اجتهاد و اصول فقه

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج شیخ حسین وحید خراسانی دامت برکاته از بزرگ‌ترین و مشهورترین مراجع معظم تقلید شیعه است که در قم سکونت دارد. ایشان علامه‌ای محقق، فقیهی بزرگ، اصولی سترگ، متکلمی برجسته، مفسری ارجمند، خطیبی زبردست و مدافع معارف قران و عترت است. این مرجع عالیقدر شیعه حدود نیم قرن است در قم به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال دارد. آیت‌الله وحید خراسانی در حوزه علمیه مشهد و نجف به تحصیل پرداخت. پس از تکمیل تحصیلات معقول و منقول ابتدا سال‌ها در نجف و مشهد به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و سپس در نیم قرن …

نمی‌توان در حوزه رسائل و مکاسب و کفایه را خواند ولی در جامعه، نقش یک سکسولوژیست، روانشانس تربیتی و یا متکلم روان‌درمان‌گر را اجرا کرد. از همین رو است که طلبه‌هایی که به چنین کارهایی دست می‌زنند، به ابزاری متوسل می‌شوند که نه از حوزه که از جای دیگری گرفته‌اند و در نتیجه، حوزه نمی‌تواند و نمی‌خواهد مسئولیت حرف‌ها و اعمال این دسته از روحانیون را بپذیرد به گزارش شبکه اجتهاد، «مباحثات» پرونده‌ای را با موضوع «مشارکت اجتماعی طلاب» به بهانه‌ سیل اخیری که در برخی از شهرهای وطن عزیزمان رخ داده است، دنبال می‌کند و سعی دارد با اساتید …

حجت‌الاسلام سیدجعفر صادقی فدکی سه نوآوری در کرسی «توسعه قلمرو تشریع در قرآن کریم» مطرح کرد؛ نوآوری در افزایش تعداد آیات‌الاحکام به نیمی از آیات قرآن کریم، توسعه فقهی به حریم عقاید و اخلاق و توسعه برداشت‌ها از آیات‌الاحکام از نظریات وی بود که در این جلسه به نقد و بررسی گذاشته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی شامگاه دوشنبه، دوم اردیبهشت‌ماه، شاهد برپایی پیش اجلاسیه کرسی «توسعه قلمرو تشریع در قرآن کریم» با حضور ارائه‌دهنده، ناقدان و داوران بود. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق یوسفی‌مقدم در ابتدای این کرسی با اشاره به برخی کار‌های علمی حجت‌الاسلام سیدجعفر …

اگر دچار شتابزدگی در عرصه فقه مضاف شویم در آینده نیازمند پروژه‌هایی برای رهایی از عواقب این شتابزدگی خواهیم بود و معلوم نیست که بتوانیم به نتیجه برسیم. فقه مضاف در مرحله گذارندن تأسیس، تألیف و تکمیل است به همین دلیل تعریف آن نیز هنوز به درستی مشخص و بررسی نشده است؛ به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، در هفتمین نشست از سلسله نشست‌های فقه مضاف با موضوع «فقه الاجتماع» که در دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان بگزار شد، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این نشست، به تبیین و تعریف مبانی و مباحث فقه الإجتماع پرداخت که مشروح سخنان …

معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان برای پذیرش مقاله در دوفصلنامه‌های علمی تخصصی فراخوان داد. به گزارش شبکه اجتهاد، معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان برای پذیرش مقاله در دوفصلنامه‌های علمی تخصصی قرآن و حدیث، فقه و اصول، کلام، ادبیات عرب، رجال، اسلام و ادیان، زن و خانواده، تاریخ و سیره و هنر و رسانه فراخوان داد و از مقالات علمی کلیه اساتید، طلاب و پژوهشگران حوزه و دانشگاه در شماره بهار و تابستان ۱۳۹۸ استقبال می‌کند. علاقمندان‌ می‌توانند برای کسب اطلاع بیشتر به سامانه مدیریت نشریات علمی حوزه علمیه خراسان به آدرس http://journals.hozehkh.com مراجعه کنند و یا با شماره تلفن ۳۲۰۰۸۳۲۷ …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مدتی است عادت کرده‌ایم با طرح عناوینی که توضیح روشنی هم در مورد ماهیت و کیفیت آن‌ها وجود ندارد، برخی امور را کم‌ارزش و برخی دیگر را ارزشمند نشان دهیم. از جمله‌ی آن‌ها «فقه فردی» یا «فقه جزء نگر» در مقابل «فقه نظام» یا «فقه تمدنی» است. قریب به پنج دهه از طرح موضوع «فقه نظامات» می‌گذرد، اما توجه جدی به آن در حوزه‌های علمی ایران کمتر از دو دهه است که آغاز شده است. البته تا وقتی که منظور از «جدی» این باشد که اهتمام اشخاص و پژوهشگاه‌ها به آن زیاد شده است، نه اینکه الزاما …

به اعتقاد شهید صدر، ولی‌فقیه یعنی مجتهد و مجتهد کسی است که در حدود بشری مسلط بر خواست‌های شرع مقدس است. ولی‌فقیه براساس آن خواست‌های کلی، موظف است که احکام متغیر را صادر کند، اما از جانب خود نمی‌تواند حکمی صادر کند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سیدنورالدین اشکوری از نخستین شاگردان و همراهان متفکر شهید آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر که ماه‌های اخیر در شهر قم حضور داشت، شب گذشته در جوار بارگاه ملکوتی حضرت امیرالمؤنین (علیه‌السلام) در پی سکته قلبی، در سنت ۸۱ سالگی درگذشت. به بهانه ارتحال  این یار دیرین شهید صدر، گفتگوی ایشان با محوریت «بررسی آراء و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تعمیق دانش روش‌شناسی یکی از ضروریات لازم برای حوزه‌های علمیه است و در صورتی که این دانش(روش‌شناسی) در حوزه‌های علمیه شکل بگیرد قدرت ابداع و ابتکار فقهای ما نیز افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین روش‌شناسی باعث توسعۀ علم خواهد شد، و بی‌تردید آنچه که می‌تواند تولید علم و دانش را به سمت پاسخگویی به مسایل زمانه بکشاند روش علم است. مجموعۀ فرارو، ۲۵ رکورد از کتب (و اندکی مقالۀ) فقهی و اصولی است که در سالیان اخیر در حوزۀ روش نشر یافته‌اند. با اهتمام میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی (وابسته به قطب‌های راهبردی دفتر تبلیغات اسلامی) …

استاد سیدنورالدین اشکوری از نخستین شاگردان و همراهان متفکر شهید آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر که ماه‌های اخیر در شهر قم حضور داشت، شب گذشته در پی سکته قلبی، در سن ۸۱ سالگی درگذشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد سیدنورالدین اشکوری از شاگردان و نزدیکان بسیار قدیمی شهید آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر در سال ۱۳۱۶ در نجف اشرف دیده به جهان گشود. او از اولین کسانی است که با شهید صدر در زمانی که وی هنوز شهرتی نیافته بود، آشنا شد. درس خارج اصول و سپس فقه شهید صدر به اصرار‌های او تأسیس شد و به همین دلیل برخی از شاگردان شهید، استاد …

آیت‌الله جوادی آملی بیان کرد: بانویی مانند شهیده بنت الهدی صدر را حوزه علمیه نجف تربیت کرده و خروجی‌های حوزه نجف اگر از ما گرفته شود، دیگر چیز قابل ارائه‌‌ای وجود نخواهد داشت با اینکه حداکثر تعداد حوزه نجف ۱۰۰۰ نفر بودند. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در دیدار اعضای شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران که در بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسرا برگزار شد، عنوان کرد: گزارش‌های واصله از جانب اعضای شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران بسیار امیدبخش بود. ایشان با بیان اینکه امروز خداوند امکانات غیرمتناهی در اختیار ما قرار داده است، افزود: نظام اسلامی …

معاونت پژوهش‌ حوزه‌های علمیه، فراخوان بیست‌‌و‌یکمین همایش «کتاب سال حوزه‌» را منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، به نقل از دبیرخانه همایش کتاب سال حوزه، ناشران آثار حوزویان، برادران و خواهران حوزوی صاحب اثر داخل و خارج از کشور، با ارسال کتاب‌ و پایان‌نامه‌های سطح۴ (دکتری) می‌توانند در این همایش شرکت کنند. محورهای ویژه‌ همایش در راستای جهت‌دهی پژوهش‌های علمی حوزوی برای پاسخگویی به نیازهای پژوهشی جامعه، محورهای ویژه‌ای از سوی شورای سیاست‌گذاری همایش اعلام شده است. محورهای ویژه همایش عبارتند از: ابعاد علمی بیانیه گام دوم انقلاب، زن و خانواده، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، علوم انسانی اسلامی، فضای مجازی، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: سخن از عذاب بودن سیل‌های اخیر و همه مصایب طبیعی و ربط دادن ابتلاهای مناطقِ مستضعف و بخش‌های ستم دیده و بینوا به گناه و نسیان حق و یا فراموشی امام زمان و هر نوع تفسیر مشابه، هیچ اساس منطقی وقرآنی وشرعی ندارد. با دقت در اطراف وابعاد این حوادث شاهدی بر عذاب انگاری آن‌ نمی‌توان یافت. در این باره و با توجه به معارف بنیادین دینی و ب ویژه قرآنی هر گونه تصور عذاب بودن آن‌ها محل شک است. اگر سیل‌های اخیر ایران و زلزله‌های سابق و لاحق از مصادیق عذاب الهی بود (به هر دلیل …

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان با اشاره به وضوح نقش مهم حدیث در علم اصول و به ویژه علم فقه، بیان کرد: علوم حدیثی به عنوان مقدمه محسوب می‌شود که اگر بدان اهمیتی داده نشود، فقه اساسی پیدا نمی‌کند زیرا فقه احکام شرعیه‌ای است که عملا باید انتساب آن به شرع اثبات شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله مهدی مروارید، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان، در دیدار با گروه رجال پژوهی این حوزه ضمن تقدیر از دغدغه این گروه و فعالیت‌های آن گفت: اینکه عزیزان به فکر تقویت مقدمات فقه و اجتهاد بوده و به دنبال آن در …

علم‌آموزی زنان به‌قدری مهم است که این موضوع به‌صورت عینی در زندگی امام خمینی‌(ره) دیده شده که ایشان به‌صورت ده‌سال علم فقه را به همسرشان آموزش داده در حالی که ایشان به وظایف همسرداری و پرورش فرزندان اهتمام داشته‌اند. اگر عرصه برای حضور زنان در بخش‌های علم‌آموزی و رسیدن به درجات علمی حوزوی و اجتهاد فراهم نشود، جامعه دچار نقص می‌شود و اگر جامعه فاقد زنان مجتهده به تعداد کثیر باشد تعادل از دست خواهد رفت. اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر طاهره همیز، استاد و مشاور حوزه و دانشگاه، فارغ‌التحصیل رشته فقه و حقوق است و سال‌هاست در حوزه مسائل تربیتی …

نهاد مرجعیت علی‌رغم جایگاه والا و مقدسش، قابل نقد و سنجش است و این ارزیابی و نظارت تنها در صورتی منطقی، معقول و از منظر علمی مقبول است که از جانب عالمان تیزبین، صاحب بصیرت و امین صورت بگیرد. شبکه اجتهاد: روز آخر فروردین، سالروز صدور بیانیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم درباره نامشروع بودن تقلید از ‌آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری است. این بیانیه، نشان داد که تصور نهاد مرجعیت به عنوان، جایگاهی مطلق العنان و فراتر از دسترس نقد، در میان معارف شیعی جایی ندارد. این نهاد، علیرغم جایگاه مقدس و والایش در معارف شیعی و برخلاف زعم مسیحیت …

دوستداران آقا و منتظران ظهور! عصر غیبت، عصر عمل و کار و تحمّل مسؤولیت و انجام وظیفه وعصر مقاومت و حرکت و استقامت و صبر و شکیبایى در امر دین است. عصر غیبت، عصر تکلیف است؛ عصر اقدام و عمل و عصر امید به آینده و پیروزى حق بر باطل است. منتظر باشید و عمل کنید که خداوند‌ می‌فرماید: «وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیری اللهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنونَ‏» به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی به مناسبت عید بزرگ نیمه شعبان در یادداشتی با عنوان «سرآغاز پیروزی حقّ بر باطل» توصیه‌هایی را بیان داشتند. متن یادداشت این مرجع …

شبکه اجتهاد: بحث موسیقی ابهاماتی دارد، ابهاماتی از جنبه موضوع شناسی، صدور حکم، تطبیق برای مکلفین، تفکیک نکردن آواز از موسیقی، تفکیک نکردن انواع موسیقی‌های حلال و حرام و این واقعیت است و کاری که ما در موسیقی کرده‌ایم، طرح بیست گانه‌ای است که هدفش پوشش این خلأها و ابهامات است. فقه شیعه با غنای منابع، قابلیت رشد و پویایی و بالندگی بدون وفقه در هر عصر و زمانی را دارد و پویایی و تطور فقه، رابطه عمیقی با شیوه و منهج ارائه مباحث فقهی دارد، به همین دلیل نیز شناخت منهج فقهی هر فقیه و هر دوره فقهی، تأثیر …

اگر نتوانیم موضوع شناسی کنیم احتمالاً همبستگی بین ارزش‌ها و زندگی کم می‌شود و اگر تضادی بین ارزش‌ها با زندگی پیدا شود، تعداد کمی هستند که ارزش‌ها را نگه‌دارند و بخش بزرگی به زندگی می‌چسبند و لذا هستی و نیستی فقه به این تصمیم وابسته است که فقه رابطه‌اش را با علوم انسانی روشن کند. نه می‌تواند نفی کند و نه می‌تواند خودش زندگی را رها کند. چون مسلمان‌ها نمی‌توانند فقه را رها کنند. به نظر من، این فقه جدید، بخشی از آن هم در این حوزه است؛ یعنی اگر این حوزه‌ها شناسایی شوند، اگرچه ظاهر جدیدی دارند ولی احکام …

گاهی در تعبیرات فقها آمده که وقتی می‌خواهند یک رأی و نظری را نقد کنند و کنار بگذارند می‌گویند مستلزم فقه جدید است و همین کافی است برای اینک یک رأی اعتبار خود را از دست بدهد. یک‌وقت شما یک نظریه و یک احتمال را با ادله شرعی و حجج می‌سنجید و می‌گویید این فتوا برخلاف کتاب و سنت و اجماع یا شهرت بین قدما است، این حرف معقولی است؛ اما درجایی که هیچ‌یک از این حرف‌ها نیست و فقط مشکلش استلزام فقه جدید است، آیا باید آن رأی و نظر را کنار بگذاریم؟ به نظر من تا این مشکل …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله عباس کعبی نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و استاد برجسته حقوق دانشگاه تهران است. وی سال‌ها به تدریس دروس مختلف حوزوی و دانشگاهی مشغول‌ است. در گفت‌وگوی پیش‌رو با ایشان به ارزیابی حوزه علمیه خواهران و مشکلات و دستاوردهای آن پرداخته‌ایم. آیت‌الله کعبی معتقد است تخصصی‌شدن ابواب گوناگون فقهی اقتضا می‌کند که در حوزه مسائل زنان، بانوان مجتهده و فاضلی تربیت شود تا در عرصه راهبری و سیاست‌گذاری در بخش اداره نظام در حوزه مسائل زنان از لحاظ فقهی توانایی داشته و مثمر‌ِثمر باشند. اجتهاد: با توجه به …

به صورت یک عادت مذموم عمومی در آمده بود و حتی عالمان نیز توان رویارویی با آن را نداشتند. بعد از این بود که علامه کاشف الغطاء تصمیم گرفت برای حل بحران و جلوگیری از توهین به سنی‌ها و نیز اعمال منکری که این عده انجام دادند، وارد میدان شود. شبکه اجتهاد: از معضلات زمان علامه کاشف الغطاء که ایشان در حل آن، نقش کلیدی ایفا کرد، بحث توهین و اهانت به اهل سنت بود که به منزله معضلی فراگیر، امنیت داخلی عراق و نیز وحدت مسلمانان را تهدید می‌کرد. این واقعه نیز در سال ۱۳۵۳ ق به وقوع پیوست.(جنه …

ما اگر معتقدیم که پیرو مکتب اهل بیت(ع) هستیم و از نظر کلامی اشعری نیستیم، هم در کلام و هم در فقه باید چنین بگوییم؛ حال با این تعاریف، مشخص می‌شود که ما هم فقه و هم اخلاق را داریم و اخلاق مقدم بر فقه است چرا که اخلاق خوب و بد را به صورت درونی به ما می‌گوید و آن چیزی که از بیرون خوب و بد اعمال را به ما تذکر می‌دهد فقه است. مسائل اخلاقی باید به پشتوانه شریعت وارد قانون شود و در تعارض قانون و شریعت ما باید اصل را اخلاق قرار دهیم. به گزارش …

شبکه اجتهاد: جمهوری اسلامی مبتنی بر مکتب فقهی اهل‌بیت(ع) الگوی نوینی از حکمرانی را با محوریت ولایت فقیه مطرح ساخت. هویت اسلامی این نظام متکی و برآمده از میراث اندیشه فقهی است که با تلاش متمادی علما و فقهای تشیع در قرون متمادی به دست ما رسیده و امروز نیز حوزه‌های علمیه رسالت تداوم آن مجاهدت‌ها را بر عهده دارند، تا نظم قانونی حکمرانی را از منابع شریعت استنباط نمایند. فقه تشیع با وجود غنای برآمده از میراث علمی خود، پس از برپایی جمهوری اسلامی با مسائل و نیازهای نوینی در جامعه مواجه شده که استنباط احکام آنها مستلزم تکاپوهایی …

دوفصلنامۀ «مطالعات اعتبارسنجی» حدیث وابسته به گروه رجال‌پژوهی معاونت پژوهشی حوزۀ علمیۀ خراسان رضوی در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری در زمینه تحقیقات حدیثی و رجالی‌ و در دفاع از میراث حدیثی شیعی و جلوگیری از افراط‌ها و تفریط‌ها، فعالیت‌های خود را آغاز کرده است. این دوفصنامه مشتمل بر سه رویکرد محتوایی کلی زیر است که هر یک حداقل شش موضوع را دربرمی‌گیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بدون شک یکى از مهم‌ترین راه‌هاى استنباط احکام الهى نزد شیعه، رجوع به احادیث معصومان (علیهم‌‌السلام) است. در واقع معارف اهل‌بیت (علیهم‌السلام) گنجینۀ عظیمی است که علاوه بر شرح و توضیح آیات …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله محمدمهدی شب‌زنده‌دار، استاد باسابقه خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم چندی است کتاب جدید «الفائق فی الاصول» را برای طلاب علاقه‌مند در مسجد اعظم تدریس می‌کند که مورد استقبال قرار گرفته است. او در راستای تکمیل نواقص موجود در اصول و همچنین ورود به مسائل جدید و یا کمتر کار شده فقه با تشکیل لجنه‌ای از اساتید حوزه علمیه وارد کار شده است تا با تولید کتب درسی، خلأ موجود را در سطح عالی حوزه علمیه را پُر نماید. استاد شب‌زنده‌دار معتقد است مسائل جدید باید همواره مورد توجه اساتید قرار بگیرد اما انتقادهایی که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: معصومه ظهیری به تدریس احکام پزشکی زنان و نهج‌البلاغه در دانشگاه فاطمیه قم، اخلاق نظری، احکام و مسائل خانواده و زن، کلاس‌داری و روش تدریس در جامعه‌الزهرا(س) قم مشغول است. وی کارشناسی مباحث زنان در مرکز علوم اسلامی غیرایرانی‌ها در شهر قم، کارشناسی شورای برنامه‌ریزی معاونت پژوهش و عضویت در هیئت علمی جامعه‌الزهرا(س) را در کارنامه علمی و اجرایی خود دارد. معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران معتقد است مرجعیت، پست و اجتهاد رتبه علمی به‌شمار می‌رود، پس نمی‌توانیم درجه علمی را محدود و محصور به مردان کنیم، این امر ربطی به مردان و زنان ندارد. زنان …

شهید صدر می‌گفت که من شب‌ها بعد از درس منزل آقای خویی می‌رفتم و یکسری اشکالات را به درس و آرای ایشان مطرح می‌کردم، گاهی این بحث و مشاجره و مناقشه به درازا می‌کشید و تا نصف شب طول می‌کشید، در این هنگام خادم خانه دیگر عاجز می‌شد، فکر می‌کرد که ایشان یکی از شاگردان مزاحم است که اینقدر استاد را خسته کرده و نگه داشته است و اجازه می‌خواست که چراغ‌ها را خاموش بکند اما آقای خویی می‌گفت نه! شما کار نداشته باشد، من خودم مایل به ادامه‌ی بحث هستم. حتی شهید صدر در بعضی آرای فقهی آقای خویی …

شبکه اجتهاد: تولیت آستان قدس رضوی روز گذشته با مراجع عظام تقلید دیدار و گفتگو کرد. حضرات آیات صافی گلپایگانی، حسین وحید خراسانی، شبیری زنجانی، نوری همدانی، مکارم شیرازی و سبحانی در این دیدارها نکاتی را نسبت به جایگاه حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی و خدمت او به عنوان تولیت جدید آستان قدس رضوی متذکر شدند. نسبت به احیا و حفظ موقوفات اهتمام کنید آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در دیدار تولیت آستان قدس رضوی گفت: فرصت خدمتگزاری به آستان مقدس و نورانی حضرت امام علی بن موسی الرضا‌(ع) را قدر بدانید و نسبت به احیا و حفظ موقوفات آستان قدس رضوی …

شبکه اجتهاد: سیدحسن نصرالله می‌گوید من یکی از کسانی هستم که اعتراف می‌کنم و اعتقاد دارم کوتاهی فاجعه‌بار و عظیمی در حق این شخصیت اسلام‌گرا و بزرگ صورت گرفته است. فیلم پیش رو بخشی از سخنرانی سید حسن نصرالله در ۲۱ فروردین ۱۳۹۸ در مورد شهید سید محمدباقر صدر است. سیدحسن نصرالله در این فیلم می‌گوید: این روزها سالگرد شهادت امام و مرجع و متفکر و رهبر عظیم و شهید، آیت الله العظمی سید محمد باقر صدر و خواهر مجاهد شهیدش سیده بنت الهدی(رضوان الله علیهما). وظیفه دارم بگویم همه‌ی ما چه از لحاظ فکر و خط به شهید صدر …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) اظهار کرد: سؤال اصلی این است که علم بماهو علم، وقتی به نتیجه رسید آیا فقه حق ورود دارد یا اینکه باید بگوید در عناوین ثانویه دخالت ندارم؛ معتقدم که نمی‌توانیم بگوییم اگر چیزی مربوط به امور تکوینی است فقه نمی‌تواند در آن دخالت کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاصل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، امروز، ۲۵ فروردین‌ماه، در مراسم تجلیل از پایان‌نامه «جایگاه فقهی انرژی درمانی و هیپنوتیزم» در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: انتظار از فضلای مرکز فقهی این است که موضوعات جدیدی را که فقه ظرفیت ورود به آن …