فرهنگ و ارتباطات

کتاب «روش‌شناسی مطالعات اسلامی در غرب» حاصل کوشش‌های علمی و فکری دکتر عبدالعزیز ساچادینا، اسلام‌پژوه و استاد دانشگاه ویرجینیا است؛ اثری که از حیث روش‌شناختی شایان توجه ویژه می‌باشد. این کتاب از شش فصل تشکیل شده است: نویسنده در پنج فصل نخست به تبیین و تحلیل دوره‌های گوناگون اسلام‌شناسی در غرب می‌پردازد و در فصل ششم، روش پیشنهادی خود را …

شبکه اجتهاد: دکتر عبدالعزیز ساچادینا؛ شاگرد نامدار علی شریعتی و استاد برجسته مطالعات اسلامی در دانشگاه‌های آمریکا در سن ۸۳ سالگی درگذشت. او که از شیعیان هندی‌تبار متولد تانزانیا بود، در اواسط دهه شصت میلادی مدتی در دانشگاه فردوسی درس خواند و علی شریعتی و جلال‌الدین آشتیانی از استادانش بودند. در دوران تدریس و پژوهش در غرب نیز او از …

دکتر عبدالعزیز ساچادینا، اسلام‌پژوه و استاد مطرح مطالعات اسلامی در دانشگاه‌های آمریکا، در سن ۸۳ سالگی درگذشت. او که شیعه‌ای هندی‌تبار بود، کارشناسی مطالعات اسلامی را در دانشگاه علیگر هند گذراند و در سال ۱۹۶۷ برای تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی وارد دانشگاه فردوسی مشهد شد. ساچادینا در این دوران از مرحوم علی شریعتی بهره برد و بخشی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوشتار پیش‌رو، نقدی روش‌شناختی بر مبانی معرفت‌شناختی آقای عبدالرحیم سلیمانی اردستانی در مواجهه با روایات تاریخی، به‌ویژه واقعه‌ی شهادت حضرت زهرا علیها‌السلام است. استدلال اصلی این است که معیار سخت‌گیرانه‌ی ایشان برای پذیرش گزاره‌ها، ریشه در نوعی «یقین‌گرایی خام» و «مبناگرایی دکارتی» دارد که با اصول پذیرفته‌شده در «فلسفه علم» و عقلانیت مدرن در تضاد است. نوشتار …

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی و حجت‌الاسلام والمسلمین حمید شهریاری تأکید کردند که غدیر به دلیل برخورداری از ویژگی‌های بی‌نظیرِ «رویداد تاریخی مسلّم و بی‌اختلاف در اصل وقوع»، «اجتماع استثنایی به اراده مستقیم پیامبر(ص) در حساس‌ترین مقطع تاریخی»، «نمایش واقعی و مستند هدایت‌گر (نه صرف حدیث)» و «دغدغه مشترک پیامبر(ص) برای آینده امت و جلوگیری از بازگشت به جاهلیت»، بزرگ‌ترین ظرفیت …

شبکه اجتهاد: ماجرای درجِ عکسِ شهیده «نیلوفر قلعه‌وند» در رسانه وابستهٔ به رهبری و حواشیِ آن، بهانه‌ای شد برای بازکاوی در نسبت شهادت با دو چیز: یکی پیشینهٔ گفتار و کردارِ شهدا، دیگری هم روایت‌های رسمیِ پسینی یا روتوش‌های رسانه‌ای از ایشان. مسئله فقط «حجاب» نیست؛ برخی شهدا ممکن است دارای شغل یا سبکِ زیستِ شبهه‌دار هم بوده باشند! بلکه …

استاد عبدالهادی مسعودی معتقد است: هوش مصنوعی صرفاً یک ابزار فناورانه نیست، بلکه یک فناوری است که در ابتدا باید آموخته شود و سپس در کاربردهای تخصصی مورد بهره‌برداری قرار گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی رئیس دانشگاه قرآن و حدیث در سخنانی به تشریح رویکرد ساختارمند مجموعه دارالحدیث در مواجهه با هوش مصنوعی پرداخت. وی تأکید …

شبکه اجتهاد: عنوان «حجت‌الاسلام» (به‌معنای لغوی: دلیل و برهان اسلام) عنوانی است که به علمای شیعه اعطا می‌شود. این عنوان در آغاز، صرفاً جنبه‌ی تشریفاتی داشت، اما به‌تدریج به عنوان نشانه‌ای از جایگاه علمی و مرتبه‌ی آنان در سلسله‌مراتب روحانیت شیعه به کار رفت. نخستین کاربرد ثبت‌شده‌ی این عنوان در بافتی سنّی دیده می‌شود، زمانی که آن را در مورد …

حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به اهمیّت استفاده از ابزارهای روز، بر بهره‌گیری از رسانه‌ها و فناوری‌های نوین تأکید و اظهار کرد: هوش مصنوعی هم خطر دارد و هم فایده؛ باید کمیته‌ای تشکیل شود تا تأثیر آن را در فعالیت‌های حوزوی بررسی کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در دیدار اعضای شورای عالی حوزه علمیه …

کتاب «آمال و آلام»، مجموعه نامه‌های شهید صدر، از سوی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، برای نخستین‌بار مجموعه‌ای از بیش از چهارصد نامۀ مستند از شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر در قالب کتابی جامع با عنوان «آمال و آلام» گردآوردی شده است؛ این مجموعه تصویری روشن از سیر فکری، اجتماعی و تربیتی این متفکر بزرگ …

حضرت آیت‌الله‌ مکارم شیرازی با اشاره به ضرورت خبررسانی و اطلاع رسانی از دستاوردهای فاخر مرکز نور تصریح کرد: بسیاری از کارهای ارزنده صورت می‌گیرد اما منتشر نمی‌شود. رسانه‌ها و صداوسیما باید نشان دهند که حوزه چگونه در علم و فناوری پیشرفت کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله‌ ناصر مکارم شیرازی امروز چهارشنبه ۲۱ آبان ماه در دیدار …

شبهه‌ای فقهی در خصوص موتورسواری بانوان مطرح است؛ مبنی بر اینکه روایات، سوار شدن زنان بر زین اسب را ممنوع کرده است و این نهی ممکن است با القای خصوصیت، شامل زین موتور هم بشود. اما تعمیم این مسئله بر موتورسواری و دوچرخه‌سواری با اشکالات جدی روبه‌رو است. محققان تاکید می‌کنند که یقین نمی‌کنند که منظور از آن “زین”، آنقدر …

حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی با بیان اینکه حوزه کهن خراسان، مکتبی ریشه‌دار در فقه، فلسفه، حدیث و تفسیر است که امروز در کنار دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های برجسته، بستری پویا برای رشد و تعالی علمی فراهم آورده است؛ توسعه روابط پایدار با مراکز علمی و اندیشمندان کشور را از اولویت‌های اصلی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی دانست و با اشاره به …

شبکه اجتهاد: در روزگاری که گفت‌وگوهای فکری گاه به میدان داوری‌های شتاب‌زده و برچسب‌زنی بدل می‌شود، دفاع از آزادی اندیشه خود مهم‌ترین وظیفه‌ی اندیشه است. آن‌چه در مناظره‌ی اخیر درباره‌ی نزدیکی دولت به جامعه و مسئله‌ی قانون حجاب گفته شد، نه تلاشی برای تضعیف دین، بلکه دعوتی بود به بازاندیشی در نسبت میان «حکم الهی»، «قانون سیاسی» و «عقلانیت اجتماعی». …

در گفت‌وگویی تازه با سید حمید روحانی، از آیت‌الله سید مصطفی خمینی، فرزند ارشد امام خمینی(ره)، چهره‌ای مستقل، فقیهی ژرف‌اندیش و مبارزی با اراده ترسیم شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، هویت آیت‌الله سید مصطفی خمینی، تنها «فرزند امام» نبود؛ او شخصیتی چندبعدی با اندیشه‌های مستقل فقهی و سیاسی داشت که نقش مؤثری در سال‌های مبارزه و تبعید ایفا کرد. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه به تحولات نوین در عرصه فناوری و ظهور هوش مصنوعی، فقه شیعه در مواجهه با این پدیده چالش‌های جدیدی پیش رو دارد که نیازمند تطبیق اصول فقه با مسائل دنیای معاصر است. در حالی که برخی کاربردهای هوش مصنوعی مانند ربات‌های مذهبی و اپلیکیشن‌های دینی می‌توانند به عنوان ابزارهایی در خدمت ترویج معارف اهل بیت(ع) …

شورای اجرایی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در نشست ۲۲۲ خود، با درخواستی بین‌المللی برای بزرگداشت پنجاهمین سالگرد انتشار کتاب «الأسس المنطقیه للاستقراء»، اثر ماندگار متفکر فقید جهان اسلام، آیت‌الله شهید سید محمدباقر الصدر، موافقت کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این تصمیم تاریخی، که به پیشنهاد کشور عراق و با حمایت ۱۹ کشور از قاره‌های مختلف، از …

آیت‌الله شهید سید مصطفی خمینی یکی از شخصیت‌های برجسته علمی و انقلابی است که شخصیت برجسته ایشان آنگونه که باید و شاید شناخته نشده و نقش ایشان در پیش‌برد نهضت امام خمینی و مدیریت و جهت‌دهی میدانی ایشان در مبارزات از مواردی است که به درستی به آن پرداخته نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید روحانی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بحث مدل‌سازی روابط زن و مرد در جامعه اسلامی، یکی از مباحث مهم فقهی و اجتماعی است. این مسئله در فقه امامیه دارای جایگاه ویژه‌ای است، چرا که فقه سه مأموریت ذاتی دارد: حکم‌شناسی، موضوع‌شناسی و مدل‌شناسی یا نظام‌سازی. مدل‌شناسی به معنای ارائه الگوها و سبک‌های زندگی اسلامی است که فراتر از حکم و موضوع فقهی هستند …

تصور می‌کنیم احادیث مشترک صرفاً یک امر تشریفاتی است که در ویترین بگذاریم تا کمی دل‌ها نرم شود. اما امام کاظم(ع) کارکرد این اخبار را به فضای اجتماعی و حل مسائل امت ارتقا داده است. حادثه برای امت رخ می‌دهد. امام(ع) می‌فرمایند شما شیعه و سنی، بیایید این اخبار مورد قبول طرفین را مبنای استنباط خودتان برای مواجهه با حوادثی …

شبکه اجتهاد: بر پایه‌ی دیدگاه مرحوم آیت‌الله سید حسین بروجردی‌ (۱۲۵۴ـ۱۳۴۰ش)، صورت و شکل سجده، اختصاص به عبادت خداوند متعال دارد؛ ازاین‌رو ایشان هرگونه رفتار مشابه با سجده، همچون پابوسی یا بوسیدن عَتبه‌ی حرم امامان(ع) ـ یعنی قسمت پایینی چهارچوب درِ ورودی حرم ـ را به‌شدت نهی می‌کردند. در این نوشتار، برخی خاطرات شاگردان و نزدیکان آن فقیه بزرگوار در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: این مجموعه شامل ۷۴ تصویر ناب و کمتر دیده‌شده از مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ علی‌اکبر الهی خراسانی است که برای نخستین بار در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. این تصاویر از سال‌های آغازین دوران طلبگی و حضور در محضر اساتید برجسته حوزه آغاز شده و تا سال‌های پُرثمر ریاست بر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی امتداد …

حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ علی‌اکبر الهی خراسانی، بنیان‌گذار بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، با مدیریتی خردمندانه، اخلاقی متعالی و سعه‌صدری کم‌نظیر، این نهاد را از مرحله ایده‌ای نوپا به قطبی تأثیرگذار در پژوهش‌های اسلامی جهان تشیع ارتقاء داد. ایشان در خاطره شاگردان و همکاران، نمادی ماندگار از پیوند علم، اخلاق و خدمت صادقانه به مکتب اهل بیت(ع) است؛ عالمی …

با کوچ جاودانه استاد فرهیخته، حاج علی‌اکبر الهی خراسانی، بارانی از پیام‌های تسلیت بر آسمان حوزه و فرهنگ بارید؛ مراجع معظم، عالمان، اساتید و مرکز علمی در سوگ او قلم به تعزیت گشودند و عظمت نام و یادش را گواهی دادند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مرگ چونان باد سموم همه چیز را در هم می‌پیچد و رفتگان را به دیار …

شبکه اجتهاد: مباحث دینی بسیار دقیق است؛ بد فهمی و بی‌دقتی در مفاهیم و واژه‌های فقهی و اخلاقی و اعتقادی می‌تواند به فرهنگ دینی آسیب بزند. در ضمن انسان نباید با نظر شخصی و غیر علمی نظر دهد و منابع قرآن و سنت و منابع عالمان وارسته را باید مطالعه دقیق کرد و سپس نظر داد. حاصل منابع اسلامی در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در عصر حاضر که دگرگونی‌های پرشتاب فرهنگی و رسانه‌ای، چالش‌های بی‌سابقه‌ای را پیش روی نظام‌های دینی قرار داده است، ضرورت بازخوانی و بازسازی اجتهاد فقهی برای پاسخگویی به مسئله موسیقی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین استاد ابوالقاسم علیدوست، از فقیهان معاصر، در خصوص فقه فرهنگ و رسانه، در زمره جسورانه‌ترین و پیشروترین …

تازه‌ترین اثر علمی‌ و آموزشی انتشارات خادم‌الرضا(ع) قم با عنوان «درس‌نامۀ فقه مهندسی» تألیف حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمد معرفت، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال با هدف ارائه احکام شرعی ویژه جامعه مهندسی کشور منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب که در ادامه تجربه موفق انتشار کتاب «مقررات شرعی ساختمان و مهندسان» تدوین شده، نخستین درس‌نامۀ …

کتاب «قول سدید در غنا و موسیقی تقریر دروس آیت‌الله سید احمد مددی موسوی» به قلم کاظم دلیر در ۴۹۶ صفحه از سوی نشر بوستان کتاب به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب حاضر، حاصل تقریر دروس فقهی استاد سیداحمد مددی موسوی در باب «مکاسب محرمه» با تمرکز بر مسائل غنا و موسیقی است. با دقتی مثال‌زدنی، …

آیت‌الله نوری همدانی با تأکید بر ضرورت پاسخگویی به شبهات و پرهیز از بیان سخنان بی‌سند و بی‌محتوا خاطرنشان کرد: امروز مردم توقع دارند ما پاسخگو شبهات و مشکلات آنها باشیم نه اینکه با مطرح کردن حرف‌های بی‌سند و اشعار بی‌محتوا مردم را سرگرم کنیم، امروز منبری خوب و مداح خوب کم نداریم اما یک عده‌ای با عنوان منبری و …

موسیقی می‌تواند به عنوان «مخدر» یا «اسباب عقب نگه داشتن» عمل کند که این «یک موضوع جدید است» و در زمان فقهایی چون شیخ انصاری، صاحب جواهر و مرحوم نراقی چنین موضوعی مطرح نبوده است. در مقابل، موسیقی می‌تواند «یک ابزاری در خدمت تبلیغ» و «امواج هدایت» باشد که این نیز «یک موضوع جدید است». دومین عنصر جدید، مسئله «دفع …