اجتهاد و اصول فقه

سخن درباره سطح برداشت از زندگی و سیره زهرای مرضیه (س) است. آورده‌های آن چه امروزه در مجالس مربوط به حضرت زهرا (س) می‌گذرد چقدر است؟ آیا اینها همه آن چیزی است که می‌توان از سیره این صاحب سرّ مستودع الهی برداشت کرد؟ آیا با این سطح از مطالب می‎توان با اسم حضرت زهرا (س) نقش تمدنی برای همه جهانیان داشت؟ آیا این سطح مطالب پیامی برای همه بشر امروز دارد؟ یا می‎تواند گره از مشکلات همه مسلمانان باز کند؟ یا پاسخگوی همه نیازهای فکری شیعیان با تنوع مذهبی زیدی و اسماعیلی و بُهره‌ای در برابر غیرشیعیان باشد؟ یا سامان‌دهنده …

‌حجت‌الاسلام پیروزمند گفت: ما می‌توانیم از طریق تصرف در عواملی، میزان وابستگی خود را به مدرنیته به حداقل برسانیم و یک ساخت درونی متفاوتی بر اساس فرهنگ اسلامی و بومی ایجاد کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مسائلی که انقلاب اسلامی در طول چهل سال با آن مواجهه‌ای فعال و سخت داشته موضوع نسبت با مدرنیته است. اگرچه ما در عصری هستیم که شاهد سیطره مدرنیته بر همه ابعاد زندگی ماست، اما انقلاب اسلامی توانسته است از سویی با تصرف در برخی مظاهر مدرنیته، طرح جدیدی بیافریند و از سوی دیگر با برخی جایگزینی‌ها و نوگرایی‌ها، برخی از این …

مشکلی که امروز در دستگاه‌های استنباطی داریم، این است که محیط شناسی خطاب را انجام نمی‌دهیم. اکنون علم اصول به عنوان واسط، دستگاه، نظام ساز و منطق زبان شناسی دین مطرح است. یک عده مشکلشان با علم اصول این است که علم اصول، متورم است. پس باید علم اصول را تهذیب کنیم. برای اینکه تورم علم اصول را حل کنند، چه کار می‌کنند؟ از علم اصول کم می‌کنند. می‌گویند این باب اضافی است، یا این مساله اضافی است، یکی یکی مسائلی و ابوابی را پاک می‌کنند. معلوم نیست که اگر علم اصول متورم است، راه علاجش حذف بعضی مباحث باشد. …

شبکه اجتهاد: راشل کنتز فیدر، پژوهشگر بنیاد پژوهشی موشه دایان (وابسته به دانشگاه تل‌آویو) [yon.ir/rachelb] در طرح‌نامه دکترای خود که آن را در مجله مطالعات خاورمیانه بریتانیا منتشر کرده است، می‌نویسد: «تألیف این کتاب از سال۱۹۴۶ آغاز شده است؛ سالی که صدر از کاظمین به نجف مهاجرت کرد تا تربیت دینی‌اش را آغاز کند. او علی‌رغم سن کم، بلوغ فکری‌اش را ثابت کرده بود؛ زیرا پیشتر در اوان نوجوانی در مباحث فلسفی و حقوقی تسلط پیدا کرده بود… گفتاری تاریخ‌نگارانه و محققانه درباره اختلاف نظر بر سر فدک، بخش اصلی این کتاب است؛ زیرا تا کنون تحقیقی نقادانه و جدی …

رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه با بیان اینکه فرزند زمانه نیستیم و در تاریخ فقه غرق‌شده‌ایم، گفت: فقه ما مادامی‌که الزامات اجتماعی خودش را توسط فقیه پیگیری نکند از اداره جامعه می‌ماند و بی‌اثر خواهد بود و خروجی حوزه‌ای که به فکر الزامات اجتماعی نباشد هرچند عمیق اما غیرمفید واقع می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین دکتر احمد رهدار، در آئین اختتامیه جشنواره علامه حلی استان سمنان، در سالن اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان، با بیان اینکه اگر ما با شرایطی نظیر حمله صلیبی‌ها به عالم اسلام و آتش زدن کتابخانه شیخ طوسی در قرن پنجم …

معاون تهذیب حوزه گفت: دروس خارج حوزه نیازمند ساماندهی است، زیرا تعداد ۳۰۰ درس خارج، هم فرصت و هم تهدید است. در حال حاضر آرام، آرام برای دروس خارج، شاخص تعریف شده است که هر کسی وارد تدریس خارج نشود؛ کارگروهی در این زمینه ایجاد شده که صوت دروس خارج اساتید را ارزیابی می‌کند و اگر ثابت شود که توانائی آن را دارند اجازه تدریس داده می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد حجت‌الاسلام والمسلمین حمید ملکی، معاون تهذیب حوزه علمیه، در گفت‌وگویی؛ در پاسخ به این سؤال که چه مقدار پژوهش در حوزه به سمت کاربردی شدن پیش رفته است، گفت: …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج میرزاعلی آقای فلسفی(ره) از فقهای بسیار برجسته و با تقوای شیعه در عصر حاضر بود. این عالم ربانی، سال‌های زیادی به تحصیل و تدریس در حوزه‌های علمیه و شیعه پرداخت. بیش از ۳۰ سال آخر عمر خود را در حوزه علمیه مشهد به تدریس خارج فقه و اصول سپری نمود و شاگردان و فضلای بسیاری را تربیت نمود که در زمان حیات و پس از فوت ایشان از مدرسین سطوح عالیه و خارج حوزه علمیه مشهد می‌باشند. تولد: آیت‌الله فلسفی در تاریخ ۸ دی ۱۲۹۹ هـ. ش در شهر تهران در بیت علم و فقاهت …

به همت پژوهشگران و محققان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، ویژه‌نامه اینترنتی «حوزه و روحانیت» در پایگاه «حوزه‌نت»، با ارائه ۱۷ عنوان و بیش از ۱۸۰ مطلب منتشر شد. شبکه اجتهاد: حوزه علمیّه نهادی جهت تربیت عالمان دینی است و روحانیّت محصول نظام حوزه به ‌شمار می‌‌رود. لباس روحانیّت یک نماد است و تمام بهره‌هایی که از نمادها به دست می‌آید، از این لباس هم انتظار می‌رود. این نماد وابسته به یک ایده، رسالت و فرهنگ است که با آغاز و پیدایش تاریخ انسان شروع شده و سابقه‌ای دیرینه دارد. طلبه‌ای که لباس دین را بر تن می‌کند، به …

شبکه اجتهاد: در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی به سراغ یکی از شاگردان امام خمینی(ره) ‌در سال‌های دور رفتیم تا از خاطرات آن یار سفر کرده برای ما بگوید و ایشان با آغوش گرم و روی گشاده پذیرای ما بود. در دیدار با آیت‌الله گرامی سعی کردیم بیشتر شنوا باشیم و خاطرات ایشان از روزهای مبارزه و کلاس درس امام را بشنویم. آیت‌الله محمدعلی گرامی مهر ماه سال ۱۳۱۷ شمسی در قم به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه اى به نام مدرسه باقریه که در کنار مدرسه فیضیه واقع شده بود شروع کرد. تحصیلات حوزوی را …

عضو سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ضمن برشمردن موانع، آفات و راه‌های همزیستی میان انسان‌ها، تأکید کرد: تکفیر و تعصب بیجا و همچنین یکسان‌نگری مخالفان عقیدتی مهم‌ترین موانع همزیستی است. به گزارش شبکه اجتهاد، محمد عندلیب همدانی، عضو سابق جامعه مدرسین حوزه، شنبه گذشته در نشست علمی «فقه و همزیستی» که در مؤسسه علمی پژوهشی فهیم در قم برگزار شد با اشاره به آیات شریفه ۱۳ سوره حجرات، ۲۰۸ سوره بقره و ۸ و ۹ سوره ممتحنه، اظهار کرد: در تمامی این آیات بر مسئله همزیستی با پیروان ادیان و فرق و حتی مشرکان و کفار غیرحربی تأکید شده …

شبکه اجتهاد: امروزه در حوزه‌های علمیه، اجتهاد در یکی از قلل رفیع ودست نایافتنی مرجعیت قرار دارد. اوحدی از علما هم شاید به سختی بتواند به این قله صعود نماید، البته بگذریم از کسانی که به سبب جهت گیری‌های سیاسیشان، آنان را آیت‌الله می‌نامند (به نظر می‌رسد این عنوان مشیر به مجتهد بودن آن شخص باشد) یا به راحتی در مراکزی نفوذ می‌کنند که شرط ورود به آن جا، اجتهاد می‌باشد. اما در موارد دیگر یعنی بین بزرگان وصاحب نظران حوزه، به سختی موصوفی به این صفت متصف می‌گردد و کسی به راحتی نمی‌تواند یا نمی‌خواهد یا نمی‌گذارند که به …

حجت‌الاسلام والمسلمین لونی گفت: فقه شیعه بسیار غنی است و تلاش علمای بسیار برجسته در طول تاریخ بر پایه وحی و سنت بوده است. اگر این فقه را که قابلیت در عرصه‌های مختلف دارد، پاسخ‌گو نکنیم و در چند موضوع خاص فقه را زندانی کنیم، در واقع ظلم به فقه کرده‌ایم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی لونی الیگودرزی، با اشاره به راه اندازی کرسی‌های فقه جدید در حوز گفت: اگر بگویم این کار ضرورت داشته، بسیار کار خوبی است که انجام گرفته و برای کار آمد کردن فقه در عرصه‌های مختلف لازم است کرسی‌های فقه جدید برگزار شود. …

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای روز سوم دی‌ماه ۱۳۹۷ در دیدار مسئولان دفتر تبلیغات اسلامی مسائل مهمی پیرامون وظایف امروز حوزه‌ی علمیه‌ی قم و دفتر تبلیغات بیان کردند. از این‌رو، KHAMENEI.IR در گفتگو با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه‌ی علمیه‌ی قم، فعالیت‌های دفتر تبلیغات اسلامی و مطالبات رهبر انقلاب اسلامی از حوزه‌ی علمیه‌ی قم را بررسی کرده است. شبکه‌سازی از مبلغین به کمک فضای مجازی و خطر سکولاریسم و انقلاب‌زُدایی در حوزه از جمله موضوعات خواندنی مطرح شده در این گفتگو است. دفتر تبلیغات اسلامی از چه زمانی تأسیس شده و مأموریت آن چیست؟ واعظی: …

پاسخ به مسائل مستحدثه به این معناست که جامعه راه خودش را می‌رود و ساختارها بر موازین دیگری شکل می‌گیرد و در دل این ساختارهای پدید آمده مسائل جدیدی مطرح می‌شود که این مسائل به حوزه‌ها عرضه می‌شود و حوزه‌ها به‌صورت کاملاً منفعل پاسخگوی این مسائل هستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: در چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، مناسب است تلاش حوزه های علمیه برای طراحی «فقه نظامات» به عنوان پشتوانه تئوریک حکومت اسلامی مورد واکاوی قرار گیرد. در این رابطه با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد حاج‌ابوالقاسم دولابی، مسئول پژوهشگاه فقه نظام، گفتگو کردیم. عضو مجلس خبرگان رهبری که ریاست مهمترین نهاد علمی در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حوزه انقلابی، اصطلاح جدیدی است که چند از بیشتر از ورود آن به ادبیات حوزوی ایران نمی‌گذرد. بر همین اساس و به جهت روشن نبودنِ دقیق زوایای مختلف آن، تعاریف و بایسته‌های مختلفی برای آن بیان شده است. به نظر من اما، حوزه انقلابی، حوزه‌ای است که ۳۰ شاخصه زیر را داشته باشد: ۱- شرط تدریس در حوزه، انتشار حداقل یک مقاله در مجلات معتبر باشد. ۲- هیچ کمک هزینه تحصیلی «عمومی» و «همیشگی» وجود نداشته باشد و تمام کمک هزینه‌ها، به صورت بورسیه و در بازه زمانی محدود و با هدفگیری نخبگان صورت گیرد. ۳- به …

در صورت شفاف‌سازی در روش قدم‌به‌قدمِ تولید و ارزیابی یک نظریه، می‌توان به جهشی در تولید نظریه‌ها و جهشی در اعتبارسنجی نظریه‌ها امیدوار بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «روش نظریه‌پردازی شبکه‌ای» به همت گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحمید واسطی و با حضور ناقدان حجت‌الاسلام والمسلمین دکترعلیرضا پیروزمند و حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا قائمی‌نیا و با دبیری دکتر حمید امیرچخماقی، ۱۵ بهمن ماه ۹۷ با حضور اساتید حوزه و دانشگاه، دانشجویان و دانش‌پژوهان در سالن فرهنگ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قم برگزار شد، در ادامه گزارش این …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله ‌سید محمود هاشمی شاهرودی از شخصیتهای برجسته و فقیهی بود که در حوزه علمیه نجف جزو شاگردان خاص شهید سیدمحمدباقر صدر و امام خمینی محسوب می‌شد. آن مرحوم پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران می‌آید و در شهر قم کلاس درس خارج فقه برای طلاب برگزار می‌کند. در آستانه چهلمین روز درگذشت این فقیه عالی‌قدر، KHAMENEI.IR در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام ‌والمسلمین سیدمحمدعلی حسینی که یکی از شاگردان نزدیک آیت‌الله هاشمی شاهرودی بوده است، گوشه‌هایی از تراز علمی و ویژگی‌های جلسات درسی این استاد بزرگ حوزه علمیه را بررسی کرده است. در آستانه چهلمین روز درگذشت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مقارن با ورود به چهل و یکمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، سی و هفت نفر از پژوهشگران حوزه تمدن نوین اسلامی با رهبر معظم انقلاب دیدار کردند. متن زیر چکیده سخنان ارائه شده در این جلسه با موضوع « فقه تمدنی، چیستی و چگونگی» است که مورد توجه و عنایت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای قرار گرفت. فقه تمدنی، چیستی و چگونگی بحث در سه محور ارائه می‌شود: ۱- توضیح مساله، ۲- مدعا و فرضیه، ۳-استدلال در ضمن یک مثال ۱- توضیح مساله: (در عنوان، دو مفهوم اصلی داریم) تمدن و فقه مفهوم اول، تمدن هویت تمدن، زندگی در سیستم‌هاست، سیستم‌های کلانِ …

آیت‌الله جوادی آملی گفت: مدیران حوزه در مدیریت حوزه‌های علمیه راه سید مرتضی را طی کنند؛ او هم وقف را احیاء کرد و با وقف مال خود در راه علم، طلبه‌های با استعداد را حمایت کرد و هم جلوی نهال فروشی در حوزه را گرفت و نگذاشت که طلبه‌های با استعداد به کاری جز تحقیق و پژوهش مشغول شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در دیدار اعضای شورای طرح گفتمان علمی انقلاب اسلامی بیان داشت: توقعی که نظام اسلامی و خونهای پاک شهداء از حوزه علمیه دارند توقعی جهانی است؛ لذا  باید جهانی فکر کنید چراکه مکتب …

کتاب «فقه و جامعه» تألیف محمدباقر ربانی و محمدصادق ربانی، در دو بخش و در پنج فصل به «تعامل فقه و جامعه» و «نظام سازی در فقه اجتماعی» می‌پردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقه و جامعه» یک اثر پژوهشی در حوزه فقه اجتماعی است که شامل دو بخش است. در بخش اول به مفهوم شناسی، سیر تطور علم فقه (از فقه فردی تا فقه اجتماعی) و تعامل فقه و جامعه پرداخته شده است. بخش دوم کتاب دارای پنج فصل می‌‌باشد. در فصل اول چیستی فقه اجتماعی، بازخوانی اجتهاد و پیشینه فقه اجتماعی، روش شناسی فقه اجتماعی، تفاوت فقه فردی …

امروزه درس خارج‌های جدید به یک کلاس آزاد و خارج از متن تخصصی و بدون ضابطه، توسط برخی طلاب جوان و آشنا به علوم انسانی جدید آن هم در حد توضیح کلیات و سرفصل‌های علوم انسانی مدرن تقلیل یافته است. شبکه اجتهاد: اخیرا کلاس‌های متعدد و مختلفی در حوزه و خارج از حوزه، به صورت شخصی و یا سازماندهی شده، در سطوح مختلف علمی توسط مدرسان جوان حوزه و برخی روحانیون دارای تحصیلات جدید برگزار می‌شود و از عنوان درس خارج هم برای آن‌ها استفاده می‌شود. وجه مشترک همه این دروس اضافه کردن «فقه» به یک موضوع جدید و مدرن …

رییس پژوهشگاه فقه نظام با بیان اینکه ساختار اجتماعی ما متناسب با قوانین دینی شکل نگرفته است، گفت: فقیه می‌تواند مکتب اجتماعی را کشف کند، ساختارهای اجتماعی را ایجاد کند و تحت نظر فقها سازمان‌های اجتماعی توسط کارشناسان ایجاد شود، در این زمان شاهد زمینه تحقق احکام الله خواهیم بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم، رییس پژوهشگاه فقه نظام، در سمینار «فقه» نظام که از سوی مؤسسه فتوح اندیشه اصفهان در مدرسه علمیه حضرت ولیعصر(عج) برگزار شده بود، به تبیین اهمیت فقه نظام و ضرورت نظام سازی مناسب بر مبنای مبانی شرعی به منظور ایجاد ساختارها …

می‌توان گفت که درس خواندن در آن زمان بسیار جدی‌تر بوده است و حوزه‌های علمی، گرم‌تر بوده است و نمی‌توان گفت ما تولید نظریه نداریم. اگر بخواهیم مقایسه کنیم، باید مباحث و حرف‌های تازه، سنجیده شود و به‌طورکلی نمی‌توان نظر داد، ولی در اینکه آدم‌های موفقی مثل مرحوم آخوند این‌همه شاگرد که در سطح مراجع عالی تقلید مثل مرحوم آیت‌الله بروجردی، بودند را تربیت کردند، قابل‌انکار نیست و موفقیت بسیار بزرگی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از بحث‌هایی که امروزه به نقل محافل تبدیل‌شده است و گاه‌وبیگاه، اشخاصی در این زمینه، نظر می‌دهند، بحث تولیدات علمی حوزه‌های علمیه است. برخی …

انتظار این که در این نشست‌ها مخالفان انگاره تمدن نوین اسلامی هم حضور یابند، سنجیده نیست ولی تأکید رهبر معظم انقلاب بر تعامل با فضای نخبگانی به منظور شناساندن درک درست از تمدن نوین اسلامی این پیام را داشت که نباید همه اندیشه‌های موجود در باره تمدن نوین اسلامی را تا بدین پایه همسو انگاشت و نشاید که با دگراندیشان این موضوع کاری نداشت. شبکه اجتهاد: عصر پنج‌شنبه ۹۷/۱۱/۱۲ سی و هفت نفر از پژوهشگران حوزه تمدن نوین اسلامی با رهبر معظم انقلاب دیدار داشتند. گمان می‌رفت که تا پیش از انتشار گزارش رسمی این دیدار، دوستان حاضر در آن …

حسینی شیرازی با تاکید بر این که بدون بررسی حوزه حدیثی کوفه نمی‌‌‌توانید حقیقت احادیث شیعه را تحلیل کنید، گفت: حوزه حدیثی کوفه مادر حوزه‌های حدیثی شیعه است و اگر حوزه حدیثی کوفه را در مطالعات حدیثی را کنار گذاشته و یا نتوان سهم واقعه را ادا کرد، یقین بدانید در مطالعات تاریخ حدیث در آینده دچار مشکل خواهیم شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید علیرضا حسینی شیرازی، در نشست «بررسی ویژگی‌های مدرسه حدیثی کوفه» که در مدرسه علمیه عالی نواب مشهد برگزار شد، با بیان این که «تاریخ حدیث» به مطالعه سیر تولد و رشد حدیث در دوره‌های …

اگر طرح دیدگاه‌های تمدنی مقام معظم رهبری در اواخر دهه هفتاد را نقطه شکل گیری «مطالعات نظری تمدن نوین اسلامی» در مراکز علمی کشور بدانیم، اکنون پس از دو دهه، بیانات و دیدگاه‌های اخیر ایشان به نقطه آغاز «مطالعات انضمامی تمدن نوین اسلامی» باید تبدیل شود. چرا که اگر نتوانیم میان عرصه نظر و صحنه عمل پل برقرار کنیم، آنگاه مدل سازی و نمونه پروری هم محقق نخواهد شد. شبکه اجتهاد: مقارن با ورود به چهل و یکمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، به همراه جمعی حدوداً ۳۰ نفره از تمدن پژوهان، به محضر رهبر معظم انقلاب شرفیاب شدیم. دیداری صمیمی …

مرحوم کلینی در سال آخر غیبت صغری از دنیا رفته است و احتمالا اوایل غیبت صغری بدنیا آمده است. ایشان بسیار مورد اعتماد اهل سنت نیز بود؛ لذا به او ثقه الاسلام می‌گویند. شیخ صدوق و شیخ طوسی هرگز به دقت کلینی در فهم روایات نمی‌‌‌رسند و حتی مجلسی با همه عظمت خود در بحارالانوار ریزه خوار سفره مرحوم کلینی است و کاملا تحت تاثیر روش مرحوم کلینی است. همچنین فیض کاشانی نیز سبک تقسیم بندی روایات را از کلینی گرفته است و امروز نیز آقایان بهترین روش تقسیم بندی روایات را روش مرحوم کلینی می‌‌‌دانند. به گزارش شبکه اجتهاد، …

حجت‌الاسلام حسینی بیان کرد: با توجه به آیات و روایاتی که به بحث مکلّف اجتماعی با در نظر گرفتن رابطه حاکم و محکوم پرداخته‌اند به این نتیجه می‌رسیم که تعریف ما از مکلّف کلان در ادلّه شرعیه، به رسمیّت شناخته شده و شارع هم این نوع از جامعه یعنی جامعه حاکم و محکوم را مکلّف می‌داند نه مطلق اجتماع را. به گزارش شبکه اجتهاد، سی و پنجمین جلسه کرسی‌ ترویجی پژوهشگاه فقه نظام با موضوع «تبیین موضوع فقه نظام»، با ارائه حجت‌الاسلام سید وحید حسینی و نقد حجت‌الاسلام حسنعلی علی‌اکبریان و حجت‌الاسلام علی صالحی‌منش در تالار اجتماعات این پژوهشگاه برگزار …

همایش «انقلاب اسلامی و تحول فقه» به همت مرکز مدیریت حوزه علمیه تهران و با حضور و سخنرانی استاد علی‌اکبر رشاد و استاد ابوالقاسم علیدوست و همچنین حجج‌اسلام احمدعلی یوسفی و عبدالحمید واسطی در محل مسجد امام حسین(ع) تهران برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این همایش که به‌عنوان سرآغازی برای برگزاری سلسله‌همایش‌های مختلف حوزه در این زمینه بود، به موضوعاتی از قبیل: نگاهی به ابعاد و انواع تحولات فقه پس از انقلاب با ارائه آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، تأسیس و توسعه فلسفه اصول و فلسفه فقه با ارائه آحجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق …

حوزه باید واقعیت‌ها را شفاف بیان کند. یکی از آقایان تعبیری داشت که ما باید این اعتبارات و بودجه‌ها را اتاق شیشه‌ای فرض کنیم که همه‌چیز از بیرون قابل‌دیدن و رصد کردن است. این مسئله باید شفاف‌سازی بشود و واقعیت‌ها را همان‌طور که بعضی از مراجع حفظه الله ورود پیداکرده‌اند، بیان کنند. اختصاصی شبکه اجتهاد: قریب به یک دهه است که حوزه‌های علمیه، از بودجه ثابتی در جدول بودجه سالانه کشور برخوردار هستند؛ اما چند سالی است که با رشد شبکه‌های اجتماعی و حرکت کشور به سوی دولت الکترونیک و شفافیت مالی، بودجه بسیاری از نهادهای کشوری و لشگری از …