همه مطالب

پارلمان مصر اخیراً قانونی تصویب کرد که طی آن اصلاحاتی در قانون چگونگی سازماندهی دارالافتاء این کشور انجام شود؛ مسئله‌ای که استقلال الازهر را زیر سؤال می‌برد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکشنبه گذشته طرح اصلاح قانون دارالإفتاء مصر به تصویب پارلمان رسید. براساس این طرح دارالإفتاء مصر مستقل از الازهر، مستقیماً زیر نظر هیئت‌وزیران فعالیت خواهد کرد و نحوه انتخاب مفتی (با تفویض آن به رئیس‌جمهور) و شرایط او نیز تغییر خواهد یافت. احمد الطیب، شیخ الأزهر و نیز نماینده هیئت علمای بزرگ (کبارالعلماء) مصر این طرح را مخالف قانون اساسی مصر و نیز نقض استقلال و نادیده گرفتن اختیارات …

در شرایط حساس و خطیری که بسیاری از بیماران و مبتلایان کرونایی فراری بودند، ورود روحانیت و طلاب به این عرصه و کمک به بیماران و حتی غسل و کفن و دفن مرحومان تاثیر بسیار زیادی در جامعه گذاشت و این خود از بهترین نوع تبلیغات تاثیرگذار است‌ به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در دیدار حجت‌الاسلام والمسلمین قمی رییس سازمان تبلیغات اسلامی، با اشاره به گزارش ارائه شده از سوی وی، خاطرنشان کرد: شکی نیست که ما اصول داریم که به هیچ وجه نمی‌توانیم آنها را رها کنیم؛ از جمله آن مسألۀ عزاداری محرم و صفر است. …

پنجمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی گروه فقه بین‌الملل موسسه فتوح اندیشه، با موضوع «نسبت‌شناسی فقه روابط بین‌الملل با دانش‌های همگون» با ارائه حجت‌الاسلام‌ والمسلمین رسول حکمی و به دبیری حجت‌الاسلام ‌والمسلمین محسن افروغ در قالب «حضوری ـ وبیناری» برگزار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین رسول حکمی دانشجوی دکتری موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، با اشاره به مقدماتی از قبیل؛ «جایگاه نسبت شناسی در علم»، «امکان دانش فقه روابط بین‌الملل در قالب تبیین معیارهای تمایز علوم» و «ماهیت فقه روابط بین‌الملل» به بررسی نسبت‌شناسی فقه روابط بین‌الملل با دانش‌های همگون در دو بخش «نسبت سنجی با …

حجت‌الاسلام رضایی عضو شورای فقهی بانک مرکزی درباره انتقاداتی که در خصوص ربوی بودن وام ودیعه مسکن مطرح شده، اظهار کرد: نکات مرتبط با نحوه ارائه وام ودیعه مسکن هنوز قطعی نشده و باید در مورد قالب قرارداد تأمل بیشتری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌‌‌الاسلام والمسلمین مجید رضایی، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره ابعاد فقهی و شرعی وام ودیعه مسکن که این روزها دولت بنای پرداخت آن به مستأجران را دارد، اظهار کرد: واقعیت امر این است که هنوز مشخص نشده در این مورد از چه …

شهید صدر در علوم حوزوی حلقات اصول را نوشت و در درس خارج، در زمان معین متناسب، با نیاز روز تدریس‌ می‌کرد. یکی از نوآوری‌های ایشان در بحث تمدن اسلامی است. شهید صدر دیدگاه‌ها و نظریه‌ها و مبانی نظری برای احیا تمدن اسلامی ارائه کرد و مبنای این تمدن را تشکیل حکومت اسلامی‌ می‌داند. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عباسعلی شاملی، عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در بیست و دومین قسمت از فصل جدید از برنامه‌ی تلویزیونی «مصیر» در خصوص نوآوری‌های شهید صدر و تحقق آن در علوم اسلامی بحث کرد. شاملی درباره‌ی نوآوری‌های …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش یکی از مدرسین محترم حوزه علمیه قم، یادداشتی را تحت عنوان «پاسخ به شبهه عدم سرایت ایمان و کفر به حقوق شهروندی» در انتقاد از استاد سید مصطفی محق داماد نگاشتند که به‌نظر می‌رسد از جهات مختلف محل مناقشه است؛ لذا در این یادداشت به بررسی آن خواهیم پرداخت. گفتنی است، این جوابیه مورد تایید استاد محقق داماد می‌باشد. ۱- استاد فاضل لنکرانی: چرا و با کدام مدرک و دلیل، ایمان را به قلب منحصر می‌کند؟ در روایات معتبر از امیرمؤمنان علی(ع) رسیده است که: «الْإِیمَانُ مَعْرِفَهٌ بِالْقَلْبِ وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْکَانِ» (نهج …

شبکه اجتهاد: قرارداد الکترونیکی در بیانی ساده، قرارداد الکترونیکی، قراردادی است که با به کارگیری ابزار الکترونیکی منعقد می‌شود. اما آنچه که بیشتر در مباحث قرارداد الکترونیکی مورد نظر فقه و حقوق است، قراردادی است که در فضای مجازی و رایانه‌ای منعقد می‌شود؛ به این صورت که شخصی با عنوان «اصل ساز» با ساختن سامانه یا ارائه فراخوان در فضای مجازی برای انجام قرارداد اقدام می‌کند. به رغم آن که امروزه قرارداد الکترونیکی حجم وسیعی از مبادلات اقتصادی خرد و کلان را در سطح ملت‌ها و دولت‌ها به خود اختصاص داده است، از آن جا که این نوع قرارداد به …

به نظر این سند، سند خوبی است و البته بر خیلی از اصحاب فکر و علم و کسانی که آیت‌الله خوئی را می‌‌شناختند، نگاه امام به ایشان و بالعکس، روشن و مبرهن بوده است و اتفاقا سندهای دیگری از همراهی و نگاه مثبت آیت‌الله خوئی به انقلاب و جمهوری اسلامی وجود داشته و حالا این سند که به صورت رسمی منتشر شده است، خط بطلانی می‌‌کشد بر همه سوءظن‌ها و نگاه‌ها و خطااندیشی‌‌هایی که احیانا نسبت به آیت‌الله خوئی وجود داشته است. شبکه اجتهاد: مرکز اسناد نجف اشرف، متن نامه‌ای از آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئی را منتشر کرده است که …

درس خارج فقه مقام معظم رهبری بر اساس نیاز است. زمانی که ایشان به تدریس قصاص مشغول بودند، فرمودند: مبحث قصاص نیاز قوه قضاییه است. یا آن زمان که مکاسب محرمه را مطرح کردند، خیلی از مباحث‌شان ارتباط به حکومت داشت. در مباحث مکاسب محرمه بحث قاچاق، بحث غنا و موسیقی، بحث رقص را مطرح کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، از سال ۱۳۶۹ شمسی، درس خارج حضرت آیت‌الله امام خامنه‌ای آغاز شده و تا کنون ادامه دارد. جهاد، موسیقی، غیبت، قصاص و… از مباحثی است که تا کنون در درس خارج ایشان تدریس شده است. با توجه به فقه حکومتی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای این که فهم عمیق و دقیق از تکالیف عملی داشته باشیم؛ باید پشتوانه فکری لازم داشته که بدون آن پشتوانه، این فهم صورت نخواهد گرفت. به دیگر سخن؛ مستندات برای ارزیابی در حوزه علمی نیاز است و روشمندی و روش شناسی در کاربردی کردن و عملیاتی کردن اصول و قواعد در استنباط از ادله فقهی بسیار مهم است. لذا تحقیقات علمی زمانی ارزشمند خواهند بود که مبتنی بر واقعیات باشند و عملیات استنباط روشمند انجام شود. بر این اساس و با این مقدمه به بررسی دربارۀ‌ حکم وجوب یا استحباب و تعجیل زمانی غسل جمعه و …

فقه الاخلاق هنوز مدون نشده و ما از فقه الشریعه داریم وارد فقه الاخلاق می‌شویم. اگر سؤالی شود باید چنین باشد که تأثیر محصول فقه الاخلاق که کشف حسن و قبیح است، جایی در فقاهت دارد؟ اگر مصلحت و مفسده واقعی را در فقه الاخلاق به دست آوردیم، آیا می‌توان از درونش قانون شرعی درآورد؟ اگر مصلحت واقعی را به دست آوریم می‌توان گفت این امر فقه‌الشریعه را حد می‌زند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه سلسله جلسات تخصصی گروه فقه اخلاق حکومتی موسسه فتوح اندیشه، نشست علمی «معنا، ماهیت و آثار فقه اخلاق بر فقه الشریعه» با حضور حجت‌الاسلام …

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدامین پورامینی می‌گوید: موسوعه اعتکاف نگاهی جامع و فراگیر به سنت اعتکاف دارد. در مجلد سوم و چهارم مباحث فقهی و ذکر آراء و فتاوای فقیهان مذاهب اسلامی پیرامون موضوعات اعتکاف به گونه مقارنه‌ای آمده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدامین پورامینی همزمان با گرفتن دیپلم دروس حوزوی را در حوزه علمیه قم آغاز کرد و پس از تکمیل دوره سطح دروس خارج از محضر فقهای بزرگ مانند وحید خراسانی، شیخ جواد تبریزی، سید ابوالقاسم موسوی کوکبی، شیخ محمد فاضل لنکرانی، شیخ محمد تقی بهجت، سید محمد صادق روحانی و بهره برده است. وی علاوه بر …

در فقه به اهمیت قراردادها توجه شده و عمدتاً مراد قرارداد بین دو یا چند نفر است که به صورت تفصیلی مورد بحث واقع شده، اما شرکت‎های سهامی عام موضوع جدیدی است که افراد بنا بر صلاح و اختیار خود به صورت مشترک در آنها سرمایه‎گذاری می‎کنند. همین موضوعات در چند دهه اخیر مورد بررسی قرار گرفته و ایراد شرعی به آنها وارد نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن نظری، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اقبال زیادی که در ماه‌های اخیر از …

شبکه اجتهاد: اخیرا اظهارنظرهایی درباره حکم قتل فرزند توسط پدر مطرح شده است، و برخی افراد عدم قصاص پدر در قتل فرزند را نوعی مالکیت پدر بر فرزند تعبیر کرده‌اند، و آن را صرفا یک برداشت فقهی از سوی فقها و نه متکی به آیات قرآن دانسته‌اند. با توجه به این اظهار نظرها، سوالات زیر مطرح می‌شود و استاد علی‌‌اکبر سیفی مازندارنی به آن‌ها پاسخ داده است: بر اساس فقه اهل بیت آیا پدر قاتل فرزند قصاص می‌شود یا خیر؟ و آیا در این زمینه مستندات قرآنی و روایی وجود دارد؟ پاسخ: قصاص پدری که فرزند خود را به قتل …

رئیس مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه گفت: برخی از ساختارهای اقتصادی کشور مانند بانک و بازار سرمایه بورس نیازمند بازنگری اساسی است زیرا ریل نظام پولی و بانکی موجود در کشور اساسا این ظرفیت را ندارد که بتوانیم عقود اسلامی را در آن نهادینه کنیم و این ریل‌ها نیاز به اصلاح و ترمیم و بازسازی دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی رئیس مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه‌های علمیه، در نشست کمیته رسانه این مرکز، گفت: مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی و همه اقتصاددان‌های منصف ضمن آشنایی با اقتصاد سرمایه‌داری، فقه الاقتصاد و نظام اقتصادی اسلام با تمام وجود …

عضو هیئت علمی پژوهشکده نظام‌های اسلامی اثر تازه خود را با عنوان «فقه وقف و چالش‌های آن» در شش فصل مکتوب کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقه وقف و چالش‌های آن» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین ناصر جهانیان، درباره راه‌کارهای اصلاح نهاد وقف از دید فقه وقف و مکتب اقتصادی اسلام است. نویسنده در این اثر با نگاهی اقتصادی به مال و ثروت و تبیین انواع ثروت‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و مهارت‌افزاری، از یک‌سو، به تبیین دقیق وقف و تمایز‌های آن از دیگر نهادهای خیرخواه پرداخته و از سوی دیگر چالش‌هایی که فقه مدوّن وقف با آن روبه‌رو است را بررسی و …

رساله‌های «معیار تشخیص و کاربرد قیاس منطقی و فقهی در کتاب جواهرالکلام» و «قاعده دیه اعضای فرد و زوج و استثنائات آن در مذاهب خمسه» در سطح ۴ و پایان‌نامه «ماهیت و آثار استیفای از عمل و ملک غیر در فقه و حقوق» در سطح ۳ حوزه علمیه خراسان بررسی و دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه‌ی دفاعیه رساله‌ی سطح ۴ حجت‌الاسلام غلام‌رضا محمدزاده با عنوان «معیار تشخیص و کاربرد قیاس منطقی و قیاس فقهی در کتاب جواهرالکلام»، با حضور حجج‌اسلام والمسلمین رضا حق پناه و مرتضی نوروزی در مقام استادان داور، به همت اداره مدارج علمی معاونت آموزش …

شماره دوم دوفصلنامه علمی تخصصی مطالعات اعتبار سنجی حدیث به صاحب امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و با همکاری گروه رجال پژوهشی معاونت پژوهش این حوزه، منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین شماره دوفصلنامه‌ی علمی تخصصی مطالعات اعتبار سنجی حدیث به صاحب امتیازی معاونت پژوهش این حوزه و با همکاری گروه رجال پژوهشی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان، در راستای ضرورت توجه به گنجینۀ معارف حدیثی اهل بیت علیهم السلام به عنوان بستر زایندگی و پرورش علوم مختلفی دینی به ویژه با توجه به تأکید مقام معظم رهبری بر حدیث به عنوان مادر همۀ علوم دینی، منتشر شد. …

بنابر اعلام دیوان عالی عربستان، روز چهارشنبه نخستین روز اجرای مناسک حج در سایه شیوع بین‌المللی ویروس کرونا خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، مقامات دیوان عالی عربستان روز دوشنبه اعلام کردند مناسک حج امسال که به دلیل شیوع بیماری کووید-۱۹ با حضور حدود ۱۰۰۰ نفر برگزار خواهد شد، از روز ۲۹ ژوئیه (هشتم مرداد) آغاز می‌شود. بنا بر اعلام خبرگزاری رسمی عربستان، وقوف حجاج در کوه عرفات روز پنجشنبه خواهد بود. عربستان سعودی امسال به خاطر شیوع ویروس کرونا ورود حجاج را محدود کرده است. مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های عربستان سعودی پروتکل‌های ایمنی و محدود کننده شدیدی را …

آیت‌الله وحید خراسانی گفت: شعائر اهل‌بیت علیهم‌السلام و خصوصا اقامه‌ عزای حضرت سید الشهداء علیه السلام، نباید تعطیل شود، ولیکن با رعایت جهات بهداشتی و آنچه که متخصصین امر توصیه می‌کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین وحید خراسانی در پاسخ به سوالی نظر خود را درباره برگزاری مراسم عزای سید الشهدا(ع) در ماه محرم در ایام کرونایی بیان کرد که سوال و پاسخ این مرجع تقلید به این شرح است: سؤال: حضور محترم حضرت آیه‌الله العظمی وحید خراسانی دام ظلّه: وظیفه ما در ایام محرم الحرام نسبت به اقامه عزاء حضرت سیدالشهداء علیه السلام و سایر مناسبات أهل بیت …

پنجمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی گروه فقه بین‌الملل موسسه فتوح اندیشه با موضوع «نسبت‌شناسی فقه روابط بین‌الملل با دانش‌های همگون» با ارائه حجت‌الاسلام‌ رسول حکمی و به دبیری حجت‌الاسلام محسن افروغ، در قالب «حضوری ـ وبیناری» برگزار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌رسول حکمی، دانشجوی دکتری موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، با اشاره به مقدماتی از قبیل؛ «جایگاه نسبت شناسی در علم»، «امکان دانش فقه روابط بین‌الملل در قالب تبیین معیارهای تمایز علوم» و «ماهیت فقه روابط بین‌الملل» به بررسی نسبت‌شناسی فقه روابط بین‌الملل با دانش‌های همگون در دو بخش «نسبت سنجی با دانش‌های بین‌المللی همگون» …

پیکر حجت‌الاسلام‌والمسلمین حاج سید محمدحسن طباطبایی شیرازی از اساتید باسابقه حوزه علمیه مشهد و مدیر مدارس علمیه الحجه (ع)، امروز در حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، صبح امروز پیکر حجت‌الاسلام‌ والمسلمین حاج سید محمدحسن طباطبایی شیرازی با حضور آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی و علما و طلاب حوزه علمیه، جمعی مسئولان شهری و استانی و مردم متدین مشهد، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در بارگاه منور امام رضا(ع) به خاک سپرده شد. حجت‌الاسلام ‌والمسلمین سید محمدحسن طباطبایی شیرازی، استاد اخلاق و از اساتید باسابقه حوزه‌های علمیه خراسان و مدیر …

سید مرتضی دید دوتا طلبه خیلی با استعداد هستند، به یکی ماهی دوازده دینار شهریه داد و به یکی ماهی هشت دینار؛ آن کسی که ماهی دوازده دینار به او شهریه داد، شد شیخ محمد حسن طوسی که دو کتاب از «کتب أربعه» را نوشت. شبکه اجتهاد: آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در یکی از دروس خارج فقه خود به جایگاه حوزه علمیه نجف و نقش سید مرتضی و سید رضی در شکل گیری آن  و تربیت شاگرد و استاد برای حوزه های علمیه  پرداخته اند که بخشی از سخنان این مرجع تقلید به این شرح است: این مدیریت سید مرتضی …

شبکه اجتهاد: آقا ضیاءالدین عراقی از بزرگانِ علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری، در سال ۱۲۷۸ ق در قربه‏ی سلطان آباد اراک به دنیا آمد. او علوم مقدماتی را در زادگاهش فرا گرفت و سپس در نجف در محضر آقاسیدمحمد فشارکی حضور یافت. آقاضیاء عراقی سپس در حلقه‌ی درس مدرسان ناموری همچون حاج میرزا حسین خلیلی، آخوندملامحمد کاظم خراسانی، شیخ الشریعه‏ی اصفهانی و علامه یزدی جای گرفت و فقیهی والا مقام، اصولی و محدث رجالی و از مراجع تقلید طراز اول عصر خویش گردید. آقاضیاء، پس از وفات آخوند خراسانی، حوزه‏ی درس خارج خود را تشکیل داد و بسیاری از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد حاج سید محمدحسن طباطبایی از خطبا، اساتید اخلاق و مدیران موفق حوزه علمیه مشهد که سال‌ها در جهت شکوفایی احکام نورانی اسلام و ترویج معارف اهل‌بیت عصمت و طهارت علیه‌السلام مشغول تدریس و تبلیغ بود که در سالروز شهادت حضرت جوادالائمه (علیه‌السلام) در سن ۷۳ سالگی دار فانی را وداع گفت.      

عالم وارسته و معلم اخلاق حجت‌الاسلام والمسلمین حاج سید محمدحسن طباطبایی از اساتید باسابقه حوزه علمیه مشهد و مدیر مدارس علمیه الحجه(ع)، ساعتی قبل در سن ۷۳ سالگی دار فانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد حاج سید محمدحسن طباطبایی از خطبا، اساتید اخلاق و مدیران موفق حوزه علمیه مشهد، از محضر علمی استاد صالحی، ادیب نیشابوری و سید ابراهیم حجازی بهره برد و سال‌ها در جهت شکوفایی احکام نورانی اسلام و ترویج معارف اهل‌بیت عصمت و طهارت علیه‌السلام مشغول تدریس و تبلیغ بود که در سالروز شهادت حضرت جوادالائمه (علیه‌السلام) در سن ۷۳ سالگی بر اثر بیماری …

شبکه اجتهاد: دوران امامت امام‌جواد ۱۷ سال طول کشید. اما هم اطلاعات تاریخی ما از سبک زندگی آن حضرت در حوزه‌های مختلف عبادی، فردی، خانوادگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و …؛ و هم احادیث رسیده از ایشان بسیار اندک است. طبق بررسی جناب آقای عطاردی در کتاب مسند الامام الجواد علیه‌السلام در مجموع حدود ۲۲۰ روایت از آن حضرت در حوزه‌ها و بخش‌های مختلف آموزه‌های دینی به دست ما رسیده است. این در حالی است که شیخ طوسی ۱۱۳ و جناب آقای قریشی در کتاب حیاه الامام الجواد ۱۳۲ نفر از شاگردان و راویان حدیث از امام جواد را نام برده‌اند. …

آن روش آقای بروجردی اگر اِحیا بشود، یعنی اگر ما روش و متد را یاد بگیریم و در ثانی وسایل کار را آماده کنیم، می‌توانیم فقیهی را تربیت بکنیم که در طی سه سال، چهار سال بتواند در تمام ابواب فقه نظر بدهد. ما در این جهت مشکل نداریم. ما مشکل‌مان این است که اینها بحث تخصص را با یک امکانات محدود مطرح کردند. شبکه اجتهاد: استاد سید احمد مددی در سال ۱۳۳۰ در نجف اشرف متولد می‌شود و در سن پنج سالگی به همراه خانواده به مشهد مقدس مهاجرت می‌کند. ایشان در مشهد وارد حوزه علمیه می‌شود و از …

شبکه اجتهاد: نمودار ذیل احکام خمس سهام مطابق با فتوای مقام معظم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای می‌باشد که کیفیت محاسبه آن طراحی شده است.

ضرورت توسعه به‌عنوان یکی از مستحدثات مهم امروز از طرفی و گستردگی قلمروی شریعت مقدس اسلام از سویی دیگر فقیه را به پاسخگویی در مورد تعیین وظیفه عملی در قبال اجرای طرح‌های توسعه وادار می‌کند. از سویی دیگر می‌بینیم موقوفات بسیار گسترده هستند و خواه ناخواه تحت تأثیر اجرای طرح‌های توسعه قرار می‌گیرند. به دلیل اهمیت بسیار بالایی که در فقه اسلامی برای حفظ موقوفات و منافع آن‌ها و منافع موقوف علیهم داده شده است، ضروری است که به‌صورت مشخص رابطه توسعه و موقوفات و احیاناً چالش بین این مفهوم مورد بررسی دقیق قرار گیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست …