جدیدترین شمارههای فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصریمقدم منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیستوهفتمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» (تابستان ۱۴۰۱) دربردارنده هفت مقاله علمی، به همت اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، در وبگاه …
Read More »اجتهاد و اصول فقه
داستان ذبیح، امر الهی یا تصور ابراهیم علیهالسلام/ سیدحسین علیزاده طباطبایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: بحثهای فراوانی حول داستان ابراهیم علیهالسلام و اقدام او برای ذبح فرزند از منظر تحلیل اخلاقی موضوع در بستر حسن و قبح عقلی و شناخت ماهیت امر به ابراهیم علیهالسلام بر ذبح فرزند از دیرباز تاکنون بین متفکران اسلامی و پژوهشگران حوزه فلسفه و اخلاق صورت گرفته است. دیدگاه رایج در توجیه این موضوع امتحانی (و نه …
Read More »نگاه متفاوت استاد مددی به سیره امام باقر(ع)
شبکه اجتهاد: استاد سید احمد مددی با اشاره به تاریخ و سیره امام محمدباقر (علیهالسلام) برخی از مقاطع زندگی سراسر نور این امام بزرگوار را تحلیل میکند.
Read More »کتاب «اصول فقه نظام» استاد اراکی منتشر شد
کتاب «اصول فقه نظام» به قلم استاد شیخ محسن اراکی از سوی نشر ناب ماندگار به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «اصول فقه نظام» اثر جدید استاد شیخ محسن اراکی، عضو شورای عالی حوزه و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به همت موسسه حفظ و نشر آثار دفتر معظمله آماده و توسط انتشارات …
Read More »تربیت یافتگان مکتب امام باقر(ع)/ محمدجعفر طبسی
شبکه اجتهاد: هفتم ذیحجه سالروز شهادت امام پنجم شیعیان باقر علم النبیین است. آن حضرت در سال ۱۱۴ قمری به شهادت رسید. (شیخ مفید، الإرشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، ج ۲، ص ۱۷۹). آن امام همام شاگردان فراوانی داشت که علوم را از ایشان اخذ کرده و به نسلهای بعدی منتقل کردند. در این نوشتار کوتاه مروری بر …
Read More »تعجب میکنم از بعضی از آقایان که رساله مینویسند و اعلام مرجعیت میکنند!/ خاطراتی ناشنیده از اولین شورای مدیریت حوزۀ علمیه قم
آیتالله سیدعلی محقق داماد در پاسخ به این سوال که چرا با این همه سابقۀ تدریس و مقام علمی و جایگاه اجتماعی، سراغ مرجعیت نرفتید و رساله ندادید؟ گفت: تعجب میکنم از بعضی آقایان که رساله مینویسند و اعلام مرجعیت میکنند. معنای اعلام مرجعیت مگر غیر از این است که ایها الناس، بیایید و بارتان را بر دوش ما بگذارید؟ …
Read More »مسائلی بیمعنی بهنام طب اسلامی و فقه هستهای!
متاسفانه این خیلی بدعت بدی است که در کشور ما هر روز عدهای پیدا میشوند که پزشکی و فیزیک و … را به مبانی دینی منتسب میکنند. این انتساب به نوعی تحقیر دین و دینداران است. معتقدم رسالت انبیای الهی تربیت نفسانی بشر است و همه انبیا الهی برای تربیت جان بشر به رسالت مبعوث شدهاند و هدف آنها تاسیس …
Read More »«شناخت شریعت»؛ فقه اسلامی در دهکده جهانی
کتاب «شناخت شریعت: فقه اسلامی در دهکده جهانی» اثر محمد کشاوجی و رفیق عبدالله و ترجمه نورالدین اللهدینی، با شمارگان هزار نسخه، ۴۴۰ صفحه و بهای ۱۴۰ هزار تومان از سوی نشر نامک روانه بازار نشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب ترجمه فارسی پژوهش دو وکیل مسلمان است که در فصل پایانی کتاب خود را اینگونه معرفی کردهاند: …
Read More »مرجعیت فتوا تابع شرایط و مسائل اجتماعی است/ در صدسالگی حوزه سخن گفتن از «شدن» بیمعناست/ آینده به نفع مرجعیت است
استاد علیدوست گفت: مرجعیت فتوا تابع شرایط و مسائل اجتماعی است؛ ما دوره سنتز را در پیش داریم. دوره تز دوره اثبات است؛ یعنی حاکمیت به آن میپردازد، ولی چون برخی انتظارات برآورده نمیشود، نوعی آنتیتز رخ میدهد که ما الان در آن قرار داریم، ولی خیلی چیزها در آینده روشن خواهد شد و در پرتو این روشنی وضعیت به …
Read More »مباحث «قطع، تعادل و تراجیح» از رسائل حذف و «حلقه ثالثه» بدیل «کفایه» قرار گرفت/ بخشهای غیرمهم از مکاسب حذف و «الشخص الاعتباری» منبع جدید فقهی معرفی شد
عضو شورای عالی حوزههای علمیه از تغییرات مصوب شورای عالی برای فقه و اصول سطوح عالی حوزههای علمیه خبر داد و گفت: وقت آن رسیده کتبی که برای آموزش بهتر است انتخاب شود و فرصتهای طلاب بیجا هزینه نشود، لذا قسمت «قطع» و قسمت «تعادل و تراجیح» کتاب رسائل حذف میشود و برای اولین بار رسماً «حلقه ثالثه» بدیل کفایه …
Read More »مؤسسه موضوعشناسی احکام فقهی را چقدر میشناسیم؟
مدیر مؤسسه موضوعشناسی احکام فقهی گفت: مؤسسه موضوعشناسی مربوط به دستگاه فقاهت و حلقه واسطی بین فقاهت و حکومت است و میتواند، مهمترین نقطه برای تعامل فقه با سایر علوم و محلی برای همکاری عینی و عملی بین حوزه و دانشگاه باشد. این مؤسسه میتواند با تعامل سازنده با تمام دستگاهها و نهادهای دولتی و بدنه جامعه، نیازهای موضوعشناسانه آنها …
Read More »انفتاح باب اجتهاد به معنای بیبنیانی و بیضابطگی نیست/ با تناقض و ناهمسویی در گفتار، هیچ مفاهمهای برقرار نمیشود
جناب عابدینی از انفتاح باب اجتهاد در شیعه گفتهاند. به ایشان باید گفت انفتاح باب اجتهاد به معنای بیبنیانی و بیضابطگی نیست؛ انفتاح باب اجتهاد به معنای پویایی اجتهاد اما در قالب انضباط و هنجارهای فقه است. آیا میتوان انکار کرد که هر علمی باید با ابزارهای خودش پیش برود؟ برای مثال فردی هر روز ۹ صبح نمازی را خلق …
Read More »کتاب «عصری سازی افعال پیامبر(ص)» منتشر شد
«عصری سازی افعال پیامبر(ص)؛ مبانی، مراحل، نمونهها» عنوان اثری است که به قلم حجتالاسلام والمسلمین مهدی مردانی، بهتازگی از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی منتشر و روانه بازار نشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، الگو گیری از رفتار پیامبر(ص) همیشه آسان نیست و گاه بهرهگیری از افعال ایشان به دلیل محدودیتهای تاریخی دشوار مینماید. ازاینرو، برای الگو …
Read More »«افواه الرجال»؛ تقریرات آیتالله زنجانی از افادات استادان خویش
کتاب «افواه الرجال» اثر مرحوم آیتالله سید احمد زنجانی برای نخستین بار توسط انتشارات مرکز فقهی امام محمد باقر (ع) چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از مهمترین سنّتهای دیرین و رایج در حوزههای علمیّه، سنّت تقریرنویسی است که با نگارش و ثبت دروس شفاهیِ بزرگان، نقشی سترگ در حفظ میراث علمی ایشان و انتقال آن به آیندگان …
Read More »اعتبارسنجی کتاب کافی و روایات آن بر اساس معیارهای حدیثی قدما
محقق و پژوهشگر حوزه علمیه خراسان در نشست گروه رجال و حدیث گفت: انتشار کتاب شریف کافی پس از زمان غیبت صغرا و کمی بعد از غیبت کبرا بوده است، چون مرحوم کلینی در پایان غیبت صغرا از دنیا رفتند و بعد از آن کمکم کتاب منتشر شده است؛ مخصوصاً اگر سلسله اسانید کافی را ببینیم، در رسیدن اینها به …
Read More »جریان شناسی فقه نظام ساز؛ اسلام سنّتی یا اسلام سیاسی؟/ سیدعلی بطحائی
شبکه اجتهاد: چندصباحی است که در مجامع علمی، نظریه جدیدی با عنوان «فقه نظام ساز» مطرح و نشستهایی پیرامون ماهیت و چیستی آن برگزار میشود. گزافه نیست اگر ادّعا شود که یکی از زیربناییترین مباحث در فرآیند نظریه پردازی پیرامون ماهیت فقه نظام ساز، تعیین دقیق تیپ شناسی این نظریه است. بنظر میرسد تا تکلیف خود را نسبت به طیف …
Read More »نظریه فقهی چیست و چگونه تولید میشود؟
حجتالاسلام محمدحسین ملکزاده ضمن اشاره به چیستی نظریه فقهی درباره سه اصل و چهار مرحله مورد نیاز برای تولید نظریه فقهی توضیح داد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «دستیابی به نظریه فقهی؛ با بهرهگیری از اصول حاکم بر فقه نظامساز» با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین ملکزاده، استاد حوزه علمیه، جندی قبل در موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) برگزار …
Read More »مهمترین دلیل تعارض در روایات، تقیه است/ حکم عمل به روایات حاصل از تقیه
حجتالاسلام سیدحسین منافی ضمن تاکید بر اهمیت بررسی اصل عدم تقیه و کاربرد آن در استنباط از روایات، به نقد و بررسی ادله این اصل و بیان اشکالات آن پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «اصل عدم تقیه در روایات» با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین سیدحسین منافی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد …
Read More »زیارت عاشورا، از آغاز تا امروز
کتاب «زیارت عاشورا، از آغاز تا امروز» تألیف حجتالاسلام سید مهدی محمودی در ۴۸۰ صفحۀ تمام رنگی وزیری بهوسیلۀ مؤسسۀ کتابشناسی شیعه با همکاری آستان قدس حسینی و با تقریظ آیتالله صافی گلپایگانی (قدسسره) به چاپ رسید. در این کتاب شبهۀ وقوع تحریف در زیارت عاشورا با استناد به بیش از ۱۶۰ نسخۀ خطی از منابع این زیارت، پاسخ استدلالی …
Read More »با نوآوری و اظهار نظر منضبط فقهی مخالف نیستم/ دعوت از آقای عابدینی برای طرح نظرات خود در کرسیهای نظریهپردازی حوزه + پاسخ به برخی نظریات فقهی
استاد علیدوست مطرح کرد: بنده به عنوان «مسئول کرسیهای نظریهپردازی و نوآوری» و همچنین «مسئول انجمن فقه و حقوق حوزه» از آقای احمد عابدینی دعوت میکنم مراحل درخواست برای ارائهی نظریه را از طرق رسمی طی کرده و در این محافل علمی و تخصصی نظرات خود را ارائه دهند تا مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. شبکه اجتهاد: مدتی است …
Read More »روش شناسی اعتبارسنجی محتوایی حدیث با تاکید بر توقیعات
استاد محمدحسن ربانی بیرجندی در نشست «روش شناسی اعتبار سنجی محتوایی حدیث با تاکید بر توقیعات» به واکاوی منهجهای اعتبار سنجی و کاربرد توقیعات پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، استاد باسابقه حوزه علمیه مشهد در پنجاه ویکمین نشست از سلسله نشستهای گروه رجال وحدیث معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان که با موضوع «روش شناسی اعتبار …
Read More »تعبیر «امداد سکولار» را به کار نبریم/ ما در فقه اجتماعی ضعیف هستیم
عضو خبرگان رهبری و استاد سطح خارج حوزه علمیه قم، گفت: ما نباید بگوییم «امداد سکولار»، بلکه باید بگوییم «امداد توسط یک سکولار»، امداد فی نفسه سکولار نیست و قرآن و روایات، امداد را مهم شمردهاند و بخشی از دین، امداد است ولو این امداد با انگیزه انسانی رخ دهد گرچه اگر با انگیزه ایمانی باشد، سطح کمال فعل بالاتر …
Read More »فقه نظام ساز، فقه «حادثه ساز» و مقدم بر زمان است/ حوزه نظام اعتبارات علامه طباطبایی را شناسایی کند/ برخی دچار کج فهمی از سخن امام درباره «منزلت فقه» شدند
فقه نظام قدرت سرپرستی ارادهها برای ساخت یک تمدن که در آن، ساختارها و مفاهیم و محصولات هستند را داشته باشد. البته وظیفه سرپرستی ارادهها متوجه حکومت است؛ لذا فقه نظام ساز، درحقیقت «فقه حادثه ساز» است و مقدم بر زمان است که استراتژی حاکم بر جهان را تعیین میکند و سازوکارهای اجرایی فقه هم در ذیل آن ساخته میشود. …
Read More »رساله طهارت یا نجاست کفّارِ غیر اهل کتاب
رسالهٔ طهارت یا نجاست کفّارِ غیر اهل کتاب به قلم هادی صادقی بهتازگی از سوی نشر نشر دفتر عقل روانه بازار کتاب شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این رساله، نگاه تاریخی و فقهی به موضوع طهارت یا نجاست کفّار غیراهل کتاب دارد. مصنّف با ترمینولوژی کفر، تعیین اصناف کفر و موضوع شناسی دقیق مباحث پیرامون کُفر، چارچوب پژوهش مناسبی را …
Read More »معرفی و نقد کتاب «تکفیر در ترازوی فقه شیعه»
کتاب «تکفیر در ترازوی فقه شیعه» اثر نسرین میانجی از سوی دانشگاه ادیان و مذاهب در ۲۰۴ صفحه منتشر شده است. این اثر مشتمل بر پیشگفتار، مقدمه و چهارفصل است. مؤلف در مقدمه بهدرستی تکفیر را «پدیده شوم» و مانع وحدت مسلمانان میداند و در ادامه به کتاب الفکر التکفیر عند الشیعه؛ حقیقه أم افترا اثر عبدالملک بن عبدالرحمان الشافعی …
Read More »تحجر و تجدد؛ در احیاگری دینی شهید مطهری
نشریه دیدهبان اندیشه به مقتضای رسالت تبیینگرایانه در شماره جدید خود به منظور ارائه فهمی عمیق از پروژه احیاگری استاد مطهری، محورهای «واژهشناسی اصلاح و احیاء»، «مقدمات پروژه احیاگری شهید مطهری»، «مدل احیاگری شهید مطهری» و «تفاوت احیاگری شهید با اصلاحات روشنفکری» را مورد بررسی قرار میدهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از چالشهای مهم انسان با مقوله دین که …
Read More »امام خمینی برای فتوا دادن، دایره را محدود به روایات کتب اربعه نمیکند/ برخی از نظرات رجالی امام
استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، گفت: امام خمینی در کتاب «الطهاره»، دایره را برای فتوادادن محدود به روایات کتب اربعه و امثال آن نمی کند، می گوید همین شهرت عظیمه کافی برای فتواست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد عندلیب همدانی در نشست علمی «جایگاه تراث روایی در مبانی مکتب قم – از حاج شیخ عبدالکریم حائری تا امام …
Read More »تمایز دیدگاه امام خمینی و محقق نائینی در مسئله اعتبارات عقلاء
استاد احمد مبلغی ضمن اشاره به سه سنخ نقدهای امام خمینی(ره) بر محقق نائینی تصریح کرد: شما با سنخشناسی هم شخصی که مورد نقد قرار گرفته را بهتر میشناسید و مکتب و مدرسه او را میفهمید و هم ناقد و مدرسه ناقد را میشناسید. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «سنخشناسی نقدهای امام خمینی(ره) به محقق نائینی» چندی قبل با …
Read More »ماهیت و امکان فقه نظام ساز
حجتالاسلام والمسلمین غفوری با اشاره به کارکردهای فقه سنتی و فقه نظام ساز، گفت: در فقه سنتی، فقیه به دنبال کشف احکام فردی و پراکنده ولو در یک باب واحدی است اما در فقه نظام، فقیه به دنبال کشف شریعت و نگاه و حکم شارع نسبت به مسائل کلان و حل مسائل پیرامون آن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »سیر مطالعاتی علوم حدیث
رژیم مطالعاتی ذیل، تحت نظارت علمی استاد محمدباقر ملکیان و در سه سطح مقدماتی، متوسطه و پیشرفته تدوین شده است. هدف از بخش مقدماتی، آشنایی کلی و اولیه با کلان مسالههای دانش حدیث و زمینههای مطالعاتی موجود در این حوزه است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جایگاه و میزان تاثیر دانش حدیث و همچنین شناخت سرگذشت و اعتبارسنجی آن، در مسیر …
Read More »