است به او نفقه داده شود. دقت در روایاتی که بحث نفقه را …
Read More »مسئله آلایندگی هوا اولین بار توسط علامه حلی مطرح شد/ عناوین فقهی قابل تطبیق بر آلودگی هوا
نویسنده کتاب «ضمان آلودگی هوا از منظر فقه امامیه» ضمن بیان فتوای فقهای معاصر درباره حرمت آلایندگی هوا و ضمان ناشی از آن، عناوین فقهی قابل تطبیق بر آلودگی هوا را اضرار، ایذاء، افساد، اتلاف، اسراف و تغییر خلقت برشمرد و افزود: آیه «وإذا تولّی سعی فی الأرض لیفسد فیها و یهلک الحرث و النسل و الله لا یحب الفساد» …
Read More »یافتههای جدید در پژوهش «مبانی تطبیق قاعده نفی عسر و حرج بر مسائل فقهی خانواده»
عضو هیأت علمی پژوهشکده زن و خانواده گفت: اگر ما از نظر فقهی بپذیریم که قاعده نفی عسر و حرج یک قاعده فقهی است و بر احکام اولیه، مقدم و حاکم است، نباید محدود شود به دو موردی که در قوانین کشور وجود دارد. در این پژوهش، علاوه بر بررسی جریان این قاعده در طلاق و سقط جنین، تطبیق آن …
Read More »قرآن، شهر را در حصاری از فضای سبز تصویر میکند/ آبادانی زمین، طلب خداوند از مردم و به نفع بشر است/ وعده عذاب الهی برای از بین بردن درختان
استاد مبلغی مراجعه به آیات و روایات و نظریه پردازی و رجوع به متخصصان را به عنوان راههای یافتن مصادیق آبادانی ذکر کرد و گفت: قرآن کریم وقتی شهر را بیان میکند آن را در حصاری از فضای سبز تصویر میکند: «لقد کان لسبإ فی مسکنهم آیه جنّتان عن یمین و شمال کلوا من رزق ربّکم و اشکروا له». به …
Read More »بررسی فقهی مالکیت بند ناف نوزاد و جواز تصرف اطباء در آن
سلولهای بنیادی با ظرفیت تکثیر و تمایز از سلولهای بالغ، میتوانند سلولهای شبیه خود را ساخته و منبعی برای ترمیم و جایگزینی سلولهای فرسوده باشند. خون بند ناف یکی از منابع غنی منابع سلولهای بنیادی است که به دلایل مختلف و مزایای فراوان، بهرهگیری از آنها در درمان برخی بیماریهای دشوار، در اولویت قرار دارد و از این رو دارای …
Read More »«فقه تربیت جنسی» کتاب شد
هدف اصلی نگارنده در این کتاب با موضوع فقه تربیت جنسی، طرح موضوع مبتلابه جامعه امروز و استنباط فقهی عمیق، دقیق و همه جانبه با توجه به مبانی فطری، اهداف، اصول و قواعد تربیتی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از موضوعات مهمی که در جامعه امروز ضرورت دارد فقه شیعه به آن بپردازد، فقه تربیت جنسی است؛ زیرا فقه تربیت …
Read More »تأملی بر قوامیت مرد بر زن در فقه اسلامی
از فقه ما چنین برداشت میشود که خانواده براساس قدرت هرم طولی است؛ یعنی برساخت طولی مرد قوامیت دارد و قرار است خانواده را مدیریت کند. اما این امر به این معنا نیست که هرچه مرد گفت، همان بشود. بلکه زنان قدرت نفوذ داشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام امیر مهاجر میلانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده در …
Read More »درختان، نه ملک نسل حاضر هستند نه ملک نسل آینده!/ نه گوشتخواری حرام است و نه گیاهخواری/ امام (ع) از قطع بیدلیل یک شاخه گندم هم نهی کردند
متأسفانه فقه ما در دورههای متوالی، فقه فردی بوده و مکلّفین مسائل و مشکلات شخصی مرتبط به خود را از مراجع معظم تقلید استفتا میکردهاند. فقط در دوره اخیر و پس از برقراری جمهوری اسلامی، فقه ما به سمت «فقه جمعی» یا «فقه حکومتی» حرکت کرده و مسائل مبتلابه کشوری یا جهانی (مثل معضل تخریب و آلودگی محیطزیست یا تخریب …
Read More »کاشتن درخت واجب کفایی و قطع آن، حرام است/ محیطزیست، ملک همه نسلهای بشری است
مرحوم علامه طباطبایی میفرماید اگرچه بین حرث و نسل با حرف «واو» عطف شده است؛ ولی حرث اول آمده است. این دولتهای فاسد، اینگونه عمل میکنند که اول نسل گیاهان را از بین میبرند و بعد خودبهخود نسل حیوانات هم از بین میرود؛ چون حیوانات وابسته به گیاهان است و بعد هم نسل انسان خودبهخود از بین میرود؛ زیرا انسان …
Read More »دستهبندی آرای فقهای امامیه درباره حجاب و عفاف
مولف در این کتاب میکوشد در بررسی مسائل مربوط به موضوع، آرای فقهای امامیه را تجمیع و دسته بندی کند، سپس به مراجعه به منابع فقه و بررسی اسناد آن به نتیجه نهایی دست یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، موضوع این کتاب بررسی کارکردها با آثار و پیامدهای عفاف در حقوق خانواده است. مقصود از عفاف در عنوان کتاب پاک …
Read More »درآمدی بر نظریه جنسی اسلام
کتاب «درآمدی بر نظریه جنسی اسلام» تألیف حجتالاسلام والمسلمین حسین بستان، نویسنده و محقق حوزه فقه زنان و عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، از سوی نشر مناهج علم به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از حوزههای علوم اسلامی و انسانی که از فقر نظریه و نظریهپردازی بهشدت رنج میبرد، حوزۀ مطالعات جنسی است. البته …
Read More »سیره همسرداری امامان معصوم (ع)
کتاب «سیره همسرداری امامان معصوم(ع)» با محور بازتاب خوشبختی در نهاد خانواده بر پایه اصول و شیوههایی که از عقلانیت وحیانی ائمهاطهار(ع) نشات میگیرد به قلم حجتالاسلام والمسلمین یدالله مقدسی توسط نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، چاپ اول کتاب «سیره همسرداری امامان معصوم(ع)» اثر حجتالاسلام والمسلمین یدالله مقدسی است که در پژوهشکده تاریخ …
Read More »فقه تربیتی، وضعیت فعلی و نگاهی به آینده
شبکه اجتهاد: فقر تئوریک و بومی نبودن علوم تربیتی یکی از مهمترین چالشهای جریان تربیت (رسمی و غیررسمی) در ایران و جهان اسلام است. جریان خوباور تولید «دانش تربیت اسلامی»، درحال رشد و توسعه است و لازم است همزمان علم و عملِ تربیت اسلامی در دامنِ انقلاب اسلامی ایران رشد یابد. اسلامیسازی تربیت مانند دیگر عرصههای اسلامیسازی علوم انسانی بدون …
Read More »بازخوانی آراء و اندیشههای متفکرین انقلاب اسلامی پیرامون هویت و مسائل زنان
فصلنامه فرهنگ و علوم اسلامی «روایت اندیشه» به مدیر مسئولی و سردبیری حجتالاسلام امین اسدپور در پیش شماره خود با موضوع «زن و عقلانیت انقلاب اسلامی»، به بازخوانی آراء و اندیشههای متفکرین انقلاب اسلامی پیرامون هویت و مسائل زنان پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشریه روایت اندیشه فصلنامهای است گفتمانی که تلاش دارد ظرفیت علوم اسلامی را در نسبت …
Read More »بررسی فقهی روایات جمعیت
استاد فقیهی به هشت طایفه از روایات اشاره داشت که از آنها استفاده استحباب کثرت جمعیت میشود، که عبارتند از: ۱- مباهات پیامبر صلی الله علیه و آله به کثرت امت؛ ۲- روایات ترغیب به ازدواج با ولود؛ ۳- روایت سفارش به کثرت نسل؛ ۴- روایات مذمت ازدواج با عقیم؛ ۵_ روایات ترغیب به اصل فرزند آوری؛ ۶- روایات تشویق …
Read More »جراحی پلاستیک و شبیهسازی انسان از نگاه فقه
کتاب «جراحی پلاستیک و شبیهسازی انسان از نگاه فقه» اثر استاد سید اصغر ناظمزاده قمی در ۲۸۷ صفحه به زیوز طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب حاضر، در مورد پدیده جدیدی است که به نام جراحی پلاستیک یا جراحی فانتزی میشناسیم. این عمل گاه برای بازگرداندن عضو ناقص به حالت اول یا رفع عیب آن و گاه به …
Read More »بیانیه نشست هماندیشی حکمرانی در پهنه خانواده/ ما به یکنهاد متولی، کارآمد، قانونی و نافذ در حوزه خانواده نیازمندیم
تاکید میشود که فرمان مقام عظمای ولایت مبنی بر تشکیل «نهاد قانونی در زمینه خانواده» که بتواند سیاستهای یکپارچهای را در خصوص خانواده طراحی و اجرایی کند، به طور جدی از طرف همه نخبگان و مسئولان قرار گرفته شده و اجرایی گردد. اعضای این جلسه معتقدند که مطالعات زیادی در مورد راههای برون رفت از این وضعیت انجام شده و …
Read More »راننده ماشین دودزا، باور نمیکند که مرتکب حرام شده است!/ عدم افتای جدی فقها، کار حامیان محیطزیست را دشوار کرده است/ مبانی فقه محیطزیست، قابل تغییر نیست!
به نظر میرسد که اگر ارتباط میان فقها و حامیان محیطزیست در حال حاضر هم قویتر بود شاید حامیان محیطزیست بهتر میتوانستند به اهدافشان که حمایت از محیطزیست است برسند. الآن بهعنوان نمونه در اینکه شراب حرام است کسی تردید ندارد؛ ولی در اینکه ماشین سواری یک شخص بیش از حد دود میکند، چهبسا برای خود راننده و مالک خودرو …
Read More »آیا فقه محیطزیست، میوهای طبیعی از درخت فقه خواهد شد؟/ حسن اجرایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیندهپژوهی اگرچه در جهان علم آنچنان نوپا نیست؛ اما در ایران و البته در علوم اسلامی، نوزادی بس نوپا به شمار میآید. در این میان به نظر میرسد برای پرهیز از رویکرد انفعالی فقه معاصر نسبت به موضوعات نوپدید و تبدیل آن به رویکرد فعال، مناسب است آیندهپژوهی در فقههای نوپدید بهصورت جدی دنبال شود. به مناسبت …
Read More »مباحث کیفی فقه را تا حد مقدور، به کمی تبدیل کنیم/ شروع فقه محیطزیست با مقاله و پایاننامه، موجب نابودی آن میشود/ ریزبینیهای فقها در ابواب مختلف فقهی، مزیت فقه شیعه در دنیای معاصر است
ما یک سری نمونههای جزئی داریم که فقها امور کیفی را به امور کمی تبدیل کردهاند. مثلاً در بحث مسافرت، دائمالسفر بودن یک بحث کیفی است؛ اما برخی از فقها به بحث کمی تبدیل کردهاند. مثلاً اگر سه روز در هفته مسافر باشد، دائمالسفر است و … . یا مثلاً در بحث الکل اگر از یک درصد خاصی بالاتر رود …
Read More »فقه محیطزیست و منابع طبیعی، ابعاد و سرفصلها/ خدیجه افشین
اختصاصی شبکه اجتهاد: فقههای معاصر، بهمقتضای نوپدید بودنشان، با ابهامات زیادی مواجه هستند. یکی از مهمترین و ابتداییترین این ابهامات، چیستی، ابعاد و شبکه مسائل آن است، امری که تقریباً در غالب فقههای نوپدید مورد غفلت قرار گرفته و لذا کمتر باب فقهی معاصر را میتوان یافت که چیستی، ابعاد و شبکه مسائل آن به صورت دقیق روشن شده باشد. …
Read More »خواستگاری و نامزدی در آیینه فقه و حقوق
خواستگاری و نامزدی از مقدمات مهم ازدواج میباشند. در فقه و حقوق برای ایندو احکام، شرایط و اقسام متعددی ذکر شده که در برخی موارد عالمان مذاهب اسلامی و حقوقدانان با یکدیگر درباره آنها اختلافاتی دارند. در این کتاب با توجه به اهمیت و کاربردی بودن موضوع، در ابتدا مفهوم شناسی خواستگاری و نامزدی و اقسام خواستگاری ذکر شده، سپس …
Read More »رودربایسی فعلی، حرکت نواندیشی نیست، بلکه معطل کردن ماشین نواندیشی است!/ رویکرد مولا و عبید، فقه را ناکارآمد کرده است/ فقه خانواده، آینده روشنی ندارد!
به نظرم در حوزه خانواده، جریان نواندیشی که عهدهدار تحول و بازنگری در فقه خانواده باشد، نداریم. نواندیش یا نداریم یا بسیار کم است، لذا احساس میکنم اتفاق خاصی در این عرصه روی نخواهد داد. به نظر میرسد در این قضیه، یک رودربایستی وجود دارد که اسمش حرکت نواندیشانه نیست بلکه معطل کردن ماشین نواندیشی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه …
Read More »تغییر جنسیت و دوجنسیتیها از نگاه فقه
کتاب «تغییر جنسیت و دوجنسیتیها از نگاه فقه» اثر حجتالاسلام والمسلمین سید اصغر ناظمزاده قمی در ۳۳۶ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، تغییر جنسیت و دوجنسیتیها (خنثای مشکل) دو عنوان جدید در فقه شیعه هستند که امروزه در علوم گوناگون پزشکی، روانشناسی و جامعه شناسی موضوع بحث و بررسی قرار گرفته …
Read More »