همه مطالب

«تدوین کتاب برای سطوح عالی حوزه‌های علمیه»، «تولید کتب اجتهادی در فقه معاصر»، «عرضه تولیدات علمی حوزه در دانشگاه‌ها»، «برگزاری دروس خارج و تمهیدی فقه معاصر» و «ادامه فقاهت در حاکمیت» پنج‌گام مهم دفتر فقه معاصر حوزه است که در ۸ سال گذشته برداشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر فقه معاصر حوزه، در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری …

برخی گزاره‌ها و قواعد بنیادین هم در حقوق وجود دارند که در فقه نیز موجودند اما برخی گزاره‌ها همانند آزادی بیان و آزادی مطبوعات نیز وجود دارند که در فقه، دقیقا با این عنوان موجود نیستند. بنابراین باید سوالی در مقابل فقه قرار دهیم که آیا نهاد آزادی بیان یا آزادی مطبوعات را قبول دارد یا خیر؟ در این زمینه …

چرا مطالعه آخرین کتاب و محصول تدریس سال‌های پایانی اقامت امام خمینی (ره) در حوزه علمیه نجف اهمیت دارد؟ شبکه اجتهاد: از میان کتاب‌های نوشته شده به قلم امام خمینی «نماز» از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، چرا که ایشان سه کتاب از تالیفات و تصنیفات ارزشمند خود را به «نماز» اختصاص داده و از این «نور چشم نبی رحمت» هم …

استاد خارج فقه حوزه قم ضمن اشاره به اینکه هنوز توانمندی هوش مصنوعی مشخص نشده است، توضیح داد با فرض اینکه این ابزار در آینده بتواند به فتاوی فقهی دسترسی پیدا کند، چرا فتاوایش حجیت و اعتبار شرعی ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «هوش مصنوعی و حجیت فتوا، قضا و قول خبره و کارشناس»، با سخنرانی استاد محمد قائینی …

مدیر امور بین الملل پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر با بیان اینکه فقه، بزرگ‌ترین نظام الهیات معطوف به عمل است، اظهار کرد: اگر چنین نظام الهیات معطوف به عملی در بین شیعه شکل گرفته که در دنیا بی‌نظیر است، حتماً منطقی روش‌شناختی هم در پشت آن وجود دارد که باید شناخته شود ولی ما این کار را نکرده‌ایم و این ناکامی، …

فقهی، اخلاقی است که تمام اثر سیئه و زشتی را در عقاب قراردادی اخروی نبیند، که اگر در جایی، عقاب قراردادی اخروی، وعید داده نشده بود، حکم به جواز کنیم، بلکه در کنار نگاه به این عقاب قراردادی اخروی برای سیئات، دو نکته ملاحظه گردد؛ برای این‌که فقه دچار تجویز سیئات نشود، باید در کنار عقاب قراردادی اولاً عقاب را …

مدیر گروه فقه ارتباطات، هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) نسبت به بند چهارم مصوبه نود و ششم شورای عالی فضای مجازی گفت: در این مصوبه مسئله‌شناسی مناسبی صورت نگرفته و این اشکال، کل مصوبه را تحت الشعاع قرار داده است. از دلایل ضعف مسئله‌شناسی می‌توان به «ارتباط ضعیف مسائل ذکر شده با مسائل حوزه فرهنگ، سبک …

شبکه اجتهاد: اگر بر خشت خشت کلمات استاد شهید مرتضی مطهری نگاهی موشکافانه داشته باشیم، مشاهده می‌کنیم که این بنّای بصیر با برهَم نهادن بینش‌های بنیادینش، بنایی زیبا خلق کرده که هر رهگذری به وُسع خویش از زیبایی‌های آن بهره‌مند می‌شود. عجین شدن فهم عالمانه و تفکر فقیهانۀ این فقیه مبارز با نیازها، مقتضیات و جریانات سیاسی اجتماعیِ زمانه‌اش، ‌از …

شبکه اجتهاد: فقه با تاریخ در هم تنیده و رابطه‌ای دوسویه میان این‌دو وجود دارد، لذا تاریخ جزئی اجتناب‌ناپذیر از فقه مذاهب اسلامی است. فهم درست و تفسیر دقیق گزاره‌های فقهی شریعت بدون درنگ ژرف در پس زمینه‌های تاریخی (به مفهوم کلان تاریخ) این گزاره‌ها از زمینه تا مقاصد آنها میسور نیست. فروکاست ادله نقلی فقه به مثابه متون ادبی …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم معتقد است زمینه تبدل رای مرحوم آیت‌الله حکیم در مورد اهل کتاب از پیش وجود داشته و نیازی به استدلال به ادله جدید نداشته‌اند اما به نوعی احتیاط در فتوا داشتند و بالاخره در اواخر عمر این احتیاط را کنار گذاشتند و با قطعیت فتوا دادند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مشهور فقهاء امامیه، قائل …

تکتم آزاد در بخشی از پایان نامه سطح چهار خود با عنوان «بررسی مستندات قاعده حرمت تنفیر از دین و کارکرد آن در فقه خانواده»، به نقش سیرۀ عقلا به عنوان مستند قاعدۀ حرمت تنفیر از دین پرداخته و در ابتدا سیره عقلا معناشناسی و تفاوت آن با مفاهیم مشابه از قبیل ارتکاز عقلاء، بنای عقل، عرف، عادت و سیرۀ …

استاد حوزه علمیه ضمن تعریف فلسفه فقه بیان کرد: دانش فقه اگر بخواهد توسعه پیدا کند، این توسعه منحصرا مبتنی بر فلسفه فقه است و اگر غیر از فلسفه فقه دانش دیگری در پیش گرفته شود راه به جایی نمی‌برد و فرصت‌ها به هدر می‌رود. شبکه اجتهاد: سوال اصلی این است که نقش فلسفه فقه در توسعه دانش فقه چیست …

استاد حبیبی‌تبار در نشست علمی «ولایت در نکاح با تاکید بر نکاح متعه باکره رشیده» تاکید کرد که متعه باکره رشیده نیاز به اذن ولی ندارد ولی استاد علی‌اکبریان معتقد است که ولو با فرض پذیرش سندی روایات مرتبط، کارکرد اجتماعی مثبتی ندارد و در مواردی باعث ایجاد نفاق در خانواده‌ها خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد جواد حبیبی‌تبار؛ …

استاد تاریخ اسلام حوزه معتقد است چون عمدتا فقها سر و کار چندانی با مسائل تاریخی نداشته‌اند، لذا نسبت به مسائل تاریخی کم لطف هستد و باور ندارند که برخی از مسائل تاریخی قرائن صدق در حد قوت قابل قبولی ایجاد می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدهادی یوسفی غروی، در نشست علمی «ظرفیت‌های احادیث شیعی برای پژوهش‌های تاریخی» که …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، با تصریح بر این که پول اعتباری در اقتصاد اسلامی نامشروع است تاکید کرد: اگر می‌خواهیم بازار معقول داشته باشیم باید از پول حقیقی یعنی همان طلا و نقره به جای پول اعتباری استفاده کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن  اراکی در نشستی با موضوع «نسبت پول و تورم در اقتصاد اسلامی» که …

عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده با طرح این پرسش که آیا قرآن سیاستی برای رفع دیگر بودگی زن در جامعه داشته است، بیان کرد: باید دید سیاست جنسیتی قرآن و پیامبر(ص) در مدینه که سعی کردند جامعه‌ای را از نو و بر اساس پایه‌های دینی بنیان گذارند، چه بود؟ اگر به این نکته برسیم که می‌توان قرائتی از …

شبکه اجتهاد: عرف عادتی است که بین عموم افراد جامعه یا گروه خاصی از افراد در زمان معتنابهی جریان داشته باشد. عرف حجاب به این معناست که شکل و میزان پوششی که بین عموم افراد جامعه در یک زمان معتنابهی جریان داشته باشد، می‌شود حکم حجاب در آن جامعه و ممکن است از زمانی به زمان دیگر فرق داشته باشد؛ …

شبکه اجتهاد: حدود ۲۵ سال پیش از بیت مرحوم آیت‌الله بهجت از من خواستند قسمتی از رساله‌ی عملیه آن عالم ربانی را ویرایش کنم. قبلا برای فهم احکام روزمره خود، به رساله رجوع می‌کردم، ولی هیچ‌گاه به نثر و نگارش و جمله‌ بندی‌های آن توجه نداشتم. تقریبا همه رساله‌های مراجع معاصر را جمع‌آوری کردم و پی بردم که نثر آن‌ها …

دو فصلنامه علمی پژوهشی «المنهج الفقهیمن منظار اهل البیت علیهم‌السلام» از جمله نشریاتی است که شماره پنجم را ویژه صدمین سال بازتاسیس حوزه علمیه قم و آراء ‌آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی (ره) اختصاص داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، ویژه صدمین سال بازتاسیس حوزه علمیه قم در طی دوسال گذشته مقالات متعددی در رشته‌های مختلف دانشی و عملکردی تولید …

استاد علیدوست گفت: متأسفانه مشکل کشور ما است این است که مبارزه با اندیشه، گاهی تبدیل می‌شود به مبارزه با صاحب اندیشه؛ یعنی اگر من بخواهم کسی را نقد کنم، نمی‌آیم کتابش را نقد کنم، نمی‌آیم پایان‌نامه‌اش را نقد کنم، بلکه می‌آیم خودش را نقد می‌کنم، در حالی که این کار بسیار بد است. حالا یک کسی کتاب ضلالی دارد. …

جامعه ایرانی، امروزه با مسائلی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند که از هر طرف می‌رود یک سر آن به امر دین گره خورده است. رویکرد اسلامی حکومت، به همان میزان که موجب ارتقاء سطح دین‌داری جامعه، از مقیاس فردی به اجتماعی و حکومتی شد، سنخ جدیدی از موضوعات و مسائل را پدید آورد که انتظار می‌رود نهاد متکفل دین، پاسخ‌گوی آنها باشد. …

آیت‌الله جوادی آملی ضمن تبین چهار عنصر محوری اقتصاد در قرآن کریم بیان داشت: از مجموع این چند آیه روشن می‌شود که چرا علی بن ابیطالب(علیه افضل صلوات المصلّین) در زمان حکومت، تازیانه به دست می‌گرفت و بازار کوفه را تهدید می‌کرد می‌فرمود: «الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَر»،[۴] تا الگوی بازار اسلامی را به جامعه ارائه کند؛ فرمود اوّل آشنایی به مسائل …

آیت‌الله مکارم شیرازی با تأکید بر کاهش هزینه‌های حج، تصریح کرد: هزینه سفر حج بسیار سنگین شده و این مسأله باعث شده کسانی که سالیان درازی در نوبت بوده‌اند، اکنون به علت گرانی متأسفانه از استطاعت خارج شده و نتوانند به حج مشرف شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در دیدار نماینده ولی فقیه در امور حج …

شبکه اجتهاد: به منظور بررسی «گرایش‌های دانش سیاسی حوزه علمیه قم در سده اخیر» باید در آغاز به این نکته توجه کنیم که توسعه دانش سیاست اسلامی عمدتاً دانش‌هایی چون فقه‌سیاسی، فلسفه‌سیاسی، کلام‌سیاسی، عرفان‌سیاسی، روش‌شناسی‌سیاسی و… را شامل می‌شود و در دوران‌‌های مختلف، تحول کیفی و کمی این دانش‌ها، متناسب با اقتضائات همان دوره در حوزه علمیه قم اتفاق افتاده …

مجموعه دو جلدی حکمرانی نوین صورت‌بندی دیدگاه جمعی از اندیشه‌ورزان انقلاب اسلامی پیرامون هویت و کارکرد حلقه‌های میانی است که به کوشش سید علیرضا مدرس مصلی و مهدی افراز کنجین از سوی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این اثر دو جلدی موضوعاتی مانند تحول در حکمرانی، دوگانه …

حدیث خوانی یا مطالعات حدیثی از مهمترین ضرورت‌های یک کارشناس علوم اسلامی است که در گذشته‌های دور همواره در حوزه‌های علمیه به صورت رسمی وجود داشته است. اکنون این مطالعات، بیشتر به صورت فردی دنبال می‌شود. در این نوشتار پس از بیان شاخصه‌های چگونگی گزینش یک متن مناسب، طرحی کاربردی و روش‌مند برای مطالعه متون حدیثی ارائه شده است. این …

شبکه اجتهاد: اگر سعودی با همین وضعیت سفیانی‌گری در مذاکره با بخشی از علماء شیعه به توافقی برسد که حرم برای ائمه بقیع بسازد نظر شما چیست؟! کمک می‌دهید؟! امام خمینی درباره حرم رسول الله(ص) فرمود: «رسول الله نیازی به مساجد اشرافی[مسجدالنبی] و مناره‌های تزییناتی ندارد.» اما درباره آستان قدس می‌فرماید: مرکز ایران است! و به خادمی آن حسرت می‌خورد.(۱)این …

شبکه اجتهاد: در ایام و لیالی قدر مطالبی را برخی رسانه‌ها از جناب آیت‌الله جواد فاضل لنکرانی نقل کرده‌‌اند که یکی از عبارات آن مطالب این جمله است: «معماری اسلامی و شهرسازی اسلامی همانند طب اسلامی و اقتصاد اسلامی حرف غلطی است» در این نوشتار تنها درباره اظهارات ایشان در موضوع اقتصاد اسلامی به چند مطلب اشاره می‌کنم: ۱. مناسب …

رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه‌ علمیه قم گفت: برخی تعابیری راجع به حضرت علی (ع) کردند که کاش گروه و نهادی بود و اینها را کنترل می‌کرد. حضرت «قاطعیت» در اجرای دقیق قانون دارند و این در اجرای عدالت و حکومت است نه در امور شخصی. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست با بیان اینکه «عدالت» یک مفهوم …

اسراییل جنایتکار باید بداند اینها فتح قریب است از یک سو، فتح مبین است از سوی دیگر، این دو، طلیعه امر را وعده می‌دهد. اما فتح مطلق که نه به قرب متصف است نه به معیّن بودن متصف است، فتح مطلق است، فتحی است خانمان برانداز،‌ فتحی است که اسراییل را ریشه کن می‌کند و غزه و امثال غزه را …