اجتهاد و اصول فقه

عضو خبرگان رهبری و استاد سطح خارج حوزه علمیه قم، گفت: ما نباید بگوییم «امداد سکولار»، بلکه باید بگوییم «امداد توسط یک سکولار»، امداد فی نفسه سکولار نیست و قرآن و روایات، امداد را مهم شمرده‌اند و بخشی از دین، امداد است ولو این امداد با انگیزه انسانی رخ دهد گرچه اگر با انگیزه ایمانی باشد، سطح کمال فعل بالاتر …

فقه نظام قدرت سرپرستی اراده‌ها برای ساخت یک تمدن که در آن، ساختارها و مفاهیم و محصولات هستند را داشته باشد. البته وظیفه سرپرستی اراده‌ها متوجه حکومت است؛ لذا فقه نظام ساز، درحقیقت «فقه حادثه ساز» است و مقدم بر زمان است که استراتژی حاکم بر جهان را تعیین‌ می‌کند و سازوکارهای اجرایی فقه هم در ذیل آن ساخته‌ می‌شود. …

رسالهٔ طهارت یا نجاست کفّارِ غیر اهل کتاب به قلم هادی صادقی به‌تازگی از سوی نشر نشر دفتر عقل روانه بازار کتاب شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این رساله، نگاه تاریخی و فقهی به موضوع طهارت  یا نجاست کفّار غیراهل کتاب دارد. مصنّف با ترمینولوژی کفر، تعیین اصناف کفر و موضوع شناسی دقیق مباحث پیرامون کُفر، چارچوب پژوهش مناسبی را …

کتاب «تکفیر در ترازوی فقه شیعه» اثر نسرین میانجی از سوی دانشگاه ادیان و مذاهب در ۲۰۴ صفحه منتشر شده است. این اثر مشتمل بر پیشگفتار، مقدمه و چهارفصل است. مؤلف در مقدمه به‌درستی تکفیر را «پدیده شوم» و مانع وحدت مسلمانان می‌داند و در ادامه به کتاب الفکر التکفیر عند الشیعه؛ حقیقه أم افترا اثر عبدالملک بن عبدالرحمان الشافعی …

نشریه دیده‌بان اندیشه به مقتضای رسالت تبیین‌گرایانه در شماره جدید خود به منظور ارائه فهمی عمیق از پروژه احیاگری استاد مطهری، محورهای «واژه‌شناسی اصلاح و احیاء»، «مقدمات پروژه احیاگری شهید مطهری»، «مدل احیاگری شهید مطهری» و «تفاوت احیاگری شهید با اصلاحات روشنفکری» را مورد بررسی قرار می‌دهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از چالش‌های مهم انسان با مقوله دین که …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، گفت: امام خمینی در کتاب «الطهاره»، دایره را برای فتوادادن محدود به روایات کتب اربعه و امثال آن نمی کند، می گوید همین شهرت عظیمه کافی برای فتواست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد عندلیب همدانی در نشست علمی «جایگاه تراث روایی در مبانی مکتب قم – از حاج شیخ عبدالکریم حائری تا امام …

استاد احمد مبلغی ضمن اشاره به سه سنخ نقدهای امام خمینی(ره) بر محقق نائینی تصریح کرد: شما با سنخ‌شناسی هم شخصی که مورد نقد قرار گرفته را بهتر می‌شناسید و مکتب و مدرسه او را می‌فهمید و هم ناقد و مدرسه ناقد را می‌شناسید. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «سنخ‌شناسی نقدهای امام خمینی(ره) به محقق نائینی» چندی قبل با …

حجت‌الاسلام والمسلمین غفوری با اشاره به کارکردهای فقه سنتی و فقه نظام ساز، گفت: در فقه سنتی، فقیه به دنبال کشف احکام فردی و پراکنده ولو در یک باب واحدی است اما در فقه نظام، فقیه به دنبال کشف شریعت و نگاه و حکم شارع نسبت به مسائل کلان و حل مسائل پیرامون آن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام …

رژیم مطالعاتی ذیل، تحت نظارت علمی استاد محمدباقر ملکیان و در سه سطح مقدماتی، متوسطه و پیشرفته تدوین شده است. هدف از بخش مقدماتی، آشنایی کلی و اولیه با کلان مساله‌های دانش حدیث و زمینه‌های مطالعاتی موجود در این حوزه است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جایگاه و میزان تاثیر دانش حدیث و همچنین شناخت سرگذشت و اعتبار‌سنجی آن، در مسیر …

حجت‌الاسلام سیدباقری گفت: هدف عمده و اساسی نظام سازی، رسیدن به عدالت است، زیرا هسته مرکزی نظام سیاسی اسلام عدالت بوده و هدف عمده نظام سازی، نظریه پردازی ساخت جامعه عادلانه است. به گزارش شبکه اجتهاد، نظام سازی در فقه، یکی از پرسش‌‌های نوشونده جدی است که در چند دهه گذشته به ویژه پس از انقلاب اسلامی، مورد توجه بوده …

یک پژوهشگر حوزوی با بیان اینکه آثار و بیانات رهبری بیانگر مبانی فقهی ایشان است، اظهار داشت: در نگاه رهبری فقه نظام ساز در واقع فرایندی تدریجی و تکاملی است که برایند هم افزایی همه علوم اسلامی است و به تعبیری نظام سازی کار ویژه همه ارکان و علوم و دانش‌‌های حوزوی است به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سیدمهدی موسوی …

شبکه اجتهاد: شاید برای بسیاری چون نگارندهٔ این سطور، سؤال باشد که صحیح بخاری چگونه این جایگاه را بین اهل سنت یافته است که آن را به تعبیر خودشان (تالی تلو قرآن) می‌دانند! به نظر برخی محققان که شاید در نظر دیگران نگاهی بدبینانه تلقی شود، یک وجه عمدهٔ آن، عدم التفات بخاری به اهل بیت و روایت از آن …

حاج شیخ دنبال «اصالت درس و بحث» بود، بدون درگیر شدن در حوادث روزانه و در عین حال مدیریت وضعیت موجود آنچنان‌که به اصالت درس آسیب نرسد. این‌ها را کسی‌ نمی‌تواند انکار کند، جدای از آن‌که حاج شیخ، فقط به فکر حوزه نبود، به فکر قم هم بود و خیلی خدمات کرد. حکومت هم کم و بیش همراهی داشت. رجال …

فلسفه فقه‌ می‌گوید که غرض از فقه نقشه راه زندگی مردم است و طبعاً نقشه راه زندگی مردم به‌گونه‌ای باید باشد که امکان انجام داشته باشد و در فضای زندگی برای همگان قابل انجام باشد و همچنین مومنان را به حاشیه و انفعال نکشاند. طبیعتاً نقشه راه زندگی عملی مردم در جامعه باید به‌گونه‌ای مستند به شریعت و مبانی فقهی …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه سفید نمایی حوزه‌های علمیه به این معنی که همه چیز در حوزه علمیه خوب و مطلوب است و مشکلی نیست هم اشتباه است، ولی سیاه نمایی و بد نمایی به مراتب بدتر است، گفت: دغدغه‌های بزرگان و مراجع حوزوی در این زمینه قابل اهمیت است و باید همه آنچه که در …

استاد انصاری قمی گفت: ما در همان تاریخ عالمان دیگری داشتیم که به شهرهای بزرگ و کوچک می‌رفتند ولی بعد از مدتی به مکان دیگری کوچ می‌کردند. حتی شخصیت علمی برجسته‌ای همچون مرحوم حاج سیدحسین قمی وقتی به مشهد نقل مکان کرد و وارد حوزه مشهد شد از اقبال خوبی از سوی علمای خراسان مواجه نشد و آنها حتی مسندهای …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطها(ع)، موضوع شناسی را یکی از ضرورت‌های بسیار روشن و غیر قابل انکار در مباحث اجتهادی دانست و ابراز کرد: اصلاً فقیه در زمان ما بدون موضوع شناسی نمی‌تواند فتوا بدهد؛ اگر در زمان گذشته با اما و اگر تردید و … به صورت‌های این چنینی حرف‌‌هایی زده می‌شد، جامعه در زمان ما با اما و …

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان اینکه در فقه رایج ما بیشتر بر روایات تکیه می‌‌‌شود، گفت: ائمه (ع) به ویژه امام باقر(ع) و امام صادق (ع) که بیشترین روایات فقهی از آنان است، با توجه به واقعیت موجود در زمان خویش، به بیان احکام الهی می‌‌پرداختند و به مسائل مورد ابتلای مردم در زمانه خویش بی‌‌‌تفاوت …

شبکه اجتهاد: بعد از گلایه از فقیهانِ اهل سنت که نگاهی به فقه امام صادق (ع) ندارند، گلایه‌ای از خودی‌‌ها هم هست که امروز در برخی مسائل یا سخت گیری‌‌های شدیدی ‌می‌شود مانند قصه رویت هلال و یا در «فقه سیاسی» تصمیماتی اتخاذ ‌می‌شود و گرچه با فقه توجیه ‌می‌شود ولی دلنشین نبوده و پاسخگویِ نیازها و شبهات نیست و …

استاد ابوالقاسم علیدوست بر ضرورت استفاده فقیه از نظرات کارشناسان امین تاکید کرد و گفت: فقیه نمی‌‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد در اینجا باید از کارشناسان استفاده کند. چندسالی است که پدیده‌ای به نام درس سه ضلعی را تعریف کردم به این معناکه در کنار فقیه، یک کارشناس متخصص صاحبنظر باشد که بتواند دقیق موضوع …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی قبل به مناسبت سخنان استاد فاضل لنکرانی، مبنی بر عدم امکان اجتهاد در حجاب، مطالبی میان فضلاء مطرح شد؛ مطالبی که بحث را به ماهیت ضروریات دین و امکان اجتهاد یا عدم اجتهاد در ضرویات دین کشاند. نگارنده در اینجا بر تعریف ضروری الدین تمرکز دارد؛ چراکه در صورت تبیین ماهیت آن قابل اجتهادی بودن و …

شبکه اجتهاد: اولین نشست «رویکردشناسی فقه نظام ساز» از پیش‌نشست‌های همایش ملی «فقه نظام ساز»، با حضور مقررین دیدگاه اساتید محسن اراکی، علیرضا اعرافی و احمد مبلغی به همت موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه‌السلام و با همکاری دبیرخانه هم اندیشی فقه حکومتی برگزار شد که گزارش آن را می‌خوانید: حجت‌الاسلام علی صالحی منش، مقرر دیدگاه استاد اراکی فقه …

«مناهج الوصول الی علم الاصول» نام دو جلد از شش جلد اثر اصولی امام خمینی (ره) در دانش اصول فقه‌ می‌باشد و تمامی مباحث الفاظ را در بردارد. حضرت امام در این اثر درباره تعدادی از مسائل فلسفی که اصولیون متأخر متأثر از آخوند خراسانی مطرح‌ می‌‌کنند، به تبیین و تحلیل پرداخته و ضمن ارائه تحقیقات خود، مزال اقلام را …

شبکه اجتهاد: اول خرداد؛ روز بزرگداشت صدرالمتالهین معروف به ملاصدرا است. در اندیشه سیاسی وی، سیاستمدارانِ منافق با لباس فقه و شریعت وارد میدان سیاست‌ می‌‌شوند و اخلاق را نابود‌ می‌‌کنند! وی در کتاب مهم «الشواهدالربوبی» می‌گوید: «سیاست ورزی که بیرون از مرز شریعت باشد مانند بدن بدون روح است؛ والسیاسهُ المجرّدهُ عن الشّرع کجسد لا روحَ فیه.» طبق بیان …

آیت‌الله شبیری زنجانی تاکید کرد: حوزه‌‌های علمیه باید به علوم حوزوی مخصوصا فقه و اصول که از علوم لازم و حیاتی برای حوزه است، به صورت شایسته‌ای اهتمام داشته باشند تا شاهد ترقی و پیشرفت بهتری در این زمینه باشیم و جامعه حوزوی ما باید به دنبال پرورش عالمانی باشد که پاسخگوی نیازهای جامعه خود باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، …

کتاب «مباحث‌الاصول»، شامل نظرات اصولی آیت‌الله محمدتقی بهجت (ره) است که به‌تازگی آخرین مجلد آن (جلد چهارم) از سوی نشر شفق به زبان عربی به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این کتاب به زبان عربی است که به قلم آیت‌الله بهجت، به رشته تحریر درآمده و در دوره‌های مختلف، توسط ایشان تدریس شده است. این فقیه …

آیت‌الله جوادی آملی گفت: سنت‌‌های خوب پیشینیان نباید فراموش شوند بنابراین سنت‌‌های علمای بزرگ قم و نجف باید مورد توجه قرار بگیرند. تقریب مذاهب میراث آیت‌الله بروجردی است، ایشان می‌‌فرمود طلبه باید علاوه بر فقه شیعه، فقه اهل سنت را هم بلد باشد، ما باید میراث آیت‌الله بروجردی را حفظ کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در …

شبکه اجتهاد: ما محتاج به «توسعه در روش استنباط» هستیم و ریشه آن هم موضوعاتى است که احکام آنها را با متد فعلى فقه نمى‏توان از دین استنباط کرد و آن موضوعاتى است که به آنها موضوعات حکومتى گفته مى‏‌شود که محل ابتلاء حکومت است نه محل ابتلاء افراد. احکام آن از یک جهت «احکام منتجه‌‏ها» و عناوین منتجه‌‏ها است …

شبکه اجتهاد: پژوهشگاه فقه معاصر نشست علمی با عنوان «روش‌شناسی فقهی آیت‌الله صافی در مواجهه با مسائل مستحدثه» در روزهای پایانی سال گذشته برگزار کرد. در این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی منتظری، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه به عنوان ارائه دهنده و حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی ولیئی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه به عنوان ناقد به ارائه نظر پرداختند که گزارش …

اختصاصی شبکه اجتهاد: امام زادگان در بلاد اسلامی مانند درهایی هستند که نه تنها در آن شهر می‌درخشند بلکه سبب درخشش آن شهر نیز می‌شوند. برخی از این امام زادگان سند قطعی دارند؛ اما اثبات سندیت برخی از آنها دشوار است. جناب عبدالعظیم حسنی از امام زادگانی است که سندیت آن نیاز به بحث ندارد. آنچه سبب شده است نه …