با این عمل که بچههای خود را به مدارس کلاسیک نفرستیم، یا تدریسهای خصوصی راه بیندازیم و یا مدرسههای چندنفره ایجاد کنیم مخالف هستم. اما این مخالفت من دلیل بر این نیست که ضعفی در مدارس ما وجود ندارد و این را کاملاً قبول دارم که مدارس، ضعف و مشکلاتی دارند. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام محمدرضا خسروی از سال ۸۷- …
Read More »دیدگاه (گفتوگو/یاداشت)
تصحیح چند باور نادرست درباره «مقاصد الشریعه»/ حمیدرضا تمدن
اختصاصی شبکه اجتهاد: چند روز پیش بود که متوجّه شدم سلسله نشستهایی با عنوان «فقه مقاصدی» در مدرسه تخصصی فقه امام کاظم(ع) در حال برگزاری است و هر هفته یکی از پژوهشگران حوزوی در این زمینه به ارائه یافتههای خود میپردازد. این اقدام گرچه دیر انجام گرفته اما در عین حال از آن جهت که بالأخره میان برنامه ریزان دروس …
Read More »مراجع فعلی تفاوتی با مراجع گذشته ندارند/ در گذشته هم تعدد مراجع بوده است ولی اخبار آن نرسیده است!/ بعدها در مورد زمان ما میگویند که شیعه تنها دو مرجع تقلید داشت!
مراجع تقلید فعلی و مراجع گذشته همه بر اساس حجت شرعیه عمل میکردند و ملتزم به اخلاقیات بودند و تفاوتی از این حیث نیست. اگر کسی مسئلهای داشته باشد او در حقیقت مرجعیتش زیر سؤال است نه اینکه بگوییم مرجع هست و متخلق نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: مرحوم آیتالله سید احمد خوانساری، علاوه بر فقاهت، به معنویتی کم نظیر در …
Read More »در شرایط کنونی، نپذیرفتن مقام مرجعیت، اخلاقیتر از پذیرفتن آن است
نفس نپذیرفتن مرجعیت در روزگار ما، در شرایطی که برای مؤمنین و متدینین در اثر کثرت رسالههای عملیه و تعدد به لحاظ تاریخی مشکلاتی را به وجود آورده است و تاکنون سابقه نداشته تا به این اندازه ما تعدد مراجع داشته باشیم و این به انسجام مؤمنین و به وحدت رفتاری که میتواند یک جامعه متدین داشته باشد صدمه زده …
Read More »تصمیم بزرگ آیتالله موسوی خلخالی/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله سید محمدمهدی موسوی خلخالی، اگرچه مردی بزرگ بود و خصوصیات علمی و اخلاقی فراوانی داشت، اما یک خصوصیت او، هیچگاه از خاطر من فراموش نمیشود و در این سالهای طولانی آشنایی با وی نیز همیشه در خلوت خود، متذکر آن بودهام. او در تمام سالهای زندگیاش، خانواده را بر شخص خود مقدم داشته است. هر جای …
Read More »فقیهی عالیقدر از ستارگان حوزه نجف/ هادی انصاری
همچون اقیانوس آرام آرام، مهربان و خندان و حلیم، اهل سخنرانی و زیادهگویی نیست! آثار فاخری به یادگار گذاشته است. در مواردی که اطلاع عمیق و دقیق نداشت، ورود پیدا نمیکند! مجالس گرم علمی او در میان حوزویان، زبانزد است و به مباحثات اهتمام میورزد. اهل تامل و دقت و استنباط بود و به آیات و روایات اهتمام ویژه دارد. …
Read More »تأثیرپذیری از اخباریان یا بروز کاستیهای اعتبارسنجی متأخران؟/ عباس مفید
اختصاصی شبکه اجتهاد: بدون تردید پس از مکتب حله، رویارویی امامیه به احادیث – دستکم در بخش اعتبارسنجی- بهطورکلی دگرگون شد. محدثان حله تمامِ بارِ اعتبار یک حدیث را به دوش راویان و رجال موجود در سند گذاشتند. این رویکرد، تقسیم احادیث با چهار دسته – صحیح، حسن، موثق و ضعیف- را نتیجه داد. حالآنکه طبق گفته صاحب منتقی الجمان، …
Read More »جواز چندهمسری از احکام متغیر شریعت نیست/ در شرایط فعلی، ازدواج مجدد مستحب نیست/ «عاشروهن بمعروف» حکم وجوبی نیست
دلایلی که برای استحباب ازدواج مجدد وجود دارد قابل مناقشه است. برخی ادله استحباب خودِ ازدواج را ثابت میکنند؛ یعنی خود دلایلی که استحباب ازدواج را ثابت میکنند اطلاق دارند و شامل هر ازدواجی میشوند. این ازدواج میتواند ازدواج اول یا ازدواج دوم یا ازدواج سوم باشد. با این استدلال میتوانیم قائل به این باشیم که کسی که ازدواج دوم …
Read More »آیا اعتراضات اخیر، روحانیت را هدف گرفته بود؟/ براتمحمد هدایتی
اختصاصی شبکه اجتهاد: با ظهور انقلاب اسلامی، حضور روحانیت در عرصه جامعه نیز متفاوت شد. از طرفی مواجهه مخالفان روحانیت نیز رویکرد جدیدی پیدا کرد. برنامههای دشمنان در مخالفت با روحانیت، همیشه یک خط اصلی داشته و آن «جدا نشان دادن مردم از روحانیت» است. بعد از انقلاب اسلامی، این رویکرد، تشدید شد و دشمنان با انواع تبلیغات درصدد ترویج …
Read More »مجوز نشان دادن متهمان اقتصادی از رسانه ملی را رئیس قوه قضائیه گرفته است/ اگر دست رسانه ملی در مراکز استانها باز باشد، این قدر فساد صورت نمیگیرد
الآن مثل سی سال پیش نیست که اگر مخفیکاری کنیم، کسی نفهمد. اگر رسانه هم پخش نکنند، در رسانههای دیگر بهصورت فیلم یا خبر، پخش میشود. لذا بهتر است که خود ما مطرح کنیم. این مسئله باعث جلب اعتماد میشود. ما در سالهای گذشته دائماً مخفیکاری کردیم و بیبیسی و رادیو آمریکا گفته و مردم هم بدبین شدهاند. بله در …
Read More »تجدید فراش در مواردی که خانواده دچار آسیب میشود نامطلوب است/ مراد از عدالت، عدالت در رفتارهای بیرونی است نه احساس درونی/ آیه جواز تعدد زوجات، در مقام توهم حظر است
ممکن است در شرایط خاصی، ازدواج ثانوی به دلیل عوارضی که به وجود میآورد و حتی ممکن است موجب از هم پاشیدن زندگی فرد شود و فرزندان دچار مشکل شوند مطلوبیت نداشته باشد و حتی مرجوح نیز باشد و لذا عملاً برای بعضی از مسندهای اجتماعی نیز ازدواج دوم منع شده باشد؛ چون ممکن است مضراتی داشته باشد. البته در …
Read More »صدرها به گفته خود عمل میکنند!/ آیتالله سبحانی میگفت سید صدرالدین مثل پیامبر(ص) بود
سید صدرالدین صدر زمانی که آقای بروجردی به قم مشرف شدند ایشان را نیروی تازهنفسی یافتند و شهرت علمیاش موردقبول همه بود و همچنین آقای بروجردی از خرمآباد و بروجرد میآمد و همه قبایل پشتیبان ایشان بودند و اینیک نیروی عظیمی علیه رضاشاه بهحساب میآمد. رضاشاه تا زمانی که آقای بروجردی در قید حیات بودند هیچ کار نمیتوانست برعلیه حوزه …
Read More »ضعف پژوهشی حوزه را قبول ندارم!/ پژوهشهای دانشگاهی، صوری و فاقد علمیت است
دروس خارجی که اکنون بیان میشود اصلاً یک کار پژوهشی است؛ یعنی نمیتوانیم تدریس حوزه را جدا از پژوهش بدانیم که استاد انجام داده است. اگر استاد پژوهشی نکند و صرفاً آراء را نقل کند، مطمئناً شاگردان بحث او را تکراری میبینند. لذا صرف آنچه که نقل شده پژوهش نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: رویکرد آموزشی حوزههای علمیه اگرچه همواره به …
Read More »سرفصلمحوری در دورههای مقدمات و سطح یک حوزه، نادرست است/ بایستههای متن درسی معیار
بحث تدوین محتوا در برنامهریزی درسی بین اهداف و روشها قرار دارد و به یک معنا ما در اهداف وضعیت مطلوب را مشخص میکنیم. در بخش محتوا آنچه را که در اختیار ما هست و با تکیه بر آن میخواهیم به هدف مطلوب برسیم مطرح است. روشها حلقه واسطه بین تبدیل محتوا برای دستیابی به آن هدف است؛ به این …
Read More »نجف و راه دشوار سیاستورزی
شبکه اجتهاد: مرجعیت نجف با کولهباری از تجربیات تلخ و شیرین از مواجهه با امر سیاسی، روزهای سختی را میگذراند. اینبار نیز مانند گذشته روحانیت باید در دوراهی مردم – حکومت، مسیر خود را مشخص کند. موضعگیری اخیر زعیم حوزه نجف نشان داد که در وضعیت تعارض میان خواست مردم و اراده حاکمیت (با هر خاستگاه و صبغهای)، روحانیت در …
Read More »فقیهی که عاشق «گلکاری» بود و در هیچ «افتتاحیهای» شرکت نمیکرد!
تمامکارهایی را که انجام داده است به نام علمای بزرگ شهر انجام داده است. مثلاً اگر زمینی را برای بیمارستان میخریدند، علمای دیگر امضا میکردند. همهجا دیگران را جلو میانداخت. همین مخابرات خوانسار را ایشان ساختند و در اختیار مخابرات گذاشتند و برای روز افتتاح از ایشان دعوت کردند ولی ایشان نرفتند و امامجمعه وقت، آنجا را افتتاح کردند. بیمارستان …
Read More »فقه جواهری، باید بازخوانی شود/ همه اعلامیه حقوق بشر را نمیتوان پذیرفت/ جز با اصلاح مبانی، مشکلات حقوق بشری فقه حل نمیشود
مبانی انسانشناختی موجود در فقه جواهری به گونهای است که در پارهای موارد ایجاد چالش کرده است و اگر میخواهیم از این چالشها رهایی پیدا کنیم دستگاه فقه جواهری باید در این حوزهها یک بازخوانی داشته باشد و تنها راه و یا مهمترین راهی که میتوان این چالشها را مدیریت کرد اصلاح مبانی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سالهاست که حقوق …
Read More »نوآوریهای فقهی در جهاد اسلامی/ عباس کعبی
شبکه اجتهاد: حضرت آیتالله خامنهای بحث «جهاد» را به عنوان موضوع درس خارج فقه خود در سالهای ۶۹ تا ۷۳ شمسی برگزیدند و حاصل آن، در کتاب «ثلاث رسائل فی الجهاد» ذیل سه مقاله «امان»، «الصابئه» و «المهادنه» منتشر شده است. استاد عبّاس کعبی در گفتار پیشرو به تشریح روش اجتهادی آیتالله خامنهای در کتاب «ثلاث رسائل فی الجهاد» پرداخته …
Read More »فاصله پولطلا با سلفیگری چیست؟/ سید محمدحسین متولی امامی
شکه اجتهاد: برخی از روشنفکران بر این عقیدهاند که اعتقاد به پولطلا، یعنی بازگشت به صدر اسلام و دوران بدوی گذشته؛ در حالی که دنیا امروزه پیشرفت کرده و نسخه جدیدی را برای نظام پولی ایجاد کرده که در قالب بانک، عینی شده است. بعد برای اینکه این سخن را توجیه شرعی کنند، اینگونه مغالطه کرده و میگویند: در صدر …
Read More »آیتاللهی که استاد خارج بود اما ادبیات درس میداد!
ایشان بسیار اهل بحث و تدریس بود و استقامت ایشان بر مطالعه و اینکه از فرصتشان حداکثر استفاده را میبردند قابل وصف نیست و اصلاً از مطالعه خسته نمیشدند. در مسائل عبادی به نماز شب بسیار مقید بوده و به طلبهها میفرمود نماز شب را فراموش نکنند و بر نماز جماعت هم تأکید داشت. اختصاصی شبکه اجتهاد: در میان اساتید …
Read More »اثرگذاری اخباریه، و تأسیس و بهکارگیری قواعد توثیق عام/ محمدباقر ملکیان
شبکه اجتهاد: با مجاهدتهای علمی وحید بهبهانی و شاگردان او، در حوزههای علمیه، دیگر به صورت رسمی، از اخباری گری خبری نیست. اما به نظر میرسد برخی از باورهای اخباریون – و لو در قالب جدید – مورد پذیرش اصولیون قرار گرفته است. از جمله شاخصههای مکتب اخباری، رویکرد حداکثری به تصحیح روایات است. این رویکرد، گاه در قالب بی …
Read More »مردم در جمهوری مؤمنین/ سعید اشیری
شبکه اجتهاد: نقش و جایگاه مردم در نظام مردمسالاری اسلامی، موضوعی مهم و بنیادی در نظام اندیشهی سیاسی انقلاب اسلامی است. از جمله نکات و پرسشهای قابل تأمّل در این موضوع، این موارد است: ۱- منشأ، خاستگاه و مبنای پذیرفتن خواست و رضایت عامهی مردم در نظام مردمسالاری اسلامی چیست؟ ۲- چرا در این نظام، به سازوکارهای ناظر به آراء …
Read More »تحلیل حیات سیاسی امام حسن عسکری(ع)/سیدمحمدتقی قادری
اختصاصی شبکه اجتهاد: اگر بخواهیم با کارنامه درخشان و نقش کلیدی امام حسن عسکری (ع) درزمان کوتاه امامت و عمر بیستوهشتساله آن حضرت آشنا بشویم امکانپذیر نیست مگر آنکه بدانیم حیات سیاسی اسلام در مدت دویست و پنجاه سال یعنی از سال یازدهم هجرت تا سال دویست و شصت چند بار رقم خورد و آن حضرت در چه دورهای از …
Read More »مدل اسلامی بیمه با مدل فعلی متفاوت است/ خطر تبدیل کمپانیهای بیمه به قطب ثروت
خدمات شرکتهای بیمه با معیارهای اسلامی فاصله دارد و این نگاه که بیمه را مصداق یکی از عقود شرعی بدانیم، نگاه انفعالی است و باید مدلی را طراحی کنیم که بتواند ملاک و ضوابط اسلامی را رعایت کند و مبنای شرکتهای بیمه، تعادل و کمک جمعی به جامعه باشد و سود و ضرر برای همه باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: به …
Read More »سکوت یا فریاد، مسئله این است!/ سیدسجاد تقوی
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیا مراجع و علمای دینی نسبت به امور عمومی جامعه باید اظهارنظر کنند یا بهتر آن است که سیاست سکوت در پیش گرفته و مقبولیت خود را برای روزی دیگر که امور دینی در خطر است نگه دارند؟ گروهی معتقدند ایشان نسبت به مسائل عمومی جامعه نباید موضعی اتخاذ کنند تا در بزنگاههایی که اسلام در خطر …
Read More »عقد بیمه، عقلایی است پس مشروع است/ قهوهخانه «لویدز» اولین سازمان بیمه اروپا بود/ نباید بیمه را به سایر عقود بازگرداند
عقلا اصل بیمه را پذیرفته و آن را نوعی عقد میدانند که چارچوب عقود را هم دارد. در قرآن هم تأکید شده که اوفوا بالعقود که منظور هر عقدی است، در عرف هم پذیرفتهشده و ممنوعیتهایی مثل ربا و… در آن نیست پس میتوان مشروعیت آن را ثابت کرد. اختصاصی شبکه اجتهاد: عقد بیمه از عقودی است که در زمان …
Read More »فقه اغتشاش/ مسعود بُندار
اختصاصی شبکه اجتهاد: اعتراض و اغتشاش پدیدهای است که ابعاد مختلفی از جامعه را درگیر میکند. این چالش به همراه خود مسائلی را در پی دارد که فقه باید نسبت به آنها حکم شرعی مربوطه را بیان کند. در هفته گذشته حجهالاسلام احمد رهدار در دانشگاه باقرالعلوم(ع) به ارائه نظریه در این خصوص پرداخت، با توجه به مطالب وی، این …
Read More »آیتالله خامنهای و صلاحیت برای مرجعیت/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت سالروز اعلام مرجعیت آیتالله خامنهای، حجتالاسلام مصطفی دُرّی، مدرس سطح عالی حوزه علمیه قم، به بحث در رابطه با صلاحیت ایشان برای مرجعیت که در طول این سالها محل نزاع موافقان و مخالفان بوده است میپردازد. یک بار در سال ۱۳۶۸ و به هنگامه رأیگیری در رابطه با تعیین جانشین بنیانگذار انقلاب اسلامی و بار …
Read More »سبک درس مقام معظم رهبری متأثر از نجف است/ کل درس سال را در تابستان مطالعه میکنند/ اعتقادی به تدریس اصول مستقل از فقه ندارند
رهبر معظم انقلاب در بحث قائل به بررسی تمام اقوال یا حتی احصاء مهمترین اقوال در مسئله با طرح تفصیلی ادله آن نیستند لذا سه یا چهار قول مهم در مسئله را مطرح کرده و نقد میکنند در نهایت جمعبندی میفرمایند. لذا برای کسی که کار فراوانی قبل از درس نکرده باشند نیز مطلب کاملاً قابل فهم است و در …
Read More »تمایل مقام معظم رهبری به مکتب قم است/ نظرات رجالی ایشان، قابلتوجه است
درس فقه ایشان و مباحث فقه ایشان یک درس کاملاً استاندارد و بر طبق موازین فقهی ما و موازین فقه شیعه است و از عمق خوبی برخوردار است، مبانی فقهی، مبانی اصولی و مبانی رجالی در درسهای مختلف متفاوت است و این هم چیز پذیرفتهای است ممکن است نظرات متفاوت باشد و لکن از حیث رتبه، رتبه درس فقه ایشان …
Read More »