اجتهاد و اصول فقه

یوسف بلمهدی وزیر امور دینی و اوقاف الجزایر در گفتگو با روزنامه الخبر ضمن تشریح وگویی مکانیسم صدور فتوا در الجزایر و شیوه انتخاب مفتی‌ها از آمادگی این وزارت جهت همکاری با سایر مؤسسات و مراکز دینی خبر داد و گفت: تلاش می‌کنیم که سرمایه‌های وقفی را در طرح‌های توسعه کشور به کار گرفته تا فرصت‌های اقتصادی در اختیار نیرو‌های کار قرار گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، به نوشته رایزن فرهنگی ایران در الجزایر، یوسف بلمهدی از پروژه خیریه قدس که این وزارت خانه در چهارشنبه گذشته آن را راه اندازی کرد و نیز کمیته افتاء وزارت خانه و تلاش‌های …

آیت‌الله شهید بهشتی – در سخنانی که برای نخستین‌بار منتشر شده – گفته است: اگر امکاناتی داریم، می‌گذاریم در اختیار آن عاشق‌ها، نه در اختیار آن نِق‌نِق‌زن‌ها! عاشق که این‌قدر نق نمی‌زند. عاشق که این‌قدر آفتاب و سایه نمی‌کند. عاشق که این‌قدر پرتوقع نمی‌شود. گفته می‌شود چرا کتاب‌های درسی اصلاح نشده است؟ چه کسی باید این کار را بکند؟ می‌گویید ماها در حد توانمان نکرده‌ایم یا می‌گویید نشده است؟ اگر نکرده‌ایم، شما بکنید؛ این شمایید حامل بقیه‌ کار. شبکه اجتهاد: متن پیش‌روی گفتاری از شهید آیت‌الله دکتر بهشتی است که در سال ۱۳۵۶ خطاب به طلاب مدرسه منتظریه‌الشمس (حقانی) و …

شبکه اجتهاد: عده‌ای تصور‌‌ می‌کنند آنچه ما از پیشوایان اصلی مذاهب فقهی اهل سنت به ویژه مالک بن انس و ابو حنیفه و یا حتی شافعی در اختیار داریم از لحاظ سندیت قوی‌تر از آن چیزی است که در مباحث فقه از ائمه شیعه داریم. در مقام استدلال به دو موضوع عموما اشاره‌‌ می‌شود: یکی اینکه ما جز به شکل محدود از ائمه شیعه برخلاف ائمه مذاهب اهل سنت متن فقهی مکتوبی که خود آنان نوشته باشند در اختیار نداریم. دوم اینکه آنچه به عنوان حدیث از ائمه شیعه و به ویژه دو امام باقر و صادق (ع) در کتاب‌‌های …

به‌گواه صدرپژوهان هنوز بخش‌های مهمی از اندیشه شهید صدر ناخوانده باقی مانده است و ژرف‌کاوی اندیشه‌های او هنوز هم می‌تواند در عرصه‌های مختلف راهگشایی و رهنمایی داشته باشد. شبکه اجتهاد: بازار کتاب در روزهای گذشته شاهد انتشار اثری جدید در عرصه اندیشه دینی بود. «شرح‌ صدر» کتابی که به سیره و اندیشه شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر می‌پردازد. این کتاب ترجمه «شهید الاُمه و شاهدُها» اثر شیخ محمدرضا نعمانی از شاگردان و همراهان شهید سید محمدباقر صدر است. او تنها کسی بود که توانست به‌دور از چشم مزدوران بعثی در دوران حصر، همراه شهید صدر و خانواده‌اش باشد و این …

بررسی دلالی، یکی از خرده‌ فرایند‌هایی است که در فرایند اجتهاد انجام می‌شود. در این کتاب نویسنده کوشیده تا روش بررسی دلالی یک متن (فقه النص) را به صورت الگوریتمیک تشریح نمایند. تفکیک قواعد عام زبان (شامل همه زبان‌ها)، قواعد خاص زبان (زبان عربی)‌ و قواعد اخص زبان (قرآن و روایات)‌ از نوآوری‌های این تحقیق به شمار می‌رود که در مباحث الفاظ بسیاری از کتاب‌های اصولی مورد توجه قرار نگرفته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، امروزه در مکاتب هرمنوتیکی و علم نشانه‌شناسی و زیرشاخه‌‌های آن و فلسفه‌‌های زبانی و علومی دیگر، سؤالاتی اساسی نسبت به کیفیت فهم متن و مشکلات …

نهمین شماره دوماه‌نامه «تقریرات» با گفتگو و گفتارهایی در باب «نقش ‌آفرینی نجف امروز در فقه و سیاست» و مطالب دیگری چون «آرمان‌ها و ایده‌های دو سید؛ طالقانی و سید ابوالفضل زنجانی»، «فتوای بی‌حجابی اضطراری؛ یک نقد و دو پاسخ»، «نظریه رؤیای رسولانه و مسأله بازنگری»، «جنگ مسلمانان و غربی‌ها در آینه جنگ هشتم صلیبی» و «کرونا؛ فقها و فیلسوفان»؛ چاپ و در پیشخوان مطبوعات قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شماره دوماه‌نامه فرهنگی «تقریرات» پس از ماه‌ها تأخیر به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی علی اشرف فتحی، تیرماه ۹۹، در ۸۴ صفحه و با قیمت ۱۵ هزار تومان …

شبکه اجتهاد: امتحانات شفاهی سطح خارج حوزه علمیه خراسان از اول تیرماه ۹۹ به مدت ۱۰ روز با حضور بیش از ۱۵۰۰ طلبه این مقطع تحصیلی در محل مدرسه علمیه عالی نواب آغاز شده است. در این دوره طلاب در آزمون فقه و اصول سطح چهار شرکت می‌کنند و بیش از ۱۱۰۰ نفر نیز تفسیر تخصصی خارج را امتحان خواهند داد. این آزمون به صورت نوبت بندی شده و با رعایت کامل شیوه نامه‌های بهداشتی به صورت حضوری برای طلاب مشهد و به طور مجازی و آنلاین برای طلاب شهرستان‌ها برگزار می‌شود. این امتحان در دو نوبت صبح و عصر …

با تلاش مهندسان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور)، نسخه ۱.۲.۱ نرم‌افزار اندرویدی جامع الاحادیث عرضه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، با تلاش مهندسان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور)، نسخه ۱.۲.۱ نرم‌افزار جامع الاحادیث؛ نسخه موبایلی پایگاه اینترنتی جامع الاحادیث، عرضه شد. افزودن تنظیمات جستجو، ‏حدیث در کتب، ‏ترجمه حدیث در کتب، ‏حدیث در مقالات، ‏امکان پاک کردن احادیث خوانده شده و رفع برخی از اشکالات جزئی​ از جمله تغییراتی است که در نسخه ۱.۲.۱ این نرم‌افزار، علاوه بر قابلیت‌های نسخۀ قبل، در اختیار کاربر قرار گرفته است. • جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت رایگان نرم‌افزار جامع الاحادیث همراه، اینجا کلیک کنید. …

جلسه شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عصر جمعه ۹۹/۳/۱۶ در سالن جلسات این نهاد حوزوی به ریاست آیت‌الله محمد یزدی برگزار گردید و اعضای دوره هشتم شورای عالی حوزه های علمیه انتخاب شدند. به گزارش شبکه اجتهاد، در این جلسه با توجه به اتمام دوره هفتم شورای عالی حوزه‌های علمیه، موضوع انتخاب اعضای دوره هشتم در دستور کار قرار گرفت و پس از تبادل نظر، اعضای جامعه مدرسین، حضرات آیات آقایان: سید هاشم حسینی بوشهری، علیرضا اعرافی، جواد مروی، سید احمد خاتمی، محمد مهدی شب زنده‌دار، محسن اراکی و محمود رجبی را به عنوان اعضای دوره هشتم شورای …

حجت‌الاسلام علی اصغر نجابت گفت: حضرت امام خمینی (ره) نسبت به بحث شأن شارع تصریحی نداشته، منتهی این مباحث به صورت ارتکازی در مباحث ایشان قابل رهگیری است. حضرت امام در جلد دوم کتاب البیع به مکررا بیان می‌کنند که قوانین اسلام مطلوبات بالعرض هستند و می‌خواهند ما را به تشریع واقعی برسانند، به بیان دیگر، قوانین ظاهریه برای رساندن ما به آن حقایق واقعی هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «شأن شارع در مقام تخاطب در اندیشه امام (ره)» به همت فرهنگستان علوم اسلامی و با حضور حجت‌الاسلام علی اصغر نجابت پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی قم، در روزهای …

مجلد چهارم از مجموعۀ «اصول فقه نوین» به قلم استاد محسن اراکی توسط انتشارات مجمع الفکر الإسلامی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دبیرکل سابق مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، در این مجلد دربارۀ جهت پنجم «مباحث دلالت امر بر کیفیت واجب» به بحث ‌پرداخته‌ است. در ادامۀ مطالب استاد به تبیین و توضیح مباحث «قواعد دلالت هیئات مفردات»، «قواعد دلالت هیئات جمل» و «قواعد دلالت دلیل غیر لفظی» می‌پردازد. یادآوری می‌شود، ۳ مجلد قبلی این کتاب، پیشتر توسط انتشارات مجمع الفکرالاسلامی به چاپ رسیده است. در مجلد سوم بخشی از جهات مربوط به دلالت هیئت امر …

یکی از آثار اجتهاد تشخیص بدعت‌‌ها، انحراف‌ها است. تنها کسی که می‌تواند تشخیص بدهد فلان کار بدعت است یا خیر، فقیه است. این پدری که با قساوت قلب دختر خودش را به قتل رسانده، همه را جریحه‌دار کرد، یعنی انسان نمی‌تواند این خبر را بشنود و اشکش جاری نشود، انگشت اشکال را به سمت این می‌آورند که فقیه گفته پدر اگر فرزند را بکشد، قصاص نمی‌شود. بله، فقه گفته است، ولی کنار این چند مطلب دیگر هم داریم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و استاد درس خارج حوزه علمیه قم  مهمان این …

گروه «فلسفه و روش فقه حکومتی» دفتر فرهنگستان علوم اسلامی قم، سلسله جلسات تخصصی «فلسفه اصول (مبانی روش تفقه و فقه حکومتی)» را با حضور اساتید و محققان برگزار می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فرهنگستان علوم اسلامی در نظر دارد یک دوره اجمالی از مباحث فلسفه اصول فقه حکومتی از منظر مرحوم سید منیرالدین حسینی را با نگاه تطبیقی (با اندیشه حوزه علمیه و اندیشه‌های نوین دیگر) برگزار کند. ازاین‌رو، سلسله نشست‌های تخصصی «فلسفه اصول» در پنج محور «شأن شارع در مقام تخاطب»، «زبان و ادبیات دین»، «حکم شناسی»، «حجیت» و «موضوع شناسی» طراحی شده است. در اولین گام دیدگاه …

استاد ابوالقاسم علیدوست درس خارج «اصول فقه مقارن» را به‌صورت غیرحضوری و در راستای جلوگیری از شیوع بیماری کرونا برگزار می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، درس خارج «اصول فقه مقارن» استاد ابوالقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین و از اساتید مطرح خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به‌صورت غیرحضوری برگزار می‌شود. نحوه دسترسی به صوت درس از طریق سایت استاد علیدوست به آدرس www.a-alidoost.ir و در کانال ایتای دروس استاد به آدرس https://eitaa.com/alidost_fiqh فراهم شده است. براساس این گزارش، صوت دروس از روز یک‌شنبه اول تیرماه ۹۹ در دسترس شاگردان و علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

در ادامه سلسله جلسات تخصصی گروه فقه اخلاق حکومتی موسسه فتوح اندیشه؛ نشست علمی «منطق الگوی فقهی اخلاقی کارگزاران سالک در دولت اسلامی» با حضور استاد محمدصالح کمیلی خراسانی، رئیس مؤسسه فرهنگی، تحقیقاتی توحید برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد کمیلی خراسانی در ابتدا به تعدادی از سؤالات مهم و از قبل تعیین شده در رابطه با مسأله «منطق الگوی فقهی اخلاقی کارگزاران سالک در دولت اسلامی» پاسخ داد که بدین قرار است: ۱-‌‌ الگوی علوی در این‌باره چه راه‌بردها و راه‌کارهایی ارائه می‌دهد. سیر منطقی را بیان کنید تا کارگزار، خودآگاه یا ناخودآگاه به کارگزار مورد وثوق در …

شبکه اجتهاد: درباره نحوه شکل‌گیری فقه امامیه به عنوان یک مکتب فقهی هنوز هیچ پژوهش قابل اعتنایی صورت نگرفته. اما آنچه مسلم است این است که از سوی شاگردان امام صادق (ع) آثاری فقهی شامل پاره‌ای ‌‌‌از تعالیم فقهی امامان باقر و صادق تدوین می‌‌شد. این البته با شکل‌گیری فقه امامی به عنوان یک مکتب فقهی فرق می‌‌کند. نخستین تلاش‌ها‌‌‌ برای تدوین منظم فقه امامی به اوائل سده سوم بر می‌‌گردد. با این وصف حتی در ‌آن دوران هم فقه امامی به عنوان مجموعه‌ای ‌‌‌منظم و منتسب به امامان شیعه کاملا در دسترس همگان نبود و اسنادی هست که نشان …

شبکه اجتهاد: برخی منتقدند که چگونه می‌توان اندیشه شریعتی را مطهری‌گونه و مطهری را شریعتی‌گونه خوانش کرد؟ منتقدان بر این باورند که این دو پارادایم مبتنی بر مفروضات متفاوتی بنا شده‌اند و هر تلاشی برای سنتز سیستماتیک اندیشه‌های آنان محکوم به شکست است، اما من بر این عقیده هستم که نه تنها چنین پروژه‌ای ممکن است بل مطلوب جامعه امروزی ایران نیز می‌باشد. اما چگونه می‌توان این سنتز سیستماتیک را به انجام رساند؟ اجازه دهید به مفهوم مقتضیات زمان و مکان اشاره کنم. بسیاری از حکماً و فلاسفه اسلامی و فقهای اصولی در جهان تشیع در قرن بیستم در نسبت …

فقه نظام ولایی، فقهی است که رویکرد حاکم بر کلّ آن ولایی است از طهارت تا دیات؛ لذا می‌توان گفت که اکثر فقهای شیعه فقه‌السیاسه یا فقه‌الاجتماع داشته‌اند ولی فقهایی چون امام خمینی، الفقه الاجتماعی داشته‌اند و رویکردشان در تمام ابواب، فقه نظام بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست افتتاحیه دوره تخصصی «فقه رسانه، ارتباطات و فضای مجازی» به همت مؤسسه مطالعات اسلامی فتوح اندیشه و با همکاری دانشگاه باقرالعلوم(علیه‌السلام) و دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام)، در موسسه فتوح اندیشه برگزار شد. در ابتدای نشست، حجج اسلام صانعی، مشکانی و فرج‌نژاد از مسئولین مؤسسه فتوح اندیشه، به تبیین اهداف مؤسسه …

استاد شیخ محی الدین آموزگار مازندرانی از شاگردان و معتمدین شهید صدر و  از قضات عالی رتبه کشور در سالروز شهادت امام صادق (ع) درگذشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محی الدین آموزگار مازندرانی از شاگردان و همراهان دیرین شهید صدر و داماد ارشد آیت‌الله سید حسن مرتضوی مرتضوی (از علمای مقیم مشهد) روز گذشته در تهران و در سن ۷۶ سالگی دار فانی را وداع گفت. استاد محیی‌الدین فقیه مازندرانی فرزند بهاء‌الدین فقیه مازندرانی در سال ۱۳۶۴هـ.ق (۱۹۴۴ م) در خانواده‌ای مذهبی و دوستدار دانش و فضیلت چشم به جهان گشود و در ابتدای جوانی خود به تحصیل …

شبکه اجتهاد: قال الله الحکیم فی کتابه الکریم: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا الله وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ»(۱) حضرت امام جعفر صادق علیه السلام با آن شخصیت بسیار با عظمت علمی ‌و جامع الأطرافشان، بر تمامی عالم اسلام حق دارند، یعنی در تمام رشته‌های علمی، اسلامی، ‌از ایشان، هدایت‌ها و معارفی که کافی و وافی باشد باقی مانده است؛ در رشته الهیات، عقاید، توحید، اخلاق، فقه، احکام، تفسیر قرآن و همه علومی ‌که در اسلام مطرح بوده، آثار حضرت صادق علیه السلام درخشندگی و تابندگی فوق‌العاده‌ای دارد که نه فقط در بین ما شیعیان، بلکه در تمام عالم اسلام، جلوه خودش …

حجت‌الاسلام متقیان گفت: در نگاه اصولیون، «مولویت» مربوط به علم کلام دانسته شده و امتداد در اصول پیدا نکرده است اما شهید صدر (ره) این نگاه کلامی را در مفهوم سازی و در منطق تفقه و علم اصول جریان داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «شأن شارع در مقام تخاطب از منظر شهید صدر» به همت فرهنگستان علوم اسلامی و با حضور حجت‌الاسلام محمد متقیان پژوهشگر فرهنگستان، در اتاق جلسات ساختمان مفید در قم برگزار شد. آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح این نشست علمی به نقل از پایگاه وسائل است: شأن شارع در مقام احتجاج شارع اقدس با …

باب حج «تقریر الحقیقه فی شرح تحریر الوسیله» تألیف آیت‌الله احمد بهشتی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، باب حج در کتاب «تحریر الوسیله» اثر گران‏سنگ امام خمینی (ره) مطرح شده و نکته سنجی‌های دقیق دارد. آیت‌الله احمد بهشتی که از شاگردان امام خمینی (ره) و عضو مجلس خبرگان رهبری است، در اثر حاضر با نام «تقریر الحقیقه فی شرح تحریر الوسیله» این باب را به تفصیل شرح کرده و زوایای گوناگون آن را کاویده است. این اثر به زبان عربی در سال جاری به همت مؤسسه بوستان کتاب دفتر …

رئیس دانشکده علوم و معارف حدیث می‌گوید: ما در مباحث فقه السیره بسیار فقیریم. فقیر کسی است که نانِ بخور و نمیر دارد. ما هیچی نداریم. متأسفانه قواعد و ضوابط استنتاج هم موجود نیست و این کارِ ما را دشوارتر می‌کند، خصوصاً اینکه تاریخ را گزارش حوادث در نظر می‌گیرند که چندان فایده ندارد. آنچه باید رونق یابد تحلیل تاریخی است. برای این کار لازم است فرد تاریخ‌نگار حافظه و استعداد زیاد، زیرکی، فطانت و خلاقیت داشته باشد و حتی با علوم دیگر آشنا باشد و سؤالات متعددی در جهات مختلف سیره داشته باشد تا بتواند عصری‌سازی سیره را انجام …

شبکه اجتهاد: در این گفتار مختصر بر یک نقطه و مطلب متمرکز می‌شویم و آن: پیامدهای شیوه اجتهادی آیت‌الله خویی بر محافل علمی کنونی حوزه علمیه قم است. دیگر موضوعات مرتبط را به مجالی دیگر وا می‌نهیم. تردیدی نیست آیت‌الله خویی پیش از این که بر حوزه علمیه قم تأثیر نهاد، در حوزه علمیه نجف اشرف تغییر و دگرگونی به عمل آورد. شیوه و تجربیات ایشان چندین ویژگی دارد: ۱- شهامت علمى متوازن: نتایج و دستاوردهای اجتهادی ایشان بیانگر این امر بوده، از نظریات مشهور فقهی تحت تأثیر قرار نمی‌گرفت. بررسی بحث‌های فقهی ایشان ما را به چنین برداشتی می‌رساند. …

شبکه اجتهاد: سخن بر سر این نیست که اظهار نظر درباره مسائل اسلام‌شناسی و تفسیر قرآن و شناخت سیره و دین‌شناسی مخصوص طبقه خاصی است. بر عکس، نه تنها این امور به‌مثابه دانش‌هایی بشری عرصه مطالعه و اظهار نظر و مشارکت جمعی است و این در واقع یکی از پیامدهای تجدد هم هست بلکه در خود اسلام هم هرگونه محدودیت آموزش و نمایندگی به نام اسلام و انحصار آن به یک طبقه معین منع شده است. قرآن هم همگان را به تأمل در آیات الهی دعوت می‌کند و سنت تمدن اسلامی هم شاهدی است بر این معنا که آموزش‌های دینی …

گزاره‌های فقهی ما حاصل فهم فقیه از متون دینی است. بر این اساس این فهم یعنی فهم فقیه به خودی خود فاقد اعتبار است، یعنی فهم فقیه بما هو فهم فقیه، یک جایگاه خاصی ندارد آنچه که مهم است آن متن دینی است که فقیه می‌خواهد از آن استنباط کند، اما این متن دینی که فقیه می خواهد از آن استنباط کند یک زمینه‌هایی برای صدور دارد که اگر نسبت به زمینه‌های صدور آن بی توجهی کنیم طبیعتاً دچار اشتباه در عملکرد و کارکرد فقه می‌شویم. اختصاصی شبکه اجتهاد: کارآمدی فقه، به روشنی از چالشهای روزگار معاصر است. برخی این …

جلد سوم کتاب «الطاف الرحمن فی فقه القرآن» اثر آیت‌الله سبحانی و  چهارمین جلد از کتاب «جرعه‌‌‌‌‌ای از دریا» تالیف آیت‌الله شبیری زنجانی به‌تازگی چاپ و روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جلد سوم کتاب «الطاف الرحمن فی فقه القرآن» که دربردارنده تفسیر و تبیین آیاتی از قرآن کریم است، توسط آیت‌الله جعفر سبحانی تالیف شده و انتشارات توحید آن را چاپ کرده است. جلد سوم این اثر، به آیات الاحکام در موضوعات: «طلاق؛ اطعمه و أشربه؛ ارث؛ قضاء؛ شهادات؛ حدود؛ دیات؛ اسراف؛ تبذیر؛ بدعت؛ تکفیر؛ نسخ؛ تعزیر؛ تسلیم»‌‌ می‌پردازد. بنابراین گزارش، جلد اول این اثر شامل آیاتی …

«مقاصد شریعت»، «توسعه استنباط از قرآن»، «ابتناء احکام شرعی بر ارزش‌‌های اخلاقی» و «نگاه اجتماعی به فقه» مفاهیمی هستند که در جهت پاسخگویی دقیق به مسائل حقوق عمومی قابل اتکا می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین، سومین و چهارمین نشست از سلسله نشست‌‌های «نظریه دولت» با ارائه ‌‌حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمد جواد ارسطا با موضوع «امکان سنجی حقوق عمومی اسلامی» و حضور اساتید حوزه و دانشگاه برگزار شد. در این جلسه دکتر ارسطا به بحث «مبانی پاسخگویی اسلام در زمینه حقوق عمومی» پرداخت و اشاره کرد: در این زمینه مفاهیم جدیدی در فقه جهت پاسخگویی دقیق به مسائل قابل …

شبکه اجتهاد: با نگاهی به دروس خارج حوزه علمیه یک نکته بوضوح خودنمایی‌‌ می‌کند و آن این که در نوع دروس بررسی تاریخچه مسئله کنار گذاشته شده است. پیش از این بوده‌‌‌اند مدرسینی که در هر مسئله فقهی یا اصولی ابتدا تاریخ مساله را از ابتدای پیدایش تا کنون در فقه یا اصول شیعه و اهل سنت بررسی‌‌ می‌کرده‌اند. الآن هم کم و بیش هستند مدرسان محقق و توانمندی که بر این عهد استوار مانده و دروس مجتهدپروری دارند؛ اما تعداد این درس‌‌‌‌ها اندک است. نکته مهمتر موضوعی است که تا پیش از این هم بسیار نادر بوده و خود …

واقعا اسلام از دست دو دسته نادان، نالان است: یکى آنهایى است که اخبار ضعیفه را قاطى اخبار صحیحه کرده، همه را وحى مُنزل مى‏‌دانند؛ و دیگرى هم آن‌هایی هستند که اخبار صحیحه را قاطى اخبار ضعیفه کرده، فاتحه همه را مى‌‏خوانند! هر دو دسته، فاقد قوّه تمییزند و قضاوتشان، سر بى‌‏صاحب تراشیدن است! شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید احمد زنجانی صاحب کتاب «الکلام یجرّ الکلام» درباره جایگاه ویژه اجتهاد در علوم دینی و روش تخصصی و پر زحمت شناخت احادیث صحیح می‌نویسد: «…علوم دیانتى گاه مورد سوء استفاده واقع مى‏‌گردد؛ آن هم در وقتى است که به دست نادان بیفتد …