قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / فرهنگ و ارتباطات

فرهنگ و ارتباطات

فرهنگ و ارتباطات

وقتی فقه به میدان بازی و تربیت می‌رود؛ پیشنهاد پیمان‌نامه فکری کودکان در کنار تحلیل شرعی گیم

وقتی فقه به میدان بازی و تربیت می‌رود؛ پیشنهاد پیمان‌نامه فکری کودکان در کنار تحلیل شرعی گیم

حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی ترابی در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، با طرح دو مداخله علمی، از یک‌سو تفصیل فتوای جواز بازی‌های الکترونیکی و مبادلات وابسته به آن را ارائه کرد، و از سوی دیگر، با هشدار درباره تهدیدات الحادی و فکری متوجه نسل آینده، پیشنهاد تدوین پیمان‌نامه‌ای اسلامی برای حمایت از فکر و هویت اعتقادی کودکان را به همایش ارائه داد؛ پیشنهادی که با قدردانی رئیس مجمع جهانی فقه اسلامی روبه‌رو شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی ترابی در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، در کمیسیون «بازی‌های الکترونیکی و احکام فقهی مربوط به آن‌ها» و در …

توضیحات بیشتر »

بازخوانی فقه قضاء در پرتو هوش مصنوعی؛ از چالش مشروعیت تا معیار اطمینان/ فقه هوش مصنوعی میدان شتاب نیست

بازخوانی فقه قضاء در پرتو هوش مصنوعی؛ از چالش مشروعیت تا معیار اطمینان/ فقه هوش مصنوعی میدان شتاب نیست

استاد ابوالقاسم علیدوست در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، با تمرکز بر چالش‌های فقهی و اخلاقی هوش مصنوعی، نسبت به شتاب‌زدگی در تحلیل‌های فقهی هشدار داد و خواستار رویکردی روشمند، عمیق و احتیاط‌آمیز در مواجهه با این پدیده نوظهور شد. ایشان با نقد برخی استدلال‌های رایج در مقالات همایش، تأکید کرد که ورود فقه به عرصه هوش مصنوعی، نه تنها نیازمند اجتهادی دقیق، بلکه مستلزم بازخوانی مفاهیم بنیادین در حوزه قضاء و حقوق است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، در سخنانی با موضوع «احکام، …

توضیحات بیشتر »

ادورا و تطوّرات مختلف حوزه‌های علمیه و رسالت پیش‌رو/ محسن رضایی

ادورا و تطوّرات مختلف حوزه‌های علمیه و رسالت پیش‌رو/ محسن رضایی

شبکه اجتهاد: حوزه‌های علمیه که مهم‌ترین نهاد دینداری جامعه محسوب می‌شوند و وظیفه آنها صیانت از دین، تبلیغ آن و اقامه احکام الهی در جامعه است، پدیده‌‌ای جدید و صرفا مربوط به عصر حاضر نیستند بلکه قدمت آنها به عصر حضور ائمه معصومین(ع) می‌رسد. البته در آن دوران این نهاد به شکل «سازمانی و تشکیلاتیِ امروزی» نبود بلکه مسائل مربوط به علوم اسلامی اعم از فقه، معارف، عقاید، تفسیر، حدیث و … توسط ائمه(ع) بیان می‌شد و به وسیله برخی از اصحاب خاص مانند زراره، ابوبصیر، محمد بن مسلم و … برای شیعیان تعلیم و تبیین می‌گردید و آنان در …

توضیحات بیشتر »

بررسی فقهی بازی‌های الکترونیکی باید مبتنی بر منظومه‌ای عالمانه و واقع‌نگر باشد/ در مواجهه با بازی‌های الکترونیکی، اجتهاد سطحی کارساز نیست

بررسی فقهی بازی‌های الکترونیکی باید مبتنی بر منظومه‌ای عالمانه و واقع‌نگر باشد/ در مواجهه با بازی‌های الکترونیکی، اجتهاد سطحی کارساز نیست

نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی در سخنانی درباره «بازی‌های الکترونیکی و احکام فقهی آن» با اشاره به پیچیدگی و درهم‌تنیدگی این بازی‌ها تأکید کرد: نمی‌توان با اجتهادهای ساده یا دیدگاه‌های سطحی درباره آن‌ها اظهار نظر کرد، بلکه لازم است از منظومه‌ای فکری و اجتهادیِ منسجم بهره گرفت؛ منظومه‌ای که هم به متون دینی توجه داشته باشد و هم به واقعیت‌های نوپدید جامعه، و میان این دو، پیوندی دقیق و عالمانه برقرار کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد احمد مبلغی در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی با تأکید بر مسئله فلسطین در سخنانی در محور «بازی‌های …

توضیحات بیشتر »

ما سهم بزرگی در حوزه نجف داریم؛ «ما نجف را نجف کردیم»/ اندیشمندان با حفظ روح اجتهاد و تفکر جوشان، به تربیت نسل جدید بپردازند

ما سهم بزرگی در حوزه نجف داریم؛ «ما نجف را نجف کردیم»/ اندیشمندان با حفظ روح اجتهاد و تفکر جوشان، به تربیت نسل جدید بپردازند

آیت‌الله جوادی آملی گفت: ما سهم بزرگی در حوزه نجف داریم؛ ما نجف را نجف کردیم، گرچه بزرگانی از عرب هم حضور داشتند. کتب اربعه را ما نوشتیم، فقه‌های اصیل را ما نوشتیم، کتاب‌های اصیل اصولی را ما نوشتیم. این هویت ماست و ما به این هویت افتخار می‌کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عبدالله‌ جوادی آملی در پیامی تصویری به دومین همایش بین‌المللی «علوم انسانی و هویت ایرانیان» با حضور اندیشمندان و فرهیختگان داخلی و خارجی، روز سه‌شنبه ۱۶ اردیبهشت در تالار حکمت دانشگاه شیراز برگزار شد، با اشاره به نقش راهبردی تعلیم و تربیت اسلامی، از اندیشمندان خواست …

توضیحات بیشتر »

حوزه صدساله قم دارای امتداد بین‌المللی است/ پیام و سخنرانی ۵ مرجع تقلید در یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم/ حوزه و نیازهای جدی جامعه معاصر

حوزه صدساله قم دارای امتداد بین‌المللی است/ پیام و سخنرانی ۵ مرجع تقلید در یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم/ حوزه و نیازهای جدی جامعه معاصر

نشست خبری همایش بین‌المللی یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم با حضور استاد اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه و اصحاب رسانه و خبرنگاران در باغ ‌موزه ملی ملک برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد اعرافی امروز یکشنبه ۱۴ اردیبهشت‌ماه در نشست خبری همایش بین‌المللی یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم که در باغ‌موزه ملی ملک و با حضور اصحاب رسانه و خبرنگاران برگزار شد، با تشریح برنامه‌های همایش و برخی از دستاوردهای صد سال اخیر حوزه علمیه قم اظهار کرد: حوزه علمیه همواره به عنوان یک نهاد علم‌مدار و خدمت‌محور و … مطرح بوده است و با گستره بین‌المللی در …

توضیحات بیشتر »

«فقه غنا و ‌موسیقی» اثر استاد فرحانی منتشر شد

«فقه غنا و ‌موسیقی» اثر استاد فرحانی منتشر شد

در عصر حاضر که مسئله غنا با چالش‌های جدیدی روبروست، کتاب حاضر تلاش می‌کند تا با تکیه بر میراث غنی فقه شیعه پاسخی درخور به نیازهای معاصر ارائه دهد. این پاسخ، برآمده از نگاهی جامع است که در آن اصالت احکام شرعی با درک مقتضیات زمان در هم آمیخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در عرصه فقه اسلامی، مسئله غنا از جمله موضوعات مهم و پیچیده‌ای است که همواره محل بحث و تأمل فقهای عظام بوده است. پیچیدگی موضوع از آنجا ناشی می‌شود که غنا، علاوه بر جنبه‌های فقهی با مباحث اخلاقی تربیتی و اجتماعی نیز پیوند عمیقی دارد. فقهای …

توضیحات بیشتر »

مرجعیت، آیینه‌ی درد مردم و صدای عدالت/ محمد باقری

مرجعیت، آیینه‌ی درد مردم و صدای عدالت/ محمد باقری

شبکه اجتهاد: حادثه‌ی تلخ آتش‌سوزی در بندر شهید رجایی بندرعباس اندوهی عمیق بر دل‌ها نشاند، اما بار دیگر نقش بی‌بدیل مرجعیت شیعه را در لحظات بحران نمایان ساخت. واکنش‌های دقیق و چندبعدی مراجع عظام نشان داد که مرجعیت دینی، تنها به تسلی قلوب بسنده نمی‌کند، بلکه در برابر مسئولیت‌های اجتماعی، دفاع از حقوق مردم، و نقد بی‌تعارف کاستی‌ها نیز ساکت نمی‌ماند. تأمل در این واکنش‌ها، تصویری روشن از پیوند عمیق مرجعیت و دغدغه‌های واقعی جامعه را ارائه می‌دهد. حادثه‌ی تلخ آتش‌سوزی در بندر شهید رجایی بندرعباس، بار دیگر ملت ایران را در اندوهی عمیق فرو برد. اما در میان این …

توضیحات بیشتر »

وحدت مرجعیت شیعه، ضرورتی غیر قابل اجتناب

وحدت مرجعیت شیعه، ضرورتی غیر قابل اجتناب

شبکه اجتهاد: بالاخره بعد از چند ماه دست و پنجه نرم کردن «دویست و شصت ششمین» پاپ کلیسای کاتولیک، یک میلیارد و چهارصد میلیون مسیحی سوگوار رهبر دینی خود شدند و سیل انبوه تسلیت از طیف های متعدد رهبران ادیان مسیحی، مسلمان، شیعه و هندو و… و رهبران سیاسی لیبرال و سکولار و … به پایتخت «دولت شهر واتیکان» گسیل شد. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به ضرورت توجه به مسئله «وحدت مرجعیت شیعه» و خلأ جبران ناپذیر عدم توجه به آن در عالم تشیع اشاراتی خواهیم داشت. یکم: به طور کلی وحدت مرجعیت، باعث به ثمر نشستن …

توضیحات بیشتر »

صدای مسیحیتِ صلح‌جو خاموش شد/ تأملی بر مواضع بین‌ادیانی پاپ از نگاه نخبگان دینی ایران

صدای مسیحیتِ صلح‌جو خاموش شد/ تأملی بر مواضع بین‌ادیانی پاپ از نگاه نخبگان دینی ایران

درگذشت پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان، واکنش‌هایی را در فضای فکری و مذهبی ایران برانگیخت؛ واکنش‌هایی که از دل آن‌ها می‌توان تصویری عمیق از نگاه ایرانی ـ به‌ویژه نگاه شیعی ـ به معنویت، رهبری دینی، گفت‌وگوی بین‌ادیان، و کرامت انسانی استخراج کرد. چه در قالب پیام‌های رسمی از سوی نهادها و شخصیت‌های دینی، و چه در تأملات و روایت‌های شخصی‌ترِ اندیشمندان، نوعی همدلی، احترام، و در عین حال بازاندیشی فلسفی و معنوی نسبت به موقعیت پاپ فرانسیس قابل مشاهده است. بخش مهمی از این واکنش‌ها از سوی شخصیت‌هایی است که سال‌ها در زمینه گفت‌وگوی ادیان، ارتباط با رهبران دینی جهان، …

توضیحات بیشتر »

اگر نظام ایران آسیب ببیند، حوزه‌های نجف متزلزل خواهند شد

اگر نظام ایران آسیب ببیند، حوزه‌های نجف متزلزل خواهند شد

هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سفر به نجف اشرف با برخی از مراجع و علما دیدار نمود و در زمینه تقویت حوزه‌های علمیه، وحدت اسلامی و حمایت از نظام جمهوری اسلامی گفت‌وگو کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به همراه رئیس و دبیر این مجمع، در روزهای دوم و سوم شوال (۱۴ و ۱۵ فروردین ماه) با آیات و اساتید: بشیر نجفی، واعظی سبزواری، حسینی (نماینده مقام معظم رهبری در عراق)، یعقوبی و شیخ محمد سند در نجف اشرف دیدار و گفت‌وگو کردند. اهداف سفر و معرفی …

توضیحات بیشتر »

سریال «معاویه» و بازگشت امویان به سبک سعودی!/ علی نهاوندی

سریال «معاویه» و بازگشت امویان به سبک سعودی!/ علی نهاوندی

شبکه اجتهاد: سریال معاویه یک تولید تلویزیونی تاریخی است که توسط شرکت MBC عربستان سعودی با بودجه‌ای بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار ساخته شده است.[۱] این سریال به زندگینامه معاویه بن ابی سفیان، بنیان‌گذار سلسله امویان، می‌پردازد و حوادث پس از قتل خلیفه سوم عثمان بن عفان را به تصویر می‌کشد. همچنین، این سریال به خلافت امام علی (ع)، شهادت او، حکومت امام حسن (ع)، و واقعه کربلا اشاره دارد. این سریال پس از یک تعلیق دو ساله، سرانجام در ماه رمضان امسال (سال ۲۰۲۵م) از شبکه MBC پخش شد و از آن به عنوان پرهزینه‌ترین سریال ساخته شده در …

توضیحات بیشتر »

چرا این همه رساله نوروزیه در دوره صفویه نوشته شد؟

چرا این همه رساله نوروزیه در دوره صفویه نوشته شد؟

شبکه اجتهاد: مقاله مستقلی تحت عنوان «نوروز در فرهنگ شیعه» نوشته‌ام که سالهاست در ایام نوروز در مطبوعات و سایت‌ها منتشر می‌شود. اصل آن در مقالات تاریخی دفتر دوم منتشر شده بود. در آنجا روایات نوروز را بررسی کرده، و پس از آن مطالبی درباره نوروز در دوره صفوی نوشته و فهرستی از رسائل نوروزیه را هم آورده و یکی دو نمونه را هم چاپ کردم. امروز مشغول مطالعه کتاب اختیارات علامه مجلسی بودم، نکته خاصی جلب توجهم کرد. بحث بسیار مختصری در باره منشأ تقویم هجری دارد و این که از ماه محرم آغاز می‌شود. وی بلافاصله می‌گوید که …

توضیحات بیشتر »

تعلل در مسیر پیشرفت هوش مصنوعی، چالش‌های جدی برای مرجعیت دینی و ملی ایجاد می‌کند

تعلل در مسیر پیشرفت هوش مصنوعی، چالش‌های جدی برای مرجعیت دینی و ملی ایجاد می‌کند

مؤسسات پژوهشی در غرب در حال تولید ابزارهای هوش مصنوعی با محوریت محتوای شیعی و زبان فارسی هستند که می‌توانند نیازهای دینی و ملی کاربران را پاسخ دهند، اما همراه با سوگیری‌های خاص خود. اگر ما پیش از آن‌ها یا همزمان با آن‌ها ابزارهای لازم را تولید نکنیم، ممکن است مرجعیت علمی و دینی خود را از دست بدهیم و بازیابی آن دشوار خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، در عصر فناوری و پیشرفت‌های سریع علمی، حوزه‌های علوم اسلامی و انسانی نیز از تأثیرات هوش مصنوعی بی‌نصیب نمانده‌اند. بسیاری از مؤسسات پژوهشی با محوریت محتوای شیعی و زبان فارسی، در …

توضیحات بیشتر »

مالکیت داده‌ها در فقه؛ مالیت، مشروعیت و چالش‌های نوین/ محمد قائینی نجفی

مالکیت داده‌ها در فقه؛ مالیت، مشروعیت و چالش‌های نوین/ محمد قائینی نجفی

شبکه اجتهاد: بحث مالکیت داده‌ها علی‌رغم اینکه ممکن است به نظر برسد که موضوع جدیدی است، در حقیقت بحثی قدیمی است که مصادیق جدیدی در دنیای مدرن پیدا کرده است. برای تبیین این موضوع، اطلاعات مربوط به افراد به دو قسم اطلاعات تکوینی، انتسابی و اطلاعات تولیدی و فعالیت‌محور تقسیم می‌شود. قسم اول: اطلاعات تکوینی و انتسابی این دسته از اطلاعات مربوط به اشخاص است که به‌صورت طبیعی و تکوینی به آن‌ها نسبت داده می‌شود، بدون اینکه شخص به‌طور مستقیم در تولید این اطلاعات دخالتی داشته باشد. به‌عنوان مثال، نام، عکس، شماره تلفن، خصوصیات سلامت، بیماری، گروه خونی و موارد …

توضیحات بیشتر »

ابهامات فقهی فناوری‌های حوزه‌ی شناخت

ابهامات فقهی فناوری‌های حوزه‌ی شناخت

رسانه نشان و ابزار حاکمیت است و ما نمی‌توانیم و جایز نیست که رسانه‌ای داشته‌باشیم که حاکمیت آن در اختیار دشمن باشد. در واقع این هویت‌فروشی، خود‌فروشی و پذیرش سلطه‌ی دشمن است. بدترین سبیل تسلط دشمن، سبیل رسانه است. ما به جهانی‌سازی مخالف نیستیم، با جهانی‌سازی آن مخالف هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفت‌وگویی به موضوع «ابهامات فقهی فناوری‌های حوزه‌ی شناخت» پرداخت؛ که مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید. همان‌طور که مستحضر هستید جنگ‌های نوین سویه‌های جدیدی از تصویر جبهه‌های حق و باطل است و مهمترین ابزاری که در اختیار جبهه‌ی …

توضیحات بیشتر »

اقتصاد در تنگنا؛ نیاز به مدیریت جهادی و نظارت مؤثر است/ به مسئول صداوسیما وقت ملاقات ندادم چون تأثیری ندارد!/ بنام فرهنگ و کار مذهبی خلاف آن را انجام می‌دهند

اقتصاد در تنگنا؛ نیاز به مدیریت جهادی و نظارت مؤثر است/ به مسئول صداوسیما وقت ملاقات ندادم چون تأثیری ندارد!/ بنام فرهنگ و کار مذهبی خلاف آن را انجام می‌دهند

آیت‌الله حسین نوری همدانی در دیدار با جمعی از فعالان فضای مجازی، با اشاره به تأثیر فضای مجازی بر افکار عمومی، خواستار تلاش جوانان متدین برای مقابله با شبهات شد و با انتقاد از ضعف نظارت اقتصادی و عملکرد برخی مسئولان، حل مشکلات مردم را نیازمند مدیریت جهادی و بهره‌گیری از نیروهای متخصص و متدین دانست. انتقاد از برنامه‌های صدا و سیما و ضرورت توجه به مقوله حجاب از دیگر محورهای سخنان ایشان بود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در دیدار عده‌ای از فعالان فضای مجازی، ضمن توصیه به استفاده از لحظه به لحظه ایام ماه مبارک …

توضیحات بیشتر »

ای فقیهان برای سرنوشت فقه از هوش مصنوعی نهراسید/ احمد مبلغی

ای فقیهان برای سرنوشت فقه از هوش مصنوعی نهراسید/ احمد مبلغی

شبکه اجتهاد: فقه را چه می‌بینی؟ دانشی خاموش در سایه‌سار گذشته، در بند اوراق زرد و مجلدات کهن؟ یا جانی تپنده که در هر عصر نفسی تازه می‌کشد و در هر زمان، افقی نو می‌گشاید؟ اینک بر سر گردنه‌ای ایستاده است که پیش‌تر از آن نگذشته؛ چشم در چشمِ پدیده‌ای بی‌سابقه دوخته است: هوش مصنوعی، آیا این پدیده، حریفی است که فقه را از میدان به در خواهد کرد، یا یاری است که پرده از گنجینه‌های نادیده خواهد برداشت؟ هوش مصنوعی، صرفاً ابزاری خاموش نیست، بلکه سامانه‌ای است ژرف‌بین که داده‌ها را می‌کاود، الگوها را درمی‌یابد و در ژرفای متون، …

توضیحات بیشتر »

فقه الگوریتمی؛ از کاشت تراشه تا قضاوت ماشینی؛ الزامات اجتهاد نوین در عصر هوش مصنوعی

فقه الگوریتمی؛ از کاشت تراشه تا قضاوت ماشینی؛ الزامات اجتهاد نوین در عصر هوش مصنوعی

نشست تخصصی هوش مصنوعی و علوم اسلامی با تأکید بر ضرورت برنامه‌ریزی ملی و ورود فقیهان به مباحث اخلاقی-فقهی این فناوری برگزار شد. اساتید با اشاره به فرصت‌هایی مانند هوش مصنوعی حاکمیتی، گراف‌دانش و کاربردهای آموزشی-ترویجی، هشدار دادند غفلت از این فناوری، تهدیدات امنیتی و وابستگی دیجیتال به دنبال دارد. پیشبینی ظهور نسل کامپوزیت هوش مصنوعی، طرح مفاهیمی مانند آواتارهای پس از مرگ و استفاده از هوش مصنوعی به‌عنوان دستیار فقها، از محورهای کلیدی این نشست بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین و پنجمین هم‌اندیشیِ توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی با حضور متخصصان برجستۀ علوم اسلامی طی دو روز در …

توضیحات بیشتر »

ضرورتِ تدوین «فقهِ هوش مصنوعی» برای عبور از پیچیدگی‌های عصر دیجیتال/ چالش‌های فقهی هوش مصنوعی چیست؟

ضرورتِ تدوین «فقهِ هوش مصنوعی» برای عبور از پیچیدگی‌های عصر دیجیتال/ چالش‌های فقهی هوش مصنوعی چیست؟

در پنجمین هم‌اندیشی توسعه علوم اسلامی، اساتید برجسته حوزه و دانشگاه، چالش‌های ناگفته هوش مصنوعی در قلب علوم اسلامی را واکاوی کردند. از مسئولیت مدنی رباتها تا بازتعریف مفاهیمی چون “اراده آزاد” و “مسئولیت‌پذیری” در فقه، از دغدغه‌های اخلاقی نقض حریم خصوصی تا پرسش‌های اعتقادی درباره خلق “انسان مصنوعی”، این نشست علمی صحنه رویارویی سنت و فناوری بود. آیا هوش مصنوعی می‌تواند همکار عالمان و فقهای دین شود؟ پاسخ‌ها از تغییر الگوهای آموزشی تا هشدار درباره “تقلب هوشمند” و ضرورت بازخوانی فلسفه احکام شرعی، افقی پیچیده را ترسیم می‌کند. گزارشی از شور دوم این رویداد که تأکید می‌کند: «این فناوری …

توضیحات بیشتر »

تقاطع فناوری و فقه: آیا علوم اسلامی سهامدار انقلاب هوش مصنوعی می‌شود؟

تقاطع فناوری و فقه: آیا علوم اسلامی سهامدار انقلاب هوش مصنوعی می‌شود؟

اساتید حاضر در نشست اول پنجمین هم‌اندیشی «توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی» که به موضوع ظرفیت‌ها و چالش‌های هوش مصنوعی در علوم اسلامی» اختصاص داشت، با تأکید بر لزوم گذار از نقش مصرف‌کنندگی به «سهامداری فعال» در فناوری، به واکاوی فرصت‌هایی همچون پردازش زبان‌های دینی، تحلیل نسخ خطی، شبکه‌های دانشی و حتی مهندسی فقه شخصی‌شده پرداختند. در کنار این ظرفیت‌ها، هشدارهایی درباره پیچیدگی‌های اخلاقی، محدودیت‌های تصمیم‌گیری هوش مصنوعی و ضرورت تربیت نسل جدیدی از دانش‌پژوهان «دو باله» (مسلط به علوم اسلامی و فناوری) مطرح شد. این هم‌اندیشی، گامی به سوی ترسیم نقشه راهی است که در آن، علوم اسلامی نه …

توضیحات بیشتر »

قم؛ صد سال تلاش برای اسلام ناب/ علی‌اصغر مجتهدزاده

قم؛ صد سال تلاش برای اسلام ناب/ علی‌اصغر مجتهدزاده

شبکه اجتهاد: اکنون یکصد و سه سال از بازتأسیس حوزه علمیه قم توسط عالِم عامل با ورع می‌گذرد. تشکیل حوزه علمیه به آغازین روزهای بعثت رسول اکرم صلوات‌الله‌علیه بازمی‌گردد. از همان هنگام که پیامبر به رسالت برگزیده شد، آموزش و تعلیم معارف اسلام نیز آغاز شد. تبلیغ دین وظیفه‌ای بود که پیامبر اسلام صلوات‌الله‌علیه از همان ابتدای بعثت، به آن توجه ویژه‌ای داشت. مجموعه‌ای که پس از هجرت پیامبر صلی‌الله علیه وآله به مدینه، بارور گردید و همزمان با گسترش دامنه دعوت اسلام، به خاطر تلاش پیامبر صلی‌الله علیه وآله برای تربیت مبلّغان دین و نیز مجاهدت‌های یاران آن بزرگوار …

توضیحات بیشتر »

فقه و گفتگوهای علمی؛ جایگاه نقد منصفانه در پیشرفت استنباط فقهی/ سعید فاقدی

فقه و گفتگوهای علمی؛ جایگاه نقد منصفانه در پیشرفت استنباط فقهی/ سعید فاقدی

اختصاصی شبکه اجتهاد: بعد از مناظره دو استاد مطرح درس خارج حوزه علمیه قم، گزارش‌ها و نقد‌های متنوعی بر این جلسه صورت گرفته؛ ولی زوایای دیگری در این مناظره وجود داشت که هنوز از آن سخنی گفته نشده. این مناظره موجب تازه شدن دردی کهنه در روش و نوع نگرش رویارویی حوزویان در مسائل اختلافی بود. فارغ از قضاوت پیرامون دعاوی مطرح در حول گزاره‌‌های علمی (با وجود همه اختلافات مبنایی و روش استنباط فقهی)، تندی‌ای در این مواجهه‌ها دیده می‌شود، که نیاز به واکاوی دارد. برخی از یادداشت‌ها در این زمینه، سمت و سوء اخلاقی داشتند، و ریشه را …

توضیحات بیشتر »

فقه فرهنگ؛ از چالش‌های مدرن تا ضرورت ساختارسازی تمدنی

فقه فرهنگ؛ از چالش‌های مدرن تا ضرورت ساختارسازی تمدنی

رئیس پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) به چالش‌های فقه فرهنگ در دنیای مدرن اشاره کرد و گفت: امروزه با پدیده‌های نوظهوری مانند سینما، موسیقی، سبک زندگی، فضای مجازی و… مواجه هستیم که نیازمند پاسخگویی فقه فرهنگ هستند. اما فقه فرهنگ، همچنان با این پدیده‌ها بیگانه است و نمی‌تواند پاسخ مناسبی برای آنها ارائه دهد. لذا فقه فرهنگ باید از رویکرد منفعلانه پاسخگویی به مسائل مدرن، به رویکرد فعالانه ساختارسازی تمدنی بر اساس نظام اولویت‌های اسلامی تغییر جهت دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «فقه نظام‌ساز در ساختار فرهنگ» که به همت گروه فقه فرهنگ پژوهشکده فقه و …

توضیحات بیشتر »

الگوسازی آری، تغییر در ذائقه نه!

الگوسازی آری، تغییر در ذائقه نه!

شبکه اجتهاد: اخیراً در برنامه حسینیه معلی مطرح شد که این برنامه در پی ارائه الگوی شادی مورد تایید دین است. این مطلب بهانه‌ای برای نوشتن نکات زیر شد: ۱. چند مطلب مورد تایید و تقدیر نگارنده است: شخصیت مجری و داوران این برنامه که انصافاً عمری در ترویج شعائر و مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام تلاش کرده‌اند و ان‌شاء‌الله از این به بعد هم در همین مسیر قدم برخواهند داشت. نیت خیر آن‌ها در اداره و اجرای این برنامه که این هم امری مبارک و قابل ستایش است. شوخ طبعی‌های مجری و داوران برنامه که معمولا شیرین و لذت بخش است. …

توضیحات بیشتر »

جریان شناسی کریم شاه الحسینی؛ اسلام سکولار یا اسلام سنتی؟

جریان شناسی کریم شاه الحسینی؛ اسلام سکولار یا اسلام سنتی؟

شبکه اجتهاد: بامداد ۱۷ بهمن ۱۴۰۳ رسانه‌های معتبر غربی خبر فوت چهل و نهمین امام شیعیان اسماعیلی را منتشر و دقیقا غروب همان روز خبر نص رحیم شاه الحسینی – امام پنجاهم- رسانه‌ای شد. این اطلاع رسانی، پرده از این حقیقت برداشت که کریم شاه الحسینی ایرانی الاصل (انجدان محلات) بیش از آنکه در وطنش آشنا باشد، در غربت از وطن شناخته شده و حکایتگر از چهره‌ای متمایز از او در اسلام شناسی است. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در مورد جریان شناسی فکری آقاخانیه خواهیم پرداخت. یکم: تاریخ آقاخانیه یک مقطع ویژه از تاریخ پرفراز …

توضیحات بیشتر »

کتاب سال حوزه برگزیدگان خود را شناخت

کتاب سال حوزه برگزیدگان خود را شناخت

بیست و هشتمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات برتر حوزه در قم با معرفی برترین‌ها، به کار خود پایان داد. به گزارش شبکه اجتهاد، بیست و هشتمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات برتر حوزه امروز با حضور استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور و همچنین استاد سیدهاشم حسینی بوشهری در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد. پس از سخنرانی استاد اعرافی، گزارش دبیر و سخنرانی استاد حسینی بوشهری آیین تجلیل از برگزیدگان این همایش برگزار و برگزیدگان تجلیل به عمل آمد. در بخش کتب حوزوی، دو اثر ۱۲ جلدی درس نکاح از دروس …

توضیحات بیشتر »

حوزه‌ی پسا انقلاب و بلوغ علمی و شخصیتی

حوزه‌ی پسا انقلاب و بلوغ علمی و شخصیتی

شبکه اجتهاد: در روزهایی که شهر قم شاهد برگزاری برنامه‌های جشن سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بود، دو استاد برجسته حوزه علمیه استاد ابوالقاسم علیدوست و استاد علیرضا اسلامیان در سالن فقاهت مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، یکی از جدی‌ترین مناظرات پیرامون مسائل فقهی را برگزار کردند. مناظره‌ای که نشان می‌داد دو نظر کاملا متفاوت و متعارض بر سر یک میز به بحث و گفت‌وگو نشسته‌اند و قاطعانه از مبانی و نظرات خود دفاع می‌کنند. این در حالی است که حوزه علمیه قم، قریب به نیم قرن پیش براساس ارائه‌ی نظری در قالب کتاب شهید جاوید شاهد سخت‌ترین عرصه‌های تقابل قرار …

توضیحات بیشتر »

اکران فقه در صحنه هنر؛ انتشار دو پرونده ویژه در فقه هنر و نمایش

اکران فقه در صحنه هنر؛ انتشار دو پرونده ویژه در فقه هنر و نمایش

همزمان با آغاز اکران چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، دو پرونده مهم و کاربردی با عنوان «مبادی فقه هنر» و «فقه نمایش» با آثاری از اساتید صاحب‌نظر و اندیشوران حوزه و دانشگاه از سوی «شبکه اجتهاد» رونمایی شد. این پرونده‌ها به تحلیل و بررسی تعامل میان شریعت و هنر پرداخته و در کنار تحلیل‌های عمیق، پرسش‌هایی تازه و چالش‌برانگیزی را در این عرصه مطرح می‌کنند که امید می‌رود می‌رود زمینه‌ساز گشایش مسیرهای جدید برای گفتگو و پژوهش‌های آتی در این حوزه گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هنر و فقه، هر دو ریشه‌ای کهن دارند، اما ترکیب این دو …

توضیحات بیشتر »

نمایش‌گری یا نمایاندن؛ مسئله این است!/ مصطفی دُرّی

نمایش‌گری یا نمایاندن؛ مسئله این است!/ مصطفی دُرّی

اختصاصی شبکه اجتهاد: اضافه‌کردن واژه «فقه» به ابتدای واژه «نمایش»، همان‌طور که بارها در همین نگاشته مورد تصریح قرار گرفت، اصلاً به این معنا نیست که «فقه نمایش» را به‌مثابه یک باب فقهی می‌انگاریم، بلکه در حال حاضر و با حجم مسائلی که دارد، به‌روشنی، نمی‌توان آن را یک باب فقهی انگاشت، بلکه صرفاً سرفصلی از یک باب فقهی است. فقه نمایش البته آنجا که به نفس مقوله نمایش می‌پردازد ذیل فقه هنر قرار می‌گیرد و آنجا که عرضه نمایاندن (=اکران) آن موردتوجه واقع می‌شود، زیرمجموعه فقه رسانه می‌گردد. لکن درهرصورت، لازم است مراد از این واژه و گستره مسائل …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky