اجتهاد و اصول فقه

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به رویکرد عقل‌گرایی سیدمرتضی در علم، گفت: حضور ایشان در درس عالمان اهل تسنن در راستای تقریب مذاهب، سنت خوبی بود که امروز کمرنگ شده یا از بین رفته است؛ سیدمرتضی با عقل‌گرایی در علم و تقریب در رفتار توانست خدمات زیادی به اصل اسلام داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

شبکه اجتهاد: تعامل و ارتباط، جزء جدایی‌ناپذیر زندگی بشری است. از این رو، همواره میان افراد، تزاحم و تعارض‌هایی پیش می‌آید که به موجب آن، حقوق یکی، مورد تعدیِ دیگری قرار می‌گیرد. تقاص یا مقابله‌به‌مثل، قاعده و راهی است که برخی افراد برای اعاده حقوق پایمال‌شده صاحبان حق پیشنهاد می‌کنند. اقتضای این قاعده این است که برای مقابله، میان عملکرد …

می‌گوییم اگر زن شرایط مرجعیت را پیدا کرد می‌تواند مرجع باشد و ذکوریت شرط نیست. این حرف به این معنا نیست که از هر زنی می‌توان تقلید کرد. متاسفانه برخی در جامعه اینگونه تبلیغ می‌کنند که آقای جناتی می‌گوید از همین زنهای کوچه و خیابان می‌شود تقلید کرد. این که زنها شرایط را ندارند قبول است. اما اگر یک زنی …

کسی که عالمانه و عامدانه می‌داند دین حق است و انکار می‌کند چنین کسی هست که مرتد و کافر شده و الا هرکسی که بر اساس عقیده‌ی خودش، شبهه‌ای برای خودش پیدا شده و برگشت، این مصداق مرتد نمی‌شود. خب قاعدتاً در آن چیزی که به‌عنوان «مجازات مرتد» ذکر شده، مرتد در کنار تغییر عقیده، یک چیز اضافه‌ای هم دارد، …

در پی انتشار صوتی تقطیع شده از آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی، مرکز تحقیقات اسلامی وابسته به دفتر معظم‌له اطلاعیه‌ای به شرح ذیل صادر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به نشر یک فایل صوتی تقطیع شده از استاد معظم حضرت آیت الله اشرفی شاهرودی در فضای مجازی و استفسار برخی از عزیزان نکاتی جهت روشنگری به اطلاع می‌رساند: ۱) صوت …

شبکه اجتهاد: بار دیگر عبدالکریم سروش جنجال فکری گسترده‌ای برانگیخته است. بیش از دو دهه است که او را رأس جریان «روشنفکری دینی» می‌شناسند. حتی برخی از نواندیشان منتقد او معتقدند که او پایه‌گذار جریان «روشنفکری دینی» در ایران است و پیش از او ما با جریان «روشنفکری مذهبی» یا احیاگران و اصلاح‌گران دینی روبه‌رو بوده‌ایم. این سخن که به …

«مختارات من نصوص الفقه السیاسی»؛ «حجیت خبر واحد» و «مرجع امنیت در فقه امامیه و فقه اساسی جمهوری اسلامی» سه اثر جدیدی هستند که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم چاپ و در اختیار محققان و پژوهشگران قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «مختارات من نصوص الفقه السیاسی» به کوشش علی خالقی، …

رئیس مؤسسه فقاهت و تمدن‌سازی با بیان اینکه حدیث شیعه از پشتوانه علمی و مبنای مهم کلامی برخوردار است، گفت: نداشتن نگاه کلان و منظومه‌ای به جریان حدیثی شیعه از ضعف‌های حوزه است. یکی دیگر از جهاتی که در جریان حدیثی شیعه مورد غفلت واقع شده، نگاه از موضع کلامی است، اینکه اهل بیت(ع) نسبت به علمی که منتشر می‌کند …

راه فهم تفاوت در روش‌های اجتهاد نجف و قم، خواندن تطبیقی آثار هر دو روش است؛ فرمولیزه شدن فقه در نجف، اگر با اصول و مبانی دقیق باشد، می‌تواند ما را به نتایج خوبی برساند؛ اما فقه نجف به‌خاطر سوق دادن فقیه به سمت حجیت، در مسائل تمدنی و نظام‌سازی خیلی کارساز نیست؛ چراکه در نظام‌سازی ما فقط به‌دنبال حجت …

سروش، مانند بسیاری از مدعیان روشنفکری گرفتار نوعی آلزایمر تاریخی است. این همه آزادی اندیشه و گفت‌وگو را در کشور ما نادیده می‌گیرد و در آمریکایی زندگی می‌کند که کسی جرئت نمی‌کند هلوکاست را نقد کند. به گزارش شبکه اجتهاد، به دنبال اظهارات اخیر دکتر سروش در موضوع رحمانیت و خشونت در اسلام و تعارضات فراوان آن با آموزه‌های مسلم …

استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد گفت: برخی می‌گویند سید با شتابزدگی و برای رقابت با اهل تسنن، اجماع را قبول کرد، اما به نظر بنده اجماعات او نه تنها حلقه واسط برای کشف سیره متشرعه الی زمان معصوم، بلکه بالاتر علامت اتفاق فتوایی اصحاب امامیه است. لذا اجماعات او در عرض روایات نیست، بلکه گویای اتفاق فتاوای علمای شیعه …

کتاب «حکم، سنت و شریعت: خوانشی از دیدگاه‌های اصولی آیت‌الله سیستانی» به قلم حمیدرضا تمدن و علی الهی خراسانی توسط انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله سیدعلی سیستانی یکی از نظریه‌پردازان برجسته در دانش اصول فقه به‌شمار می‌رود. مکتب اصولی وی ترکیبی از روش تاریخی آیت‌الله بروجردی در قم و قاعده‌مندی آیت‌الله خویی در نجف …

شبکه اجتهاد: مسأله عدم تحریف قرآن، مسأله‌‌ای است که علی رغم نگارش آثار متعدّد پیرامون آن ـ چه به صورت کتاب، چه در قالب رسائل کوچک و بزرگ و چه در ضمن کتب کلامی و تفسیری ـ، هنوز به لحاظ نظری، برای برخی مسأله‌ای حل نشده است. یعنی علی رغم آن که بسیاری از بزرگان شیعه، ادعای اجماع بر عدم …

چاپ دوم کتاب «مبانی اصولی شیخ اعظم انصاری» با تصحیح و اضافات که مشتمل بر ۱۵ فصل و ۲۵۹ عنوان و با مطالعه خط به خط همه کتب شیخ انصاری تدوین شده است، توسط انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) به زیور طبع آراسته شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در طول تاریخ تشیع، فقها و اصولیان زیادی ظهور و بروز کردند …

اختصاصی شبکه اجتهاد: از میان معروف‌ترین کتاب‌های رجالی شیعی، کتاب «اختیار معرفه الرجال»، معروف به «رجال کشی» است. رجال کشی را شیخ طوسی از کتاب اصلی کشی اقتباس و تلخیص کرده است. در منابع، کتاب اصلی کشی که در دست شیخ طوسی قرار داشته – امروز در دسترس نیست – به اسم «معرفه الناقلین عن الائمه الصادقین» یا «معرفه الرجال» …

نباید دانش‌های اسلامی را به تعداد فرقه‌های مذهبی در شیعه و سنی متعدد کنیم، زیرا نه با واقعیت تاریخی دانش‌ها سازگاری دارد و نه انعکاس و نتایج و پیامدهای آن درست است. اگر شیعه بگوید من فقه دارم و اهل تسنن هم بگویند ما فقه داریم و هر کدام هم درصدد استیلا بر فقه دیگری باشند، امت بلافقه تولید خواهد …

شبکه اجتهاد: احکام اجتماعیِ فقه تفاوتهایی با احکام فردیِ فقه دارد از اینرو اقامه حکومتی بر اساسِ آموزه‌های دینی و فقهی دقّت‌هایی مضاعف می‌خواهد. نگارنده با نفیِ اندیشه سکولار و نیز با نفیِ اندیشه تعطیلیِ احکام اجتماعی در دوران غیبت، تلاش دارد تا راهی سوم ارائه دهد و آن لزوم ابتنایِ احکام اجتماعی بر یقینیات است به عبارتی دیگر با …

ارائه دهنده کرسی نظریه‌پردازی «محوریه النص القرآنی فی البحث الفقهی» با بیان اینکه به قوانینی مشخص و روشن در علم اصول نیاز است، گفت: نمی‌خواهیم چیزی از اصول حذف کنیم بلکه قصد است مرجعیت قرآن در حد موعظه و نصیحت نشود و به عنوان چند بند در علم اصول نسبت به مرجعیت قرآن اضافه شود بنابراین باید در نظر گرفت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: کرسی علمی-ترویجی «معیار مستحدثه بودن مسئله فقهی» با ارائه حجت‌الاسلام سیدرضا شیرازی، مدرس حوزه علمیه مشهد و عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قائینی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و حجت‌الاسلام دکتر سید علی دلبری، دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی و دبیر علمی حجت‌الاسلام دکتر محمدتقی کریمی، …

شبکه اجتهاد: در رابطه با محتوای کتب درسی اصول فقه باید گفت آموزش آن به دانش‌پژوهان فقه به دو صورت ممکن است: روش اوّل، آموزش قواعد کشف حکم شرعی به شیوه اجتهادی است، بدین صورت که درستی یا نادرستی این قواعد دانش اصول فقه، مورد بررسی قرار گرفته و به بحث گذاشته شود. در این روش، دانش پژوه، با شیوه …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، گفت: گاهی خبر واحد از مسائل حیاتی و مهم دینی است؛ سیدمرتضی در این زمینه معتقد است خبر واحد در این مسائل، معتبر نیست، زیرا عقلا در مسائل مهمه به خبر واحد اعتنا نمی‌کنند، مگر آنکه اطمینان نسبی ایجاد و محفوف به قرائن قطعی باشد. ببه گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدضیاء …

کتاب «حوزه علمیه تراز» به قلم حجت‌الاسلام دکتر سیدسجاد ایزدهی، توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به‌تازگی روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حوزه علمیه تراز در فضای تحقق حاکمیت اسلامی، می‌بایست با درک شرایط موجود، همراهی خویش با انقلاب را مدنظر قرار داده و با حفظ روحیه انقلابی، ضمن بدور بودن از تفکر سکولار، تبیین مبانی حداکثری …

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد‌حسن ربانی ‌بیرجندی، مدیر گروه فقه ‌و ‌مبانی اجتهاد مرکز تخصصی آخوند خراسانی و استاد سطوح عالی حوزه ‌علمیه‌ مشهد در نخستین جلسه از دوره تخصصی منهج‌شناسی فقهای امامیه به «منهج‌شناسی شیخ مفید» پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ربانی بیرجندی در ابتدای جلسه در بیان زندگانی ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان العکبری البغدادی، معروف به شیخ …

شهید صدر در علم اصول، حدود ۱۷ یا ۱۸ مبنای اساسی و نزدیک به ۱۰۰ نظریه متفاوت دارد. باز با این حال برنامه مطالعاتی ایشان چنین بود که آیت‌الله سید کاظم حائری می‌فرمود: آقای صدر در سنینی که ما شاگرد ایشان بودیم، (سنین چهل سالگی و بالاتر) به اندازه سه طلبه معمولی کار می‌کرد و زحمت می‌کشید، با اینکه خودش …

مدیر حوزه علمیه خراسان گفت: حوزه علمیه قاعده نظام اسلامی است و باید به جایی برسد که هزاران نیاز علمی، فقهی، کلامی، فرهنگی، تربیتی، قانونگذاری و نیازهای دیگر عرصه‌ها را پاسخگو باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصباح عاملی در آئین تجلیل از برگزیدگان رقابت علمی نخبگانی فقه و اصول حوزه علمیه خراسان که صبح سه‌شنبه، ۱۶ دی‌ماه در …

مدیر حوزه علمیه خراسان با اشاره به اهمیت فراوان قرارگاه فقاهت و مجتهدپروری حوزه علمیه خراسان، گفت: تا زمانی که فعالیت درسی، فقاهتی، اصولی، رجالی، قرآنی، عقلانی در حوزه‌های علمیه برقرار است، قرارگاه فقاهت و مجتهدپروری استمرار دارد و باید به‌طور جدی دنبال گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین جلسه هم‌اندیشی و معارفه اعضای قرارگاه فقاهت و مجتهد پروری حوزه …

شگفتی از ایشان است که ده‌ها سال است بر اسلام رحمانی و محوریت محبت و حق و اخلاق در مناسبات دینی- اجتماعی وسیاسی گام نهاده، اتهام خشونت و قدرت طلبی و خشیت پروری به اسلام زند! به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌ هادی سروش مدرس و پژوهشگر حوزه علمیه در یادداشتی به سخنرانی اخیر عبدالکریم سروش درباره قدرت و دین پاسخ …

شبکه اجتهاد: عطف به تجارب و اندوخته‌هایی که در پی بیش از ده سال شرکت در دروس خارج فقه و اصول در دو حوزه نورانی مشهد و قم و نیز در پی تدریس و مطالعات نسبتاً وسیع در این زمینه بدست آمد، تحول و بازاندیشی گسترده در علم اصول را از سه جهت ذیل ضروری می‌دانم: یک؛ ضرورت توسعه علم …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمد سروش محلاتی چندی پیش، مقاله‌ای با عنوان «رابطه شعور شهروندی» در سایت خود منتشر کرد. متن زیر یادداشتی از دکتر مجید کافی دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در نقد این مطلب است: ۱. عالمان برای شناخت دین، مروجان و مبلغان دینی برای آموزش و تعلیم دیگران و مؤمنان برای …

شبکه اجتهاد: مستند «مصباح دوستان»، زندگی علمی، اجتماعی و سیاسی آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی را روایت می‌کند.