اجتهاد و اصول فقه

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ علی کورانی از محققین و مؤلفین جهان عرب، سالیانی است در زمینه فقه و اصول و مباحث جهان عرب، فعالیت علمی مفصلّی دارد. با وی در زمینه تأثیرات روش فقهی مقارن برای جلوگیری از نفوذ و جذابیت سلفیّه به گفت‌و‌گو نشستیم. تجربه سالیان حضور در میان اهل سنّت و همچنین مناظرات فراوان او با اهل …

کتاب‌های «بررسی فقهی و حقوقی اصل حسن نیت در قراردادها» نوشته علی جعفری، «بررسی فقهی و حقوقی میراث فرهنگی» به قلم سید محسن فتاحی، «اعاده حیثیت و جبران خسارت معنوی ناشی از دعاوی کیفری» به کوشش جواد فخارطوسی و کتاب «درآمدی برمسأله روابط زن و مرد در جامعه اسلامی» به تحقیق علیرضا فجری رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم …

شبکه اجتهاد: چندی پیش یکی از دوستان متعهد در تماسی تلفنی با بنده خبر از مقاله‌ای در فضای مجازی داد که مدعای آن هماهنگی فقه شیعه با عمل داعش است. تعجب کردم و خود به مقاله‌ی مربوطه مراجعه کردم. مقاله‌ای بود با عنوان «مبانی تئوریکِ داعش در فقهِ سنتی» از «سیّد محمّد موسوی عقیقی». نویسنده مدعای اساسی‌اش را در این …

شبکه اجتهاد: محمدحسین مختاری مازندرانی، زاده ۱۳۴۴ شمسی، در دوازده‌سالگی، دروس حوزه علمیّه را از زادگاه خود، قائم‌شهر آغاز کرد و در ۱۵ سالگی نیز وارد حوزه علمیه قم شد. او پس از اتمام دوره سطح، در دوره خارج، از محضر اساتیدی همچون آیات فاضل لنکرانی، تبریزی، وحید خراسانی، شبیری زنجانی و جوادی آملی استفاده کرد. او پس از اتمام …

«فقه اجتماعی» از موضوعاتی است که با این عنوان، سابقه تاریخی زیادی ندارد و قطعا بدون درک صحیح جامعه و شرایط زمان و مکان امکان‌پذیر نیست لذا فقیه باید درک صحیح از جامعه داشته باشد و مسایل اجتماعی را به خوبی بشناسد تا بتواند فتوایی مطابق شرایط جامعه صادر کند. به گزارش شبکه اجتهاد، رییس سابق مرکز اسلامی‌ هامبورگ و …

دومین شماره دو فصلنامه تخصصی «مطالعات فقه معاصر» با هدف نشان دادن ظرفیت گسترده دانش فقه و علوم مرتبط در عرصه‌های گوناگون از سوی موسسه مفتاح کرامت به‌تازگی روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین شماره دو فصلنامه تخصصی «مطالعات فقه معاصر» (پاییز و زمستان ۱۳۹۵)، با مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد ورعی محقق و مدرس سطوح عالی …

پیش کنگره بین‌المللی نکوداشت آیت‌الله العظمی بروجردی با عنوان «شکوه مرجعیت» پیش از ظهر امروز ۱۹ اسفندماه با حضور مراجع عظام تقلید و شخصیت‌های برجسته حوزه و بیوت مراجع عظام در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش کنگره نکوداشت آیت‌الله بروجردی که با حضور حضرات آیات و علما در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد، …

شبکه اجتهاد: با مراجعه به فهرست کتابخانه‌ها و نیز با مطالعه کتاب‌شناسی‌های مهم شیعه مانند «الذریعه» و تحقیقات دیگری که به عمل آمد، مشخص شد کتابی جامع و کامل که دربرگیرنده مسائل مختلف مربوط به کودکان باشد به روش فقه استدلالی و به شیوه سنتی حوزوی در فقه شیعه و اهل‌سنت وجود ندارد و فقها مسائل مربوط به کودکان را …

به همت مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اجلاسیه «توسعه مباحث فقه، نیازها و ضرورت‌ها» با حضور اساتید سطوح عالی و خارج حوزه‌های علمیه شب گذشته در مدرسه عالی دارالشفا برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین رحمانی دبیر اجلاسیه در ابتدا گفت: غایت توسعه فقه مباحثی است که باید در امر توسعه فقه به آن توجه داشت. …

به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله  نوری همدانی در دیدار با رئیس و اعضای هیئت علمی دانشگاه مذاهب اسلامی پیامی به مراسم نکوداشت مقام علمی مرحوم آیت‌الله واعظ‌زاده خراسانی پیامی ایراد کرد که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید: آیت‌الله محمد واعظ زاده خراسانی در سال ۱۳۲۸ بعد از اینکه در نجف و مشهد مراحلی از علم را طی کرده بودند، …

لازمه نیل به نظامات جامع و غیر قابل تشکیک، آن است که در درجه اول، رابطه هر یک از این اصول با یکدیگر مشخص شود و ویژگیهای متمایزکننده آنها نشان داده شود. در این صورت، می‌توان به حلّ بسیاری از موارد تزاحم این اصول با یکدیگر دست یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، ششمین کرسی ترویجی پژوهشگاه پژوهشگاه فقه نظام با …

هیچ علمی در دنیا به اندازه فقه اهل بیت(ع) وسیع و دقیق نیست و برای فقیه شدن زحمت فراوانی لازم است اما متاسفانه امروز جامعه اسلامی از نعمت انبوه فقها عاری شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در دیدار جمعی از وکلا و کارشناسان علم حقوق به مسأله مهم فقه و فقاهت اشاره کرد و اظهار …

مدیر حوزه‌های علمیه گفت: همین طور که امروز جامعه اسلامی نیازمند عرصه‌ها و ابواب جدید فقهی است، علم اصول نیز باید بتواند هم در ابواب جدید فقهی پایه ریزی شود و رشد داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در دیدار اعضای هیئت مدیره انجمن علم اصول فقه حوزه اظهارداشت: معتقدم علم اصول ما تورم ندارد، چرا که …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید علی میلانی، نوه مرحوم آیت‌الله سید محمدهادی‌ میلانی و استاد مشهور خارج فقه و اصول حوزه علمیّه قم است. مقرّر درس‌های فقه مرحوم آیت‌الله گلپایگانی و فقه و اصول‌فقه آیت‌الله وحید خراسانی را البتّه بیش از فقه و اصول، به تألیفات فراوانش در امامت و کلام می‌شناسند. تخصّص توأمان در اصول و فقه و آشنایی با …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالکریم بی‌آزار شیرازی رئیس اسبق دانشگاه مذاهب اسلامی و عضو مجمع جهانی تقریب مذاهب، به مناسبت مراسم نکوداشت مقام علمی مرحوم آیت‌الله شیخ محمد واعظ زاده خراسانی که ظهر امروز در دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار می‌شود، در یادداشتی شفاهی به تشریح جایگاه علمی مرحوم واعظ زاده خراسانی پرداخت که در ادامه می‌خوانید. همان‌طور که رهبر …

آزمون ورودی ۱۳ مدرسه و مرکز فقهی حوزه علمیه به صورت متمرکز برگزار می‌شود، طلاب می‌توانند از ۱۷ فروردین سال آینده برای نام نویسی اقدام کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، مدارس و مراکز فقهی امام محمدباقر(ع)، ائمه اطهار(ع)، مدرسه عالی خاتم الاوصیا(ع)، امام حسن عسکری(ع)، امام کاظم(ع)، عسکریین(ع)، ولی امر(ع)، شهیدین بهشتی و قدوسی(ع)، دارالهدی، امام علی(ع)، امام رضا(ع)، انوارطاها …

شبکه اجتهاد: با توجه به اصل عدم ولایت دیگری بر انسان، مرجع در مواردی که دلیلی بر اثبات چنین ولایتی قائم نشده است، نفی آن است؛ مثلا اگر در أمر ازدواج، دلیلی بر ولایت برادر بر خواهر وجود نداشته باشد، اصل نفی ولایت، لزوم إذن برادر را در ازدواج نفی می‌کند. پنج گروه به اتفاق به وسیله ادله خاصه از …

شبکه اجتهاد: ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺷﻨﻘﯿﻄﯽ، ﻣﻮﺭﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ﺗﺒﺎﺭ ﻭ ﻣﻘﯿﻢ ﺩﻭﺣﻪ‌ﯼ ﻗﻄﺮ ﺍﺳﺖ. ﻭﯼ ﮐﻪ ﺩﺍﻧﺸﻨﺎﻣﻪ‌ﯼ ﺭﺷﺘﻪ‌هاﯼ ﻓﻘﻪ، ﺍﺻﻮﻝ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻭ ﻣﺘﺮﺟﻤﯽ ﺯﺑﺎﻥ‌ﻫﺎﯼ ﻋﺮﺑﯽ، ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮐﺎﺭﻧﺎﻣﻪ‌ﯼ ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ ﻭ ﻋﻠﻤﯽ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﺩﮐﺘﺮﺍﯼ ﺍﺩﯾﺎﻥ ﺭﺍ اﺯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﮕﺰﺍﺱ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻫﻢ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﺩﯾﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮑﺪﻩ ﭘﮋﻭﻫﺶ‌ﻫﺎﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺩﻭﺣﻪ ﻭ ﺭﯾﯿﺲ ﺩﭘﺎﺭﺗﻤﺎﻥ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﻗﻄﺮ ﺍﺳﺖ. …

شبکه اجتهاد: سرزمین جبل عامل، واقع در لبنان امروز، در طول تاریخ اسلام زادگاه و پرورشگاه فقیهان زبده و بنامی همچون شهیدین بوده است. «متاوله» یا شیعیان جبل عامل نقش پررنگی در تاریخ شیعه ایفا کرده‌اند. عالمان دیارعامل، برهه‌ای از فقه شیعه را به نام خود ثبت کرده‌اند و هجرت آنان به ایران در زمان حکومت صفویان نقطه‌ی عطفی در …

«جایگاه لفظ در ساختار کلام» سیاق لفظی است و سیاق حالی، «موقعیت مؤثر در فهم مراد متکلم» می‌باشد؛ اما هنگامی می‌توان به سیاق کلام استناد کرد که دلالت آن به حد ظهور برسد. بسیاری از مباحث لفظی و کبروی علم اصول، مبتنی بر دلالت سیاق است. پشتوانه قواعدی چون احترازیت قیود، اطلاق، دلالت سکوت و تقریر وابسته به سیاق است. …

عضو هیئت مدیره انجمن اصول فقه حوزه بر لزوم احیا، بررسی و مطالعه آثار آیت‌‎الله‎ بروجردی تأکید کرد و گفت: برخی از نظرات ایشان از جمله ارث زوجه کاربرد بسیاری در عصر حاضر دارد که باید روی این مباحث به خوبی کار شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید میرتقی حسینی گرگانی در نشست خبری پیش کنگره بزرگداشت آیت‌الله بروجردی …

برگزیده جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی با بیان اینکه اشتراک متنی و محتوایی احادیث فقهی شیعه و سنی ظرفیت عظیمی برای افزایش اعتبار اصولی مستندات حدیثی فقهی فراهم می‌کند، گفت: حجم ۷۰ درصدی احادیث فقهی که داخل در مفهوم «اشتراک میان فریقین» هستند، اعتبار ظنی را به مرتبه اطمینان‌آوری ارتقاء می‌یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، شانزدهمین جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی در …

معتزله نسبت به عامه و توده‌های مردم، در حوزه اصل امر به معروف و نهی از منکر سخت گیر بود. معتزله با توجه به تعریف خود از مرتکب کبیره و فاسق، سعی می‌کردند در حیطه اجتماع، روی اصل امر به معروف و نهی از منکر تکیه کنند. بیشتر مردم ولو برای یکبار، آلوده به گناه می‌شدند. جامعه که برآیند این …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه با برشمردن ویژگی‌های مثبت و بارز حوزه علمیه قم از جمله اخلاق و اعتدال تاکید کرد: متاسفانه ویژگی‌های بارز مکتب اجتهادی قم رو به افول است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی، عضو هیئت مدیره مدرسه فقهی امام خمینی (ره) در همایش «امام خمینی (ره) و مکتب اجتهادی قم» که …

محقق و مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه روحانیت باید هیئت اندیشه‌ورز در صدور احکام داشته باشد تا بتوانند نسبت به احکام نظر اجتهادی دقیق‌تری ارایه کند اظهار کرد: وقتی حکومت تشکیل شد نمی‌توان یکسری مسایلی که در فقه گذشته نادیده بوده و ادبیات آن تولید نشده است را کنار بگذاریم و بهانه کنیم چون ادبیات فقهی آن تولید نشده …

شبکه اجتهاد: در موضوع برخی از احکام، زمان أخذ شده است. احکامی مانند اعتبار حولین در نشر حرمت رضاع، صیام شهرین متتابعین در کفاره افطار روزه ماه مبارک، اکمال پانزده سال برای بلوغ مردان و نه سال برای بلوغ زنان و نمونه‌های بسیار دیگر از این دست موارد هستند. در موضوعات این احکام دو جهت حائز اهمیت است: ۱- مراد …

اینکه عده‌ای معتقدند همه اصحاب پیامبر (ص) عالی هستند، هرکاری می‌کنند درست است، هر سخنی که می‌گویند عین حقیقت است، اینکه اگر کسی ده سال، یک سال، یک ساعت با پیامبر (ص) بوده صحابه هر چه می‌کند درست است، نگاه و تصور درستی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی، در مراسم عزاداری حضرت صدیقه کبری (س) در …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید کمال حیدری در سال ۱۳۷۶ قمری در کربلا به دنیا آمد. اساتید او در نجف آیات عظام ابوالقاسم خویی، محمدباقر صدر، محمدتقی حکیم و میرزا علی غروی و اساتید او در قم آیات عظام جواد تبریزی و حسین وحید خراسانی هستند. او دارای بیش از ۵۰ کتاب در موضوعات فلسفه، کلام، فقه، اصول، قرآن، حدیث و …

شبکه اجتهاد: شکی نیست که «تقیه» از محکمات مرام اهل‌بیت علیهم‌السلام است. در عین حال، همان‌گونه که فقهاء بزرگوار فرموده‌اند «تقیه» حکم واحدی ندارد بلکه ممکن است واجب یا حرام و یا غیر آن باشد. دسته اول: در حدیث است که وقتی میثم تمار به امیرالمؤمنین (ع) اظهار داشت که حاضر نخواهد شد در مقابل ابن زیاد از حضرتش برائت …

شبکه اجتهاد: الف. تشخیص هفت فضای اصولی: از مباحث بسیار ضروری که در حوزه‌های ما کمتر بدان پرداخته‌اند این است که در طرح مباحث اصولی آن‌ها را از چه فضایی بررسی و تحلیل کنیم؟ این بحث بسیار لطیفی است که ما هم تاکنون به این شکل مطرح نکرده‌ایم و اگر به‌درستی بر آن کار شود و ضوابطش استخراج شود به‌تنهایی …